Ο γέροντας Ιωνάς της Οδησσού.





Ο γέροντας Ιωνάς της Οδησσού.

Με την προσευχή αυτή ο Ιωνάς ευλόγησε την προσευχή ενός δούλου του Θεού για συμφιλίωση με την σύζυγό του. Χάρη σε αυτή την ευλογία, ανέπτυξαν μια οικογενειακή σχέση και ο σύζυγός  ξεφορτώθηκε το πάθος της άγριας γλώσσας.

"Κύριε, βάλε την αγάπη σου μεταξύ τους.  Το (όνομα) και της (όνομα)συζύγου του".

Θεόφιλος | Ο φουστανελάς ζωγράφος που θεωρήθηκε μισότρελος, ωστόσο αποθεώθηκε





Θεόφιλος | Ο φουστανελάς ζωγράφος που θεωρήθηκε μισότρελος, ωστόσο αποθεώθηκε
___
Ο συγγραφέας Β. Παππάς μιλά για τον Θεόφιλο, τον πατριώτη καλλιτέχνη που οι Έλληνες χλεύαζαν και έγινε ήρωας μετά θάνατον
Θεόφιλος, ο «Αχμάκης»
Χρειάζεται τολμηρή αισιοδοξία για να ασχοληθεί ένας συγγραφέας με έναν καλλιτέχνη που δεν διαθέτει μια φασαριόζικα άδεια προσωπικότητα. Τύποι που η τέχνη τους είναι μέτρια ή κακή επιδεικνύονται υπερβολικά από τα σύγχρονα σημερινά μέσα προβολής. Ο συγγραφέας και ζωγράφος Βαγγέλης Παππάς επιχείρησε λοιπόν να γράψει για τον φουστανελά Θεόφιλο, τον λαϊκό ζωγράφο που στον τόπο και τον χρόνο, όπου έζησε και δημιούργησε, θεωρήθηκε μισότρελος. Παραδόξως η Δύση τον εκτίμησε και τον ανύψωσε ως μεγάλο τεχνίτη. Τότε ξέχασαν οι δικοί μας τα “Κουσούρια” που του πρόσαπταν κι από τότε τον Θεόφιλο τον καμαρώνουμε πια ως έναν δικό μας που μεγαλούργησε, και εκτιμήθηκε δικαίως απ’ όλο τον κόσμο.



Σήμερα όλο και λιγότεροι απολαμβάνουν να παρακολουθήσουν τα στάδια της διαδρομής ενός ανθρώπου σημαντικού γιατί αδημονούν για το καλό τέλος κι αυτό αρκεί. Ο Θεόφιλος εισέπραξε την απόρριψη, έζησε την κάθε ημέρα της και γεύτηκε την πίκρα της. Φόρεσε την φουστανέλα και τις αρχαίες στολές ελευθερώνοντας τον εαυτό του από την καλή γνώμη. Το μεσουράνημα του Θεόφιλου, ήταν το πώς έζησε. Τα υπόλοιπα και η δόξα ήταν το αποτέλεσμα. Αυτή η ζωή απασχόλησε και κέντρισε τον συγγραφέα Βαγγέλη Παππά με τον οποίο κάναμε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση. Ο Βαγγέλης Παππάς γεννήθηκε στον Πειραιά, σπούδασε στην σχολή Καλών Τεχνών αλλά μαθήτευσε και την Βυζαντινή Τέχνη κοντά στους μεγαλύτερους εν ζωή δασκάλους. Κατά την διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας δημιούργησε το περίφημο Μουσείο του Ρούπελ στο Πετρίτσι Σερρών. Στην συνέχεια έλαβε μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις και μέχρι σήμερα έχει στήσει 9 ατομικές εκθέσεις, με έργα του σε Ελλάδα κι εξωτερικό. Το 2014 δημοσίευσε το πρώτο του βιβλίο: Το συναξάρι του Μεγαλομάρτυρα Αθανάσιου Διάκου, από τις εκδόσεις Παρρησία. Τον Νοέμβριο του 2018 εκδόθηκε το νέο του βιβλίο, από τις εκδόσεις Εν Πλω, Ο Αχμάκης, μια μυθιστορηματική βιογραφία του Θεόφιλου Χατζημιχαήλ. Στην συζήτηση για το εγχείρημά του ειπώθηκαν τα ακόλουθα:


Στην γραφή σας για την ζωή του Θεόφιλου διακρίνεται ότι υποστηρίζετε πως ο Θεόφιλος, ο λαϊκός ζωγράφος του 19 αιώνα, ένας ανατρεπτικά ταπεινός καλλιτέχνης ήταν ίσως από τις σπάνιες μορφές στη σύγχρονη ιστορία μας που κατάφερε να αναστήσει την ελληνικότητα με τρόπο απλό. Τι σας ώθησε να συγγράψετε ένα μυθιστόρημα για τη ζωή του Θεόφιλου Χατζημιχαήλ;


