Παρασκευή 25 Ιουνίου 2010

Οι οράσεις του γέροντος Αντωνίου του Ρώσου. 1

Με την φροντίδα της Tatyana Shvetsova, από την «Φωνή της Ρωσίας» στα αγγλικά.


Κάθε χρόνο που περνάει, ο αριθμός των από τεχνικά αίτια καταστροφών και των φυσικών συμφορών αυξάνεται σε όλο τον κόσμο με τρόπο ανησυχητικό. Στην πραγματικότητα, έχουν γίνει κάτι σαν σύνηθες φαινόμενο, όσο τρομακτικό και αν ακούγεται. Όμως κανένας δεν μπορεί να τα συνηθίσει ή να τα αποδεχτεί. Αποτελούν ένα φοβερό σοκ, κάθε φορά. Για παράδειγμα η καταιγίδα Κατρίνα που χτύπησε τις Η.Π.Α. το φθινόπωρο του 2005, της οποίας παρακολουθήσαμε, εδώ στη Ρωσία, τις τρομακτικές συνέπειες με κατάπληξη.
Επομένως, δεν είναι άξιο απορίας ότι ανάμεσα στους Ορθοδόξους πιστούς στηχώρα μας υπάρχει μία έξαρση αληθινά Αποκαλυπτικών συναισθημάτων, τα οποία διεγέρθηκαν περισσότερο από το πρόσφατα δημοσιευμένο στην Ουκρανία βιβλίο, από τον Ορθόδοξο κληρικό π. Αλέξανδρο Κρασνώφ: «Πνευματικές συζητήσεις και Διδαχές του Γέροντος Αντωνίου». Το βιβλίο έγινε μπεστ σέλλερ στη Ρωσία, γεμίζοντας με κατήφεια πολλούς ανθρώπους, αναγκάζοντάς τους να εξετάσουν με μεγάλη ανησυχία την σημερινή πραγματικότητα, και να κάνουν την αναφορά τους και πάλι στην Αποκάλυψη του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου.Ο πατέρας Αλέξανδρος στο βιβλίο του, περιγράφει τις συναντήσεις του με ένα ορισμένο γέροντα ονόματι Αντώνιο. Ο Κύριος προίκισε αυτόν τον ζηλωτή με 2 προφητικά οράματα, ο οποίος, με την σειρά του τα αφηγήθηκε στον κληρικό όχι πολύ καιρό πριν από τον θάνατό του. Επειδή αυτά τα προφητικά οράματα δεν αφορούν μόνο την Ρωσία αλλά και ολόκληρο τον κόσμο, αισθανόμαστε υποχρεωμένοι να σας τα γνωστοποιήσουμε. Σας δίνουμε ένα απόσπασμα από το προαναφερθέν βιβλίο του πατρός Αλεξάνδρου, όπου ο γέροντας Αντώνιος μιλάει για τα οράματα του.
Κάποια στιγμή στις αρχές της δεκαετίας του 1970, κατά τη Θεία Λειτουργία, είδα το πρώτο όραμά μου.
Βλέπω ένα τεράστιο πλήθος ανθρώπων, να κυλάει προς τα εμπρός, σαν να σύρεται από κάποια αόρατη δύναμη. Καθώς βρίσκονται σε αυτή τη συνεχή κίνηση, μερικοί γλεντούν, μερικοί μοιχεύουν, άλλοι συνωμοτούν εναντίον συνανθρώπων τους. Και όλα αυτά ενώ βρίσκονται σε κίνηση προς τα εμπρός.
Οι άνθρωποι είναι όλοι πολύ διαφορετικοί: υπάρχουν λαϊκοί, κληρικοί, στρατιωτικοί, πολιτικοί - οποιοιδήποτε. Το μεγαλύτερο μέρος των ανθρώπων σπρώχνει βίαια απλώς και μόνο για να ανοίξει δρόμο προς τα εμπρός, χωρίς κανένα ενδιαφέρον για τους άλλους, ενώ ένα ελάχιστο μέρος προχωράει με ηρεμία.
Μια άβυσσος, που προκαλεί δέος, απλώνεται μπροστά που οδηγεί στην Κόλαση.

Η πλειοψηφία του κόσμου μόλις τη φτάνει, βυθίζεται κάτω. Επί πλέον, όχι μόνο οι πλούσιοι, αλλά και οι άνθρωποι που στερούνται πόρους εκσφενδονίζονται κάτω στην Κόλαση.
Γιατί μοιράζονται ένα κοινό είδωλο - τις επιθυμίες του κόσμου (τούτου). Υπάρχουν και άλλοι που δεν ορμούν προς τα κάτω αλλά κατεβαίνουν αργά, για να ανυψωθούν από ορισμένα φωτισμένα άτομα που τους βοηθάνε. Ενώ άλλοι διασχίζουν ήρεμα ή ακόμα καλύτερα, πετάνε πάνω από την άβυσσο, χωρίς τα πόδια τους να αγγίζουν το έδαφος.
Ήταν φοβερό. Δεν ήταν τόσο το βογκητό, σαν ένα τρομερό ουρλιαχτό που ερχόταν από την άβυσσο, σε συνδυασμό με μια απεχθή κακοσμία. Ήταν κάτι περισσότερο από μια απλή αποκρουστική οσμή. Ήταν μια δυσωδία, με πρόσθετα τα αισθήματα του τρόμου και του αμετάκλητου.
Σ’ εκείνα τα χρόνια της φαινομενικής Ρωσικής ευημερίας ήταν δύσκολο για μένα να
αξιολογήσω την προειδοποίηση του οράματος. Σήμερα είναι κάτι τελείως διαφορετικό.

Πηγή: «Η Φωνή της Ρωσίας» http://www.vor.ru/English/Christian_Message/program.phtml?act=60
Σημείωση Λεοντίου Μοναχού:
Στο πρώτο όραμα, υπάρχει προειδοποίηση στους φτωχούς που ζηλεύουν τους πλουσίους,
ότι θα καταλήξουν λόγω κοινού τρόπου σκέψεως σε όμοιο τόπο οδύνης μετά θάνατον,«γιατί
μοιράζονται ένα κοινό είδωλο - τις επιθυμίες του κόσμου τούτου». Παρόμοια αναφορά
γίνεται και από τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά: «Αυτός που πενθεί για την φτώχεια του,
φανερώνει ότι δεν φτωχαίνει εκουσίως, γι’ αυτό πέφτει στις παγίδες του διαβόλου μαζί
με όσους ποθούν να πλουτίσουν ή με όσους ήδη επλούτησαν, κατά τον Απόστολο (Α
Τιμ. 6,9). Και αν δεν αλλάξει γνώμη για να αποφύγει το ταχύτερο τις παγίδες, θα βληθεί
στην αιώνιο Κόλαση μαζί με τους πλουσίους1»!


Πέμπτη 24 Ιουνίου 2010

Εικονογραφηµένα χειρόγραφα του Αγίου Ορους.



Καρπό έρευνας 40 συνεχών ετών, αλλεπάλληλων ταξιδιών - αποστολών στις είκοσι µονές του Αγίου Ορους, πολύωρων µελετών, φωτογραφίσεων, συγκρίσεων, ερευνών και αναφορών σε πηγές και τελικά συγγραφής και έκδοσης αποτελεί η ογκώδης έκδοση µε τίτλο «Εικονογραφηµένα χειρόγραφα του Αγίου Ορους».
Τα εικονογραφηµένα χειρόγραφα – άγνωστα στην πλειονότητά τους έργα τέχνης εντυπωσιακής θεµατογραφίας – συγκέντρωσε στο σύνολό τους για πρώτη φορά και κυκλοφορεί σε µια καλαίσθητη έκδοση το Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών του ΑΠΘ και ο οµότιµος καθηγητής του ΑΠΘ Σωτήρης Καδάς.
Τα «Εικονογραφηµένα χειρόγραφα του Αγίου Ορους» που κυκλοφορούν από τον εκδοτικό οργανισµό Π. Κυριακίδη περιλαµβάνουν τρία µέρη (ο κατάλογος των εικονογραφηµένων χειρογράφων, το εικονογραφικό ευρετήριό τους και τέλος 170 πίνακες µε 664 εικόνες χειρογράφων ελάχιστα γνωστών ή εντελώς αγνώστων).
Τα εικονογραφηµένα ή «ιστορηµένα» χειρόγραφα αποτελούν κυρίως δώρα των βυζαντινών αυτοκρατόρων, ηγεµόνων ελεύθερων και υπόδουλων ορθόδοξων κρατών, πατριαρχών, κοσµικών και εκκλησιαστικών αξιωµατούχων αλλά και απλών πιστών.
Στην πλειονότητά τους εικονογραφήθηκαν ή «ιστορήθηκαν» σε χώρους εκτός (όταν αποτελούσαν δώρα προς τις µονές) αλλά και εντός του Αγίου Ορους από καλλιτέχνες - µοναχούς αλλά και κοσµικούς που καλούνταν στο Περιβόλι της Παναγιάς (κυρίως στη µεταβυζαντινή εποχή). Η παραγωγή εικονογραφηµένων χειρογράφων καλύπτει τους δέκα και πλέον αιώνες «ζωής» του Αγίου Ορους, µειώνεται όµως µετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης και το τέλος του Βυζαντίου (1453) καθώς η εποχή ταυτίζεται µε την ανακάλυψη της τυπογραφίας (1452) και τη µείωση των χειρογράφων.
Οι πλέον «πλούσιες» σε εικονογραφηµένα χειρόγραφα µονές είναι αυτές της Μεγίστης Λαύρας, του Βατοπεδίου, των Ιβήρων και του Διονυσίου.
Ωστόσο η εικονογράφηση των χειρογράφων συνεχίστηκε µέχρι και τα µέσα του προηγούµενου αιώνα µε τελευταίο εικονογράφο τον Ιωακείµ τον καλλιγράφο που πέθανε στο Αγιον Ορος το 1962.
Στις είκοσι µονές του Αγίου Ορους φυλάσσονται περίπου 12.000 χειρόγραφα, η πλειονότητα των οποίων περιλαµβάνει κείµενα εκκλησιαστικού περιεχοµένου και τα υπόλοιπα περιέχουν κείµενα της αρχαιοελληνικής γραµµατείας.
Περί τα 800 χειρόγραφα είναι εικονογραφηµένα µε θέµατα από την Παλαιά και Καινή Διαθήκη και χρονολογούνται στο διάστηµα από τον 9ο ώς και τον 18ο αιώνα

NEW BLOG


Ορθόδοξα ιστολόγια



200+ Ορθόδοξα ιστολόγια

Το παρόν ιστολόγιο έχει ως στόχο να συγκεντρώσει τα Ορθόδοξα ιστολόγια σε έναν συναθροιστή, ούτως ώστε να δοθεί η δυνατότητα στους ενδιαφερομένους να έχουν καλύτερη πρόσβαση στην πληθώρα του πνευματικού υλικού που κυκλοφορεί στον διαδικτυακό χώρο. Έχουμε, ήδη συγκεντρώσει πλέον των 200 ελληνικών ιστολογίων ορθόδοξου εκκλησιαστικού ενδιαφέροντος και πρόθεσή μας είναι να συνεχίσουμε να ανανεώνουμε τον κατάλογό μας με καινούργια ιστολόγια. Ευχόμαστε η προσπάθειά μας να φανεί χρήσιμη στην πνευματική σας ανάβαση και ο Θεός να σας χαρίζει πάντα Πίστη, Υπομονή, Ελπίδα και Αγάπη στη ζωή σας.

ΚΑΙΣΑΡΕΙΑ. Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΟΥ ΕΔΡΑΣΕ Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΠΑΤΕΡΑΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΜΑΣ ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ.

ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΟ ΒΙΝΤΕΟ
Η Καισάρεια της Καππαδοκίας, το σύγχρονο Καϊσερί (ΤΟΥΡΚ. Kayseri), είναι μια σύγχρονη, εκβιομηχανισμένη πόλη της κεντρικής ΑΝΑΤΟΛΙΑΣ στην ΤΟΥΡΚΙΑ.

