Που θα βρούμε το Λόγο του Θεού; Πατρός Ευσέβιου Βίττη.

Αδελφέ μου,

Σου το υποδήλωσα ήδη, άλλα πρέπει να ξαναέρθω πιο συγκεκριμένα στο θέμα αυτό, που ασφαλώς προβάλλει ως ερώτημα μέσα σου. Που θα βρούμε οι σημερινοί άνθρωποι, εσύ κι εγώ, το Λόγο του Θεού και πώς θ' ακούσουμε το λόγο του;

"Όταν ήρθε ό σαρκωθείς Λόγος του Θεού, ό Κύριος μας Ιησούς Χριστός, στον κόσμο ήταν δυνατόν να τον δουν τότε οι άνθρωποι με τα μάτια τους και να τον ακούσουν με τ' αυτιά τους. Σήμερα όμως αυτό είναι αδύνατο. Έτσι σου λέει ή σκέψη σου. Θα ήταν όμως αντίθετο από την αγάπη του Θεού να είχε ενεργήσει με τόσο στενή προοπτική, ώστε να ευεργετηθούν μόνο κάποιοι λίγοι άνθρωποι μιας ορισμένης εποχής και να παραγνωρισθούν αμέτρητοι άλλοι όλων των άλλων εποχών, πού θ' ακολουθούσαν.

Εάν όμως ό Χριστός ήταν μόνο άνθρωπος, τότε φυσικά δε θα ήταν δυνατόν να εκτεθεί το έργο του και ή παρουσία του ανάμεσα στους ανθρώπους περισσότερο από όσο θα διαρκούσε ή ζωή του. Άλλα ό Χριστός δεν ήταν μόνο άνθρωπος. Ήταν και Θεός, ό Λόγος του Θεού, πού «σαρξ έγένετο». Ήταν δηλαδή Θεάνθρωπος. Και όταν έφυγε από τον κόσμο αυτό αισθητά, έστειλε στη θέση του άλλον, τον «Παράκλητον» (Ίω. ιδ' 16), δηλαδή το Πανάγιο Πνεύμα. Και αυτό με την επιφοίτηση του την ήμερα της Πεντηκοστής ίδρυσε στη γη αισθητά πια και επίσημα την Εκκλησία τού Χριστού, όπως πολύ καλά ξέρεις.

Ή Εκκλησία τού Χριστού όμως δεν είναι ούτε οργάνωση ούτε ίδρυμα ούτε σύλλογος ανθρώπων ή οργανισμός από αυτούς πού συναντούμε στις κοινωνίες των ανθρώπων. Ή Εκκλησία είναι κάτι βαθύτερο και μυστικότερο. Και δεν είναι δυνατόν να την ορίσουμε με λέξεις και να πούμε με δυο λόγια ότι ή Εκκλησία είναι αυτό ή εκείνο. Τέτοιος ορισμός της Εκκλησίας δεν υπάρχει. Και είναι πολύ φυσικό αυτό εξαιτίας της φύσεώς της. Υπάρχουν όμως εικόνες, πού μάς παρουσιάζουν το μυστικό βάθος και την θεία ιδιότητα τής Εκκλησίας με τρόπο πιο επιτυχημένο από τις λέξεις και τούς ορισμούς.

Έτσι ό άγιος απόστολος Παύλος, πού εμβάθυνε στο ιερότατο μυστήριο τής Εκκλησίας όσο κανένας άλλος, μάς παρουσιάζει μιαν υπέροχη εικόνα τής Εκκλησίας. Μάς λέει πώς ή Εκκλησία είναι σώμα Χριστού. «Αυτός (ό Χριστός δηλαδή) εστί ή κεφαλή τού σώματος τής Εκκλησίας», γράφει στην προς Κολασσαείς επιστολή του (α' 18). Και στην επιστολή του προς τούς Έφεσίους γράφει πάλι ό ίδιος άγιος Απόστολος: Ό Θεός «αυτόν (τον Χριστόν) έδωκε κεφαλήν υπέρ πάντα της Εκκλησία, ήτις εστί το σώμα αυτού, το πλήρωμα του τα πάντα ενεργήσει πάσι πληρουμένου» (Έφεσ. α' 22-23). Αυτά πού λέει ό άγιος Απόστολος σημαίνουν με απλά λόγια: Ό Θεός και Πατήρ έκανε το Χριστό να είναι Κεφαλή πάνω από' όλους κι όλα μέσα στην Εκκλησία του. Αυτή ή Εκκλησία είναι το σώμα εκείνου, πού ως Λόγος του Θεού είναι και Θεός. Το σώμα αυτό αποτελεί το συμπλήρωμα εκείνου, ό οποίος γεμίζει τα πάντα στο κάθε τι.

Ή Εκκλησία είναι γι' αυτό «σαρξ Χριστού», σύμφωνα με την διδασκαλία τού Μεγάλου Αθανασίου. Και όπως παρατηρεί ό άγιος Γρηγόριος ό Νύσσης «πολλαχή (δηλαδή με πολλούς και διάφορους τρόπους και σε πολλές μεριές) Χριστός ή Εκκλησία παρά τού Παύλου κατονομάζεται». Και σημειώνει ό καθηγητής Κ. Σκουτέρης, πού ερμηνεύει την σκέψη τού άγιου Πατρός: «Κατά ταύτα συνεπώς, όπως και κατά τον απόστολο Παύλο ή Εκκλησία και ό Χριστός είναι αχώριστοι, διότι αποτελούν «δύο όψεις τού αυτού θεανθρωπίνου γεγονότος», ούτω πως και κατά τον άγιον Γρηγόριον Νύσσης, όστις ακολουθεί ενεργήσει προκειμένω τον μέγιστον εκκλησιολόγον απόστολο Παύλο».

Τοιουτοτρόπως λοιπόν «ό προς την Έκκλησίαν βλέπων προς τον Χριστόν άντικρυς Βλέπει τον εαυτόν διά τής προσθήκης των σωζομένων οίκοδομούντα και μεγαλύνοντα». Και συνεχίζει ό ίδιος συγγραφέας πιο κάτω: «Ή θεανδρική λοιπόν υπόστασης τού Χριστού, το «Θεός εφανερώθη ενεργήσει σαρκί», είναι ή αφετηρία τής έκκλησιολογίας. Ό Χριστός ως «θεοδόχος άνθρωπος», ως θεανθρωπίνη δηλαδή υπόστασης, είναι ή κεφαλή τού σώματος τής Εκκλησίας. Όπως δε εις πάν άνθρώπινον σώμα ή κεφαλή είναι «ομοφυής» και «ομοούσιος» προς το λοιπόν σώμα, ούτος ακριβώς και ή Εκκλησία ως σώμα Χριστού είναι ομοούσιος προς την ανθρωπίνην φύσιν του Χριστού, ήτις βεβαίως είναι αδιασπάστως ηνωμένη προς την θείαν φύσιν.

Τοιουτοτρόπως ή Εκκλησία ούσα αρρήκτως συνδεδεμένη και συνυφασμένη προς το θεανδρικόν πρόσωπον τού Κυρίου είναι το θεανδρικόν αυτού σώμα. Ή Εκκλησία ενεργήσει άλλαις λέξεσιν εμπεριέχεται εις την θεανθρωπίνην ύπόστασιν τού Χριστού».

Ό π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ, ένας επιφανής σύγχρονος ορθόδοξος θεολόγος, λέει για το ζήτημα αυτό ανάμεσα στα άλλα και τα πιο κάτω: «Ή Εκκλησία είναι ό τόπος και ό τρόπος της συνεχιζόμενης παρουσίας (τού Χριστού) ενεργήσει τω κόσμω μέχρι της συντελείας των αιώνων. Ή Εκκλησία είναι αυτός ούτος ό Χριστός, ολόκληρος ό Χριστός... ή Εκκλησία είναι ή έπέκτασις και το πλήρωμα της ενσαρκώσεως ή μάλλον τής ενσάρκου ζωής τού Υιού (τού Θεού). Ή Εκκλησία είναι τρόπον τινά αυτός ούτος ό Χριστός εις την πληρότητά του, ή όποια περικλείει τα πάντα».

Ίσως μού πεις: Μα εσύ κοντεύεις να με ζαλίσεις με τις θεολογίες σου. Δεν έχεις άδικο, αδελφέ μου. Αλλά και δεν μπορώ να κάνω αλλιώς. Έπειτα αυτές οι θεολογίες δεν είναι άπλες κουβέντες για να περνούμε την ώρα μας ευχάριστα ή και πληκτικά. Είναι ζητήματα πολύ ζωτικά για μάς. Δεν είναι ζητήματα γραφείου ή βιβλίου για κατανάλωση και μάλιστα ελάχιστα εμπορικού. Είναι θέματα, πού αφορούν εντελώς άμεσα κι έμενα κι εσένα, αδελφέ μου, αν θέλουμε να λεγόμαστε, αλλά και να είμαστε συνειδητοί χριστιανοί. Και για το λόγο αυτό σε παρακαλώ πολύ να καλοπροσέξεις αυτά, πού σου γράφω. Έχω όμως εκτεθεί αρκετά στο σημερινό μου γράμμα. Διακόπτω για να ξαναγυρίσω στο επόμενο.

Σε χαιρετώ

Με πολλή και θερμή αγάπη ό αδελφός σου Έλλάδιος.

ΒΙΒΛ. ΟΥΚ ΕΠ` ΑΡΤΩ ΜΟΝΩ. ΑΡΧΙΜ ΕΥΣΕΒΙΟΣ ΒΙΤΤΗΣ.