Εδώ και πολύ καιρό, ένιωθα μια ανάγκη να κάνω λόγο για την χαμένη μας ελληνικότητα, για αυτό που εννοούμε ως ταυτότητα και την οποία μάλλον έχουμε πλέον απωλέσει, φέρνοντας μοιραία στη γενιά μας μια αφόρητη αμηχανία, κι έναν ακατανόητο φόβο. Επέλεξα τον Θεόφιλο γιατί συνέδεσε μοναδικά μέσα στην τέχνη του, ακόμα και μέσα στην ίδια του την ζωή, υπαρξιακά, όλη την εξέλιξη της παράδοσής μας, από τον μύθο και τον ήρωα του αρχαίου ιστορικού κόσμου, έως το Βυζάντιο και την νεότερη εποχή. Ο Μέγας Αλέξανδρος δηλαδή βρέθηκε ξαφνικά αγκαζέ με τον Ανδρούτσο και ο Ιάσωνας με τον Άγιο Γεώργιο!


Η λέξη "Αχμάκης" που είναι προσωνύμιο υποτίμησης δόθηκε στον Θεόφιλο με σκοπό να τον χλευάσουν. Ήταν ευφυές να δώσετε έναν τίτλο που από την αρχή αν και υποτιμητικός, τον δοξάζει μέσω αυτής της λεπτής ειρωνείας. Η επιλογή αυτή ανεβάζει ανεπιστρεπτί τον ζωγράφο σε ήρωα και την κάνατε!


Η λέξη Αχμάκης είναι τούρκικης προέλευσης. Σημαίνει ο αφελής. Ο ηλίθιος. Και είναι αλήθεια πως, κάπως έτσι αποκαλούσαν τον Θεόφιλο στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Μυτιλήνη. Βέβαια αυτό το «παράσημο» το μετέφερε μαζί του διαρκώς, σε όλα τα ταξίδια του… Οι πάντες τον έλουζαν μ’ αυτό, ή με διάφορα άλλα χαρακτηριστικά επίθετα που δήλωναν την τρέλα του, ή την αδυναμία του να ενταχθεί στο κοινωνικό σύνολο. Τον έβλεπαν να φορά την φουστανέλα του, σε μια εποχή που κάτι τέτοιο ήταν απίθανο, και ξεσπούσαν στα γέλια. Αλλά αυτός φορούσε σιωπηλά την φουστανέλα, όχι για κανέναν άλλον λόγο παρά μονάχα για να δηλώσει την έννοια του χαμένου συμβόλου!

«Η τέχνη του κρίθηκε μεγαλειώδης στη Δύση»
Ποιο μήνυμα ήθελε να περάσεις στους Έλληνες;
Ήθελε δηλαδή να υπενθυμίζει στους Έλληνες της εποχής του, που γοητεύονταν απ’ οτιδήποτε εφάμιλλο των ευρωπαϊκών, πως ο πλούτος της ελληνικότητας είναι συγκλονιστικός, πάντα ζωντανός, κι έτοιμος να γεννήσει νέες μορφές ιδεών. Διότι η ελληνικότητα δεν είναι κάποια ιδέα, ή μάλλον χειρότερα, μια εθνικιστική ιδέα, αλλά μια παγκόσμια μήτρα. Και για να γίνει αυτό γνωστό ταπεινώθηκε ο ένας, για να αφυπνιστούν οι πολλοί. Ταπεινώθηκε θα πει, πως αυτός δέχτηκε όλον τον εμπαιγμό, γνωρίζοντας βέβαια πως το απόσταγμα της ζωής του θα αφήσει κάποτε την γεύση της αληθινής εμπειρίας. Κι αυτό φυσικά συνέβη. Συνέβη ελάχιστα χρόνια μετά τον θάνατό του όταν δοξάστηκε στο Παρίσι και η τέχνη του χαρακτηρίστηκε μεγαλειώδης σ’ ολόκληρη τη Δύση.


Κρατώντας το βιβλίο σας αρχικά κ. Παππά υπέθεσα πως πρόκειται για μια ακόμη βιογραφία δοσμένη με λογοτεχνικό ύφος και στοιχεία μυθοπλαστικά, λίγο αργότερα μέσα από τις σελίδες κατάλαβα πως αυτό το βιβλίο είναι ένα εγχειρίδιο για την τέχνη της ζωής.



