ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΑΘΩ. Μητροπολίτης Θεοδωρουπόλεως Γερμανός.

Τον Μητροπολίτη Θεοδωρουπόλεως Γερμανό (Αθανασιάδη), του Οικουμενικού Πατριαρχείου, γνώρισα πριν από 27 χρόνια στην Κωνσταντινούπολη. Και εκείνη ή πρώτη μας συνάντηση αποδείχθηκε παραγωγική, γιατί έγινε και οικογενειακή φιλία. Αν, όμως, ό Γερμανός άνηκε στους κληρικούς που αρπάζουν ευκαιρίες για να προβληθούν ή αν ήταν προβεβλημένος εκκλησιαστικός αξιωματούχος με πυγμή και κατείχε ηχηρό εκκλησιαστικό πόστο με αντίστοιχη συμπεριφορά (λονδρέζικο ύφος, υπεροψία Παιδαγωγού-Αρωγού-Καθοδηγητή των ανθρώπων), θα τον είχα ενωρίς απορρίψει χωρίς τύψεις ή ένοχες και θα θεωρούσα χάσιμο χρόνου τις συναντήσεις μαζί του. Επειδή, όμως, ό Σεβασμιότατος ζει ταπεινά κι έχει διακριθεί -άδηλον πώς- σε αρετές με αξία (σεμνότητα, ασκητικότατα, μετριοφροσύνη, ακτημοσύνη, εξάρτηση από την προσευχή και την Λογική), αρχειοθετήθηκε μέσα μου ως κληρικός-οδηγός, από αυτούς που σπανίζουν κι έχουν να σου προτείνουν πολλά.

Θυμάμαι, όταν για πρώτη φορά τον επισκέφθηκα στην Πόλη, στο μικρό και φτωχικό διαμέρισμα που του είχαν παραχωρήσει για να μείνει, είχα την αίσθηση ότι ανακάλυπτα έναν ακέραιο άνθρωπο, που ακτινοβολεί και διδάσκει με την σιωπή και τη ζωή του. Πίστεψα τότε, χωρίς να έχω διαψευσθεί μέχρι σήμερα, ότι βρισκόμουν μπροστά σε έναν άγαμο κληρικό με σεμνή πολιτεία και ασκητική κακουχία, προσγειωμένο και ισορροπημένο, από αυτούς που αξίζει ακόμη και να κάθεσαι στην «ουρά» για να πάρεις την ευλογία τους και την συμβουλή τους.

Φυσικό, λοιπόν, ότι αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά και νιώθω προνομιούχος, όταν μία φορά τον χρόνο, που ό Σεβασμιότατος έρχεται στην Ελλάδα, έχω την τιμή και την δυνατότητα να τον συναντώ. Οι συναντήσεις αυτές με έναν σεβάσμιο Ιεράρχη, ό όποιος -εν μέσω της πρωτοφανούς κρίσης που σαρώνει την παγκόσμια σφαίρα- πορεύεται εν Κυρίω και εκπέμπει οσμή ευωδίας πνευματικής, έχουν γίνει παράδοση και τις περιμένουμε πώς και πώς ή οικογένεια μου κι εγώ. Θα μπορούσα (υποθετικά) να ισχυριστώ -έστω και αν κινδυνεύω να θεωρηθώ υπερβολικός ή ντεμοντέ- ότι, αν χρειαζόταν να επιλέξω συνάντηση ανάμεσα στον Ηγέτη μίας Υπερδύναμης και τον Μητροπολίτη Θεοδωρουπόλεως Γερμανό, θα επέλεγα τον δεύτερο, αφού οι κατά κόσμο «Μεγάλοι» δεν έχουν λύσεις για έξοδο από κρίσεις, έχουν κι αυτοί αμαρτίες με το κιλό.

Ενώ ό Γερμανός γεμίζει τις μπαταρίες σου, σε φωτίζει και σε βοηθάει να βγεις από την αδράνεια, σε ξαλαφρώνει από κακοτεχνίες και αμαρτίες που κουβαλάς και αποτελούν καθημερινό φαινόμενο. Άλλωστε, αυτό δεν είναι το χάρισμα των Μεγάλων, όσων πορεύονται την ευθεία οδό, την οδό του Κυρίου; Ξέρουν να ελαττώνουν και όχι να διογκώνουν τα άγχη και τις αβεβαιότητες των ανθρώπων! Λειτουργούν ως θεράποντες ιατροί, ικανοί να αποκαταστήσουν την κλονισμένη υγεία σου και βοηθούν να διατυπώσεις νέο κώδικα λειτουργίας με τη ζωή και τον εαυτό σου, αν έχεις ναρκωθεί ή πληγωθεί από τις πραγματείες του βίου.

