ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΟΥΔΟΥΝΑ ΠΡΙΓΚΗΠΟΥ - St. George Koudouna of the Prince's Islands,

Ἡ ἱερὰ μονὴ αὕτη εὑρίσκεται, εἰς τὸ πρὸς νότον τῆς νήσου ὑψηλὸν βουνὸν αὐτῆς. Κατὰ μίαν κρατοῦσαν παράδοσιν φέρεται κτισθεῖσα τὸ 963 μ.Χ. ἐπὶ τοῦ αὐτοκράτορος Νικηφόρου Β´ τοῦ Φωκᾶ (963-969).

Ἡ πλουσία καὶ θαυμαστὴ εἰκὼν τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, ποὺ καλύπτεται μὲ ἐπένδυσιν ἐπίχρυσον καὶ ἔχει μόνον τὸ πρόσωπον γυμνόν, λέγεται ὅτι ἐζωγραφήθη τὸ 607. Κατὰ τὸν Ἀντώνιον Μ. Μαλέτσκον:
«Τὸ τοιοῦτον δὲν φαίνεται πιθανὸν καθ᾽ ὅτι ἐν αὐτῇ ὁ Ἅγιος παρίσταται ἔφιππος, ὡς δ᾽ εἶναι γνωστόν, μόλις κατὰ τὸν ΙΓ´ αἰῶνα εἰσήχθη ὁ νεωτερισμὸς τῆς παραστάσεως ἱπποτῶν ἁγίων ἐν τοῖς ναοίς».

Κατὰ Μάρτιον 1158 Μανουὴλ Α´ ὁ Κομνηνὸς ἐξέδωκε χρυσόβουλλον, ὅπου μνημονεύονται μοναστήρια ἐν ταῖς νήσοις, μεταξὺ δὲ αὐτῶν καὶ τῷ Κωδωνῷ. Συγγραφεῖς ὅπως ὁ Μανουὴλ Ἰω. Γεδεὼν καὶ R. Janin τὸ ὄνομα τοῦτο τὸ ἀποδίδουν εἰς τὴν ὑπὸ μελέτην μονὴν (τὴν μονὴν τοῦ Κουδουνᾶ), ἐνῶ ὁ Ἰωάννης Μηλιόπουλος ἔχει ἀντίθετον γνώμην. Πάντως ἡ μονὴ αὐτὴ ὡς σύμβολον ἔχει τὸν κώδωνα, εἴτε ἀπὸ τὸν ἐκκλησιαστικὸν κώδωνα εἴτε ἀπὸ τοὺς κωδωνίσκους, ποὺ κοσμοῦν τὴν ἱερὰν εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Γεωργίου. Ἡ μονὴ αὐτή, ἐλλείποντος εἰδικοῦ νοσοκομείου, ἐχρησίμευεν ὡς καταφύγιον τῶν νευροπαθῶν ἢ φρενοβλαβῶν εἴτε καὶ ἀπὸ ἄλλας σωματικὰς ἢ ψυχικὰς νόσους κατεχομένων ὀρθοδόξων πιστῶν, ἄλλων χριστιανῶν καὶ ἑτεροθρήσκων, οἱ ὁποῖοι ἀνεύρισκον ἐδῶ τὴν σωτηρίαν καὶ τὴν θεραπείαν των.

Πιθανῶς θὰ κατεστράφη ἡ μονὴ αὐτὴ κατὰ τὴν περίοδόν τῆς Δ´ Σταυροφορίας τὸ 1204 καὶ κατὰ τὴν ἐπιδρομὴν τῶν ἐνετῶν πειρατῶν εἰς τὴν Πρίγκηπον τὸ 1302. Οἱ μοναχοὶ τότε φαίνεται ὅτι ἔκρυψαν ὡρισμένα ἱερὰ σκεύη καὶ τὴν εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Γεωργίου εἰς τὴν γῆν, εἰς μέρος ἀπόκρημνον.

Ὁ προαναφερθεὶς Ἀντώνιος Μ. Μαλέτσκος, ὁ ὁποῖος ἐμελέτησε ὁλόκληρον τὴν ἱστορίαν τῆς μονῆς ταύτης, ἐκθέτει τα μετέπειτα ἱστορικὰ στοιχεῖα.

Ἀνευρεθείσης τῆς ἱερᾶς εἰκόνος τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, ἡ μονὴ ἐκτίσθη καὶ πάλιν δι᾽ ἰδίων ἐξόδων ἀπὸ κάποιον μοναχὸν Ἡσαΐαν τὸ 1751-1752 εἰς μίαν τοποθεσίαν, τὴν ὁποίαν οἱ κάτοικοι ἐκ παραδόσεως ὠνόμαζον Ἅγιον Γεώργιον Κουδουνᾶν. Ὁ μοναχὸς Ἡσαΐας ἐγένετο ὁ πρῶτος ἡγούμενος καὶ ἐπέτυχε τὴν καταγραφὴν τῆς μονῆς εἰς τὸν κατάλογον τῶν σταυροπηγιακῶν μονῶν τοῦ οἰκουμενικοῦ πατριαρχείου, τὸν Ἰούλιον 1760.