 Μπορεί να φαίνεται κάπως αλλοπρόσαλλο, αφού υποτίθεται πως είναι μια μυθιστορηματική βιογραφία, αλλά αν κάποιος το διαβάσει προσεκτικά απ’ την αρχή έως το τέλος, θα καταλάβει πως μιλάμε για μια… κλίμακα. Μια σκάλα, που με οδηγό τον Θεόφιλο, σχεδόν κρατώντας μας απ’ το χέρι, ανεβαίνουμε κι εμείς. Κι αυτή η σκάλα μας οδηγεί αργά αλλά σταθερά στην απάντηση ίσως των πιο καίριων υπαρξιακών μας προβλημάτων. Η τέχνη της ζωής είναι ο ορισμός της ευτυχίας. Δεν είναι κάτι που «πρέπει», που επιβάλλεται σώνει και καλά, αλλά θα θέλαμε να είμαστε αποδεσμευμένοι κι ελεύθεροι, πρώτα και κύρια απ’ το βάρος του εαυτού μας ή μάλλον των «πολλών εαυτών μας». Κι αυτούς τους πολλούς εαυτούς, τις πολλές μάσκες που έχουμε αγοράσει κατά καιρούς για να στεκόμαστε κοινωνικώς, έρχεται ο Θεόφιλος και μας ζητάει με αφέλεια (αλλά τι αφέλεια; Σοφή αφέλεια…) να τις πετάξουμε μονομιάς! Μας εξηγεί πως δεν χρειαζόμαστε τίποτα περισσότερο από τον εαυτό μας, αυτόν τον ίδιο τον κουρασμένο ή αποτυχημένο, ή ονειρευόμενο, ή ευτυχισμένο (για λόγους που ίσως κανένας δεν δύναται ακόμα να αντιληφθεί…) εαυτό μας. Τούτο το δώρο της αιωνιότητας που διαγράφεται ως ανεπανάληπτη διαδρομή στον κόσμο των αισθήσεων και των ιδεών. Μια ζωή λιτή, δίχως περιττές ανάγκες, δίχως βλακώδεις έγνοιες, λιτή σαν την ζωή του πιο πανέμορφου άνθους μέσα στη φύση. Τότε μονάχα ο άνθρωπος μπορεί να φιλοσοφήσει, ν’ αγαπήσει και να γίνει αληθινός καρπός στην κοινωνία του. Μονάχα τότε μπορεί να κοινωνήσει με τον Θεό.


Ποιος ήταν ωστόσο ο Θεόφιλος ;

Ο Θεόφιλος γεννήθηκε στη Λέσβο περίπου στα 1870, και είχε το ταλέντο της ζωγραφικής ήδη από πολύ μικρός, αν και οι πάντες διέκριναν επάνω του ένα παράξενο και ιδιότροπο χαρακτήρα. Με τα χρόνια απέκτησε τον τίτλο του «τρελού» εφόσον ήταν μοναχικός και παραδομένος στα όνειρα των ηρώων του και μιας Ελλάδας που τον συγκινούσε βαθιά. Τρελός διότι αυτή η φωτεινή κι άδολη Ελλάδα των προσωπικών του εικόνων ήταν ξένη με την σύγχρονη Ελλάδα της εποχής του. Τότε (και δεν ξέρω αν έχει τελικά αλλάξει τίποτα από κείνη την εποχή) οι πάντες θεωρούσαν το οτιδήποτε ελληνικό ως επαρχιώτικο, αν βέβαια αντιληφθούμε το εύρος της ξενομανίας που ερέθιζε τους Έλληνες, οι οποίοι αναζητούσαν μονάχα ό,τι είναι εφάμιλλο των… ευρωπαϊκών. Σε κόντρα όλων αυτών, εκείνος φορούσε μια φουστανέλα και ζωγράφιζε μονάχα την Ελλάδα του, τους ήρωές του, τα τοπία που αντίκριζε μαγεμένος, το θεσπέσιο ελληνικό φως, ενώ ποτέ δεν ξεχνούσε και τους αιώνιους ερωτευμένους της δημοτικής και ευρωπαϊκής ποίησης. Ήταν ταπεινός, ήσυχος, ανεξίκακος, ταξίδεψε στην Σμύρνη, το Πήλιο και τέλος κατέληξε γέροντας, με την λερωμένη φουστανέλα του ξανά πίσω στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Άγνωστος, αδιάφορος για αναγνώριση, πάμφτωχος, εφόσον η μόνη πληρωμή που ζητούσε ήταν λίγο φαγητό, ένα κρεμμυδάκι και τίποτ’ άλλο. Αυτό που τον ένοιαζε ήταν μονάχα η δόξα της ελληνικότητας, ψιθύριζε δημοτικά τραγούδια, έλεγε ιστορίες και παραμύθια, και έγινε δίχως να το καταλάβει ένας ιεραπόστολος της ελληνικής ψυχής. Βέβαια οι άνθρωποι όπου κι αν έζησε τον κυνήγησαν, τον εξευτέλιζαν, τον χτυπούσαν, αλλά εκείνος όλους τους συχωρούσε. Και φυσικά, κάπου εκεί στο τέλος της ζωής του, ήρθε και η αναγνώριση. Μια αναπάντεχη αναγνώριση που συντάραξε ολόκληρη την ελληνική κοινωνία, ακόμα δε και το ίδιο το Παρίσι.


