Ο ΓΑΛΛΟΣ LA GUILLETIERE ΤΟ 1668 Μ.Χ. ΣΤΗΝ ΜΑΝΗ

Ύστερα από 4 χρόνια αιχμαλωσίας στην Μπαρμπαριά ο LA GUILLETIERE , το φανταστικό πρόσωπο των αφηγήσεων του GUILLET , επιστρέφει στη Γαλλία και το 1668 μπαρκάρει στη Μασσαλία σ' ένα καράβι πού ταξιδεύει για την Ανατολή. στη Μάλτα ή γαλέρα θα παραλαβή έναν Τούρκο πού είχε σκλαβωθεί από κουρσάρους, έζησε κάμποσα χρόνια στο Αλγέρι και τώρα ξαναγυρίζει στην πατρίδα του, ένα παραλιακό χωριό της Αττικής.

Πρώτη σκάλα του θαλασσινού ταξιδιού οι ακτές της Λακωνικής. Στις 6 Απριλίου το καράβι φουντάρισε στον Πύργο της Μάνης, «πού απέχει 18 λεύγες από το Μιστρά». Θέλοντας ο καπετάνιος να επικοινωνήσει με τούς κατοίκους της αντικρινής στεριάς για εμπορικούς λόγους, έριξε στη θάλασσα μία φελούκα εφοδιασμένη με άσπρη σημαία, Όπως γίνεται στην περίπτωση πού επιδιώκει κανείς νά έλθει σ' επαφή με ανθρώπους πού δεν εμπιστεύεται. Αμέσως υψώθηκε και απέναντι λευκή σημαία, σημάδι πώς οι Μανιάτες δέχονται ειρηνική συνάντηση. και σε λίγο δύο βάρκες ζύγωναν τη γαλέρα.

Μία ομάδα ταξιδιώτες και ο GUILLETIERE μαζί μπήκαν στα πλεούμενα και παρά τις συστάσεις και τις προειδοποιήσεις για τούς κινδύνους βγήκαν στη στεριά. Φυσικά όλοι πάνοπλοι. Ξαφνικά, αφηγείται ο Γάλλος περιηγητής, βγήκαν από τις σπηλιές πέντε έξη ένοπλοι, σωστοί αγριάνθρωποι. Τα πρόσωπα τους ήταν κατάμαυρα και ή φορεσιά τους είχε το άσπρουδερό χρώμα εκείνων των βραχότοπων. Αυτή ή προσαρμογή τής ενδυμασίας στο περιβάλλον έχει το λόγο της : εξαπατά και παγιδεύει τούς περαστικούς. Δηλαδή τούς συμπατριώτες τους. Γιατί ξένοι ταξιδιώτες σ' αυτή την περιοχή δεν υπάρχουν.

Αυτοί οι κουρσάροι τής στεριάς ξαπλώνουν μπρούμυτα κατά γης σε απόσταση πενήντα βημάτων από το μονοπάτι. Δε βλέπεις παρά ένα σωρό άσπρολίθαρα, ένα κοτρόνι. Ξαφνικά αυτό το κοτρόνι σαλεύει, τινάζεται, ορμάει επάνω σου και σε πιάνει από το λαιμό.

Ό Μανιάτης πού μας οδηγούσε ήταν φορτωμένος μ' ένα βαρελάκι πιοτό πού του χαρίσαμε. Έδωσε σ' αυτούς τούς εντιμότατους κυρίους να πιουν. Αμέσως γλύκανε το πρόσωπο τους — όσο είναι δυνατόν να γίνει κάτι τέτοιο— ρούφηξαν μερικές γουλιές και μας κάλεσαν να μπούμε στις σπηλιές τους. Προτιμήσαμε, για σιγουριά, να μείνουμε στο γιαλό.