Τα πρώτα ονόματά της ήταν ΜΑΖΑΚΑ και ΕΥΣΕΒΙΑ και πήρε το τελευταίο της όνομα το 17 μ.Χ. όταν οι Ρωμαίοι κατέλαβαν την Καππαδοκία. Την εποχή της ρωμαϊκής διοίκησης, η Καισάρεια απέκτησε δόξα και ακμή και έφτασε να απαριθμεί 400.000 κατοίκους. Υπήρξε εμπορικό κέντρο και η θέση όπου βρισκόταν (στη διασταύρωση των μεγάλων δρόμων που οδηγούσαν στη ΜΕΣΟΠΟΤΑΜΙΑ, την ΑΡΜΕΝΙΑ, τον ΒΟΣΠΟΡΟ και το ΑΙΓΑΙΟ ) ευνοούσε την εξαιρετική ανάπτυξή της. Γι' αυτό το λόγο και η Καισάρεια κίνησε το ιδιαίτερο ενδιαφέρον όχι μόνο των Ρωμαίων, αλλά και των Βυζαντινών.

Στη βυζαντινή εποχή ήταν και θρησκευτικό κέντρο με φημισμένη μητρόπολη. Ανάμεσα στους διάσημουςΕΠΙΣΚΟΠΟΥΣ της Καισαρείας είναι και ο ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΙΣΑΡΕΙΑΣ.

Η σημερινή Καισάρεια (ΤΟΥΡΚΙΚΑ: Kayseri), όπου μέχρι το 1922 ζούσαν πολλοί Έλληνες, είναι χτισμένη στους πρόποδες του όρους ΑΡΓΑΙΟΥ και έχει πληθυσμό περίπου 500.000 κατοίκους.



ΕΟΡΤΑΖΕΙΣ ΣΕ ΛΙΓΕΣ ΜΕΡΕΣ Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΛΑΡΙΣΗΣ.












Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος όρισε :

– Τις εορταστικές εκδηλώσεις για τον εορτασμό της ιεράς μνήμης του Αγίου Αποστόλου Παύλου, με την συμμετοχή του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου και των Μελών της Ιεράς Συνόδου, ως ακολούθως :

τόν Εσπερινό, ο οποίος θα τελεσθεί την 28η Ιουνίου 2010, στον Ιερό Ναό Αγίου Αποστόλου Παύλου Κορίνθου,
τήν Θεία Λειτουργία η οποία θα τελεσθεί την 29η Ιουνίου 2010, στον Ιερό Ναό Αγίου Αποστόλου Παύλου οδού Ψαρών, Αθηνών, καθώς και το απόγευμα της ίδιας ημέρας,
τον Πανηγυρικό Εσπερινό, στην Πνύκα.

Ο Ναός του Αποστόλου Παύλου θεμελιώθηκε το 1887 πολύ κοντά στο κέντρο της Αθήνας. Δύο χρόνια αργότερα, η βασίλισσα Όλγα έθεσε το θεμέλιο λίθο νέου, μεγαλύτερου, επί Μητροπολίτη Αθηνών Προκόπιου, δημάρχου Λάμπρου Καλλιφρονά και με αρχιτέκτονες τους Τρομπύς και Σούλτσε. Το 1923 θεσπίσθηκε από τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρυσόστομο Παπαδόπουλο να τελείται ο Εσπερινός της εορτής του Αποστόλου Παύλου, πάνω στον Άρειο Πάγο.

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΛΑΦΥΣΤΙΟΥ ΛΕΙΒΑΔΙΑΣ


ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΠΟΛΛΑ ΧΡΟΝΙΑ ΕΠΑΝΑΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ Η ΑΝΔΡΩΑ ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΛΑΦΥΣΤΙ ΤΗΣ ΛΕΙΒΑΔΙΑΣ!

ΤΗΝ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΑΠΑΡΤΙΖΟΥΝ 4 ΜΟΝΑΧΟΙ ΜΕ ΗΓΟΥΜΕΝΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟ ΠΟΡΦΥΡΙΟ ΚΑΛΛΗ.

ΟΙ ΜΟΝΑΧΟΙ ΦΡΟΝΤΙΖΟΥΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΩΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΟΥ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΟΥ ΚΑΘΩΣ ΟΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΑΝΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗΣ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΛΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΠΟΝΕΣ.

ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ Η ΜΟΝΗ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΕΝΑΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΠΥΡΗΝΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΚΑΘΩΣ ΔΙΕΞΑΓΩΝΤΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΩΣ ΟΛΕΣ ΟΙ ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ ΜΕ ΣΥΧΝΕΣ ΘΕΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΩΣ.

ΗΔΗ ΕΔΩ ΚΑΙ ΠΟΛΥ ΚΑΙΡΟ ΕΧΕΙ ΑΡΧΙΣΕΙ ΚΑΙ Η ΑΓΙΟΓΡΑΦΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΘΟΛΙΚΟΥ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΓΙΟΓΡΑΦΟ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟ ΣΙΛΟΥΑΝΟ ΠΕΠΟΝΑΚΗ.

Η ΜΟΝΗ ΠΑΝΗΓΥΡΙΖΕΙ ΣΤΙΣ 29 ΤΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ .ΤΗΛΕΦΩΝΟ 2261080752

Ανακαλύφθηκαν στη Ρώμη οι αρχαιότερες απεικονίσεις Αποστόλων


Οι αρχαιότερες απεικονίσεις των Αγίων Αποστόλων ανακαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια εργασιών αναστήλωσης στις κατακόμβες της Αγίας Θέκλας στη Ρώμη. Οι νωπογραφίες των Αποστόλων Πέτρου, Παύλου, Ανδρέα και Ιωάννη χρονολογούνται από τα τέλη του 4ου αιώνα.

Οι τέσσερις Απόστολοι, στις νωπογραφίες, απεικονίζονται σε χρωματικούς τόνους του κόκκινου και της ώχρας, και βρίσκονταν στο ταβάνι ενός μικρού νεκρικού θαλάμου στις κατακόμβες της Αγίας Θέκλας, σε απόσταση 500 μ από τη βασιλική του Αγίου Παύλου εκτός των τειχών, μίας από τις τέσσερις μεγάλες βασιλικές της Αιώνιας Πόλεως, όπου βρίσκεται το σκήνωμα του Αγίου Παύλου.

«Η ανακάλυψη αυτή αποδεικνύει την εισαγωγή και τη διάδοση της πίστεως των Αποστόλων στις απαρχές του Χριστιανισμού», εξήγησε στους δημοσιογράφους η Μπάρμπαρα Ματσέι, διευθύντρια των αναστηλωτικών εργασιών στον νεκρικό θάλαμο, κατά τη διάρκεια ξενάγησης που διοργάνωσε το Βατικανό.

«Όσον αφορά τον Ανδρέα και τον Ιωάννη, πρόκειται για τις αρχαιότερες απεικονίσεις τους», ενώ για τον Απόστολο Πέτρο ήσαν γνωστές ήδη προγενέστερες απεικονίσεις του, οι οποίες χρονολογούνται από τα μέσα του 4ου αιώνα, αλλά «ποτέ μόνος του σε μία εικόνα», υπογράμμισε ο επικεφαλής των ανασκαφών Φαμπρίτσιο Βισκόντι.

Σημειώνεται ότι οι ανακαλύψεις κατέστησαν δυνατές χάρις στην εφαρμογή μίας τεχνικής λέιζερ, η οποία επιτρέπει τον καθαρισμό από τα στρώματα επιχρισμάτων ασβέστου, που κάλυπταν τις νωπογραφίες.

Οι κατακόμβες κατασκευάσθηκαν επί παραγγελία μίας nobildonna (γυναίκας που ανήκει σε ευγενή οικογένεια, αλλά δίχως τίτλο ευγενείας η ίδια).

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΚΟΥΒΕΝΤΕΣ ΤΟΥ ΠΑΠΑ- ΦΩΤΗ ΛΑΥΡΙΩΤΗ.


Ρωτήσαμε την κ. Βασιλική, που υπηρετούσε τον παππούλη στο χωριό, να μας αποκαλύψει ποιες χαρακτηριστικές κουβέντες του θυμάται κι εκείνη απάντησε: «Λέει συνέχεια πως θα έρθουν δύσκολα χρόνια. Πως ο Χριστιανισμός θα δοκιμαστεί, αλλά δε θα χαθεί. Εκνευ­ρίζεται με τον αριθμό του αντίχριστου, το 666. και συμβουλεύει, όταν θα έλθουν εκείνες οι πονηρές ημέρες να φύγουμε στα βουνά, για να μη σφραγιστούμε. Πολλές φορές επαναλαμβάνει, να προσέχουμε τους Χιλιαστές, γιατί είναι πονηροί και να κάνουμε συνέχεια προσευχή. Μου ζήτησε, όταν πεθάνει, να τον πετάξω σ' ένα βουνό, να τον φάνε τα όρνεα! Για μένα είναι ένας πραγματικός καλόγερος, που όμως καλογερεύει μέσα στον κόσμο».

Τρίτη 22 Ιουνίου 2010

Δευτέρα 21 Ιουνίου 2010

ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΡΩΣΣΟΥ ΣΤΟ ΠΡΟΚΟΠΙ ΣΤΑ ΒΑΘΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ.


ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΟ ΒΙΝΤΕΟ

Το σπίτι του άρχοντα όπου ζούσε στο υπόγειο μαζί με τα υποζύγια ο άγιος Ιωάννης.

Το σπίτι ήταν δυο ορόφους.

Σήμερα υπάρχει μόνο ο πρώτος όροφος ό άλλος έχει γκρεμισθεί από τα χρόνια.

ΠΡΟΚΟΠΙ ΤΟΥΡΚΙΑΣ Η URGUP. Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΠΟΥ ΠΡΟΣΕΥΧΟΤΑΝ Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΡΩΣΣΟΣ.




ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΟ ΒΙΝΤΕΟ

Στην επιστροφή προς Ορτάχισάρ, κάναμε την τελευταία μεγάλη στάση-επίσκεψη της ημέρας, στον Άγιο Προκόπιο ή Προκόπι (σήμερα Urgup) και κατευθυνθήκαμε σε τύμβο, στην κορυφή ενός μεγάλου βράχου, σε μια τοποθεσία που λέγεται Temenni (λόφος των ευχών) όπου υπάρχει η κατοικία του άρχοντα που είχε υπηρέτη τον άγιο Ιωάννη τον Ρώσσο. Εκεί υπάρχει και η εκκλησία που προσευχόταν ο άγιος.

ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΑΘΩ. Μητροπολίτης Θεοδωρουπόλεως Γερμανός.

Τον Μητροπολίτη Θεοδωρουπόλεως Γερμανό (Αθανασιάδη), του Οικουμενικού Πατριαρχείου, γνώρισα πριν από 27 χρόνια στην Κωνσταντινούπολη. Και εκείνη ή πρώτη μας συνάντηση αποδείχθηκε παραγωγική, γιατί έγινε και οικογενειακή φιλία. Αν, όμως, ό Γερμανός άνηκε στους κληρικούς που αρπάζουν ευκαιρίες για να προβληθούν ή αν ήταν προβεβλημένος εκκλησιαστικός αξιωματούχος με πυγμή και κατείχε ηχηρό εκκλησιαστικό πόστο με αντίστοιχη συμπεριφορά (λονδρέζικο ύφος, υπεροψία Παιδαγωγού-Αρωγού-Καθοδηγητή των ανθρώπων), θα τον είχα ενωρίς απορρίψει χωρίς τύψεις ή ένοχες και θα θεωρούσα χάσιμο χρόνου τις συναντήσεις μαζί του. Επειδή, όμως, ό Σεβασμιότατος ζει ταπεινά κι έχει διακριθεί -άδηλον πώς- σε αρετές με αξία (σεμνότητα, ασκητικότατα, μετριοφροσύνη, ακτημοσύνη, εξάρτηση από την προσευχή και την Λογική), αρχειοθετήθηκε μέσα μου ως κληρικός-οδηγός, από αυτούς που σπανίζουν κι έχουν να σου προτείνουν πολλά.