«Το Λούβρο άνοιξε τις πύλες του»

Ο Θεόφιλος έγινε διάσημος μέσω ενός Έλληνα τεχνοκριτικού που ζούσε στη Γαλλία. Οι σπουδαιότεροι καλλιτέχνες της δύσεως τον παραδέχτηκαν ως κάτι ανεπανάληπτο, το Λούβρο άνοιξε μονομιάς τις πύλες του, η δυτική διανόηση τον αποθέωσε, και σαν του πρότειναν να πετάξει την φουστανέλα του και να έλθει στο Λούβρο για να εκθέσει τα έργα του, εκείνος τους απάντησε μ’ ένα χαρακτηριστικό χαμόγελο: «Αν είναι να βγάλω την φουστανέλα μου, μη σώσω και πάω!»


Πέθανε ολομόναχος στην Μυτιλήνη, παραμονές του Ευαγγελισμού, στα 1934. Αυτά εν ολίγοις, αν και στο βιβλίο, του Βαγγέλη Παππά, η διαδρομή τούτης της ζωής εκτυλίσσεται παραστατικά, μέσα από εκατοντάδες μοναδικές και ανέκδοτες ίσαμε τώρα μαρτυρίες για τον άνθρωπο που μας έκανε να ξανακοιτάξουμε την ελληνικότητά μας με καρδιακό τρόπο.
______________
Σοφία Χατζή
δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα
ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ, 25.09.2019





Orthodox Heritage // September-October 2019 Issue

                        
Greek Orthodox Christian Brotherhood of St. POIMEN
Ἑλληνορθόδοξος Χριστιανικὴ Ἀδελφότης τοῦ Ὁσίου ΠΟΙΜΕΝΟΣ
PO Box 38688, Phoenix, AZ 85069-3688 - USA

Monday September 30th, 2019
St. Gregory the Illuminator and Bishop of Armenia
Sts. Mardonios & Stratonikos the Martyrs

† † †

The Antichrist is, therefore, as we said, the offspring of fornication and is nurtured in secret, and on a sudden he rises up and rebels and assumes rule. And in the beginning of his rule, or rather tyranny, he assumes the role of sanctity . But when he becomes master he persecutes the Church of God and displays all his wickedness. But he will come with signs and lying wonders, fictitious and not real, and he will deceive and lead away from the living God those whose mind rests on an unsound and unstable foundation, so that even the elect shall, if it be possible, be made to stumble.
[St. John of Damascus, "An Exact Exposition of the Orthodox Faith," Bk4, Ch 26]
† † †
Dear brothers & sisters in Christ:

We are attaching our September-October "Orthodox Heritage" issue and wish you a blessed Fall season.

Please click on the link below to access the latest issue:

Orthodox Heritage, Sept-Oct 2019 Issue

In Christ,
 
Greek Orthodox Brotherhood of St. Poimen
A 501(c)(3) organization

Αρχιμανδρίτης Σάββα (Mazhuko). Έννοια της παρθενίας

Εάν ο Θεός είναι πραγματικός - και είναι πολύ πραγματικός - εάν ένας άνθρωπος καίει από αγάπη γι 'Αυτόν, εάν ένας διάλογος της αγάπης του Θεού και του ανθρώπου είναι πραγματικός - και οι ασκητές μαρτυρούν την αυθεντικότητα αυτού του διαλόγου τόσο με τη ζωή όσο και με την εμφάνισή τους - ο γάμος, ο τέλειος γάμος, επειδή είναι ανιδιοτελής και αιώνιος. Επομένως, είναι λάθος να αναδεικνύουμε το όνομα του μοναχού στο επίθετο μόνος 'μόνος' - αυτό είναι γλωσσολογικά αληθινό, αλλά όχι στην ουσία. Είναι καλύτερα να πούμε αυτό: "μοναχός" σημαίνει "μονογαμία". Οι μοναχοί δεν είναι μόνοι και δεν είναι μόνοι, είναι σε πολύ σοβαρή και υπεύθυνη κατάσταση γάμου (αν και ο γάμος είναι σοβαρός και υπεύθυνος εξ ορισμού).

Αρχιμανδρίτης Σάββα (Mazhuko). Έννοια της παρθενίας

Ο μοναχός Σαμουήλ, ο παλαιότερος κάτοικος του μοναστηριού Savvino-Storozhevsky.

Κατά τη γνώμη μου, ως μοναχός, υπάρχουν τρεις κανόνες ευτυχίας: ευτυχισμένος είναι αυτός που είναι ικανοποιημένος με αυτό που έχει  ευτυχισμένος είναι αυτός που δεν θέλει την ευτυχία, αλλά δεν φοβάται την ατυχία. Η ευτυχία συνίσταται στην ευχαρίστηση των άλλων.

Ο μοναχός Σαμουήλ, ο παλαιότερος κάτοικος του μοναστηριού Savvino-Storozhevsky.