Τούς μιλούσα τουρκικά αλλά υποκρίνονταν πώς δεν καταλάβαιναν. Περιφρονούν τούς Οθωμανούς. Σιγά - σιγά γνωριστήκαμε, εξαφανίστηκε ή δυσπιστία, ζύγωσαν κι' άλλοι ταξιδιώτες. οι Μανιάτες μας πρόσφεραν ορτύκια παστά. Είχαν θαυμάσια γεύση. Ένας παπάς μας κέρασε κρασί ντόπιο.

Έτσι κουβεντιάζοντας συγκεντρώσαμε αρκετές πληροφορίες. Στη Μάνη ζουν τριάντα χιλιάδες ψυχές. για Τα ήθη και έθιμα αυτού του λαού υπάρχουν απίστευτες διχογνωμίες και αντιφάσεις. Μερικοί χαρακτηρίζουν τούς Μανιάτες βάρβαρους, ύπουλους και ληστές. Άλλοι τούς θεωρούν γνήσιους απογόνους των αρχαίων Ελλήνων, γενναίους άντρες πού προτιμούν την ελευθερία από την ίδια τη ζωή τους και πού με τις ηρωικές πράξεις ή με Τα όπλα τους έχουν εξασφαλίσει το σεβασμό των άλλων λαών. οι φίλοι τους υποστηρίζουν ότι οι αγριότητες των Μανιατών είναι αποτέλεσμα των βάρβαρων διωγμών πού έχουν εξαπολύσει εναντίον τους οι Τούρκοι και οι Χριστιανοί κουρσάροι.

Όπως νάχη το πράγμα, γεγονός είναι ότι απ’ όλους τούς Έλληνες, μονάχα οι Ηπειρώτες (οι σημερινοί Αρβανίτες) και οι Μανιάτες (αξιοθρήνητα απομεινάρια των αρχαίων Λακεδαιμονίων) κατόρθωσαν νά αντισταθούν στους Τούρκους διεκδικώντας τη γη των πατέρων τους.

Λατρεύουν ιδιαίτερα την Παναγία, τον Αη Γιώργη και τον Αη Δημήτρη πού όλοι οι Έλληνες θεωρούν προστάτη τους. Στις κορφές των βουνών βλέπεις αμέτρητα εκκλησάκια, αφιερωμένα Τα περισσότερα στον Αη - Λια.

Οι καλόγεροι των ελληνικών μοναστηριών μπορούν νά εμπορεύονται Τα προϊόντα του προσωπικού τους μόχθου : κρασιά, φρούτα, μέλι, λάδι. Άλλα οι καλόγεροι και οι παπάδες της Μάνης επάγγελμα τους έχουν νά τρέχουν στο κουρσό με τους άλλους πειρατές. και για νά δικαιολογήσουν αυτές τις θηριώδεις ασχολίες τους λένε ψυχρά ότι είναι υποχρεωμένοι νά εισπράξουν τη δεκάτη από Τα λάφυρα, πού είναι δικαίωμα τής εκκλησίας. Εκείνο πού κεντρίζει πιο πολύ το ζήλο τους είναι ή εκστρατεία για αρπαγή. Κι' αν βρεθούν στη θάλασσα δεν χρειάζεται νά τούς παρακίνηση κανείς δυο φορές νά πάρουν μέρος στο ρεσάλτο.

Για την ευσέβεια των καλόγερων ή παπάδων τής Μάνης οι άλλοι Έλληνες συνηθίζουν νά λένε χαμογελώντας ειρωνικά : αν θέλεις ν' αγιάσεις τράβα νά ζήσης στη Μάνη.

Ή πειρατεία είναι πανηγύρι για τούς Μανιάτες. Έχουν μάλιστα την πατροπαράδοτη ελληνική ματαιοδοξία νά ωραιοποιούν τις πράξεις τους και νά καμαρώνουν γι' αυτές. Μου έδειξαν με περηφάνια έναν από τούς πιο φημισμένους κουρσάρους τους και μου διηγήθηκαν τα κατορθώματα του. Όταν οι Μανιάτες μάθαιναν πώς ετοιμαζόταν νά βγει για πειρατεία βρίσκονταν όλοι στο πόδι. Παντού φόβος και τρόμος. οι πατεράδες πού είχαν γερά παιδιά και οι άντρες πού είχαν όμορφες γυναίκες αμπάρωναν το θησαυρό τους, γυναίκα και παιδιά, μην τ' αρπάξει ο άρχικουρσάρος και τα πουλήσει σκλάβους.