Θυμάμαι, όταν για πρώτη φορά τον επισκέφθηκα στην Πόλη, στο μικρό και φτωχικό διαμέρισμα που του είχαν παραχωρήσει για να μείνει, είχα την αίσθηση ότι ανακάλυπτα έναν ακέραιο άνθρωπο, που ακτινοβολεί και διδάσκει με την σιωπή και τη ζωή του. Πίστεψα τότε, χωρίς να έχω διαψευσθεί μέχρι σήμερα, ότι βρισκόμουν μπροστά σε έναν άγαμο κληρικό με σεμνή πολιτεία και ασκητική κακουχία, προσγειωμένο και ισορροπημένο, από αυτούς που αξίζει ακόμη και να κάθεσαι στην «ουρά» για να πάρεις την ευλογία τους και την συμβουλή τους.

Φυσικό, λοιπόν, ότι αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά και νιώθω προνομιούχος, όταν μία φορά τον χρόνο, που ό Σεβασμιότατος έρχεται στην Ελλάδα, έχω την τιμή και την δυνατότητα να τον συναντώ. Οι συναντήσεις αυτές με έναν σεβάσμιο Ιεράρχη, ό όποιος -εν μέσω της πρωτοφανούς κρίσης που σαρώνει την παγκόσμια σφαίρα- πορεύεται εν Κυρίω και εκπέμπει οσμή ευωδίας πνευματικής, έχουν γίνει παράδοση και τις περιμένουμε πώς και πώς ή οικογένεια μου κι εγώ. Θα μπορούσα (υποθετικά) να ισχυριστώ -έστω και αν κινδυνεύω να θεωρηθώ υπερβολικός ή ντεμοντέ- ότι, αν χρειαζόταν να επιλέξω συνάντηση ανάμεσα στον Ηγέτη μίας Υπερδύναμης και τον Μητροπολίτη Θεοδωρουπόλεως Γερμανό, θα επέλεγα τον δεύτερο, αφού οι κατά κόσμο «Μεγάλοι» δεν έχουν λύσεις για έξοδο από κρίσεις, έχουν κι αυτοί αμαρτίες με το κιλό.

Ενώ ό Γερμανός γεμίζει τις μπαταρίες σου, σε φωτίζει και σε βοηθάει να βγεις από την αδράνεια, σε ξαλαφρώνει από κακοτεχνίες και αμαρτίες που κουβαλάς και αποτελούν καθημερινό φαινόμενο. Άλλωστε, αυτό δεν είναι το χάρισμα των Μεγάλων, όσων πορεύονται την ευθεία οδό, την οδό του Κυρίου; Ξέρουν να ελαττώνουν και όχι να διογκώνουν τα άγχη και τις αβεβαιότητες των ανθρώπων! Λειτουργούν ως θεράποντες ιατροί, ικανοί να αποκαταστήσουν την κλονισμένη υγεία σου και βοηθούν να διατυπώσεις νέο κώδικα λειτουργίας με τη ζωή και τον εαυτό σου, αν έχεις ναρκωθεί ή πληγωθεί από τις πραγματείες του βίου.

Βέβαια, όσοι έχουν εμπλακεί στο παιχνίδι της καριέρας και συναλλάσσονται για να «αναδειχθούν», θεωρούν παρακατιανούς ανθρώπους σαν τον Μητροπολίτη Θεοδωρουπόλεως Γερμανό, κατώτερους ακόμη και από χαμηλόβαθμους υπαλλήλους των Βρυξελών! Άλλα όσοι επιθυμούν να συντονίζονται με τα Άνω και προσδοκούν κάτι περισσότερο από τον επίγειο άρτο, θεωρούν τους καριερίστες ως μη υπάρχοντες και δίνουν «σταυρό προτιμήσεως» σε κληρικούς σαν τον Γερμανό που αποτελούν ευλογία γιατί μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο.

Πόσους και πόσους ανθρώπους με τραυματισμένη προσωπικότητα και πολυτάραχη προσωπική ιστορία δεν βοήθησε ό Σεβάσμιος Ιεράρχης να ισορροπήσουν, να πάρουν σωστές αποφάσεις και να προχωρήσουν! Ευγενής, διακριτικός, συνετός, ανεκτικός, γλυκύς, άνθρωπος ήπιων τόνων, ποτέ αυστηρός, σκληρός ή απάνθρωπος για τα ανθρώπινα λάθη, ό Σεβασμιότατος Γερμανός ξέρει να οδηγεί θνητούς, τυφλούς, τα τ' ώτα, τον τε νουν, τα τ' όμματα και να τους στηρίζει. Κι όλες αυτές τις πολύτιμες παροχές τις προσφέρει πάντοτε πρόθυμα και με τρόπο που δεν στερείται του μέτρου και της λογικής, άλλα απλά και ταπεινά, όπως ό ίδιος επέλεξε να ζει.

Όχι με βαρύγδουπες μεταφυσικές εκφράσεις ή στριφνούς και δυσνόητους θεολογικούς όρους, πού βρίσκονται έξω από τις αντοχές των ανθρώπων και προκαλούν κόπωση στους ήδη κοπιώντες και πεφορτισμένους. Αυτή ή απλότητα και ή επικοινωνιακή ικανότητα τού Μητροπολίτη με τούς ανθρώπους, ήταν ίσως και ό λόγος πού ό Οικουμενικός Πατριάρχης ανέθεσε σ' αυτόν τον «άσημο» Ιεράρχη, το δύσκολο έργο της εξομολόγησης των πιστών. Και βέβαια, αν γινόταν κάποια στιγμή να ανακοινωθούν τα αποτελέσματα αυτής της ποιμαντικής-διακονικής εργασίας, ό Γερμανός θα έπρεπε να ανακηρυχθεί «Μάνατζερ» κοινωνικής προσφοράς.

Είκοσι εφτά χρόνια γνωριμίας μου με τον Μητροπολίτη Θεοδωρουπόλεως Γερμανό, είναι νομίζω, αρκετά για να μπορώ να τον «αξιολογήσω» και να τον «κρίνω». Κι αυτό, όχι για να ανέβει στα μάτια τού αναγνώστη αλλά μήπως και αντιληφθούν ορισμένοι πού κατηγορούν την Εκκλησία τού Χριστού ότι βρίσκεται σε λάθος δρόμο, επειδή την θεωρούν «απομεινάρι του παρελθόντος», ότι σε όλες τις εκκλησιαστικές βαθμίδες υπάρχουν κληρικοί πού εργάζονται με συνέπεια, έχουν λογική και ευθύνη.

Θα αναφέρω τρεις μόνο από τις πολλές αρετές του Θεοδωρουπόλεως Γερμανού, οι όποιες με έχουν διδάξει. Ή πρώτη έχει να κάνει με την απόλυτη ακτημοσύνη του. Δεν διαθέτει πορτοφόλι, βιβλιάριο καταθέσεων, αυτοκίνητο, περιουσία. Δεν έχει καν σπίτι, ζει μόνος και δεν είναι συλλέκτης εκκλησιαστικών τίτλων ή αξιωμάτων. Μόνο ένα αδελφό έχει πού ζει με τη σύνταξη του ΟΓΑ σε μία γκαρσονιέρα περίπου 30 τετραγωνικών και σε περιοχή μάλλον υποβαθμισμένη. Στο σπίτι του αδελφού του και στο ίδιο δωμάτιο με αυτόν, φιλοξενείται ό Γερμανός, όταν έρχεται στην Αθήνα. Ή δεύτερη μεγάλη αρετή είναι ότι ό Μητροπολίτης Θεοδωρουπόλεως Γερμανός θεωρεί την Αρχιεροσύνη ευλογία και όχι ζυγό ή φυλακή.

Γι' αυτό και ζει με σωφροσύνη, όχι απερίσκεπτα. Για χάρη της Αρχιεροσύνης ό Γερμανός υφίσταται συνεχείς και έντονες «στερήσεις» από αυτές πού εδραιώνουν στον άνθρωπο -ιδιαίτερα στον κληρικό- την ισορροπία και του διασφαλίζουν αειφόρα, δηλαδή προαγωγή στην εν Χριστώ ζωή. Αυτός ό τρόπος ζωής πού σήμερα σπανίζει, μπορεί για πολλούς να θεωρείται μωρία, αλλά για ορισμένους που επέλεξαν να κινούνται στα ίχνη του Ιησού, ισοδυναμεί με κυοφορία ελευθερίας-αγαλλιάσεως, με «συνταγή» απαλλαγής εκ παντοίων δεινών. Ή τρίτη αρετή που κοσμεί τον Μητροπολίτη του Οικουμενικού Πατριαρχείου, είναι ή ικανότητα να ακούει τον συνομιλητή του, στον όποιο αναγνωρίζει το δικαίωμα να έχει διαφορετική άποψη με την δική του ή ακόμη καινά ασκεί κριτική σε βασικές κατευθύνσεις της εκκλησιαστικής «πολιτικής». Ό Γερμανός δεν αντιδρά με θυμό και φωνασκίες, ούτε σε θεωρεί κάθαρμα που διαπράττει έγκλημα ή ληστεία, όταν εκφράσεις την άποψη σου για πεπαλαιωμένες πρακτικές εκκλησιαστικής ποιμαντικής που σήμερα δεν θα έπρεπε ίσως να υπάρχουν ή για αστοχίες κληρικών, που εκθέτουν την Εκκλησία. Άλλα σε ακούει, προβληματίζεται και σε πολλά συμφωνεί, έστω και αν δεν σου το ανακοινώνει. Έτσι, όταν εφέτος του είπα ότι ή Εκκλησία πρέπει να αποφυλακίσει τον λόγο της, πού από τη φύση του είναι σύγχρονος και να προχωρήσει σε επανευαγγελισμό των ανθρώπων, βάζοντας σε νέους ασκούς το παλιάς εσοδείας πνευματικό κρασί της, ώστε να μη γίνει ξύδι, όχι μόνο δεν με θεώρησε θρασύ ή επικίνδυνο λωποδύτη, αλλά με άκουσε προσεκτικά και με άφησε να μιλάω. Επίσης, όταν του είπα ότι οι χριστιανοί, πού εμφανίζονται μεταξύ τους απαξιωμένοι ή εχθρικοί, ενώ πιστεύουν στον ίδιο γεννηθέντα, σταυρωθέντα και άναστάντα Θεό, θα μπορούσαν να συνεργασθούν σε κοινωνικά θέματα, όπως ή ανεργία, ή μόλυνση του περιβάλλοντος, τα διαζύγια, τα ναρκωτικά κ.λπ., αφήνοντας τα δογματικά να επιλυθούν όταν έλθει το πλήρωμα του χρόνου, ό Γερμανός δεν με χαστούκισε, ούτε με αφόρισε ως αποστάτη, αλλά συνέχισε να μιλάει μαζί μου και έδινε πειστικές απαντήσεις στις αντιρρήσεις μου.

Εφέτος (αρχές Νοεμβρίου) χτύπησε το τηλέφωνο και πάλι. Ήταν ό Μητροπολίτης Θεοδωρουπόλεως Γερμανός. Ή φωνή του, ασθενική όπως πάντα, αλλά ευγενική, ζεστή, ευχάριστη. Ανάμεσα στα άλλα μου είπε: «Αυτή τη φορά δεν θα μπορέσω να έλθω γιατί είναι αδύνατο να ανέβω έστω και τα λίγα σκαλιά. Άλλα θέλω πολύ να συναντηθούμε».

Σε λίγο βρισκόμουν στο μικρό, φτωχό διαμέρισμα, το οποίο, στα δικά μου μάτια φαντάζει παλάτι, αφού φιλοξενεί έναν άνθρωπο του Θεού, ένα ταπεινό εργάτη της Εκκλησίας του Χριστού, πού θεωρώ ότι διαθέτει αγγελικές προθέσεις και χαρακτηριστικά τα όποια συχνά παραπέμπουν στη ζωή των Αγίων.

