Το Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη της Ρίλα.

Το Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη της Ρίλα, γνωστό και απλά ως Μοναστήρι της Ρίλα (βουλγ. Рилски манастир, Rilski manastir) είναι η μεγαλύτερη και πιο φημισμένη ορθόδοξη μονή στη Βουλγαρία. Βρίσκεται στα Όρη Ρίλα, σε ύψος 1.147 μέτρων και 117 χιλιόμετρα νότια της πρωτεύουσας, Σόφιας. Ολόκληρο το συγκρότημα της μονής καταλαμβάνει μια έκταση 8.800 m² και αποτελείται από μια μονόκλιτη βασιλική, κελιά όπου μένουν οι μοναχοί και έναν πύργο.
Το μοναστήρι ιδρύθηκε το 10ο αιώνα και αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά πολιτισμικά, ιστορικά και αρχιτεκτονικά μνημεία της Βουλγαρίας και γενικότερα των Βαλκανίων. Το 1976 ανακηρύχθηκε εθνικό ιστορικό μνημείο της Βουλγαρίας και το 1983 χαρακτηρίστηκε από την ΟΥΝΕΣΚΟ ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Από το 1991 υπάγεται εξ' ολοκλήρου στην Ιερά Σύνοδο του Πατριαρχείου Βουλγαρίας.
Σύμφωνα με την παράδοση, τη μονή ίδρυσε ο ερημίτης Άγιος Ιωάννης της Ρίλας, από τον οποίο και πήρε το όνομά της, κατά την περίοδο του Τσάρου Πέτρου Α' (927-968). Ο ερημίτης ζούσε, στην πραγματικότητα, σε μια σπηλιά κοντά στο μοναστήρι, το οποίο χτίστηκε από τους μαθητές του. Τα λείψανά του φυλάσσονται στη μονή.
Η μονή πάντοτε υποστηριζόταν και ήταν σεβαστή από τους Βούλγαρους άρχοντες, αποτελώντας το πολιτισμικό και πνευματικό κέντρο της βουλγαρικής εθνικής συνείδησης, που έφτασε στο απόγειό του από το 12ο ως το 14ο αιώνα. Στην τωρινή της θέση η μονή αναστηλώθηκε κατά το 14ο αιώνα από τον ντόπιο φεουδάρχη Χρέλιο Ντραγκόλοφ, ωστόσο μέχρι τα μέσα του 15ου αιώνα δέχτηκε πολυάριθμες επιδρομές και καταστροφές από τους Οθωμανούς.
Χάρη σε δωρεά της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και πιο συγκεκριμένα του Ρωσικού Μοναστηριού στο Άγιο Όρος, η Μονή της Ρίλας ανακατασκευάστηκε στα τέλη του 15ου αιώνα και αποτέλεσε θύλακα του βουλγαρικού πολιτισμού και γλώσσας κατά την περίοδο της ξένης κυριαρχίας. Καταστράφηκε από φωτιά το 1833 και ανοικοδομήθηκε και πάλι μεταξύ 1834 και 1862 με χρήματα εύπορων πολιτών της χώρας, αποτελώντας χαρακτηριστικό παράδειγμα της Βουλγαρικής Αναγέννησης κατά το 18ο και 19ο αιώνα.
Στις 25 Μαΐου 2002, ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β' επισκέφτηκε το μοναστήρι κατά τη διάρκεια του προσκυνήματός του στη Βουλγαρία και το Αζερμπαϊτζάν, προβαίνοντας παράλληλα σε μια δήλωση για την πλήρη απαλλαγή της Βουλγαρίας από οποιοδήποτε ρόλο στην απόπειρα δολοφονίας εις βάρος του το 1981.