Τον ίδιο φόβο έχουν όταν ποδίζει στα λιμάνια τους ξένο καράβι. Όλοι φοβούνται μήπως κανένας Μανιάτης κουρσάρος αρπάξει γυναίκες.

Μπήκαμε σε μία μεγάλη καλύβα γεμάτη φορεσιές τούρκικες και φράγκικες για πούλημα. από τη μία μεριά κρέμονταν Τα τουρμπάνια και από την άλλη Τα καπέλα, Τα καλπάκια, Τα φέσια, οι ελληνικές σκούφιες. Γιαταγάνια ανατολίτικα, ανακατωμένα με κοντοσπάθια και φράγκικα μαχαίρια. Παπούτσια μαζί με τσαρούχια και πασουμάκια. Όλα τρόπαια θαλασσινής επιδρομής. Τα πουλούσαν πάμφθηνα. Ένας Πιεμοντέζος, Μπερτάλντι τ' όνομα του, αγόρασε μία ωραιότατη βέστα, λάφυρο από κάποιον πλούσιο πραματευτή τής Αίγινας. δεν ήμουνα τόσο τολμηρός. Μπορεί ο νοικοκύρης του κλεμμένου ν' αναγνώριση το πράμα του και νάχης καμιά άσχημη περιπέτεια.

Οι Τούρκοι πληρώνουν ακριβά το θάρρος και τη δεξιοτεχνία των Μανιατών και πολλές φορές προσπάθησαν νά κάψουν Τα καΐκια πού τούς μεταφέρουν στο Χάνδακα. Αυτοί οι άπιστοι δεν τόλμησαν ποτέ νά κάνουν πραγματικό πόλεμο, ούτε νά κινητοποιήσουν στρατεύματα στα κακοτράχαλα βουνά. Προτιμούν νά στρατολογούν αποστάτες και νά καλλιεργούν τη διχόνοια ανάμεσα στους Μανιάτες. Ό Μεγάλος Βεζίρης έχει υποστεί άπειρες προσβολές επειδή εξόντωσε δέκα Μανιάτες κουρσάρους στην Κρήτη περί Τα τέλη του 1667. Πολλές φορές πήγαν οι Μανιάτες στα Χανιά νά κάψουν Τα τούρκικα καράβια κάτω από τη μπούκα των κανονιών τού κάστρου .

Έχουν μικρά πλεούμενα εύκολομεταχείριστα στο πανί και με μικρό βύθισμα. για νά τούς καλοπιάσει ο Βεζίρης προσφέρεται νά τούς πλήρωση διπλάσια από όσα κερδίζουν στον πόλεμο της Κρήτης. Κι' επειδή περιφρόνησαν την πρόταση του έστειλε Τον Άσσάμ - Μπαμπά, Τον περίφημο Τούρκο κουρσάρο νά λεηλατήσει τις ακτές τους.

Ο Ασσάμ—Μπαμπά ήρθε στη Μάνη, πρότεινε αμνηστία και ζήτησε νά στείλουν αντιπροσώπους για διαπραγματεύσεις. Αλλά οι Μανιάτες φοβήθηκαν παγίδα, Τον καλωσόρισαν με Τα μουσκέτα και πήραν τα βουνά.