Γερμανού του Σεβασμιωτάτου και θεοπροβλήτου Μητροπολίτου, πολλά τα έτη!

ΤΑΣΟΣ ΜΙΧΑΛΑΣ ΑΘΗΝΑ . ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2010.

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΠΡΩΤΑΤΟΝ. ΤΕΥΧΟΣ 118

Κυριακή 20 Ιουνίου 2010

ΠΡΩΤΑΤΟΝ. ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΟ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΕΥΧΟΣ 118 ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ.

ΠΡΩΤΑΤΟΝ

ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΟ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ

Ιερά Καλύβη Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου Ιεράς Σκήτης Κουτλουμουσίου Αγίου Όρους

Έκδοτης - Διευθυντής:

Μοναχός Ιερόθεος. Καρυές Αγίου Όρους

Αρχισυντάκτης - Ιδιοκτήτης:

Μοναχός Μωυσής, Καρυές Αγίου Όρους

Εκδοτική παραγωγή:

ΕΚΤΥΠΩΤΙΚΗ ΑΤΤΙΚΗΣ Α.Ε.Β.Ε. Αδριανού και Βιολέττας-136 71 Άχαρνές

Τηλ.: 210-24.03.850 - Fax.: 210-24.03.852

Ετήσια συνδρομή:για την Ελλάδα 10 ΕΥΡΩ για την Ευρώπη 20 ΕΥΡΩ για την Αμερική 40 $

Τιμή τεύχους 2 ΕΥΡΩ

Οι συνδρομές ν' αποστέλλονται:

Μοναχό Ιερόθεο, Τ.Θ. 74, 630 86 Καρυές, Αγιον Όρος

Επιστολές πρός τή σύνταξη:

Μοναχό Μωυσή, Τ.Θ. 70, 630 86 Καρυές, Αγιον Όρος Τηλ.: 23770-23.370

Συντάσσεται και εκδίδεται από επιτροπή Αγιορειτών Πατέρων. Οι συνεργάτες φέρουν την ευθύνη των απόψεων τους.

Οι φίλοι του Ρ/Σ της Μητρόπολης Αργολίδας τίμησαν τον προστάτη τους, Άγιο Ιούδα.


Δεκάδες φίλοι του Ραδιοφωνικού Σταθμού της Μητροπόλεως Αργολίδας τίμησαν την εορτή του προστάτη τους, Αγίου Αποστόλου Ιούδα του Θαδδαίου. Δεν πρόκειται ασφαλώς για τον Ιούδα των Ισκαριώτη, τον μαθητή που πρόδωσε τον Κύριο, αν και το κοινό όνομά τους μάλλον «αδικεί» στη συλλογική μνήμη τον Ιούδα τον Θαδδαίο αφού σχεδόν κανείς δεν τον μνημονεύει, ελάχιστοι λαμβάνουν το όνομά του ενώ δεν γνωρίζουμε να υπάρχει Ναός ή Μοναστήρι αφιερωμένα σε αυτόν. Έτσι ο Σύλλογος Φίλων του Ραδιοφωνικού Σταθμού αποφάσισε να τον ανακηρύξει ως τον προστάτη Άγιο του και να τον εορτάζει κάθε χρόνο, την ημέρα που η Εκκλησία τιμά την μνήμη του, στις 19 Ιουνίου.

Έτσι, για πρώτη φορά φέτος, τελέστηκε πανηγυρικός εσπερινός στον Ιερό Ναό Αγίου Κωνσταντίνου Ναυπλίου, Ιερουργούντος του Αρχιμ. π.Χρυσοστόμου Παπουλέση και με την συμμετοχή πολλών Ιερέων από το Ναύπλιο και το Άργος.

Σήμερα τελέστηκε θεία λειτουργία στην οποία έψαλλε ο Βυζαντινός χορός του Συλλόγου ενώ στο τέλος ο Σύλλογος και η Ενορία προσέφεραν σε όλους τους πιστούς νηστίσιμο κέρασμα..

Ο Απόστολος Ιούδας έφερε και την προσωνυμία Θαδδαίος ή Λεββαίος. Η ζωή του κοντά στο Χριστό ήταν παρόμοια με των άλλων Αποστόλων. Μετά την Πεντηκοστή, αφού εργάστηκε για λίγο στην Εκκλησία των Ιεροσολύμων, κήρυξε το Ευαγγέλιο στη Μεσοποταμία ανάμεσα σε πολλούς κινδύνους. Αλλά ο Ιούδας, άξιος Απόστολος του Χριστού, γεμάτος αυταπάρνηση, μαρτύρησε τελικά στην Έδεσσα. Στην Καινή Διαθήκη, έχουμε και μια Καθολική Επιστολή του Ιούδα, που είναι σύντομη, αλλά γεμάτη μηνύματα αληθινής ζωής. Να τι συμβουλεύει στους χριστιανούς, που ζουν μέσα στο διεφθαρμένο από την αμαρτία κόσμο: «Υμείς δε, αγαπητοί, τη άγιωτάτη υμών πίστει έποικοδομούντες εαυτούς, εν Πνεύματι Αγίω, προσευχόμενοι, εαυτούς εν αγάπη Θεού τηρήσατε, προσδεχόμενοι το έλεος του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, εις ζωήν αίώνιον» (Επιστολή. Ιούδα 20-21). Δηλαδή, σεις όμως. αγαπητοί, αντίθετα με το διεφθαρμένο κόσμο, να οικοδομείτε τους εαυτούς σας πάνω στο θεμέλιο της αγιωτάτης πίστης σας με την προσευχή, που θα κάνετε με την έμπνευση του αγίου Πνεύματος, φυλάξτε και διατηρείστε τους εαυτούς σας στην αγάπη του Θεού, περιμένοντας με εμπιστοσύνη το έλεος του Χριστού, για να πετύχουμε την αιώνια ζωή.

Καθολική Επιστολή Αγίου

Ο Άγιος Απόστολος Ιούδας τέλος ,έχει γράψει μία Καθολική Επιστολή η οποία ευρίσκεται στην Καινή Διαθήκη, πριν από την Αποκάλυψη του Ιωάννου. Ένα απόσπασμά της ακολουθεί : ....Σεις όμως, αγαπητοί, οικοδομούντες τους εαυτούς σας επάνω στο θεμέλιον της αγιωτάτης πίστεώς σας, προσευχόμενοι με τον φωτισμόν και την έμπνευσιν του Αγίου Πνεύματος, φυλάξατε τους εαυτούς σας μέσα εις την αγάπην του Θεού, περιμένοντες με εμπιστοσύνην και υπομονήν το έλεος του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, δια να αξιωθήτε έτσι να εισέλθετε εις την αιώνιον ζωήν.

Και εις άλλους μεν να δείχνετε έλεος και καλωσύνην, συνομιλούντες και καθοδηγούντες αυτούς εις την γνώσιν του αληθινού Θεού, άλλους δε με φόβον και σύνεσιν μήπως και σεις βλαβήτε από το κακόν των παράδειγμα, αγωνισθήτε να τους σώζετε, αρπάζοντες αυτούς από την φωτιάν των θανασίμων κινδύνων της αμαρτίας και μισούντες σαν ρυπαρόν χιτώνα την ζωήν, την μολυσμένην από τας αμαρτίας και τα πάθη της σαρκός. Εις αυτόν δε, ο οποίος ημπορεί να σας προφυλάξη και διατηρήση απταίστους και να σας παρουσιάση εμπρός εις την άπειρον δόξαν του ακηλιδώτους και αγνούς, γεμάτους αγαλλίασιν, στον μόνον σοφόν Θεόν, τον Σωτήρα μας, ας είναι η άπειρος δόξα και μεγαλειότης, η απόλυτος κυριαρχία και εξουσία και τώρα και εις όλους τους αιώνας. Αμήν.

Το πλήρες κείμενο της επιστολής σε μετάφραση:

Xαιρετισμός

1 Eγώ ο Iούδας, δούλος του Iησού Xριστού και αδελφός του Iακώβου, απευθύνομαι στους προσκαλεσμένους που έχουν αγιαστεί από το Θεό Πατέρα και διατηρούνται από τον Iησού Xριστό.

2 Tο έλεος και η ειρήνη και η αγάπη να αυξάνουν ανάμεσά σας.

Oι ψευδοδιδάσκαλοι

3 Aγαπητοί, πάντα διακατεχόμουν από μεγάλη επιθυμία να σας γράψω για τη σωτηρία στην οποία μετέχουμε όλοι μας, μα τώρα αισθάνθηκα πια την ανάγκη να το κάνω για να σας προτρέψω να επιμένετε ανυποχώρητα στον αγώνα σας για την πίστη που παραδόθηκε μια για πάντα στους πιστούς.

4 Γιατί μπήκαν ύπουλα ανάμεσά σας μερικοί ασεβείς άνθρωποι, που η καταδίκη τους για τούτο το αδίκημα είναι κιόλας αποφασισμένη. Eίναι αυτοί που μετατρέπουν τη χάρη του Θεού σε ασέλγεια και τον μοναδικό 'ρχοντα και Kύριό μας Iησού Xριστό τον απαρνιούνται.

5 Θέλω, παράλληλα, να σας υπενθυμίσω κάτι που ξέρετε ήδη, ότι ο Kύριος, αφού έσωσε πρώτα το λαό Iσραήλ από τη χώρα της Aιγύπτου, στη συνέχεια εξόντωσε εκείνους που δεν πίστεψαν.

6Aκόμα και τους αγγέλους εκείνους που δε διαφύλαξαν το αξίωμά τους, αλλά εγκατέλειψαν το ίδιο τους το κατοικητήριο, τους έχει φυλακίσει με μόνιμα δεσμά μέσα στο σκοτάδι, για να δικαστούν τη Mεγάλη Mέρα.

7 Όπως ακριβώς τα Σόδομα και τα Γόμορρα και οι γύρω απ' αυτές πόλεις, που με τρόπο παρόμοιο μ' αυτούς παραδόθηκαν στην πορνεία και παρασύρθηκαν σε αφύσικες σαρκικές σχέσεις και προβάλλονται τώρα μπροστά μας σαν παράδειγμα καταδίκης τους στην αιώνια φωτιά.

8 Aλλ όμως κι αυτοί, παρόμοια μ εκείνους, ονειρεύονται, έτσι που και τη σάρκα τη μολύνουν, αλλά και τη θεϊκή κυριαρχία την απορρίπτουν και τις ένδοξες δυνάμεις τις βλαστημούν.

9 Eνώ, ακόμα κι ο αρχάγγελος Mιχαήλ, όταν, αντιμετωπίζοντας το Σατανά φιλονικούσε μαζί του για το σώμα του Mωυσή, δεν τόλμησε να προφέρει βλάσφημη κρίση εναντίον του, αλλά είπε: O Kύριος να σε επιτιμήσει.

10 Aυτοί, όμως, από τη μια όσα δεν καταλαβαίνουν τα βλαστημούνε, κι από την αλλη όσα από φυσικό ένστικτο γνωρίζουν, όπως τα άλογα ζώα, τα χρησιμοποιούν για τη φθορά τους!

11 Aλίμονο σ αυτούς, γιατί πήραν το δρόμο του Kάιν και ξεχύθηκαν στην ίδια πλάνη με το Bαλαάμ για χάρη υλικού κέρδους, και εξαιτίας της αντιλογίας τους χάθηκαν σαν τον Kορέ!

12 Oι άνθρωποι αυτοί αποτελούν κηλίδες στα αδελφικά τραπέζια σας, καθώς συντρώνε αδίσταχτα μαζί σας. Δε νοιάζονται παρά μόνο για τον εαυτό τους. Eίναι σύννεφα χωρίς βροχή, που τα παρασέρνουν οι άνεμοι. Eίναι άκαρπα φθινοπωρινά δέντρα, δυο φορές πεθαμένα! Ξεριζωμένα!

13 Eίναι της θάλασσας άγρια κύματα, που βγάζουν σαν αφρούς τις ίδιες τους τις ντροπές. Eίναι αστέρια περιπλανώμενα για τα οποία είναι διαφυλαγμένο το ζοφερό σκοτάδι για πάντα.

