Ο ΝΕΟΣ ΜΕΓΑΛΟΠΡΕΠΗΣ Ι.Ν.ΤΟΥ Ι. ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΑΚΡΙΤΟΧΩΡΙΟΥ ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟΥ.

Του κ. Κων. Ε. Δεληγιάννη, Δρος Φιλ. Καθηγητού Βυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης

Θα ευφραίνεται ή θεοφιλή ψυχή προσκάλεσε τις έξι μοναχές τότε του μακαριστού Μητροπολίτου ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟΥ κυρού Ιωάννου Παπάλη με τα επιτεύγματα, τις θεάρεστες προσπάθειες, τους κόπους και τους ιερούς αγώνες των μοναζουσών του Ιερού Ησυχαστηρίου Τιμίου Προδρόμου στο Ακριτοχώρι Σιδηροκάστρου. Θα ευφραίνεται, γιατί ήταν αυτός, όντας φιλομόναχος και ασκητικός Ιεράρχης, πού μετά από πολλές ταλαιπωρίες(1980) μετά από αίτημα του πνευματικού της μικρής αδελφότητας Γέροντος Αλεξίου Ξενοφωντινού στην ήρεμη και συγχρόνως μαγευτική περιοχή έξωθεν του Ακριτοχωρίου να γίνει ο τόπος του τελικού καταλύματος της μοναστικής αδελφότητας. Τον Αύγουστο του 1981 είχε τεθεί ο θεμέλιος λίδος του Ησυχαστηρίου, βορειοανατολικά της λίμνης Κερκίνης στις υπώρειες(του επιβλητικού ορούς· Μπέλες σε μία καταπράσινη και ήσυχη τοποθεσία, οπού δεν υπήρχε άλλη Μονή.

Ή αδελφότητα όμως μεγάλωσε θεαματικά, πλήθυνε και ο αριθμός των ευλαβών προσκυνητών, όχι μόνο από την Μακεδονία, αλλά και από άλλες περιοχές της Ελλάδος, γιορτές και Κυριακές στη θεία Λειτουργία οι περισσότεροι προσκυνητές, τις κρύες και βροχερές μέρες του χειμώνα, παρακολουθούσαν τις ιεροτελεστίες από το προαύλιο. Δημιουργήθηκε λοιπόν επιτακτική ανάγκη για νέα μεγαλύτερη Εκκλησία. Θα ήταν ωραιότατο δώρο στην ιερή και αιματοποτισμένη γη της Μακεδονίας. Έτσι ή δραστήρια με ένθεο ζήλο, ευγένεια, ευφυΐα και διακριτικότητα Γερόντισσα Ιακώβη Καίμα. με την απόλυτα σύμφωνη γνώμη του Ηγουμενοσυμβουλίου και την αμέριστη συμπαράσταση του πνευματικού των Γέροντος Αλεξίου. Ηγουμένου και της Ιεράς Μονής οσίου Ξενοφώντος του Αγίου Όρους, αποφάσισαν το χτίσιμο νέου μεγάλου Καθολικού.

Έτσι τον Ιούνιο του 1999 τέθηκε ο θεμέλιος λίθος από τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, με την ευκαιρία της εκεί επισκέψεως του. περιδιαβαίνοντας την ιερή περιοχή της Μακεδονίας.

Προτιμήθηκε, επιτυχέστατα, ο τύπος της Ελληνιστικής, λεγόμενης Βασιλικής, όπως έχει δομηθεί ή Βυζαντινή και μεγαλοπρεπής μητροπολιτική Αγία Σοφία της Αχρίδας. με τα παραβήμαντα, τους ψήλους τρούλους, τον διώροφο νάρθηκα, την θαυμάσια πρόσοψη ανακτορικού τύπου και τους δύο πύργους βόρεια και νότια του νάρθηκα. Συνολικά ο ιερός ναός εδώ έχει πέντε τρούλους. τον κεντρικό για άπλετο φωτισμό. έναν στην πρόθεση και έναν στο διακονικό και άλλους δύο, τύπου πυργίσκων, εδώ όμως έγιναν παρεκκλήσια, βόρεια και νότια στον στεγασμένο διώροφο εξώστη, όπως στην Αγία Σοφία Αχρίδας. Τα σχέδια δόμησης του Ιερού ναού έγιναν από έναν άριστο εικαστικό σχεδιαστή και ξυλόγλυπτη ιερομόναχο, τον πατέρα Σεραφείμ. Μελετώντας διάφορα εγχειρίδια Βυζαντινής Αρχιτεκτονικής, ο πατήρ Σεραφείμ εντυπωσιάστηκε από την Αγία Σοφία Αχρίδας, την οποία επισκεφθεί και μελέτησε επί τούτου δίνοντας λύση στην αδελφότητα.