Βέβαια, όσοι έχουν εμπλακεί στο παιχνίδι της καριέρας και συναλλάσσονται για να «αναδειχθούν», θεωρούν παρακατιανούς ανθρώπους σαν τον Μητροπολίτη Θεοδωρουπόλεως Γερμανό, κατώτερους ακόμη και από χαμηλόβαθμους υπαλλήλους των Βρυξελών! Άλλα όσοι επιθυμούν να συντονίζονται με τα Άνω και προσδοκούν κάτι περισσότερο από τον επίγειο άρτο, θεωρούν τους καριερίστες ως μη υπάρχοντες και δίνουν «σταυρό προτιμήσεως» σε κληρικούς σαν τον Γερμανό που αποτελούν ευλογία γιατί μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο.

Πόσους και πόσους ανθρώπους με τραυματισμένη προσωπικότητα και πολυτάραχη προσωπική ιστορία δεν βοήθησε ό Σεβάσμιος Ιεράρχης να ισορροπήσουν, να πάρουν σωστές αποφάσεις και να προχωρήσουν! Ευγενής, διακριτικός, συνετός, ανεκτικός, γλυκύς, άνθρωπος ήπιων τόνων, ποτέ αυστηρός, σκληρός ή απάνθρωπος για τα ανθρώπινα λάθη, ό Σεβασμιότατος Γερμανός ξέρει να οδηγεί θνητούς, τυφλούς, τα τ' ώτα, τον τε νουν, τα τ' όμματα και να τους στηρίζει. Κι όλες αυτές τις πολύτιμες παροχές τις προσφέρει πάντοτε πρόθυμα και με τρόπο που δεν στερείται του μέτρου και της λογικής, άλλα απλά και ταπεινά, όπως ό ίδιος επέλεξε να ζει.

Όχι με βαρύγδουπες μεταφυσικές εκφράσεις ή στριφνούς και δυσνόητους θεολογικούς όρους, πού βρίσκονται έξω από τις αντοχές των ανθρώπων και προκαλούν κόπωση στους ήδη κοπιώντες και πεφορτισμένους. Αυτή ή απλότητα και ή επικοινωνιακή ικανότητα τού Μητροπολίτη με τούς ανθρώπους, ήταν ίσως και ό λόγος πού ό Οικουμενικός Πατριάρχης ανέθεσε σ' αυτόν τον «άσημο» Ιεράρχη, το δύσκολο έργο της εξομολόγησης των πιστών. Και βέβαια, αν γινόταν κάποια στιγμή να ανακοινωθούν τα αποτελέσματα αυτής της ποιμαντικής-διακονικής εργασίας, ό Γερμανός θα έπρεπε να ανακηρυχθεί «Μάνατζερ» κοινωνικής προσφοράς.

Είκοσι εφτά χρόνια γνωριμίας μου με τον Μητροπολίτη Θεοδωρουπόλεως Γερμανό, είναι νομίζω, αρκετά για να μπορώ να τον «αξιολογήσω» και να τον «κρίνω». Κι αυτό, όχι για να ανέβει στα μάτια τού αναγνώστη αλλά μήπως και αντιληφθούν ορισμένοι πού κατηγορούν την Εκκλησία τού Χριστού ότι βρίσκεται σε λάθος δρόμο, επειδή την θεωρούν «απομεινάρι του παρελθόντος», ότι σε όλες τις εκκλησιαστικές βαθμίδες υπάρχουν κληρικοί πού εργάζονται με συνέπεια, έχουν λογική και ευθύνη.

Θα αναφέρω τρεις μόνο από τις πολλές αρετές του Θεοδωρουπόλεως Γερμανού, οι όποιες με έχουν διδάξει. Ή πρώτη έχει να κάνει με την απόλυτη ακτημοσύνη του. Δεν διαθέτει πορτοφόλι, βιβλιάριο καταθέσεων, αυτοκίνητο, περιουσία. Δεν έχει καν σπίτι, ζει μόνος και δεν είναι συλλέκτης εκκλησιαστικών τίτλων ή αξιωμάτων. Μόνο ένα αδελφό έχει πού ζει με τη σύνταξη του ΟΓΑ σε μία γκαρσονιέρα περίπου 30 τετραγωνικών και σε περιοχή μάλλον υποβαθμισμένη. Στο σπίτι του αδελφού του και στο ίδιο δωμάτιο με αυτόν, φιλοξενείται ό Γερμανός, όταν έρχεται στην Αθήνα. Ή δεύτερη μεγάλη αρετή είναι ότι ό Μητροπολίτης Θεοδωρουπόλεως Γερμανός θεωρεί την Αρχιεροσύνη ευλογία και όχι ζυγό ή φυλακή.