Ἐπειδὴ ὁ μοναχὸς Ἡσαΐας ἐχρεώθη διὰ νὰ ἀνοικοδόμησῃ τὴν μονὴν τοῦ Ἁγίου Γεωργίου καὶ τῶν παραρτημάτων αὐτῆς, παρεκάλεσε τὴν μεγάλην Ἐκκλησίαν ὅπως ἡ μονὴ προσαρτηθῇ ὡς μετόχιον εἰς τὴν μονὴν τῆς ἁγίας Λαύρας τοῦ Ἁγίου Ὄρους Ἄθω (Ὀκτώβριος 1760). Οἱ Λαυριῶται φαίνεται ὅτι δὲν ἀνταπεκρίθησαν εἰς τὴν παράκλησιν τοῦ μοναχοῦ Ἡσαΐου, ὁπότε καὶ ὁ τελευταῖος ἐμερίμνησε διὰ τὴν παραχώρησιν τῆς μονῆς εἰς τὸ ρουφέτιον τῶν μπακάληδων (-1781).

Ἐπὶ τῆς πατριαρχείας ὅμως τοῦ Γαβριὴλ Δ´ (1780-1785) τὰ μέλη τῆς συντεχνίας τῶν μπακάληδων παρεκάλεσαν τὴν μεγάλην Ἐκκλησίαν ὅπως ἡ μονὴ αὐτὴ προσαρτηθῇ εἰς τὴν μονὴν τῆς Λαύρας τῆς Πελοποννήσου, πρᾶγμα τὸ ὁποῖον καὶ ἐγένετο (1781). Παράλληλα ἡ μονὴ ἔχασε τὴν σταυροπηγιακήν της ἀξίαν καὶ ἐγένετο ἐνοριακή, ὑπαγομένη εἰς τὸν κατὰ καιροὺς μητροπολίτην Χαλκηδόνος. Ἀλλ᾽ ἐπὶ οἰκουμενικοῦ πατριάρχου Γρηγορίου Ε´, κατὰ τὴν β´ αὐτοῦ πατριαρχείαν, τὸ 1807 ἡ μονὴ ἐπανέκτησε τὸν σταυροπηγιακὸν αὐτῆς χαρακτῆρα, κατάστασιν τὴν ὁποίαν ἐξηκολούθει νὰ ἔχῃ καὶ ἀργότερον.

Ὁ ναός, τὸν ὁποῖον ἔκτισεν ὁ μοναχὸς Ἡσαΐας καὶ ποὺ δὲν λειτουργεῖ, εἶναι λιθόκτιστος καὶ ἁπλούστατος. Πλησίον αὐτοῦ ὑπάρχει πρόναος, τιμώμενος εἰς μνήμην τοῦ Ἁγίου Χαραλάμπους, μὲ τοιχογραφίαν τοῦ ἀρχαγγέλου, ἔργον τοῦ ΙΗ´ αἰῶνος. Διὰ μικρᾶς ἐσωτερικῆς μαρμάρινης κλίμακος κατέρχεται κανεὶς εἰς τὸ ἁγίασμα, ὅπου ὑπάρχει μαρμάρινη ἀνάγλυφος εἰκὼν τοῦ Ἁγίου Γεωργίου. Ἐδῶ ἀκριβῶς εὑρέθη καὶ ἡ θαυματουργὸς εἰκὼν τοῦ Ἁγίου. Ὁ σεισμὸς τοῦ 1894 ἐπέφερε μεγάλας καταστροφάς.

Ὁ νέος ναὸς ἀνεκτίσθη ὑπὸ τοῦ ἡγουμένου Διονυσίου Παϊκοπούλου τὸ 1905, μὲ ἐγκαίνια τὴν 10ην Σεπτεμβρίου 1908. Λιθόκτιστος. Ἡ ἀρχαία εἰκὼν τοῦ Ἁγίου Γεωργίου εὑρίσκεται ἐδῶ.

Ἐκτὸς τῶν δύο ναῶν ὑπάρχουν καὶ δύο μικρὰ παρεκκλήσια:

α´) Τῆς Θεομήτορος τῶν Βλαχερνῶν, κάτωθεν τοῦ ναοῦ, εἰκὼν τῆς Παναγίας ἀρκούντως παλαιά.
β´) Τῶν ἁγίων Ἀποστόλων, παραπλεύρως τοῦ ἁγιάσματος. Ἱδρύθη τὸ 1867 ὑπὸ τοῦ Λαρίσσης Σεραφείμ.

Τὸ ἡγουμενεῖον τῆς μονῆς εἶναι παλαιὸν καὶ ἁπλοῦν. Χαμηλότερον τοῦ παλαιοῦ ναοῦ ὑπῆρχε σειρὰ παλαιῶν οἰκημάτων, ὅπου ἄλλοτε ἐκλείοντο οἱ φρενοβλαβεῖς, ἔμπροσθεν δὲ αὐτῶν εἰς τὸ λιθόστρωτον αὐτῆς δύο παλαιαὶ δεξαμεναί. Εἰς τὴν μονὴν φυλάσσονται καὶ ἱερὰ λείψανα.