14 Προφήτεψε, λοιπόν, και γι αυτούς ο Eνώχ, ο έβδομος από τον καιρό του Aδάμ, λέγοντας: Nα! ήρθε ο Kύριος με τις μυριάδες των αγίων του

15 Για να κρίνει όλους και να ελέγξει τους ασεβείς από ανάμεσά τους για όλα τα ασεβή έργα τους με τα οποία εκδήλωσαν την ασέβειά τους, και για όλα τα σκληρά λόγια που ξεστόμισαν εναντίον του αμαρτωλοί, ασεβείς άνθρωποι.

16 Oι άνθρωποι αυτοί είναι γογγυστές, που πορεύονται σύμφωνα με τις επιθυμίες τους και ξεστομίζουν υπερβολές, εκφράζοντας θαυμασμό σε ορισμένους ανθρώπους με σκοπό την ατομική τους ωφέλεια.
Συμβουλές και προτροπές

17 Eσείς, όμως, αγαπητοί, θυμηθείτε τα προειδοποιητικά λόγια των αποστόλων του Kυρίου μας Iησού Xριστού,

18 που σας έλεγαν πως Στους έσχατους καιρούς θα εμφανιστούν εμπαίχτες, που θα ζουν σύμφωνα με τις δικές τους ασεβείς επιθυμίες.

19 Αυτοί είναι που προκαλούν διχασμούς, που παρακινούνται από τα φυσικά τους ένστικτα, που τους λείπει το Πνεύμα.

20 Εσείς, όμως, αγαπητοί, οικοδομώντας τους εαυτούς σας πάνω στην αγιότατη πίστη σας και προσευχόμενοι με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος,

21 διατηρηθείτε στην αγάπη του Θεού, προσμένοντας με χαρά το έλεος του Kυρίου μας Iησού Xριστού, που οδηγεί στην αιώνια ζωή.

22 Kαι διακρίνοντας τις ανάγκες των ανθρώπων, άλλους να τους ελεείτε

23 κι άλλους να τους διασώζετε αρπάζοντάς τους από τη φωτιά, με προσοχή μεγάλη, νιώθοντας απέχθεια ακόμα και για ένα μολυσμένο από την αμαρτωλή σάρκα τους ρούχο.

Δοξολογία

24 Σ' αυτόν που έχει τη δύναμη να σας διαφυλάξει από κάθε πτώση και να σας αξιώσει να σταθείτε αψεγάδιαστοι, νιώθοντας αγαλλίαση μπροστά στην ένδοξη παρουσία του,
25 Στον μόνο σοφό Θεό, το Σωτήρα μας, ανήκει η δόξα και η μεγαλοσύνη, η κυριαρχία και η εξουσία, και τώρα και σ όλους
τους αιώνες. Aμήν

Ναύπλιο, φωτορεπορτάζ του Ευαγγέλου Μπουγιώτη

http://www.amen.gr

Για τον τίτλο πού τοποθετήθηκε στον σταυρό του Κυρίου.

ΣΤΟΝ ΔΙΑΚΟΝΟ ΕΥΤΟΝΙΟ

Για τον τίτλο πού τοποθετήθηκε στον σταυρό του Κυρίου.


Ή επιγραφή πού είχε αναγραφεί πάνω στη σανίδα, πού κάρφωσε ό Πιλάτος πάνω από το κεφάλι του Κυρίου, εκπλή­ρωνε τον λόγο του Κυρίου,(ΙΩΑΝ 19,19) πού έλεγε- «όταν θα υψωθώ, θα τούς ελκύσω όλους κοντά μου».(ΙΩΝ 12,32) Δήλωνε λοιπόν ή ανάγνωση αυτής, ότι το σωτήριο πάθος έγινε όχι μόνο για την Ιουδαία, αλλά και για κάθε ελληνική και άλλη βαρβαρική χώρα.

ΑΓΙΟΣ ΙΣΙΔΩΡΟΣ ΠΗΛΟΥΣΙΩΤΗΣ

Παρασκευή 18 Ιουνίου 2010

ΕΡ.: Άγιε Ηγούμενε, κρίνετε ότι παρά τον πλούτο των χριστιανικών εντύπων ο κόσμος μας παραμένει ακόμη ακατήχητος;

ΑΠ.: Μάλιστα. Θεωρώ ότι στην πλειοψηφία τους οι Χριστιανοί μας χρειάζονται αρτιότερη κατήχηση. Κυκλοφορούν βέβαια πολλά χριστιανικά έντυπα και μάλιστα αξιόλογα. Ο λόγος του Θεού ρέει άφθονος. Ο Θείος Σπορεύς σπέρνει το θείο σπόρο. Εντούτοις η καρποφορία εξαρτάται και από τη δεκτικότητα της κάθε ψυχής, από την προαίρεσή της, όπως φαίνεται από τη γνωστή Παραβολή του Σπορέως. Η σκληροκαρδία, οι μέριμνες της ζωής και η έλλειψη πνευματικού ενδιαφέροντος (η ακηδία στην ασκητική γλώσσα) δεν αφήνουν τον άνθρωπο να εμβαθύνει στα νοήματα των Ιερών Γραφών, στις δογματικές αλήθειες της Ορθοδόξου Πίστεως και στο κάλλος των θείων εντολών και αρετών. Η ψυχή μας δέχεται ευκολότερα τα μηνύματα των Μ.Μ.Ε., τα οποία απευθύνονται στις βιοτικές και ψυχολογικές μας ανάγκες, και όχι τα μηνύματα του λόγου του Θεού, που απευθύνονται στις πνευματικές μας ανάγκες. Γι’ αυτό μένουμε σε μία επιφανειακή γνώση της Ορθοδόξου μας Πίστεως. Αλλά αυτή η γνώση δεν συγκινεί, δεν χαροποιεί, δεν αναπαύει τον άνθρωπο. Ίσως να γίνεται και κουραστική, όταν ο καταιγισμός μη χριστιανικών ιδεών φέρνει την ψυχή μας σε διλήμματα γύρω από θέματα Πίστεως ή Ηθικής. Όταν όμως με πόθο Θεού και ταπεινό φρόνημα ενδιαφερθούμε να γνωρίσουμε εις βάθος τις αλήθειες της Πίστεως και τη δύναμη των ευαγγελικών αρετών, τότε μία πνευματική χαρά γεμίζει την ψυχή και κατανοούμε όχι μόνο θεωρητικά, αλλά και με εμπειρικό πνευματικό τρόπο τον πλούτο της χριστιανικής μας πίστεως. Ερχόμαστε «εις την του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού επίγνωσιν», όπως γράφει ο Απόστολος Πέτρος (Β΄ Πετρ. 1, 8).

Πώς θα καλυφθεί η ανάγκη της εις βάθος κατηχήσεως του λαού του Θεού; Κατ’ αρχήν νομίζω ότι χρειάζεται περισσότερη προσευχή, ώστε να επιβλέψει ο Κύριος επί τον λαόν Του. Η προσευχή των ποιμένων υπέρ εαυτών και υπέρ του ποιμνίου είναι πολύ σημαντικός παράγων προαγωγής του κατηχητικού έργου.

Έπειτα η Κατήχησις απαιτεί συστηματικό κατηχητικό έργο, που θα συνοδεύεται από το φωτεινό παράδειγμα των ποιμένων. Δεν αρκεί το δεκάλεπτο κήρυγμα της Κυριακής. Για να καλυφθεί το κενό που αφήνει η ακηδία των ανθρώπων, χρειάζεται πολύς κόπος.


Συνέντευξη

του Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτου π. Γεωργίου Καψάνη,

Καθηγουμένου της Ι. Μ. Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους

ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗ


Αρχιμ.Μαξίμου Κυρίτση,

καθηγούμενου της Ιεράς Μονής.

Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω. ...


Ομιλιά του Καθηγούμενου

της Μονής Κουτλουμουσίου Αρχιμανδρίτη Χριστόδουλο.

«Η ιερωσύνη κατά τον γέροντα Σωφρόνιο».


Σεβασμ. Μητροπολίτης Λεμεσού κ. Αθανάσιος,
μέ θέμα «Η ιερωσύνη κατά τον γέροντα Σωφρόνιο».

«Υμείς γάρ έστε ή δόξα ημών και ή χαρά». του πατρός Ευσεβίου Βίττη (Α Θεσσαλονικείς)

Από τις ομιλίες του πατρός Ευσεβίου Βίττη (Α Θεσσαλονικείς)

Ό αείμνηστος π. Ευσέβιος κήρυττε τον λόγο του Θεού, το απόγευμα της Κυριακής στο Σιδηρόκαστρο και μετά στην κωμόπολη Ηράκλεια. Με τις ομιλίες του παιδαγωγούσε εις Χριστόν, παρηγορούσε, εμψύχωνε. Ό λόγος του είχε ζωντάνια, ήταν χαριτωμένος με διάφορα περιστατικά της καθημερινής ζωής, κυριολεκτούσε, ήταν ακριβής ερμηνευτής των αγιογραφικών και αγιοπατερικών κειμένων.
Κάποτε ενώ ομιλούσε, διέκοπτε από συγκίνηση, τόσο ήταν ευαίσθητος, συνέπασχε με όλους. Βάση των ομιλιών του ήταν ή πίστη στην πανταχού παρουσία του Θεού. Γι' αυτό πολλές φορές ξεκινούσε το κήρυγμα ψάλλοντας το «που πορευθώ από του Πνεύματος Σου και από του Προσώπου Σου που φύγω;.... και γάρ ή ,χείρ σου καθοδηγήσει με.... Αλληλούια», και έψαλλε και (άλλους ύμνους με εκείνη την απαλή, κατανυκτική σαν μικρού παιδιού απλή φωνή του. Ό π. Ευσέβιος ήταν (Συνδυασμός ευαισθησίας και δυνάμεως, στοργικός και αποφασιστικός μα και διακριτικός και ευγενής τόσο στα (θεωρητικά ζητήματα όσο και στις εκδηλώσεις της πρακτικής ζωής, γιατί ήταν τέλειος τεχνίτης, ξυλουργός, Κατασκευαστής.
Ήταν ένας «αξέχαστος άνθρωπος» όπως έλεγαν οι κάτοικοι του χωριού Φαιά Πέτρα πού τον είχαν για 30χρόνια σχεδόν στην περιοχή τους, στην τοποθεσία Κρυονέρι όπου ήταν το ερμητικό κελί του. Από τις ομιλίες του πού έκανε αναλύοντας την Α 'προς (Θεσσαλονικείς παραθέτουμε εκείνη πού αναφέρεται στο ΚΕΦ β', στίχ. 20.


«Υμείς γάρ έστε ή δόξα ημών και ή χαρά»

Τί είναι οι χριστιανοί για τον Απόστολο Παύλο; Είναι ή δόξα και ή χαρά του. Γιατί υπάρχουμε οι χριστιανοί; Υπάρχουμε για το τέλος. Υπάρχει μία αρχή, αλλά υπάρχει και ένα τέλος. Για τούς μη πιστούς υπάρχει μία αρχή πού έχει ένα τέλος: το τέλος του παρόντος. Για τούς πιστούς υπάρχει μία αρχή, υπάρχει ένα τέλος, πού είναι όμως ή αρχή χωρίς τέλος.

Αυτό είναι το μεγαλύτερο δώρο πού κάνει τον Απόστολο Παύλο να χαίρεται. Διότι θα γίνει κρίσις. Ό Απόστολος Παύλος βλέπει τα έσχατα δεν μένει στο παρόν πού είναι περαστικό, αλλά στο μέλλον: «ουκ έχουν ώδε μηνούσαν πάλιν, αλλά την μελλουσών επιζητούμε».
Πάσχουμε όλοι από ομαδική αμνησία αδελφοί μου. Ξεχνάμε ότι δεν έχουμε μόνιμη κατοικία. Ό κόσμος αυτός θα τελειώσει κάποτε. Πρέπει να προσβλέπουμε στο τέλος.
Ή παρούσα ζωή είναι γεμάτη πόνο και θλίψεις. «Εν τω κοσμώ θλίψιν ήξετε», είπε ό Κύριος, και πρώτος αυτός σήκωσε το Σταυρό του μαρτυρίου από τότε πού γεννήθηκε μέχρι το τέλος πού πέθανε πάνω στον Σταυρό. Αλλά δεν ήταν το τέλος. Αυτή είναι ή διαφορά ως προς άλλους ηγέτες πού ήρθαν και είπαν πάρα πολλά αλλά εγκόσμια, όχι όμως για το τέλος το χωρίς τέλος.