Αρχιμανδρίτης Βασίλειος (Γοντικάκις)

Κάθε λεπτό ένας δίκαιος άνθρωπος εγκωμιάζει τον Θεό. Είναι ευτυχής που είναι ένας άνθρωπος, χαίρεται ότι είναι χριστιανός, χαροποιεί ότι είναι μοναχός ... Αυτή είναι μια αδιάκοπη εσωτερική ευχαριστία στον Θεό - μια μαρτυρία ζωής που είναι πέρα από τις εποχές, τις αποστάσεις και τη γεωγραφική θέση. Αυτά τα καλά νέα βρίσκουν πάντα εκείνον που το χρειάζεται.

Αρχιμανδρίτης Βασίλειος Γοντικάκης 

Μητροπολίτης Ιερόθεος (Βλάχος)




Ο κόσμος σήμερα πεθαίνει και υποφέρει, όχι επειδή δεν υπάρχουν άνθρωποι που θα ενδιαφέρονται για τις ανάγκες του, αλλά επειδή δεν υπάρχουν βιβλία προσευχής. Πολλοί πιστεύουν ότι το έργο των μοναχών (το οποίο συνίσταται κυρίως στην προσευχή) είναι άχρηστο και δεν χρειάζεται, χωρίς να γνωρίζει ότι η προσευχή είναι πνευματική δραστηριότητα, αιματηρός αγώνας και άγρυπνη αφύπνιση. Δεν θέλουν καν να ξέρουν ότι κάποιος προσεύχεται για τα δικά τους προβλήματα.

... Και σήμερα, με τη χάρη του Θεού, υπάρχουν ιεροί μοναχοί. Η γη οφείλει αυτούς τους χαρισματικούς ασκητές στην ύπαρξή της. Φωτίζουν τον σύγχρονο κόσμο, βυθισμένοι στο σκοτάδι της αμαρτίας.

Μητροπολίτης Ιερόθεος  (Βλάχος)


Ο Αρχιμανδρίτης Ιωάννης (Maslov)....

Η μοναστική ζωή δεν είναι τιμητικός τίτλος αλλά ένα συνεχές επίτευγμα της αρετής, δηλ. εργάζεται  για τον καθαρισμό του νου και της καρδιάς από τις κακές σκέψεις και τις επιθυμίες. Και ο στόχος στην τελική ύπαρξή του πρέπει να είναι να εξασφαλίσει ότι ο ανυψωμένος Κύριος θα μας κάνει όλους να τον δούμε στη Βασιλεία των Ουρανών ... 
Ο Αρχιμανδρίτης Ιωάννης (Maslov)

Πατριάρχης Σερβίας Ειρηναίος.

Ο μοναχισμός σήμερα και στο παρελθόν και στο μέλλον είναι η μεγαλύτερη δύναμη στην Εκκλησία. Στο μοναχισμό, έχουν μεγαλώσει τα μεγαλύτερα χριστιανικά μυαλά, που έχουν εξηγήσει και ερμηνεύσει καλύτερα την αλήθεια. 
Την εξήγησαν, εμπνευσμένοι από Την αλήθεια
Η αλήθεια ήταν πιο κοντά τους απ 'ότι στους υπόλοιπους. Η ερμηνεία τους, ο λόγος τους ήταν ο λόγος του Αγίου Πνεύματος και επομένως δεν χάνει τη σημασία του καθ 'όλη την ιστορία της Εκκλησίας.

Πατριάρχης Σερβίας Ειρηναίος.

ΟΤΑΝ Ο ΔΑΊΜΟΝΑΣ ΠΉΓΕ ΝΑ ΜΕ ΠΝΙΞΕΙ.


Όταν με πήραν στο στρατό, η μητέρα μου, μου είπε: «Βasya, όταν αισθάνεστε άσχημα εκεί, να θυμάσαι τον Κύριο ...» «Σιγά », μουρμούρισα .
Ήμουν άπιστος. Και τώρα πιστεύω, όχι αρκετά, αλλά πιστεύω - ξέρω, βοηθά ο Θεός.
Καταλήξαμε σε ένα πλοίο όπου έπρεπε να κάνουμε κάποιες μετατροπές γενικά  σε  ένα μέρος κοντά σε ακτή. Κάποτε βρισκόμουν στην πάνω κουκέτα και ξαφνικά - ο δαίμονας άρχισε να με καταπνίγει ... - Έχετε δει τον δαίμονα; - 


Όχι. Είναι σχεδόν αόρατος , αλλά τον αισθάνεστε όταν είναι. Δεν ήταν ακόμα σκοτεινά , δεν κοιμήθηκα, αλλά ήθελα μόνο να πεθάνω, καθώς ένας δαίμονας με άρπαξε από το λαιμό. Ποτέ δεν μου είχε ξανασυμβει . Δεν ήξερα τι να κάνω. Πνιγμένος ήδη, θυμήθηκα τα λόγια της μητέρας μου: «Θυμηθείτε τον Κύριο». Και εγώ μέσα μου φώναξα: - Κύριε, έλεος!


