Η ΕΞΥΜΝΗΣΗ ΤΩΝ ΕΥΑΡΕΣΤΟΥΝΤΩΝ ΤΟΝ ΘΕΟ.

Η αγιότητα δεν είναι απλώς δικαιοσύνη, για την όποια οι δίκαιοι ανταμείβονται με μακαριότητα στη Βασιλεία του Θεού- μάλλον είναι τέτοιο το ύψος της δικαιοσύνης, ώστε οι άνθρωποι πληρούνται με την Θεια Χάρη ,η οποία μεταδίδεται ακόμη και σ` εκείνους που σχετίζονται μαζί τους .

Η μακαριότητά τους είναι υψίστη και απορρέει από την άμεση θεωρία της δόξας του Θεού. Επιπλέον, πληρούμενοι με αγάπη για τους ανθρώπους, πού προέρχεται από την αγάπη του Θεού, ανταποκρίνονται στις ανάγκες των ανθρώπων, και στις ικεσίες τους ενεργούν ως μεσολαβητές και μεσίτες γι' αυτούς ενώπιων του Θεού.

Τέτοιοι, πρώτα απλώς' όλα, ήταν οι Δίκαιοι της Παλαιάς Διαθήκης -τούς οποίους ό Χριστός ελευθέρωσε από τον Αδη και τούς οδήγησε στον Παράδεισο- και ό Ιωάννης ό Βαπτιστής, όλοι γεννημένοι από γυναίκες. Έπειτα έρχονται οι Απόστολοι και οι άμεσοι διάδοχοι τους. Κανένας από τούς Χριστιανούς δεν αμφέβαλλε για την αγιότητα τους, και μετά τον θάνατο τους -ή πλειονότητα των οποίων έγιναν μάρτυρες- άρχισαν αμέσως να τούς τιμούν και να τούς επικαλούνται στις προσευχές τους.

Τέτοιοι ήταν και οι μάρτυρες στους πρώτους αιώνες των διωγμών, στους όποιους ό πνευματικός ζήλος αφθονούσε. Ένας μαρτυρικός θάνατος ήταν κατεξοχήν μία πύλη εισόδου στα ουράνια και οι Χριστιανοί άρχισαν να επικαλούνται τούς μάρτυρες ως άγιους ανθρώπους ευαρεστούντες τον Θεό.

Θαύματα και σημεία επιβεβαίωναν αυτή την πίστη των Χριστιανών και αποδείκνυαν την αγιότητα των μαρτύρων. Με τον ίδιο τρόπο, οι Χριστιανοί μετέπειτα άρχισαν να τιμούν τούς μεγάλους ασκητές. Δεν υπήρχε επίσημη εκκλησιαστική απόφαση πού όριζε ότι ό Μέγας Αντώνιος, ό Μέγας Μακάριος, ό Μέγας Βασίλειος, ό Γρηγόριος ό Θεολόγος, ό Νικόλαος ό Θαυματουργός και πολλοί άλλοι σαν και αυτούς να τιμούνται ως Άγιοι, ωστόσο, τιμήθηκαν ομοίως από Ανατολή και Δύση, και ή αγιότητα τους μπορεί να αμφισβητηθεί μόνο από εκείνους πού δεν πιστεύουν στην αγιότητα.

Ή σύναξη των ευαρεστούντων τον Θεό αύξανε συνεχώς οπουδήποτε υπήρχαν χριστιανοί, νέοι ασκητές εμφανίζονταν. Συνολικά, όμως, ή ζωή των χριστιανών άρχισε να εξασθενεί- ό πνευματικός ζήλος άρχισε να εκλείπει και δεν υπήρχε πια καθαρή επίγνωση του τί είναι ή θεία δικαιοσύνη. Γι' αυτόν τον λόγο ή συλλογική συνείδηση των πιστών δεν μπορούσε πάντοτε να αναγνωρίσει ποιός ήταν ένας γνήσιος ασκητής και ευαρεστών τον Θεό. Σε κάποια μέρη εμφανίστηκαν δυσπιστούντες, οι όποιοι, μέσω νόθων ασκητικών άθλων, παραπλάνησαν μερικούς από το ποίμνιο. Ως εκκλησιαστική τούτου, οι εκκλησιαστικές αρχές άρχισαν να επιβλέπουν την απόδοση τιμής στους Άγιους, με την μέριμνα να προστατεύσουν το ποίμνιο από δεισιδαιμονίες.

Άρχισαν να εξετάζουν τις ζωές εκείνων των ασκητών στους οποίους απέδιδαν τιμή οι πιστοί και να ελέγχουν, προς επαλήθευση, μαρτυρίες των θαυμάτων τους. Μέχρι την εποχή τού εκχριστιανισμού των Ρώς, είχε εδραιωθεί ή αναγνώριση ενός νέου Άγιου να γίνεται από τις εκκλησιαστικές αρχές. Σ` αυτή την περιοχή, οι αποφάσεις βρίσκονταν στη δικαιοδοσία των εκκλησιαστικών αρχών. Συνήθως, άλλες τοπικές Εκκλησίες αναγνώριζαν, επίσης, και τούς Άγιους πού τιμούνταν κάπου άλλου, χωρίς απαραιτήτως να τούς εντάξουν στον δικό τους αγιολόγιο. Σε τελευταία ανάλυση, οι εκκλησιαστικές αρχές απλώς και μόνο επιβεβαίωναν την αγιότητα. Οι δίκαιοι έγιναν Άγιοι όχι μέσω κάποιας απόφασης μιας επίγειας εκκλησιαστικής αρχής, αλλά με την ευλογία και την χάρη τού Θεού. Οι εκκλησιαστικές αρχές απλώς επικύρωναν την εξύμνηση ενός νέου Άγιου και την επίκληση του στην προσευχή.