Γι' αυτό και ζει με σωφροσύνη, όχι απερίσκεπτα. Για χάρη της Αρχιεροσύνης ό Γερμανός υφίσταται συνεχείς και έντονες «στερήσεις» από αυτές πού εδραιώνουν στον άνθρωπο -ιδιαίτερα στον κληρικό- την ισορροπία και του διασφαλίζουν αειφόρα, δηλαδή προαγωγή στην εν Χριστώ ζωή. Αυτός ό τρόπος ζωής πού σήμερα σπανίζει, μπορεί για πολλούς να θεωρείται μωρία, αλλά για ορισμένους που επέλεξαν να κινούνται στα ίχνη του Ιησού, ισοδυναμεί με κυοφορία ελευθερίας-αγαλλιάσεως, με «συνταγή» απαλλαγής εκ παντοίων δεινών. Ή τρίτη αρετή που κοσμεί τον Μητροπολίτη του Οικουμενικού Πατριαρχείου, είναι ή ικανότητα να ακούει τον συνομιλητή του, στον όποιο αναγνωρίζει το δικαίωμα να έχει διαφορετική άποψη με την δική του ή ακόμη καινά ασκεί κριτική σε βασικές κατευθύνσεις της εκκλησιαστικής «πολιτικής». Ό Γερμανός δεν αντιδρά με θυμό και φωνασκίες, ούτε σε θεωρεί κάθαρμα που διαπράττει έγκλημα ή ληστεία, όταν εκφράσεις την άποψη σου για πεπαλαιωμένες πρακτικές εκκλησιαστικής ποιμαντικής που σήμερα δεν θα έπρεπε ίσως να υπάρχουν ή για αστοχίες κληρικών, που εκθέτουν την Εκκλησία. Άλλα σε ακούει, προβληματίζεται και σε πολλά συμφωνεί, έστω και αν δεν σου το ανακοινώνει. Έτσι, όταν εφέτος του είπα ότι ή Εκκλησία πρέπει να αποφυλακίσει τον λόγο της, πού από τη φύση του είναι σύγχρονος και να προχωρήσει σε επανευαγγελισμό των ανθρώπων, βάζοντας σε νέους ασκούς το παλιάς εσοδείας πνευματικό κρασί της, ώστε να μη γίνει ξύδι, όχι μόνο δεν με θεώρησε θρασύ ή επικίνδυνο λωποδύτη, αλλά με άκουσε προσεκτικά και με άφησε να μιλάω. Επίσης, όταν του είπα ότι οι χριστιανοί, πού εμφανίζονται μεταξύ τους απαξιωμένοι ή εχθρικοί, ενώ πιστεύουν στον ίδιο γεννηθέντα, σταυρωθέντα και άναστάντα Θεό, θα μπορούσαν να συνεργασθούν σε κοινωνικά θέματα, όπως ή ανεργία, ή μόλυνση του περιβάλλοντος, τα διαζύγια, τα ναρκωτικά κ.λπ., αφήνοντας τα δογματικά να επιλυθούν όταν έλθει το πλήρωμα του χρόνου, ό Γερμανός δεν με χαστούκισε, ούτε με αφόρισε ως αποστάτη, αλλά συνέχισε να μιλάει μαζί μου και έδινε πειστικές απαντήσεις στις αντιρρήσεις μου.

Εφέτος (αρχές Νοεμβρίου) χτύπησε το τηλέφωνο και πάλι. Ήταν ό Μητροπολίτης Θεοδωρουπόλεως Γερμανός. Ή φωνή του, ασθενική όπως πάντα, αλλά ευγενική, ζεστή, ευχάριστη. Ανάμεσα στα άλλα μου είπε: «Αυτή τη φορά δεν θα μπορέσω να έλθω γιατί είναι αδύνατο να ανέβω έστω και τα λίγα σκαλιά. Άλλα θέλω πολύ να συναντηθούμε».

Σε λίγο βρισκόμουν στο μικρό, φτωχό διαμέρισμα, το οποίο, στα δικά μου μάτια φαντάζει παλάτι, αφού φιλοξενεί έναν άνθρωπο του Θεού, ένα ταπεινό εργάτη της Εκκλησίας του Χριστού, πού θεωρώ ότι διαθέτει αγγελικές προθέσεις και χαρακτηριστικά τα όποια συχνά παραπέμπουν στη ζωή των Αγίων.

Γερμανού του Σεβασμιωτάτου και θεοπροβλήτου Μητροπολίτου, πολλά τα έτη!

ΤΑΣΟΣ ΜΙΧΑΛΑΣ ΑΘΗΝΑ . ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2010.

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΠΡΩΤΑΤΟΝ. ΤΕΥΧΟΣ 118