Και τότε ο δαίμονας πέταξε μακριά από μένα. Όχι, δεν τον είδα, αλλά ταυτόχρονα τον είδα κάπως: μια σκοτεινή μπάλα, όπως ο καπνός, αλλά ζωντανός.
Τότε ήρθα στα συναισθήματά μου και ήθελα να σηκωθώ όρθιος από το κρεβάτι και , ξαφνικά τη δεύτερη φορά με άρπαξε  πάλι από το λαιμό. Όχι, όχι στη φαντασία, αλλά κυριολεκτικά, αρπαγμένος από το λαιμό, πολύ οδυνηρό. Τότε δεν περίμενα, αμέσως προσευχηθηκα στον Θεό: - Κύριε, έλεος! Βοήθεια!


Και ο δαίμονας πέταξε αμέσως. Σε μια στιγμή, έγινε γρήγορα. 
Αλλά εδώ, δεν θα το πιστέψετε, υπήρξε ένα βρυχηθμός - ο σύντροφός μου ο Νικόλας έπεσε πάνω στο ντουλάπι. Δηλαδή ο Νικόλας έπεσε από την κατώτερη κουκέτα στο ντουλάπι κάτω από την κουκέτα του και συνέχισε να κοιμάται, διπλώντας τα χέρια του πάνω στο στήθος του! Σύμφωνα με τους νόμους της φυσικής, αυτό είναι αδύνατο: έπρεπε να πέσει στο άνοιγμα μεταξύ των κουκετών, και έπεσε διαγωνίως στο ντουλάπι. 

Καταλαβαίνετε; Και κοιμόταν Πηγαίνω προς αυτόν, τον ξυπνάω : - Νικόλα , πώς βρεθηκατε εδώ; Πώς πέσατε;
Ξύπνησε και δεν καταλαβαινε τίποτα πώς αυτός  βρέθηκε στο ντουλάπι και ακόμα δεν ειχε ξυπνήσει 
Αυτή είναι η  ιστορία όταν ο Θεός οδήγησε έναν δαίμονα μακριά από μένα και ένας δαίμονας επιτέθηκε στον γείτονά μου.


Πηγή: Ορθόδοξα θαύματα τον 20ό αιώνα. ΔΙΗΓΗΣΕΙΣ ΜΑΡΤΥΡΩΝ. 

Αγία Φιλοθέη η Αθηναία | Ντοκιμαντέρ, Κυριακή 29.9.2019 8:00μμ








Αγία Φιλοθέη η Αθηναία | Ντοκιμαντέρ, Κυριακή 29.9.2019 8:00μμ
___
Νύχτες πρεμιέρας με την Αγία Φιλοθέη η Αθηναία – ντοκιμαντέρ στον κινηματογράφο Άστορ
Τον 16ο αιώνα, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, μια γυναίκα υψώνει το ανάστημά της στον Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή. Ελευθερώνει άντρες και γυναίκες από τα σκλαβοπάζαρα, ιδρύει το πρώτο στην Ελλάδα και την Ευρώπη σχολείο γυναικών, χτίζει νοσοκομείο όπου νοσηλεύονται δωρεάν Έλληνες, Τούρκοι και Φράγκοι, προσφέρει καταφύγιο σε κακοποιημένες ή έγκυες γυναίκες, έκθετες σε λιθοβολισμό. Οι κατακτητές και το κατεστημένο θα τη φυλακίσουν, και θα βρει μαρτυρικό θάνατο το 1589. Μια επαναστάτρια πριν από την Επανάσταση του 1821, η Αγία Φιλοθέη των Αθηνών.
Το ντοκιμαντέρ «Φιλοθέη, η Αγία των Αθηνών» της Μαρίας Χατζημιχάλη-Παπαλιού θα συμμετάσχει στο 25ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας. Πρόκειται για ένα δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ για τη ζωή και τη δράση της Αγίας Φιλοθέης, που συνδέεται με ένα ολόκληρο κεφάλαιο της ιστορίας της πόλης των Αθηνών. Παρά τη σπουδαιότητα του έργου της, η Αγία Φιλοθέη δεν είναι τόσο γνωστή στους Έλληνες, και η ταινία έρχεται να καλύψει αυτό το κενό.
Μετά την πρεμιέρα της στο 21ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, η ταινία συνεχίζει την φεστιβαλική της πορεία με συμμετοχές σε διοργανώσεις τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική, ενώ έλαβε το βραβείο “Special Mention for Documentary” στο London Greek Film Festival 2019.
Συναντηθήκαμε με την σκηνοθέτιδα του ντοκυμαντέρ, η οποία μιλώντας μας ζούσε στην εγρήγορση του ανθρώπου που δημιουργεί στην τέχνη και την χαίρεται.
Η συζήτηση έγινε σε μια ζεστή ατμόσφαιρα και απολαύσαμε την αφήγηση της καλλιτεχνικής πράξης από την βραβευμένη σκηνοθέτιδα και παραγωγό.
Η Μαρία Χατζημιχάλη-Παπαλιού έχει σκηνοθετήσει πολλά ντοκιμαντέρ και τηλεοπτικές σειρές, τα οποία έχουν αποσπάσει βραβεία στην Ελλάδα (Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών κ.ά.) και στο εξωτερικό (Βραβείο Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου-FIPRESCI, Βραβείο Henry Ford κ.ά.). Έχουν επίσης προβληθεί σε διεθνή φεστιβάλ και μουσεία, έχουν μεταδοθεί από διεθνή τηλεοπτικά κανάλια και βρίσκονται σε περισσότερες από 500 βιβλιοθήκες πανεπιστημίων στην Αμερική και στην Ευρώπη. Είναι μέλος της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής για την UNESCO, ενώ διετέλεσε καλλιτεχνική διευθύντρια του Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ με θέμα την Aναπηρία «EMOTION PICTURES» (2007-2011).