Ποιά αρχή όφειλε και θα έπρεπε να το κάνει αυτό, δεν ήταν επακριβώς καθορισμένο- σε κάθε περίπτωση θα έπρεπε να ήταν επισκοπική αρχή.

Υπήρχαν Άγιοι πού τιμούνταν από τις ανώτερες εκκλησιαστικές αρχές μιας ολόκληρης τοπικής Εκκλησίας. Σ' αυτή την περίπτωση τα ονόματα των νέων Αγίων εντάσσονταν στη συνέχεια στα αγιολόγια όλων των εκκλησιών αυτής τής Εκκλησίας. Άλλοι Άγιοι τιμούνταν περισσότερο τοπικά, και ή αναγνώριση τους βαθμιαία επεκτάθηκε και σ' άλλα μέρη.

Συνήθους, ή απόδοση τιμής σ' έναν Άγιοι τελούταν κυρίως σ' εκείνη την περιοχή, όπου ό Άγιος είχε ζήσει ή πεθάνει. Ωστόσο, αυτό δεν ήταν πάντοτε ό κανόνας. Για παράδειγμα, ό νεαρός Γεώργιος από την σερβική πόλη του Κρατόφ, ό όποιος μαρτύρησε το 1515 στα χέρια των Τούρκων στη Σόφια (Σρέντετς, Βουλγαρία), τιμήθηκε ως Άγιος δεκατέσσερα χρόνια αργότερα στον Νόβγκοροντ. Μολονότι, οι συμπατριώτες του επίσης τον τιμούσαν ως Νεομάρτυρα και, επιπλέον, ό πνευματικός του είχε συνθέσει ακολουθία προς τιμήν του, ό φόβος των Τούρκων τούς εμπόδιζε να το φανερώσουν δημοσίως.

Γι' αυτόν τον λόγο, ό Αρχιεπίσκοπος του Νόβγκοροντ, ό όποιος είχε εμπορικούς δεσμούς μ' εκείνες τις περιοχές, όρισε να συγκροτηθεί ακολουθία και ή μνήμη του Νεομάρτυρα Γεωργίου άρχισε να τιμάται εκεί, απλώς' όπου διαδόθηκε σε ολόκληρη την Ρωσία. Αργότερα, όταν ή Σερβία και ή Βουλγαρία απελευθερώθηκαν από τούς Τούρκους, άρχισαν να χρησιμοποιούν την ακολουθία πού συγκροτήθηκε στη Ρωσία, ενώπιων ή αρχική ακολουθία πού συγκροτήθηκε στη Σόφια παραμένει μέχρι σήμερα μία πολύτιμη περιουσία τής βιβλιοθήκης.

Στον διάβα των δύο τελευταίων αιώνων, όταν ή Ρωσία ήταν σε κατάσταση δόξας και ευημερίας, ή απόδοση τιμής σε νέους Άγιους εορταζόταν με μεγάλη επισημότητα με απόφαση της Ανώτατης Αρχής και κάποιες φορές -αλλά όχι πάντοτε- λάμβανε χώρα σε ολόκληρη την Ρωσία και ειδικότερα στον μέρος όπου τα θαυματουργικά λείψανα βρίσκονταν. Αυτό, ωστόσο, δεν μεταβάλλει την γενική τάξη στην Εκκλησία εάν, υπό την μάστιγα της άθεης εξουσίας, ό ρωσικός λαός δεν μπορεί φανερά να εξυμνήσει και να επικαλεστεί έναν Άγιοι, δοξασμένο από τον Θεό, είναι καθήκον εκείνου του μέρους της Ρωσικής Εκκλησίας, ή όποια δεν μαστίζεται από τούς άθεους, να εξυμνήσει και να επικαλεστεί εκείνον τον Θαυματουργό, όπως τον Άγιοι Ιεράρχη Νικόλαο, ό όποιος αινείτε σ' όλον τον κόσμο, και να προσευχηθεί στον Άγιοι και δίκαιο Ιωάννη της Κρονστάνδης για την προσωπική μας βελτίωση και για δοθεί ένα τέλος στις συμφορές πού, όπως προφήτευσε, έχουν επισυμβεί στην πατρίδα μας.

Είθε ό Κύριος να εισακούσει την επιθυμία για την έλευση εκείνης της ημέρας, κατά την οποία, από τα Καρπάθια όρη μέχρι τον Ειρηνικό Ωκεανό, θα βροντοφωνήσουμε: «Σε εξυμνούμε, ώ δίκαιε πατέρα Ιωάννη και τιμούμε την άγια μνήμη σου, εσύ προσευχήσου για μας στον Χριστό και Θεό μας».

ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΑΞΙΜΟΒΙΤΣ,

ΒΙΒΛ. Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΑΞΙΜΟΒΙΤΣ.