ΑΝΘΕΝΩΤΙΚΟΙ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΝ ΑΓ. ΜΑΡΚΟΝ ΤΟΝ ΕΥΓΕΝΙΚΟΝ

Του Σεβ. Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως κ. Ιερεμίου

Την 19η του μηνός Ιανουαρίου, αδελφοί μου χριστιανοί, εορτάζουμε την μνήμη ενός μεγάλου πάτερα της Εκκλησίας μας, του αγίου Μάρκου του Ευγενικού, επισκόπου Εφέσου. Λυπάμαι, γιατί σε ένα ολιγόλεπτο κήρυγμα δεν θα μπορέσω να σάς πω πολλά για τον άγιο αυτόν, που ήταν ένας δυνατός αγωνιστής της Ορθόδοξης πίστης μας κατά των παπικών, πού ήθελαν να μάς υποτάξουν στις πλάνες τους και τις αιρέσεις τους. Το μεγάλο κακό για την εποχή του ήταν ότι όλοι τους, και ό πατριάρχης και ό αυτοκράτορας και όλοι σχεδόν οι επίσκοποι, ήταν φιλενωτικοί, ήθελαν δηλαδή την ένωση με τούς φραγκολατίνους. «Άλλ' ούκ έκλείψουσι τη Ορθοδοξία στρατιώται», συνήθιζε να λέει συχνά ό Γέροντας επίσκοπος της Φλώρινας, ό πατήρ Αυγουστίνος. Και στρατιώτη ισχυρό την μαύρη εκείνη εποχή για την πίστη μας, ήγειρε ό Κύριος μας Ιησούς Χριστός τον επίσκοπο Εφέσου Μάρκο τον Ευγενικό.

Μαθήτευσε από μικρή ηλικία κοντά σε σοφούς και ενάρετους διδασκάλους και γι' αυτό απέκτησε μεγάλη αρετή και θεολογική μόρφωση. Έτσι, στολισμένο με αρετή και με θεολογία, χρησιμοποίησε ό θεός τον άγιο Μάρκο τον Ευγενικό για αγωνιστή της Ορθόδοξης πίστης μας κατά της αίρεσης του παπισμού Οι αγωνιστές, χριστιανοί μου, οι σωστοί αγωνιστές, δεν είναι όποιοι και όποιοι. Οι σωστοί αγωνιστές της πίστης μας πρέπει να είναι ενάρετοι, να είναι πολύ καλά καταρτισμένοι στην θεολογία και πρέπει να ζουν ασκητικά. Γιατί ό άγιος Μάρκος ό Ευγενικός έγινε απολογητής της πίστεως, αφού πρώτα ασκήθηκε ως μονάχος με έντονη άσκηση και με προσευχή, αλλά και με έντονη μελέτη της Αγίας Γραφής και των Αγίων Πατέρων..

Στα χρόνια εκείνα πού ζούσε ό άγιος Μάρκος, αγαπητοί μου, ή αγαπημένη πατρίδα μας κινδύνευε από τούς Τούρκους και γι' αυτό ο αυτοκράτορας Ιωάννης Η' ό Παλαιολόγος στράφηκε προς την Δύση, και ζήτησε από εκεί βοήθεια. Οι Ρωμαιοκαθολικοί όμως δεν ήθελαν να δώσουν οικονομική και στρατιωτική υποστήριξη στους Ορθοδόξους, παρά μόνο αν ενώνονταν σε αυτούς. Ήθελαν, δηλαδή, να υποτάξουν την Ορθοδοξία στον παπισμό. Ό αυτοκράτορας τα έβλεπε από την δική του πλευρά και ήθελε την ένωση. Μάλιστα υποσχέθηκε στον πάπα Ευγένιο ότι θα κάνει το πάν γι' αυτό, για την ένωση δηλαδή, και ότι θα στείλει αντιπροσώπους από τις Ορθόδοξες Εκκλησίες στην Σύνοδο της Φερράρας, πού ετοιμαζόταν να γίνει. Ήταν 9 Απριλίου, χριστιανοί μου, του έτους 1438, όταν άρχισαν οι εργασίες της Συνόδου αυτής. Από την αρχή των εργασιών ό άγιος Μάρκος κατάλαβε ότι οι Λατίνοι δεν θέλουν την ένωση με βάση τούς

όρους των Οικουμενικών Συνόδων, με βάση δηλαδή την αλήθεια, αλλά θέλουν καθαρά την υποταγή της Ορθοδοξίας σ' αυτούς. Γι` αυτό και αντιστάθηκε δυναμικά εναντίον των παπικών μιλώντας για τις πλάνες τους, για το Φιλιόκβε, για το καθαρτήριο πυρ και για τη χρήσης των άζύμων κατά την θεία Λειτουργία, πού ήταν τα θέματα της Συνόδου. Το επόμενο έτος, το 1439, στην Φλωρεντία, όπου μετατέθηκε ή Σύνοδος, ό άγιος Μάρκος μίλησε ακόμη πιο δυναμικά και απέδειξε ότι οι παπικοί είναι όχι μόνο σχισματικοί, αλλά και αιρετικοί.