Πώς προχωρήσετε στη δημιουργία ενός ντοκιμαντέρ για τη ζωή και τη δράση της Αγίας Φιλοθέης; 
Πάντα στις ταινίες μου με ελκύει η ιστορία. Διαβάζοντας για τη ζωή της Αγίας Φιλοθέης, με εντυπωσίασε η γενναιότητά της, η πίστη της και οι αγώνες της, αλλά και το ότι η δράση της αποτελεί για πολλούς μέχρι σήμερα ένα άγνωστο κομμάτι της ιστορίας του τόπου μας. Ήταν η πρώτη γυναίκα που, εξήντα χρόνια μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης, τόλμησε να αντισταθεί στον ισχυρότερο Σουλτάνο, τον Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή, στην σκληρότερη περίοδο της Τουρκοκρατίας, καθορίζοντας την πορεία της Αθήνας. Ήταν μια γυναίκα ανατρεπτική, μόνη της απέναντι σε όλους και όλα, που αγωνίστηκε να φέρει μια νέα πραγματικότητα.
Πόσος χρόνος χρειάστηκε για την ολοκλήρωση του ντοκυμαντέρ και τι δυσκολίες αντιμετωπίσατε;
Η ταινία ολοκληρώθηκε μέσα σε ένα διάστημα σχεδόν 2 χρόνων. Δούλεψα με τον Δρ. Θεολογίας και συγγραφέα Γιώργο Τσούπρα εκτεταμένα στο κομμάτι της έρευνας και της αναζήτησης αρχειακού υλικού, παράλληλα με τα γυρίσματα. Η μεγαλύτερη δυσκολία ήταν ότι δυστυχώς δεν έχει διασωθεί σχεδόν κανένας από τους χώρους όπου είχε δημιουργήσει η Αγία Φιλοθέη, ούτε καν το μοναστήρι που είχε χτίσει στους πρόποδες της Ακρόπολης, τον Παρθενώνα της όπως η ίδια το ονόμαζε. Το μόνο που έχει διατηρηθεί είναι το πατρικό της σπίτι, το οποίο πρόσφατα ανακαινίστηκε και λειτουργεί ως μουσείο, και κάποια μετόχια. Κατά συνέπεια, σε πολλά σημεία έγινε χρήση ψηφιακών μεσών. Η ταινία ακολουθώντας το βίο της, συμπεριέλαβε γυρίσματα στην Αθήνα, στην Κωνσταντινούπολη και τη Βενετία. Επίσης στήθηκαν δραματοποιημένες σκηνές με τη συμμετοχή επαγγελματιών ηθοποιών, γυναικών από το Λύκειο των Ελληνίδων καθώς και ομάδας κατοίκων της Αταλάντης, όπου πραγματοποιήθηκε μέρος των γυρισμάτων στα αμπέλια του Κτήματος Χατζημιχάλη, που ήταν και χορηγός της ταινίας.
Τέσσερις αιώνες πριν μια γυναίκα αγωνίστηκε για τα δικαιώματα των ανθρώπων και τα δικαιώματα των γυναικών. Ήταν μια επαναστάτρια της εποχής της;
Για μένα η Αγία Φιλοθέη ήταν η πρώτη επαναστάτρια. Οι προσωπικές, ηθικές και κοινωνικές της αξίες ξεπερνούν τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις της εποχής της. Πρώτη αυτή οραματίστηκε και πάλεψε για τη μόρφωση της γυναίκας, ιδρύοντας το πρώτο σχολείο γυναικών, κάτι που χρειάστηκε να περάσουν αιώνες στη Δύση μέχρι να πραγματωθεί. Τόλμησε να προσφέρει καταφύγιο σε γυναίκες κακοποιημένες ή έγκυες, έκθετες στον λιθοβολισμό, μέσα από τα υπόγεια αρχαία περάσματα της Αθήνας, φυγαδεύοντάς τες σε μετόχια της στα νησιά. Ελευθέρωσε άντρες και γυναίκες από τα σκλαβοπάζαρα, πληρώνοντας από την προσωπική της περιουσία, τους φυγάδεψε ή τους κράτησε ελεύθερους να ζήσουν από τη δική της γη, ανεξάρτητα από την θρησκεία και την εθνικότητά τους. Στην ελληνική κοινωνία του 16ου αιώνα, έφερε μια κοινωνική ανατροπή απέναντι στην οθωμανική εξουσία, έχοντας σαν πρότυπό της τα κοινόβια της πρώτης χριστιανικής εκκλησίας του 1ου αιώνα.
Μέσα από τη ζωή της Αγίας, θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει ότι το παρελθόν μοιάζει πολύ με το σήμερα;
Δυστυχώς ναι. Ακόμα και σήμερα καταπιέζονται άνθρωποι, υπάρχουν ακόμα τα ίδια προβλήματα για τα οποία πέντε αιώνες πριν πρωτοστάτησε: λιθοβολισμοί και κακοποίηση γυναικών, αγοραπωλησίες ανθρώπων σε σύγχρονα σκλαβοπάζαρα, δουλεία. Γι’ αυτό και ο αγώνας της Αγίας Φιλοθέης είναι επίκαιρος. Πώς θα αλλάξει η κοινωνία μας, αν ο κάθε ένας από μας μένει αμέτοχος; Οι μονάδες κάνουν το σύνολο. Η δράση της αποτελεί έμπνευση για το σήμερα στο να συνεχίζουμε αυτούς τους αγώνες. Για μένα είναι σημαντικό οι ταινίες να μην σταματούν στην μεγάλη οθόνη, αλλά να ξεκινούν έναν διάλογο με το κοινό και να αποτελούν απαρχή για δράση. Γι’ αυτό και η ταινία έχει την στήριξη της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής για την Unesco και του Κέντρου Unesco για τις Γυναίκες και την Ειρήνη στα Βαλκάνια.
Πιστεύετε ότι ο σύγχρονος άνθρωπος χαρακτηρίζεται από έλλειψη συλλογικής μνήμης;
Με τρομάζει η ιστορία χωρίς μνήμη. Για μένα η συλλογική μνήμη είναι εξίσου πολύτιμη με την προσωπική. Μέσα από αυτήν, ίσως μπορούμε να εξηγήσουμε το ιστορικό μας παρόν, τον ίδιο μας τον εαυτό. Δεν είμαστε μόνοι. Υπάρχει το παρελθόν όσων αγωνίστηκαν για την ελευθερία, δηλαδή για το ωραίο και τον άνθρωπο.

