Εκκλησιαστική δίκη τής Πετρούπολης (9 Ιουνίου — 5 Ιουλίου 1922).

Οι κατηγορούμενοι (για άρνηση παράδοσης των τιμαλφών τής Εκκλησίας) ήταν μερικές δεκάδες, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονταν καθηγητές τής θεολογίας και του εκκλησιαστικού δικαίου, αρχιμανδρίτες, ιερείς και λαϊκοί. Ό πρόεδρος τού δικαστηρίου Σεμιόνωφ ήταν είκοσι πέντε χρονών (φούρναρης, όπως λένε). Βασικός κατήγορος ήταν ό Π. Α. Κράσικωφ, μέλος τού συμβουλίου τού Λαϊκού Έπιτροπάτου Δικαιοσύνης, συνομήλικος και φίλος τού Λένιν από τον καιρό τής εξορίας τους στο Κρασνογιάρσκ και τής παραμονής τους στο εξωτερικό. Ό Βλαντίμιρ Ίλίτς ένιωθε μεγάλη ευχαρίστηση να τον ακούει να παίζει βιολί.

Από τη λεωφόρο Νέφσκυ ως στη στροφή μπροστά στο δικαστήριο στεκόταν κάθε μέρα πλήθος κόσμου, και όταν έφερναν τον μητροπολίτη πολλοί έπεφταν στα γόνατα και έψελναν: «Σώσον, Κύριε, τον λαό σου!» (Φυσικά, τόσο στον δρόμο, oσο και μέσα στο κτίριο τού δικαστηρίου συλλαμβάνανε τούς πολύ εκδηλωτικούς πιστούς). Τον κοινό στην αίθουσα τού δικαστηρίου τον αποτελούσαν κυρίως φαντάροι του Κόκκινου στρατού, αλλά και αυτοί σηκώνονταν όρθιοι κάθε φορά πού έμπαινε ό μητροπολίτης με τη λευκή καλύπτρα, μ' όλο πού ό κατήγορος και οι δικαστές τον αποκαλούσαν εχθρό του λαού (προσέξτε, αυτές οι ωραίες λεξούλες υπήρχαν από τότε).

Από τη μια δίκη στην άλλη, ή θέση των δικηγόρων γινόταν ολοένα πιο δύσκολη. Ό Κρυλένκο δεν μάς λέει τίποτα γι' αυτό, να όμως τί αφηγείται ένας αυτόπτης μάρτυρας. Τον δικαστήριο απείλησε με σύλληψη τον επικεφαλής τής υπερασπίσεως δικηγόρο Μπομπρίστσεφ - Πούσκιν, κι αυτό ήταν τόσο σύμφωνο με τον πνεύμα τής εποχής και τόσο πραγματοποιήσιμο, ώστε ό Μπομπρίστσεφ - Πούσκιν βιάστηκε να δώσει στον δικηγόρο Γκουρόβιτς τον χρυσό του ρολόι και τον πορτοφόλι του... Επίσης τον δικαστήριο διέταξε να συλληφθεί αμέσως ό καθηγητής Γιεγκόρωφ, μάρτυρας υπερασπίσεως, γιατί κατέθεσε υπέρ τού μητροπολίτη. Μα αποδείχτηκε πώς ό Γιεγκόρωφ ήταν έτοιμος γι' αυτή την περίπτωση: είχε μαζί του έναν χοντρό χαρτοφύλακα, με τρόφιμα, εσώρουχα και μια κουβερτούλα.

Ό αναγνώστης θα παρατηρήσει πώς τον δικαστήριο αρχίζει

σιγά - σιγά να παίρνει τη γνωστή σε μας μορφή.

Ό μητροπολίτης Βενιαμίν κατηγορείται ότι ήρθε κακόβουλος σε επαφή με... τη Σοβιετική εξουσία και έτσι κατάφερε να κάνη ηπιότερο τον διάταγμα για την κατάσχεση των τιμαλφών. Κατηγορείται επίσης ότι διέδωσε κακόβουλος στον λαό την έκκληση του προς την Πομγκολ (Σαμιζντάτ) και ότι ενεργούσε σε συνεννόηση με την παγκόσμια αστική τάξη.