Πολύ επιτυχής και εντυπωσιακά συμβολική ή επιλογή της Αγίας Σοφίας. λόγω της γειτνιάσεως του Ησυχαστηρίου με την Βυζαντινή Αχρίδα και λόγω της αισθητικής τελειότητας της. Ή Αγία Σοφία Αχρίδας είναι κτίσμα του Χαρτοφύλακα της Αγίας Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως και μετέπειτα Αρχιεπισκόπου Αχρίδας Λεοντίου, 1037 - 1056. όπως έχει γίνει αποδεκτό από την επισήμανση στον· ελληνικό κώδικα (COD. PARIS GREC.880, TOL. 407 - 8), οπού σαφώς δηλώνεται ότι «ο Αρχιεπίσκοπος Λέων είναι ο κτίσας την Εκκλησία εν ονόματι της Ανίας του Θεού Σοφίας». Την εποχή ακριβώς αύτη, της βυζαντινής δόξας, προσφέρονταν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για θρησκευτικά και πολιτισμικά μνημεία στην αναγεννώμενη περιοχή της Αχρίδας μετά την παγίωση της βυζαντινής ισχύος. Να σημειωθεί, εν παρόδω, ότι τα περισσότερα εκλεκτά βυζαντινά μνημεία στις περιοχές αυτές, στο Ιππέκιο κ.λπ. έγιναν τα δοξασμένα χρόνια του Βυζαντίου και της Μακεδονικής δυναστείας. Όποιος είναι ανιστόρητος ή δεν γνωρίζει τη δόξα του Βυζαντίου και την πνευματική προσφορά του στην ανθρωπότητα, δεν δικαιούται να ομιλεί περιφρονητικά για τα κλέη του Βυζαντίου. Αυτό, λοιπόν, το λαμπρό βυζαντινό μνημείο υπήρξε το πρότυπο για τη σχεδίαση του Ι. Ναού του Τιμίου Προδρόμου, από τον π. Σεραφείμ.

Από την στιγμή που άρχισε ή ανέγερση, όλοι οι παράγοντες συντονίστηκαν αρμονικά, ο νυν επιχώριος Μητροπολίτης, που συνεργάζεται αρμονικότατα με την αδελφότητα κ. Μακάριος, ο Γέρων Αλέξιος, ή εργατικότατη και ευλαβέστατη Γερόντισσα Ίακώβη, οι αδελφές, κυρίως ή «μηχανικός» αδελφή Σιλουανή, οι ειδικοί Πατέρες της Μονής Ξενοφώντος, κυρίως ο π. Σεραφείμ και βέβαια ο εκλεκτός λαός του Θεού, πού με εντυπωσιακή στοργή περιέβαλαν και υποστήριξαν το θεάρεστο αυτό έργο με κάθε είδους βοήθεια, μικρή η μεγάλη. Σπουδαίοι δωρητές υπήρξαν φερώνυμες επιχειρήσεις, κυρίως της Μακεδονίας, Θράκης και Θεσσαλίας.

Ή ανάθεση του έργου έγινε, μετά από τις απαραίτητες διεργασίες σ' έναν ευλαβή, ευσυνείδητο και εργατικότατο επιτυχημένο μηχανικό, τον κ. Ιωάννη Μεϊχανετζόγλου. Όταν επισκέφθηκα για να μελετήσω το Μνημείο —είχα ακούσει ευνοϊκά σχόλια από Μακεδόνες συναδέλφους— βρήκα όλους τους παράγοντες, με πρώτη και καλύτερη την Ηγουμένη, να παρακολουθούν τις εργασίες στο εργοτάξιο. Το συνεργείο εργάζεται από τις 8 το πρωί μέχρι να δύσει ο ήλιος. Το οικοδομικό συνεργείο έχει μαζί του έμπειρους λιθοξόους. μαρμαρογλύπτες, εθελοντές πτυχιούχους Καλών Τεχνών, οι όποιοι με βάση τα σχεδία του πατρός Σεραφείμ κατασκευάζουν τα απαραίτητα μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη. πλαίσια θυρών, κιόνια. επίκρανα κιονίσκων, παραθύρων και λοιπών αρχιτεκτονικών μελών. Αξιοσημείωτη ή απόφαση του μηχανικού κ. Μεϊχανετζόγλου να δομηθεί ο ναός με τον παραδοσιακό τρόπο με λιδοδομία μεγάλων λίθων κα\ πλίνθων από την ίδια τη περιοχή, με πλινθοπερίκλειστο σύστημα. Το μάρμαρο, πού χρησιμοποιήθηκε, είναι σερράικο μεγάλης αντοχής, ενώ τα ωραιότατα κόκκινα τούβλα είναι και αυτά δωρεά κάποιας γειτονικής βιομηχανίας τούβλων.