Πώς αισθάνεστε για τη συμμετοχή σας στις Νύχτες Πρεμιέρας, και τι ακολουθεί;
Είναι μεγάλη χαρά για μένα να συμμετάσχει η ταινία μου στις Νύχτες Πρεμιέρας και να δοθεί η δυνατότητα και στο κοινό της Αθήνας να παρακολουθήσει την ταινία και να γνωρίσει τόσο αυτή τη γυναίκα όσο και ένα άγνωστο σε πολλούς κομμάτι της ιστορίας της πόλης μας. Το ντοκιμαντέρ συνεχίζει την φεστιβαλική του πορεία σε φεστιβάλ τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική. Τον Οκτώβριο θα συμμετάσχει στο New York Greek Film Festival, όπου αποτελεί μεγάλη τιμή για μένα να παρευρεθώ εκεί και να συνομιλήσω με το κοινό. Μαζί επίσης με την Unesco θα συνεργαστούμε για να οργανώσουμε διάφορες δράσεις.




Στην εποχή του αποχριστιανισμού του δυτικού κόσμου, κυριαρχεί η αποσύνδεση του πολιτισμού από τον χριστιανισμό. Στους καιρούς μας η τέχνη σπάνια έως καθόλου εμπνέεται από τον χριστιανισμό και αυτό είναι θανάσιμο για την μοίρα του πολιτισμού. Γι αυτό η προσπάθεια της αναγνώρισης της Αγίας Φιλοθέης ως ένα πρόσωπο που αγαπούσε τον Χριστό, αλλά και γι’ Αυτόν ήταν επαναστάτρια αποτελεί ένα καλοδεχούμενο νέο.

Το αθηναϊκό κοινό θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει την ταινία την Κυριακή, 29 Σεπτεμβρίου, στις 20:00, στον κινηματογράφο «ΑΣΤΟΡ» (Σταδίου 28, στοά Κοραή).
__________
Σοφία Χατζή