Στην συνέχεια έγιναν πολλές παρενέργειες του Αυτοκράτορα, πού ήθελε την ένωση, και έπεισε πολλούς, όλους σχεδόν τούς ορθόδοξους επισκόπους να υπογράψουν την ένωση με τούς παπικούς. Και έγινε, χριστιανοί μου, αυτό το φοβερό και το οικτρό: Επίσκοποι, πού κατά την χειροτονία τους ορκίστηκαν να υπερασπίζουν την ορθόδοξη πίστη, έγιναν προδότες της πίστης και προσκύνησαν τον αιρετικό πάπα. Αλλά ο Μάρκος ο Ευγενικός παρέμεινε απροσκύνητος, φέροντας μάλιστα τον «όνειδισμον του Χριστού» για την στάση του αυτή. Γιατί μαζί με τους Λατίνους ένέπαιζαν και οι «προσκυνημένοι» ορθόδοξοι επίσκοποι τον άγιο, επειδή ήταν ανθενωτικός. Αλλά δεν ήταν μόνο οι εμπαιγμοί. Άρχισαν και οι απειλές. Ό Ίδιος ό πάπας κάλεσε τον άγιο Μάρκο και με απειλές και φοβέρες προσπαθούσε να τον εξαναγκάσει να υπογράψει. Άλλα τίποτε δεν κλόνισε τον άγιο.

Τελικά όλοι υπέγραψαν για την ένωση, ό Μάρκος όμως ό Ευγενικός δεν υπέγραψε! 

Ήταν μια ψευδοένωση ή λεγομένη τότε ένωση. Και ή Σύνοδος ήταν ψευδοσύνοδος. 0 ίδιος ο πάπας, επειδή δεν υπέγραψε ό Μάρκος, είπε: «Λοιπόν, έποιήσαμεν ουδέν»!

Δεν μπορώ να σάς περιγράψω, χριστιανοί μου, τώρα το τί έγινε, όταν οι πρωτεργάτες της ψευδοένωσης, ύστερα από 17 μήνες απουσία, έφθασαν στην Κωνσταντινούπολη. Όλοι αυτοί, και από τον κλήρο και από τον λαό, έγιναν δεκτοί με γενική περιφρόνηση και αποδοκιμασία. Ό λαός του Θεού απέρριψε την ψευδοσύνοδο της Φλωρεντίας. Δεν πήγαινε στους Ναούς, όπου λειτουργούσαν επίσκοποι πού υπέγραψαν την ένωση ή όπου λειτουργούσαν ιερείς πού ήταν ενωτικοί. Όλοι οι Ορθόδοξοι προσκολλήθηκαν στον άγιο Μάρκο, τον όποιο κήρυξαν ομολογητή της πίστης και στύλο της Εκκλησίας! Όντως ό λαός είναι φύλακας και φρουρός της πίστης του! Αλλά ή αποδοκιμασία αυτή του λαού έκανε μερικούς από τούς υπογράφοντας την ένωση επισκόπους να πουν με μετάνοια: «Πεπρακαμεν την πίστιν»! Πουλήσαμε δηλαδή την πίστη. Και για το χέρι τους πού υπέγραψε έλεγαν: «Κοπήτω»!

Χριστιανοί μου! Όπως απέδειξε ό άγιος Μάρκος ό Ευγενικός στην Σύνοδο (ψευδο-σύνοδο) της Φερράρας, οι παπικοί είναι αιρετικοί. Είναι αιρετικοί! Γι` αυτό, όχι, δεν θέλουμε ένωση με τους αιρετικούς. Είμαστε λοιπόν ανθενωτικοί μαζί με τον άγιο Μάρκο τον Ευγενικό και στεκόμαστε μακριά από τούς ενωτικούς. Ό άγιος Μάρκος έλεγε: «Όσο απομακρύνομαι από τούς ενωτικούς, τόσο πλησιάζω τον θεό και όλους τούς αγίους» ! Το 1442 ό άγιος έγραψε επιστολή σε όλους τούς Ορθοδόξους όλης της γης - άρα και σε μάς - στην οποία επιστολή τούς ενωτικούς τούς λέγει «μιξοθήρας», την Σύνοδο Φερράρας την λέγει «Καϊαφαϊκόν συνέδριον», τούς Λατίνους τούς λέγει «αιρετικούς» και μάς συμβουλεύει να φεύγουμε από αυτούς «ως φεύγει τις από όφεως». Έτσι θα κάνουμε, όπως μάς συμβουλεύει ό Διδάσκαλος μας άγιος Μάρκος ό Ευγενικός!