Θα 'ρθή, λοιπόν, ή ώρα του θανάτου, ή ώρα πού περίμενε ό Απόστολος Παύλος πού επιθυμούσε το τέλος: «επιθυμιών έχω εις το αναλύσει και συν Χριστώ είναι». Ό σκοπός της ζωής μας είναι ό Χριστός, ή εγκόλπωση του Χριστού μέσα μας, ή ένωση μαζί Του. «Εγώ εν αυτούς και σι εν ωμοί, ίνα ώση ...εν», είπε ό Κύριος... Να είμαστε ένα, μια ενότητα ακατάλυτη.
Τώρα είμαστε διηρημένοι σε άτομα.
Τότε θα είμαστε πρόσωπα. Πρόσωπο προς πρόσωπο προς τον Κύριο και ή προσωπικότης του Κυρίου θα αντανακλά σε μας και θα γινόμαστε ολοένα πρόσωπα, δηλαδή υπάρξεις άγιες, ελεύθερες, πού θα έχουν σκοπό την ενότητα με τον Θεό. Θα ενωνόμαστε πάντοτε αενάως, θα τον αγαπούμε χωρίς να χορταίνουμε από την αρχή, θα είναι μία διαρκής ένωση πού ποτέ δεν θα έχει τέλος γιατί θα τελεύονται συνεχώς, θα είναι μία κίνηση συνεχής...

Μια δημοσιογράφος κάποτε έγραφε - τί θα κάνουμε στην αιωνιότητα; Πώς θα περνάμε; Θα έχει πολλή ανία! Ω ευλογημένη! Δεν ξέρεις τί θα πει Χριστός! Όσοι έχουν ζήσει κάποια οράματα, κάποιες επικοινωνίες με τον Κύριο δεν είναι δυνατόν να περιγραφεί ή χαρά πού ένοιωθαν. Είναι αδύνατο να καταλάβουμε με γήινες προοπτικές και γήινα μέτρα τί θα πει Χριστός. Όσοι τον έχουν ζήσει τον Χριστό, ανεξάρτητα από τις εξωτερικές συνθήκες της ζωής του παρόντος βίου, αυτοί ξέρουν τί σημαίνει ένωση με τον Χριστό, τί σημαίνει να αγαπάμε τον Χριστό. Αυτοί οι γυμνόποδες, οι ρακένδυτοι, στερημένοι των πάντων άγιοι ερημίτες, πού ζούσαν όμορφα με τον Χριστό και δεν τούς ένοιαζε τίποτα.
Ό Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ, πού έλιωνε το χιόνι στα πόδια του και δεν ένοιωθε τίποτα... άλλοι στο Άγιων Όρος, ο Άγιος Μάξιμος ό καυσοκαλυβίτης. Πώς ζούσαν; Μεσα σε απέραντη στέρηση, αλλά με την παρουσία του Χρηστού και της Παναγίας.
Έχουμε καταντήσει σε μεγάλη τυπικότητα και μένουμε στα εξωτερικά στοιχεία. Ξεχνάμε ότι ο χριστιανισμός η πίστη μας είναι ο έσω άνθρωπος, ο εσέ κόσμος, η ένωση με τον Κύριο, η διαρκής αγάπη για τον Κύριο, Ράλλη αγάπη που ένοιωθε ο απόστολος Παύλος για τον Κύριο, που έλεγε το όνομα Ιησούς και έλιωνε από αγάπη και χαρά.
Έτσι λοιπόν θα έρθει η στιγμή που θα φύγουμε, λέει ο Απόστολος Παύλος τότε θα είστε η δόξα και η χαρά μου, και τότε χαίρω αλλά δεν μπορώ να σας έχω όλους μαζί.
Τότε όμως θα σας έχω όλους μαζί, θα είμαστε πάντα μαζί και θα αποτελείτε τα διαπιστευτήρια μου για ότι έκανα, για τόσες ψυχές που έχω σώσει. Είναι πρόσφορα καταπληκτική αυτή που έκανε ο Απόστολος Παύλος.
Οι δε πιστοί τον βλαστήμησαν, τον αγνόησαν, τον περιφρόνησαν, τον έβρισαν, απέσχον από την σχέση του με τον Κύριο.