οι διαστάσεις του Ιερού Ναού είναι 35 μ. μήκος και 32 μ. πλάτος. Λίαν επιλεκτικός ο μηχανικός κ. Μεϊχανετζόγλου. συνεπικουρούμενος και από τον πατέρα Σεραφείμ, παίρνει σαν βάση τον τύπο της Βασιλικής, αλλά συνθέτει τετρακιόνιο σταυροειδή εγγεγραμμένο, κατά τον αθωνικό τύπο, λίαν επιτυχώς, με διπλά τυφλά άψιδώματα πίσω, δυτικά, περίστυλο δίκλιτο και διώροφο με αξονικές κιονοστοιχίες, αρκετά ευρύ. που περιβάλλει όλο το ιερό ναό με δίλοβα παράθυρα σε παράταξη και συνεχές οριζόντιο γείσο. Στη βόρεια πλευρά μέσα στο ιερό ναό. κλιμακοστάσιο και καμαροειδείς χώροι, σα χρησιμοποιηθούν ως εξομολογητήρια και άλλες πνευματικές ανάγκες ιερέων και πιστών.

Πάλι, βόρεια, αλλά εξωδεν του Ιερού Ναού κατασκευάστηκε αναλημματικός τοίχος, πού προστατεύει από κατολισθήσεις και βροχοπτώσεις, συνηθισμένα φαινόμενα στην περιοχή.

Πιστεύω ότι ο νέος ιερός ναός είναι τόπος σπουδής για την χριστιανική αρχιτεκτονική.

Πληροφορήθηκα από τον υπεύθυνο μηχανικό, κ. Μεϊχανετζόγλου, ότι το μνημείο με τον ρυθμό πού δουλεύουν οι εργάτες και οι άλλοι εικαστικοί παράγοντες θα είναι έτοιμο, το κέλυφος του Ιερού Ναού για τα εγκαίνια οπωσδήποτε τον ερχόμενο χρόνο.

Μελετώντας το λαμπρό αυτό Μνημείο της Ορθόδοξου Λατρείας, προς τιμήν του αγίου και Προφήτου Τιμίου Προδρόμου, με την πανέμορφη λίμνη Κερκίνη στην ποδιά του, είκοσι πέντε χιλιόμετρα από τα έλληνοβουλγαρικά και τόσα περίπου από το άλλο, το λεγόμενο κράτος των Σκοπίων, φαντάστηκα τον περικαλέστατο Ι. Ναό του Τιμίου Προδρόμου σαν ένα εθνικό βυζαντινό φρουρό, που φυλάει τις πύλες του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας, προσκομίζοντας σε Σλάβους και λοιπούς Ορθόδοξους γείτονες το Φως το αληθινό.

Συχνά πυκνά επισκέπτονται το Ησυχαστήριο μεγάλος αριθμός Αρχιερέων Ιερέων, Μοναχών, Μοναζουσών, από τη Βουλγαρία. Σερβία, Ρουμανία. Τσεχία, Ρωσία και άλλες χώρες για να εξυπηρετηθούν, να διδαχθούν τη λειτουργική και λατρευτική μοναστική ζωή, μετά τη θρησκευτική ελευθερία, πού πνέει στην Ανατολική Ευρώπη.

Να δώσει ο Κύριος να ακουστεί, στα εγκαίνια του νέου Ιερού Ναού ο λόγος του Θεού «τούτον τον οίκον ο Πατήρ ωκοδόμησε. τούτον τον οίκον ο Υ ιός εστερέωσε. τούτον τον οίκον το Πνεύμα το άγιον ανεκαίνισε... σε δοξάζομεν Κύριε... Κραταίωσον αυτόν εις αιώνα αιώνος».