Ό ιερέας Κρασνίτσκι, ένας αποκαλούσαν τους ηγέτες τής ζώσας Εκκλησίας και συνεργάτης τής Γκεπεού, κατέθεσε πώς οι παπάδες είχαν συμφωνήσει να εκμεταλλευτούν τον λιμό και να προκαλέσουν εξέγερση κατά τής σοβιετικής εξουσίας.

Τον δικαστήριο άκουσε μόνο τους μάρτυρες κατηγορίας, και δεν επέτρεψε να καταθέσουν οι μάρτυρες υπερασπίσεως. (ΤΙ ομοιότητα!.. Ολοένα μεγαλύτερη...)

Ό κατήγορος Σμιρνώφ ζήτησε «δεκαέξι κεφάλια». Ό κατήγορος Κράσικωφ διακήρυξε: «Ολόκληρη ή Ορθόδοξη εκκλησία είναι μια τεράστια αντεπαναστατική οργάνωση. Ουσιαστικά θα έπρεπε να βάλουμε φυλακή όλη την Εκκλησία».

(Τον πρόγραμμα είναι πολύ ρεαλιστικό, σε λίγο θα πετύχη σχεδόν ολοκληρωτικά. Είναι και θαυμάσια βάση για τον ΔΙΑΛΟΓΟ!)

Μια σπάνια τύχη μάς επέτρεψε να μάθουμε μερικές φράσεις τού συνηγόρου (Σ. Γ. Γκουρόβιτς) του μητροπολίτη:

«Δεν υπάρχει καμιά απόδειξη τής ένοχης, δεν υπάρχουν γεγονότα, δεν υπάρχει καν κατηγορία... Τί θα πει ή ιστορία; (Καλέ, τους τρόμαξες! Ή ιστορία θα ξεχάσει, απλούστατα, και δεν θα πει τίποτα!) Ή κατάσχεση των τιμαλφών τής Εκκλησίας έγινε στην Πετρούπολη με απόλυτη ηρεμία, αλλά ό κλήρος τής Πετρούπολης βρίσκεται στο εδώλιο και υπάρχουν χέρια πού τον σπρώχνουν στον θάνατο. Ή βασική αρχή, τον τονίσατε και οι ίδιοι, είναι τον όφελος τής σοβιετικής εξουσίας. Μην ξεχνάτε όμως πώς ή Εκκλησία αναπτύσσεται με τον αίμα των μαρτύρων. (Σε μάς όμως, δεν θα γίνει αυτό!...) Δεν έχω τίποτε άλλο να πω, αλλά μου είναι σκληρό να εγκαταλείψω τον λόγο. Όσο διαρκεί ή ακροαματική διαδικασία, οι κατηγορούμενοι μένουν ζωντανοί. Όταν τελείωση, θα τελείωση και ή ζωή τους...»

Το δικαστήριο καταδίκασε δέκα σε θάνατο. Αυτόν τον θάνατο τον περίμεναν περισσότερο από ένα μήνα, ως το τέλος της δίκης των Έσέρων (σαν να είχαν αποφασίσει να τους τουφεκίσουν μαζί με τους Έσέρους). Ή Πανρωσική Κεντρική Εκτε­λεστική Επιτροπή έδωσε χάρη σε έξη από αυτούς, τους άλλους τέσσερις όμως (τον μητροπολίτη Βενιαμίν, τον αρχιμανδρίτη Σέργιο, πρώην μέλος της Κρατικής Δούμας, τον καθηγητή του δικαίου Γ. Π. Νόβιτσκι και τον δικηγόρο Κοβσάρωφ) τους τουφέκισαν τη νύχτα τής 12 προς την 13 Αυγούστου.

Παρακαλούμε πολύ τον αναγνώστης να μην ξεχνά την αρχή τού επαρχιακού πολλαπλασιασμού. Στις παραπάνω δύο εκκλησιαστικές δίκες αντιστοιχούσαν είκοσι δύο παρόμοιες δίκες πού έγιναν στις επαρχίες.

ΒΙΒΛΙΟΓ. ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ ΓΚΟΥΛΑΓΚ. ΑΛΕΞΑΝΤΡ ΣΟΛΖΕΝΙΤΣΙΝ.