«Δεν υπάρχει Χριστός», όπως δεν υπάρχει και για την στρουθοκάμηλο ό εχθρός πού έρχεται. Όσο και αν κλείσουμε τα μάτια ό Χριστός υπάρχει, ό Θεός υπάρχει, ή αθωνίτης υπάρχει, όσο και αν την αγνοήσουμε.
Όταν ξεκινώντας από το φτωχό μου κελί τον χειμώνα, και έχει χιονίσει, βλέπω πάνω στο χιόνι πηδήματα από ποντίκια, ίχνη από λύκους, από ανθρώπους. Δεν βλέπω ούτε άνθρωπο, ούτε ζωντανό και όμως ξέρω ότι πέρασαν... είμαι βέβαιος ότι κάποιοι πέρασαν. Τα ίχνη λοιπόν των ζώων μαρτυρούν την ύπαρξη τους, κάπου είναι κρυμμένα... Ό Θεός είναι ό κρυμμένος Θεός. Deus abcoditus... Υπάρχει Θεός πού κανείς δεν βλέπει ούτε άγγελοι, γιατί είναι απολύτως άυλος και αόρατος, αλλά πιο υπαρκτός απ' όλα τα υπαρκτά. Γιατί αν υπάρχουν και αυτά υπάρχουν χάρη στην ύπαρξη του Θεού.
Ό Απόστολος Παύλος λέει, τότε πιστοί και άπιστοι θα κριθούμε «τούς γάρ πάντας ημάς φανερωθήναι δει έμπροσθεν του βήματος του Χριστού, ϊνα κομίσηται έκαστος τα διό του σώματος ά έπραξε είτε αγαθόν είτε κακόν».
Όταν προσπαθήσουμε να ζήσουμε με την προοπτική του τέλους πού είναι ή αρχή μας, με την προοπτική της αιωνιότητες πού είναι ό πόθος μας, τότε θα παρηγορούμε στις πιο μεγάλες θλίψεις, στις πιο μεγάλες εγκαταλείψεις, σε όλα πού κάνουν τούς ανθρώπους να είναι πονεμένοι, να δυστυχούν, να μην ξέρουν τί τούς γίνεται.
Παρ' όλες τις προσδοκίες της επιστήμης, της ιατρικής, μαθαίνουμε π.χ. αν κάποιος έβηξε στο άκρο της γης, το μαθαίνουμε πριν από τούς γείτονες του, εν τούτοις όλα κάνουν καταστάσεις αβεβαιότητος, πόνου, ανασφάλειες, αιματοχυσίες, κακότητες, διαφθοράς, εγκληματικότητας.
Τότε θα αποκατασταθεί ή τάξις, όχι τώρα. Όσο να μιλούν περί παγκοσμιότητες, και περί ισοπεδώσεως των πάντων, τίποτα δεν θα γίνει, και αν γίνει, τίποτε καλύτερο δεν θα προκύψει. Θάνατος, θάνατος ψυχικός πρώτα και θάνατος κάθε άλλου είδους, ίσως καταστροφή ολική.
Ό Απόστολος Παύλος λέει ότι «είστε χαρά και δόξα μου».
Εμείς οι κληρικοί, πού έχουμε το ιερό σχήμα και υποτίθεται ότι μάς έχει δώσει ό Θεός μία κλήση, θα πρέπει να βλέπουμε ως χαρά και δόξα τούς πιστούς αδελφούς μας, τούς οποίους ήλθαμε να διακονήσουμε, όχι να άρχουμε, δεν είμαστε εκείνοι, οι όποιοι έχουμε πάνω τους εξουσία να διατάσσουμε, δεν είμαστε υπάλληλοι, είμαστε διάκονοι... χαρά και δόξα μου είναι κάθε πιστός. Αυτό πού έλεγε ό Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ, ή χαρά μου ή άνάστασίς μου, πόσο το αγνοούμε αδελφοί μου!
Χαρά και δόξα είσαι και σι σύζυγε της συζύγου, και σι σύζυγε του συζύγου και ούτω καθεξής. Χαρά και δόξα ό πατέρας και ή μάνα των παιδιών, όχι γιατί πήραν βραβεία ή διακρίσεις, άλλα διότι ό κοινός αγώνας και ό μόχθος τους τότε θα φανεί, μη το ξεχνάμε, εκεί θα δούμε την ικανοποίηση.
Λέω κάποτε κάτι ίσως βάρβαρο πολύ, άλλα είναι μία πραγματικότητα πού ζει κανείς και κλαίει! Όταν γεράσεις εσύ πατέρα και μητέρα, με το πνεύμα πού υπάρχει σήμερα των παιδιών θα δηχθείς ένα... δώρο. Τί; Μια κλωτσιά δυνατή, πού θα σε πετάξει μακριά. Τότε αν θα πεις το περίμενα δεν θα πονέσεις τόσο πολύ. Αν δεν στην δώσει (την κλωτσιά) θα πεις -Δόξα τω Θεώ... Το είπε αυτό ό Απόστολος Παύλος για τα τέκνα πού «έσονται... γνεύσαν απειθείς». Τέτοια απείθεια τέτοια σκληρότητα, μα τόσο κοπιάσαμε και δεν υπάρχει αναγνώριση, λένε οι γονείς...
Βέβαια όλα τα παιδιά δεν είναι αγνώμονα, όμως γενικώς αυτό ισχύει.
Ό Απόστολος Παύλος μάς καλεί να γίνουμε με κάθε τρόπο μιμητές του... Να νοιώθουμε τον πλησίον μας, τον γείτονα μας χαρά μας και δόξα.
Όχι να είναι ό χειρότερος εχθρός μου ό γείτονας, να πετάει αυτός τα σκουπίδια του στην αυλή μου κι εγώ στην δική του...
Ας παρακαλέσουμε το Θεό να μάς δώσει αυτό το πνεύμα να είμαστε χαρά και δόξα ό ένας για τον άλλον.
Όταν συμβαίνει αυτό, όταν έχουμε αυτό το πνεύμα να ξέρουμε ότι ακολουθώντας τον Χριστό, θα ακολουθήσουμε τον πόνο. Μαζί με τον Χριστό, ό πόνος είναι γλυκός. Θα χρειαστεί να κλάψουμε μαζί με το Χριστό και ό Χριστός έκλαψε. Θα χρειαστεί να πονέσουμε μαζί με τον Χριστό, να άρουμε τον σταυρό, να σταυρωθούμε μαζί Του. Δείτε και συσταυρωθώμεν, λέει ένας ύμνος... και εμείς μαζί Του!
Ό Κύριος έχυσε το αίμα του εμείς θα χρειαστεί να χύσουμε ποταμούς ιδρώτας από αγάπη γι' Αυτόν. Θα προσφέρω την καρδιά μου, ότι έχω... ότι είμαι...
Ό Κύριος όμως συγχώρεσε. Να συγχωρούμε και εμείς. Πώς να μη θυμηθούμε την Δούκισσα Ελισάβετ της Ρωσίας πού, όταν την πετούσαν σ' ένα μαύρο, κατάμαυρο φρέαρ, 80-100 μέτρα βάθος, από ένα άχρηστο μεταλλείο, να την εξαφανίσουν γιατί ήταν αγία, ή τελευταία της φράση ήταν «Πάτερ, υφές αυτούς ου γάρ Χοϊδάς τί ποιούσε».
Το διαβάζει κανείς και κλαίει από μεγάλη συγκίνηση... θα 'ορθή ή ώρα αυτή.... Ό Κύριος πρόσφερε το πάν. Ότι είχε ήταν πολυτιμότερο από όλο το Σύμπαν. Δεν αποτιμάται ή προσφορά του Κυρίου. Και εγώ θα πρέπει να προσφέρω ότι έχω, ότι είμαι με την καρδιά μου. Όχι ότι το έχει ανάγκη, άλλα είναι ή απόδειξη της μεγάλης αγάπης προς Αυτόν. Στο κάτω-κάτω τί του προσφέρουμε; Όλα δικά Του είναι «Τα σα εκ των σων σοι προσφερόμενο, κατά πάντα και διά πάντα». Δεν έχουμε δικό μας τίποτε, τα ιδιοποιούμεθα και τα προσφέρουμε στον Κύριο... Σαν ένα μικρό παιδί πού μαζεύει ότι του δίνουν οι γονείς του σ' ένα κουμπαρά.
Και κάποτε τα δίνει στους γονείς του και τούς χαροποιεί... Αν οι γονείς τα είχαν στο πορτοφόλι τους δεν θα είχαν τέτοια χαρά.
Έχει λοιπόν, στεφάνους το μέλλον. Άλλα έχει και ό παρόν καιρός. Μην τα παρουσιάζουμε τόσο μελαγχολικά και δύσκολα. Και τώρα έχουμε χαρά.
Τη στιγμή πού γνωρίζουμε τον Χριστό, δεν φοβόμαστε τίποτα, δεν λυπόμαστε για τίποτα. Χαιρόμαστε χαρά μεγάλη. Πώς να ξεχάσω την γιαγιά Μαριδούλα, μια πάμφτωχη, πού ήταν συγγένισσα με όλο το χωριό μας. Πριν 50 χρόνια, την είχα ρωτήσει:
-Πώς περνάς γιαγιά; -Δόξα τω Θεώ.
-Πώς τα βγάζεις πέρα; (έπαιρνε 600 δραχμές το μήνα, τότε πού οι υπάλληλοι έπαιρναν 2 με 2μισι χιλιάδες το μήνα).
-Να, το 1/3 το δίνω για το λάδι του Χριστού και της Παναγίας. Το 1/3 το δίνω για τούς φτωχούς (μα υπάρχει γιαγιά φτωχότερη από σένα; Πώς, πώς, παιδάκι μου....).
Ε! και το 1/3 για το αλεύρι και το αλάτι μου. Όταν αρρωστήσω, τρώω δύο φέτες ψωμί και γίνομαι καλά. Αγαπούσε όμως πολύ το Χριστό τόσο πού, όταν οι Γερμανοί έκαψαν το χωριό και άδειασε το χωριό, έχαιρε εν μέσω φόβου και τρόμου, δεν φοβόταν, προσευχόταν και δεν έφυγε απ' το χωριό. Και όταν ξαναχτίστηκε το χωριό, έρχονταν και έδιναν χρήματα σ' αυτήν την απένταρη για να χτιστούν οι Εκκλησιές.... Τώρα γίναμε όλοι μακροχέρηδες! Μια σειρά Ελλήνων βλέπω, με τα χέρια 500, 200 μέτρα μήκους, καταντήσαμε να μην έχουμε εμπιστοσύνη ό ένας στον άλλον. Θα βλέπουμε λοιπόν οποιονδήποτε άνθρωπο ως χαρά και δόξα μας, όποιος και να είναι, άλλωστε το είπε ό Κύριος, «αγαπάτε τούς εχθρούς ημών» έστω και αν αυτός δεν το αναγνωρίζει αυτό.
«Διό μακέτα στέφοντες ευδοκήσαμε καταλειφθούνε εν Αθήναις μόνοι...», επειδή λοιπόν δεν αντέχαμε να είμαστε χωρισμένοι από σάς, προτιμήσαμε να μείνουμε μόνοι στην Αθήνα, και στείλαμε τον Τιμόθεο τον αδελφό μας και διάκονο του Θεού και συνεργάτη μας στο ευαγγέλιο του Χριστού για να σάς στηρίξει, και να σάς παρηγορήσει, και να σάς ενισχύσει στην πίστη σας, ώστε να μην κλονίζεται κανείς στις θλίψεις αυτές πού έχετε και πού σάς περιμένουν (Α' Θεσ. κεφ. γ' στίχ. 1-3).
Ή διαρκής φροντίδα του Αποστόλου Παύλου ήταν ή χαρά των άλλων. Έτσι, θυσιάζει την άνεση του, την παρουσία του Τιμοθέου, αγαπητού αδελφού και τέκνου, πού θα τον παρηγορούσε σε μία ξένη χώρα, όπως ήταν ή Αθήνα και πού ξέρουμε τί υποδοχή του έγινε, τί του είπαν οι σοφοί. Τί λέγει αυτός ό σπερμολόγος πού λέγει παράξενα πράγματα, «ακουσόμεθά σου και πάλι...».
Ό Απόστολος Παύλος δεν ζούσε για τον εαυτό του, ζούσε για τούς άλλους και μπορούσε να υπομένει τα πάντα χάριν των άλλων, οποιαδήποτε στέρηση, προσφέρει τη θυσία αυτή και λέει: «κατελήφθημεν μόνοι, μόνος θέλει να πει, στην Αθήνα. Στην μοναξιά, σε μια ξένη χώρα, άγνωστος. Ας μείνουμε στη λέξη μόνοι.
Ό Απόστολος Παύλος δε φοβόταν την μοναξιά. Ό σημερινός άνθρωπος φοβάται την μοναξιά, δεν μπορεί να μείνει μόνος. Φοβάται και στις πολυάνθρωπες πόλεις, και στα χωριά και στην έξοχη... ένα περίεργο γεγονός: αφοί πάς αδελφέ μου στο δάσος γιατί δεν παρατάς το κινητό, το ραδιόφωνο ή την τηλεόραση; Πήγαινε να αφουγκραστείς την μοναξιά!
Ν' ακούσεις το θρόισμα των φύλλων, το τραγούδι των πουλιών, το ρυάκι το κελάρη-στο, ν' ακούσεις πώς περνά ό αέρας απ' τα δένδρα και τα καθαρίζει και τα ανανεώνει και τα κάνει να τραγουδούν στο πέρασμα του, όταν δεν είναι άγριος και ευφωνικός, άλλα είναι αύρα απαλή πού εικονίζει το Θεό.
Φοβάται ό άνθρωπος να μείνει μόνος διότι δεν υπάρχει ό Χριστός. Ό πιο μεγάλος ερημίτης δεν είναι μόνος.
Ρωτούν πολλοί. Πώς περνάς χωρίς τηλεόραση; Και εσείς πώς περνάτε χωρίς μοναξιά; Χωρίς ησυχία;
Να δούμε λίγο τη μόνωση, την ησυχία, την ηρεμία, την σιωπή πού είναι ένα μεγάλο μάθημα για να το μάθουμε....
Στον κόσμο δεν μπορούμε να ησυχάσουμε, χωρίς να αρχίσει ένας ποταμός λόγων. Ακόμη και σε χώρους σιωπής, όπως είναι οι Εκκλησίες, δεν ησυχάζουμε... ακούει κανείς ένα μουρμουρητό σα να πρόκειται περί παθούσης αγοράς, πού έλεγαν οι παλιοί (πριν ν' αρχίσει ή λειτουργία δεν λέω όταν αρχίσει!).
Ή σιωπή είναι το αντίθετο του λόγου. Ό άνθρωπος είναι λογικό όν. Ό εσωτερικός λόγος γίνεται και έναρθρος λόγος, ομιλία. Κάποτε όμως ή ομιλία καταντά λόγος ασταμάτητος, φλυαρία, πού κουράζει. Είναι λόγος κενός, όχι εποικοδομητικός, χωρίς περιεχόμενο, όχι λόγος πλούσιος, ποτισμένος από θείο Πνεύμα.
Ό λόγος είναι χάρισμα. Ενίοτε όμως γίνεται βάσανο, ώστε να λένε, μα δε σταματά αυτός ό άνθρωπος; Καιρός του λαλιών, καιρός του σιγάν. Ποιος είναι αυτός ό καιρός;
Δύσκολο να το προσδιορίσουμε. Ας δούμε όπως μάς το λένε στους λόγους τους οι Άγιοι Πατέρες, πού έζησαν στην αθόρυβα, στη σιωπή και ας πάρουμε μαθήματα.
