ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΣΠΕΡΑΣ ΣΕ ΕΡΜΗΝΕΙΑ.

Ο ΟΙΚΟΣ

Αφού πλησιάσωμεν όλοι με φόβο την μυστική Τράπεζα, ας λάβωμεν ευλαβώς τον Αρτον (δηλαδή τον Σώμα τού Κυρίου,) με καθαράς τας ψυχάς μας και ας παραμείνωμεν πλησίον του Δεσπότου Χριστού, διά να ίδωμεν πώς πλύνει τούς πόδας των μαθητών και τούς σπογγίζει με τον περίζωμα («ποδιάν»). Ας πράξωμεν δε όπως ακριβώς είδομεν να πράττει ό Κύριος. Ας υποταχθώμεν, δηλαδή, ό εις, εις τον άλλον και ας νίπτωμεν καλώς ό εις τούς πόδας τού άλλου (δεικνύοντες κατ' αυτόν τον τρόπον ταπεινοφροσύνη, την οποίαν με την πράξιν της νίψεως των ποδών δίδαξεν ό Κύριος). Διότι ό Ίδιος ό Χριστός τοιουτοτρόπως διέταξε τούς μαθητάς Του, όπως προείπεν εις αυτούς. Αλλά δεν έδωσε σημασία εις αυτά ό Ιούδας, ό δούλος (των παθών) και δόλιος.

Οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας, πού όλα καλώς τας νομοθέτησαν, (καθώρισαν και) παρέδωσαν εις ημάς, ό εις κατόπιν τού άλλου, άντλήσαντες την παράδοσίν των εκ των Ιερών Ευαγγελίων και εκ της διδασκαλίας των θείων Αποστόλων, όπως κατά την Άγίαν και Μεγάλη Πέμπτην έορτάζωμεν τέσσαρα γεγονότα: Τον ιερόν Νιπτήρα (δηλαδή την πλύσιν των ποδών των μαθητών), τον Μυστικόν Δείπνον, ήτοι την παράδοσίν των φρικτών Μυστηρίων, τας οποία (έκτοτε) κρατεί ως παρακαταθήκη ή Εκκλησία μας, την υπερθαύμαστον Προσευχήν (τού Κυρίου προς τον Πατέρα Του) και αυτήν τούτην την προδοσία (τού Κυρίου υπό τού Ιούδα).

Νίπτει την εσπέραν (της Μ. Πέμπτης) τούς πόδας των μαθητών ό Θεός, τού Οποίου οι πόδες περιεπάτουν εις την Εδέμ τον δειλινών, κατά την παλαιάν εκείνην ημέρα (πού ημάρτησαν οι πρωτόπλαστοι).

Διπλούς είναι ό Δείπνος: Παρουσιάζει και τον Πάσχα τού Μωσαϊκού Νόμου (τον όποιον έώρταζον οι Εβραίοι εις άνάμνησιν της έξόδου των εκ της Αιγύπτου) και τον νέον Πάσχα, τον Αίμα και τον Σώμα τού Δεσπότου Χριστού (δηλαδή την θέσπισιν και παράδοσίν τού Μυστηρίου της θ. Ευχαριστίας).

Προσεύχεσαι, Χριστέ, (εν τω κήπω της Γεθσημανή) και συμβαίνουν φοβερά πράγματα θρόμβοι (ιδρώτας, ως θρόμβοι) αιμάτων εμφανίζονται επάνω εις τον πρόσωπον Σου.

Κύριε, ό απαίσιος Ιούδας ό Ισκαριώτης, λησμονήσας εθελουσίως (δηλαδή περιφρόνησας) τον (αιώνιου) νόμον της φιλίας, (ό όποιος δεν επιτρέπει να πράττωμεν κακά κατ' εκείνου πού μας αγαπά και μας ευεργετεί,) τούς πόδας του, τους όποιους προ ολίγου καθάρισε (δια των χειρών Σου), τούς ήτοίμασε διό να ύπάγη να Σε προδώσει. Και ενώ έτρωγε (κατά τον Μυστικόν Δείπνον,) τον Αρτον Σου, δηλαδή τον θείον Σώμα Σου, ύψωσε την πτέρναν του και κατέφερεν εναντίον Σου (ως κτήνος) λάκτισμα (δηλαδή έμηχανεύθη δόλια και φοβερά σχέδια εναντίον Σου) και δεν συνετίσθη διά να αναφώνηση: Όλα τας δημιουργήματα, υμνείτε τον Κύριον και (διά των ύμνων σας) υψώνετε Αυτόν υπεράνω παντός ύψους και ανθρωπίνου μεγαλείου εις πάντας τούς αιώνας.

Ό ασυνείδητος Ιούδας έλάμβανεν εις την δεξιάν χείρα του τον Σώμα τους Κυρίου, διά τους οποίου έδίδετο άφεσις αμαρτιών, και τον (ποτήριον πού περιείχε τον) Θείον Αίμα, τον όποιον έχύνετο διά την σωτηρίαν τους κόσμου αλλά δεν ήσθάνετο ντροπή να πίνη τον Αίμα τον όποιον επώλει (εις τούς άρχοντας των Ιουδαίων) αντί αντιτίμου (τριάκοντα αργυρίων), ούτε άπεστράφη την κακίαν, ούτε συνετίσθη (μετά την πράξίν του) διά να αναφώνηση: Όλα τας δημιουργήματα, υμνείτε τον Κύριον και (διά των ύμνων σας) υψώνετε Αυτόν υπεράνω παντός ύψους και ανθρωπίνου μεγαλείου εις πάντας τούς αιώνας.

Πιστοί χριστιανοί, έλθετε να απολαύσουμε, με άνυψωμένον τον ψυχικό μας κόσμο, την φιλοξενία πού μας κάμνει ό Δεσπότης Χριστός και την άθάνατον Τράπεζα (την οποίαν μας παραθέτει) εις τόπον ύψηλόν (τότε μεν εις τον ύπερώον της Ιερουσαλήμ, σήμερον δε εις τον ιερόν θυσιαστήριο) (ας προσέλθωμεν εις τον άθάνατον αυτόν συμπόσιον με ανυψωμένον τον ψυχικό μας κόσμο,) διότι έμάθομεν από τον Λόγον τους Θεού διδασκαλίας ύψηλάς (όδηγούσας εις θείας αναβάσεις). Αυτόν τον Λόγον τού Θεού Τον δοξάζομεν με μεγάλην δόξαν.

ΒΙΒΛ. Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΣ ΜΕΤΑ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ ΥΠΟ ΕΠΙΦΑΝΙΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΟΥ.