ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ ΕΣΠΕΡΑΣ ΥΜΝΟΙ ΣΕ ΕΡΜΗΝΙΑ.

Ο ΟΙΚΟΣ

Ή γυνή, πού ήτο προηγουμένως άσωτος, αιφνιδίως μετεβλήθη εις σώφρονα και μίσησε τα έργα της αισχράς αμαρτίας και τας σαρκικός απολαύσεις, διότι άνελογίσθη την μεγάλη εντροπή και την καταδίκη της Κολάσεως, την οποίαν θα υποστούν οι πόρνοι και οι άσωτοι. Μεταξύ αυτών πρώτος είμαι εγώ και δι' αυτό τρέμω, αλλά παρά ταύτα μένω προσκολλημένος εις την πονηρά συνήθεια ό απερίσκεπτος. Ενώ ή πόρνη γυνή και φοβηθεί την Κόλαση και έσπευσε ταχέως να έλθει προς τον Λυτρωτή, κραυγάζουσα προς Αυτόν: Φιλάνθρωπε και εύσπλαχνε Κύριε, λύτρωσέ με από τον βόρβορον των αμαρτωλών έργων μου.

Κατά την Άγίαν και Μεγάλη Τετάρτην οι άγιώτατοι Πατέρες της Εκκλησίας νομοθέτησαν να ενθυμούμεθα την πόρνη γυναίκα, ή οποίαν άλειψε τον Κύριον με αρώματα, διότι αυτό συνέβη ολίγων χρόνων προ του σωτηρίου Πάθους του Κυρίου.

Γυνή, αλείψασα τον Σώμα τού Χριστού με μύρον, προηγήθη τού Νικοδήμου, ό όποιος άλειψε τον Σώμα τού νεκρού Χριστού με (πολύτιμα αρώματα, δηλαδή με) σμύρναν και άλόην.

Αλλά Σύ, Χριστέ ό Θεός, ό άλειφθείς (όχι μόνου με μύρον ύλικόν, αλλά και) με μύρον πνευματικόν (τον όποιον είναι τον Χρίσμα τού Αγίου Πνεύματος πού έλαβε ή ανθρώπινη φύσις Σου, συμφώνως προς την προφητεία τού Ήσαΐου «Πνεύμα Κυρίου έπ' εμέ, ου είνεκεν εχρισέ με»), ελευθέρωσε ημάς από τούς χειμάρρους των παθών, πού μας κατακλύζουν, και ελέησε μας, ως μόνος αγαθός και φιλάνθρωπος πού είσαι.

Επειδή ή προσταγή του τυράννου Ναβουχοδονόσορ επεκράτησε (διότι ουδείς ηδύνατο να αντιταχθή εις αυτόν), ή κάμινος της Βαβυλώνος επυρακτώθη κατά την εποχήν εκείνην επτά φοράς περισσότερο του κανονικού (δηλαδή εις μέγιστο βαθμό) μέσα εις αυτήν την κάμινο (όπου έρρίφθησαν) οι τρεις Ίσραηλίται νέοι, οι όποιοι κατεφρόνησαν την διαταγήν του βασιλέως (να προσκυνήσουν τον χρυσούν άγαλμα πού έστησε), δεν έκάησαν, αλλά' (έφυλάχθησαν αβλαβείς και) έκραύγαζον: Όλα τα δημιουργήματα του Κυρίου, υμνείτε τον Κύριον και (διά των ύμνων σα;) υψώνετε Αυτόν υπεράνω παντός ύψους και ανθρωπίνου μεγαλείου εις πάντας τούς αιώνας.

Όταν ή πόρνη γυνή έρριπτε ολόκληρο την ποσότητα του πολυτίμου μύρου, Χριστέ, επάνω εις την φρικτή κεφαλήν Σου του Κυριάρχου Θεού, κράτησε τούς αμόλυντους Σου πόδας με τας μολυσμένος (από τας αμαρτίας) χείρας της και έλεγε μεγαλοφώνως: Όλα τα δημιουργήματα του Κυρίου, υμνείτε τον Κύριον και (διά των ύμνων σας) υψώνετε Αυτόν υπεράνω παντός ύψους και ανθρωπίνου μεγαλείου εις πάντας τούς αιώνας.