Γυναίκες, παιδιά, γέροι και σακάτηδες φορτωμένοι μ' ένα σακί (Τα υπάρχοντα τους) έτρεχαν στις ράχες, πετροβολώντας μπροστά τα γιδοπρόβατα πού είναι ή ζωή τους. οι γυναίκες όμως ξαναγύρισαν στο γιαλό κι' ανέλαβαν οι ίδιες την υπεράσπιση της γης τους, ύστερα από ένα επεισόδιο πού το σημειώνω, όπως Μου το διηγήθηκαν.

Ένας νεαρός Μανιάτης, ζυγώνει τρέχοντας μέσα σ' αύτη τη φοβερή καταδίωξη μία από τις γυναίκες πού ανηφόριζε μ' ένα μωρό στην αγκαλιά, λεχώνα τριών ήμερων και της λέει πώς ο άντρας της ρωτάει πού έβαλε το σπαθί και το ντουφέκι του, γιατί δεν Τα βρίσκει μέσα στην ανακατωσούρα.

Πέστου, απάντησε εκείνη με οργή, ναρθή νά φυλάξει τη γίδα και νά κράτηση το παιδί κι' εγώ κατεβαίνω νά βρω τ' άρματα του και νά πολεμήσω καλύτερα από την αφεντιά του.

Κι' αφήνοντας το μωρό στα χέρια μιας γριάς Μανιάτισσας τρέχει στο γιαλό. από κοντά και οι άλλες γυναίκες. Ήταν ή στιγμή πού ο Άσσάμ -Μπαμπά αποβίβαζε με τις φελούκες στρατό. οι πολεμικές κραυγές των γυναικών έφθασαν στα μεσούρανα, ή αποκοτιά τους στέριωσε την καρδιά των Μανιατών πού στήθηκαν στα βράχια και δεν άφησαν το στρατό του Τούρκου άρχικουρσάρου νά ξεμυτίσει στη στεριά. Την άλλη νύχτα δέκα ή δώδεκα Μανιάτες ρίχτηκαν στη θάλασσα, έφθασαν κολυμπώντας στην τουρκική μοίρα κι' έκοψαν τις γούμενες, με αποτέλεσμα, δύο από τα καλύτερα καράβια νά πέσουν στα βράχια και νά αιχμαλωτισθούν. Πολλοί Τούρκοι σκλαβώθηκαν και τα πλοία λαφυραγωγήθηκαν χωρίς νά μπόρεση ο Άσσάμ - Μπαμπά νά δώσει βοήθεια, επειδή τα νερά ήταν ρηχά. Αυτή ή μέθοδος αιφνιδιασμού είναι συνηθισμένη γιατί οι Μανιάτες φημίζονται στο κολύμπι.

Το καράβι τού Άσσάμ - Μπαμπά σώθηκε. Άλλα ή ταπείνωση του θαλασσόλυκου πού ήταν Το καμάρι του τουρκικού στόλου έδωσε φτερά στους Μανιάτες πού οχυρώθηκαν κανονικά στο Τσιρίγο, στην Κολοκυθιά, στην Καρδαμύλη, στις Κιτριές. Γιατί ως τότε, σε περίπτωση κινδύνου αποσύρονταν στα απρόσιτα βουνά και κρύβονταν στις σπηλιές.

Ό Μεγάλος Βεζίρης κατέφυγε τότε σε τέχνασμα. Κρατούσε μερικούς Μανιάτες αιχμαλώτους κι' ανάμεσα τους έναν Λυμπεράκη, πρόσωπο σημαντικό της Μάνης. Κατόρθωσε νά τον δελεάσει, τον φόρτωσε χρυσάφι και τον άφησε ελεύθερο με μυστικές οδηγίες. Αυτός ο προδότης, μαζί με τούς συντρόφους του, πέτυχε νά διαίρεση τούς Μανιάτες, νά τούς διαφθείρει και νά τούς εκφοβήσει, με αποτέλεσμα νά δεχτούν Την ανέγερση τουρκικών κάστρων στο Πόρτο - Κάγιο και στο Οίτυλο, τάχα πώς πρέπει νά εξασφαλισθεί ή ελευθερία του εμπορίου.