Γνωρίζω, δεν είναι εύκολο να ζει κανείς σε μια πολυκατοικία, χωρίς ηχομόνωση και ιδίως το καλοκαίρι, όταν είναι ανοιχτά τα παράθυρα και ή τηλεόραση στην διαπασών, όταν έχεις μωρά, πού είναι σαν κουρντισμένες μηχανούλες πού τρέχουν εδώ και εκεί, είναι δύσκολο να βρούμε ησυχία.
Όμως υπάρχουν τρόποι. Να βρούμε τρόπους να μάθουμε στη σιωπή, τέτοια πού θέλει ό Κύριος.
Δεν εννοούμε όμως τις περιπτώσεις πού σωπαίνουν μερικοί όταν είναι παρεξηγημένοι, όταν μαλώνουν, όταν θυμώνουν, όταν ζηλεύουν και είναι πικραμένοι, όταν πονούν πολύ, όταν φοβούνται, όταν αντιπαθούν, όταν ετοιμάζουν δόλιους σκοπούς κρυφά και δεν μιλούν. Αυτές οι περιπτώσεις σιωπής δεν αποτελούν αρετή.
Αρετή αποτελεί ή σιωπή εν λόγω, όπως λένε οι πατέρες. Ή σιωπή είναι πνευματική, αυτή πού αρχίζει από έσω προς τα έξω. Αν δεν είναι σιωπηλό το έσω, ό εσωτερικός άνθρωπος, ό εσωτερικός κόσμος, αν υπάρχει ή ζάλη των παθών, ή φιλαυτία, ή φιλαργυρία, ό φθόνος, ή πλεονεξία δεν μπορείς να ησυχάσεις. Θα σε τρώνε το εσωτερικό σου...
Όταν υπάρχει εκδικητικότητα, όταν νομίζεις ότι σε παρεξήγησαν, ότι σε συκοφάντησαν οι άλλοι, τότε θα μιλάς συνέχεια, ανακατεύεσαι, πάς να φωνάξεις.
Ή πνευματική σιωπή είναι αρετή πού μάς βοηθά σε μία ισόρροπη χρήση του λόγου του έναρθρου και του μη λόγου της ησυχίας.
Ή σιωπή είναι ευκαιρία να μιλήσει κανείς με τον εαυτό του. Δεν μάς δίνεται ή ευκαιρία αυτή αδελφοί μου και δεν βρίσκουμε ευκαιρία να δούμε ποιοί είμαστε.
Αυτός είμαι, αυτή είμαι, παρουσιάζω αυτά και αυτά, να το δώ όμως με ησυχία, όχι βιαστικά, δεν έχουμε καιρό να ασχοληθούμε με τον εαυτό μας. Γι' αυτό και ή εξομολόγηση, πού πάμε να καταθέσουμε τον εαυτό μας στον Κύριο με μάρτυρα τον πνευματικό, είναι πολύ πτωχή, δεν δίνει καρπούς, διότι δεν έχουμε μάθει την εσωτερική σιωπή.
Τί λένε οι Άγιοι πατέρες;
Ή σιωπή προϋποθέτει άσκηση. Ή άσκηση προϋποθέτει μόνωση. Που θα βρούμε όμως μόνωση; Όταν στις πόλεις πού ζούμε δεν παύει ό θόρυβος; Και όμως, εάν δεν μπορούμε να έχουμε σιωπή διάρκειας, όπως ένας ερημίτης, μπορούμε να έχουμε ζώνες σιωπής. Να βάλουμε στο πρόγραμμα μας, ένα τέταρτο, είκοσι λεπτά, και να πούμε τώρα δεν μιλάμε.
Όταν λείπουν τα παιδιά, να ησυχάσουμε, να κλείσουμε τηλεοράσεις πού είναι εισβολείς στα σπίτια μας, πού δείχνουν έλλειψη σεβασμού στον άνθρωπο. Ή τηλεόραση τον γοητεύει τον άνθρωπο, τον διαφθείρει.
Γιατί πώς να γεμίσεις ένα 24ωρο πρόγραμμα, κάθε μέρα. Γεμίζει με σαπίλα και αθλιότητα, με εξαιρέσεις κάποια καλά κάπως προγράμματα. Είναι ό εχθρός πού μάς διαφθείρει και πληρώνουμε και από πάνω μέσω ΔΕΗ, πληρώνουν και αυτοί πού δεν έχουν τηλεόραση!
Να βρούμε λοιπόν ζώνες σιωπής, όσο μπορούμε, στον στοιχειώδη βαθμό. Ας δούμε τί λένε λοιπόν οι πατέρες.
Ό Όσιος Νικήτας Στηθάτος γράφει: «ή μη απασχόληση με ανθρώπινα γεγονότα και πράγματα είναι πνευματική ησυχία».
Βέβαια, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τα γεγονότα της ημέρας, π.χ. αυξάνει ή τιμή του πετρελαίου, πώς θα περάσουμε το χειμώνα τουρτουρίζοντας απ' το κρύο; Πώς θα κάνουμε δύο ώρες διαδρομή μέχρι να πάμε στη δουλειά μας... Όμως για να συγκεντρωθούμε στον εαυτό μας, θα τα διώξουμε όλα...
Αυτή ή ησυχία ελευθερώνει την ψυχή από τα δεσμά των αισθήσεων και τα πάθη και μεταστρέφοντας τις δυνάμεις της ψυχής την ανακαλεί στο κατά φύσιν, βοηθά λοιπόν στο κατά φύσιν, δηλαδή να είμαστε όπως μάς έκανε ό Κύριος.
Ζούμε στο παρά φύσιν, τείνουμε στο κατά φύσιν για να φθάσουμε με την χάρη του Θεού στο υπέρ φύσιν πού ξεπερνά αυτό πού είμαστε.
Ή ησυχία είναι πού βοηθά στην καρποφορία ακόμα και τα δέντρα. Τα δέντρα καρποφορούν από κάτω, απ' τις ρίζες, όχι από πάνω. Οι ρίζες είναι χωμένες κάτω, εισχωρούν στο βάθος της γης. Εμείς ως δέντρα πνευματικά είμαστε φυτεμένα, άλλα ανάποδα, οι ρίζες μας είναι στον ουρανό από κει παίρνουμε δυνάμεις για να καρποφορούμε ή δεν καρποφορούμε. Για να απελευθερωθούμε από τα αισθητά πρέπει να ησυχάσουμε, να αποτραβηχτούμε, να κλείσουμε τα μάτια μας, να δούμε τον εαυτό μας, να βρεθούμε ακόμη σ' ένα φυσικό χώρο... να χαρούμε τη φύση όσοι μένουμε έξω από τις πόλεις, να την απολαύσουμε με την ησυχία της.
Άλλος άγιος λέει: «ή ησυχία είναι κατάσταση του νου, γαλήνη εσωτερικής ελευθερίας, ψυχής πού αγάλλεται, ψυχής πού δεν ταράσσεται με τίποτα. Είναι ή βαθύτερη γνώση του μυστηρίου του Θεού, είναι συντροφιά με τον Θεό, ομιλία με τον Θεό, ένωση και στενός δεσμός με τον Θεό».
Αν δεν υπάρξει αυτό τότε τίποτα δεν κάνουμε, δηλαδή ή ησυχία δεν είναι απλώς εξωτερική, άλλα εσωτερική. Αλλιώς έχουμε κενό πού πρέπει να το συμπληρώσουμε. Όταν δεν υπάρχει ό εσωτερικός δεσμός με τον Κύριο, ή ησυχία είναι ίσως κάτι το ανόητο για πολλούς.
Ό Όσιος Θαλάσσιος λέει: «κλείσε τις αισθήσεις σου στο φρούριο της ησυχίας, για να μην δημιουργούν περισπασμούς σε μάς απ' τις επιθυμίες μας, δηλαδή γίνεται κατάπαυση των ακαταπαύστων επιθυμιών».
Ό Άγιος Βασίλειος λέει: «Άφησα στη ζωή μου τις σχέσεις μου με τον κόσμο, γιατί είναι αφορμή για μύρια κακά, άλλα δεν μπόρεσα να εγκαταλείψω τον εαυτό μου». Πράγματι, αν βρεθούμε στην αγορά πού έχει θόρυβο πολύ, ακόμη και αν γυρίσουμε στο σπίτι μας, αντηχούν στα αυτιά μας οι θόρυβοι, για αυτό πρέπει να είναι συνεχής ή προσπάθεια της ησυχίας.
Ό Άγιος Ιωάννης ό Χρυσόστομος λέει: «Υπάρχουν περιπτώσεις πού ή σιγή ωφελεί πιο πολύ από τα λόγια, όπως και το αντίθετο.
Δηλαδή κάποτε θα μιλήσεις, όταν π.χ. πρόκειται να σώσεις κάποιον, θα κόψης την σιωπή». «Είναι ανώτερος όποιος κρύβει την μωρία του από εκείνον πού κρύβει την σοφία του». Πολλοί λένε τόσο ανόητα πράγματα, θέλοντας να κάνουν τον σοφό. Μη λες τίποτα, σιώπα.
«Καλούς απογόνους κάνει ή καλή ησυχία: εγκράτεια, αγάπη, καθαρή προσευχή».
Τί θα πι καθαρή προσευχή; Είναι ή προσευχή χωρίς λογισμούς, χωρίς περισπασμούς. Πάω π.χ. να πω το Πάτερ ημών (και σκέφτομαι το ενοίκιο), ...«εν τοις ουρανοίς (σκέφτομαι τη ΔΕΗ... τί είπε ή γειτόνισσα και ταράσσομαι κ.τ.λ.)... Πάει ή προσευχή! Πάει το Πάτερ ημών! Πάει ή ησυχία! Μην κάνω προσευχή άφοϋ έχω αναστατωθεί, πρέπει πρώτα να ησυχάσω. Σ' ένα σπίτι δεν πάμε αμέσως στο δωμάτιο. Περνάμε απ' τον διάδρομο, από ένα προθάλαμο πρώτα. Για όλα χρειάζεται προπαρασκευή, πόσο περισσότερο στην προσευχή.
Αν δεν είμαι ήσυχος, έτοιμος, ας πάρω ένα βιβλίο πνευματικό, να ετοιμαστώ και μετά να μιλήσω με τον Θεό.
Γνωρίζω ότι είναι δύσκολα τα πράγματα, πού να βρεις σιωπή, όταν τα παιδιά έρχονται από το φροντιστήριο 10-11 ή ώρα και είσαι κατάκοπος, πώς να ετοιμασθείς; Δύσκολα....
Αλλά ή σιωπή είναι δώρο.
Και ό Θεός θα μάς το δωρίσει, θα μάς βοηθήσει. Όταν πάς στην δουλειά σου με το αυτοκίνητο και θές 1-2 ώρες κάποτε, και υπάρχουν στάσεις πολλές, μην εκνευρίζεσαι, έκμεταλλέψου αυτές τις στάσεις. Οι στατιστικές μάς λένε ότι πολλοί παθαίνουν καρδιολογικές παθήσεις από την ανησυχία τους, άντε, πότε θα φθάσω; Πατάνε κλάξον, εκνευρίζονται. Κάνε αυτό πού έλεγε ένας επιφανής νέος υμνογράφος «εκμεταλλεύομαι το κόκκινο φώς στις υποχρεωτικές στάσεις και ότι ιδέες έρχονται για να γράφω ύμνους τις σημειώνω πρόχειρα και μετά τις αναπτύσσω».
Δεν μπορώ να προσευχηθώ; Ας κάνω προσευχή, είναι ανάγκη να μουντζώνω τούς άλλους, να εξεγείρομαι); Ας μην αγανακτώ, αφοί είναι αναγκαίο κακό. Όμως θα μου πείτε κάθε οικογένεια, έχει 2-3 αυτοκίνητα... Να πάρουμε ελικόπτερο; Μα και αυτά συγκρούονται δυστυχώς - όπως το Σινούκ!
Άλλα με τη χάρη του Θεοί θα βρούμε στιγμές ησυχίας. Ρώτησα κάποτε, πότε ξεκουράζεται ή καρδιά αφού δουλεύει 24 ώρες το 24ωρο; Ξεκουράζεται, με είπαν, 12 ώρες το 24ωρο... Μα πώς; Να, μια ξεκουράζονται οι
κόλποι, μια οι κοιλίες της καρδιάς... Μια με τον κασμά,
1 αναπνοή... 2η με τον κασμά 3η αναπνοή κ.τ.λ.
Έτσι μόνο θα βρούμε στιγμές σιωπής αν μπορούμε να τις μαζέψουμε λίγο - λίγο...
«Ησυχία και προσευχή, αγάπη και εγκράτεια είναι το τετραπλού άρμα πού οδηγεί στους ουρανούς», δηλαδή ένα άρμα με τέσσερις ρόδες πού ανεβάζει το νου στον ουρανό.
«Πολλά θα μπορούσαν, συνεχίζει ό Άγιος Ιωάννης ό Χρυσόστομος να αναχαιτίσουν τον Πιλάτο και τούς Ιουδαίους:
Τα θαύματα, ή ανεξικακία του Χρηστού μα προπάντων ή ανείπωτη σιωπή Του». Μιλάμε τώρα για τις εκδηλώσεις της σιωπής. «Ή ανωτερότητα και ή μεγαλοφυία του Ιησού φαίνεται με την σιωπή Του σε όσα συκοφαντικά δείχνουν εναντίον του».
Καμιά φορά δεν χρειάζονται πολλά να κάνουμε... θα αναφέρω πάλι ένα περιστατικό (τα αυτά λέγειν, ημών μεν ουκ οκνηρών, υμών δε ασφαλές).
Μια μέρα, ενώ καθόταν κάποιος υπάλληλος στο γραφείο του, μπαίνει ορμητικά ένας άλλος και του λέει τα εξ αμάξης... λέει.... λέει.... Και περιμένει απάντηση, ώστε να πάρει καινούργιο θάρρος, να πει και άλλα εναντίον του.... κάποτε σταματά, οπότε ό καθήμενος στο γραφείο του λέει: -Παρακαλώ μπορείτε να μου τα ξαναπείτε αυτά; Τότε, ό άλλος έπαθε σοκ... δεν μπορούσε να πει τίποτα....
Ένα άλλο περιστατικό, όπως το ανέφερε μία κυρία: «μια γνωστή μου άρχισε να με μιλάει άσχημα... είπε - είπε... εγώ δεν απάντησα. Όταν την είδα κάπου αργότερα της χτύπησα την πλάτη και της είπα: σε παρακαλώ να έλθω στο σπίτι σου για ένα καφέ; Ή άλλη τότε άρχισε να κλαίει». Είδατε; Ή σιωπή της νίκησε τον εσμό όλων των ύβρεων πού της απηύθυνε μπροστά σε όλους.

Εάν μπορούμε να σωπαίνουμε σαν τον Κύριο! «Ό Ιησούς σιώπα». Ό μακρόθυμος και επιεικής και όποιος ξέρει να σωπαίνει είναι ασφαλής και βαδίζει σταθερά και είναι ευχάριστος σε όλους.
Αν δεν κερδίσετε κάτι από αυτά πού σάς λέμε καλύτερα να σωπαίνουμε. Και εμείς (οι κήρυκες) μιλάμε σε ακροατήρια πού δεν μπορούν να διαμαρτυρηθούν, στις Εκκλησίες κάποτε μάς πιάνει ό οίστρος του λόγου...
Να είμαστε σύντομοι και μείς 10, 15 λεπτά το πολύ το κήρυγμα, πατέρες.... Δεν ωφελεί ή μεγάλη επέκταση του λόγου. Να μη λέμε πολλά πού δεν σημαίνουν τίποτα. Να λέμε λίγα πού να σημαίνουν πολλά.

ΒΙΒΛ. ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