Γυνή, ένοχος διά τας (πολλάς) αμαρτίας της, πλύνει με τα δάκρυα της τούς πόδας τού Πλάστου και τούς σπογγίζει με τας τρίχας της κεφαλής της (επειδή δεν με αυτόν τον τρόπον έδειξε και μετάνοια και αφοσίωση μεγάλη προς τον Κύριον,) διά τούτο δεν απέτυχε να λάβη την συγχώρησιν των αμαρτιών πού διέπραξεν εις τον βίον της, αλλά (την έλαβε και πλήρης χαράς) κραύγαζε: Όλα τα δημιουργήματα τού Κυρίου, υμνείτε τον Κύριον και (διά των ύμνων σας) υψώνετε Αυτόν υπεράνω παντός ύψους και ανθρωπίνου μεγαλείου εις πάντας τούς αιώνας.

Όπως εις την Παλαιάν Διαθήκην ό ακάθαρτος έκαθαρίζετο, αφού έρραντίζετο δι' ιερού ύδατος, περιέχοντος στάκτην από την καύσιν των σπλάγχνων τού θυσιαζομένου ζώου, ούτω και εις τον περιστατικόν της πόρνης, τον Ιερόν

έργον τού λυτρωτικού καθαρισμού τής καλοπροαίρετου γυναικός τελείται δια (συνδυασμού δύο πραγμάτων, ήτοι) των σωτηρίων σπλάγχνων τού θυσιασθέντος Κυρίου (δηλαδή τής απείρου αγάπης και ευσπλαχνίας Του) και των άφθονων δακρύων αυτής εις αυτά τα άφθονα δάκρυα τής μετανοίας επλύθη αύτη ολοκληρωτικώς διά τής εξομολογήσεως και δι' αυτό δεν ήσθάνετο πλέον ντροπή (διότι είχεν ήδη καθαρισθή), αλλά' κραύγαζε: Όλα τα δημιουργήματα τού Κυρίου, υμνείτε τον Κύριον και (διά των ύμνων σας) υψώνετε Αυτόν υπεράνω παντός ύψους και ανθρωπίνου μεγαλείου εις πάντας τούς αιώνας.

Με ψυχάς καθαράς (από αισχρά πάθη και κακούς λογισμούς) και με χείλη αμόλυντα (από ψευδολογίας, όρκους, κατακρίσεις, ύβρεις κ.τ.λ.), έλθετε να υμνήσωμεν επαξίως την καθαρά και πάναγνο Μητέρα του Εμμανουήλ (δηλαδή τού Χριστού), προσφέροντες τοιουτοτρόπως διά μέσου αυτής την έξης δέησιν προς τον εξομολογήσεως αυτής γεννηθέντα Κύριον: Χριστέ, πού είσαι ό Θεός μας, ευσπλαγχνίσου τας ψυχάς μας και σώσέ μας.

Ό Ιούδας έφάνη αχάριστος και πονηρός ζηλότυπος, διότι λογαριάζει πόση ήτο ή τιμή τού δώρου πού ήτο άξιον του Θεού (δηλαδή τού μύρου), διά τού οποίου συνεχωρήθη το (βαρύτατον) χρέος των αμαρτιών τής γυναικός. Τοιουτοτρόπως ό απαίσιος κατεβίβασεν εις πεδίον εμπορικών υπολογισμών την φιλόθεον διάθεσιν και προσφοράν τής γυναικός (με τον να είπη ότι τον μύρον είχε μεγάλη άξίαν και έπρεπε να πωληθη). Χριστέ, πού είσαι ό Θεός μας, ευσπλαγχνίσου τας ψυχάς μας και σώσε μας.

Ό Ιούδας παρουσιάσθη εις τούς παρανόμους άρχοντας και τούς λέγει: Τί θα μού δώσετε διά να παραδώσω εγώ τον καταζητούμενον Χριστόν εις σας πού τον θέλετε; Τοιουτοτρόπως ό Ιούδας αντί χρυσού (δηλαδή των ολίγων χρημάτων πού έλαβε,) απέκρουσε και άπελάκτισε την άγάπην και την στοργήν του Χριστού.

Χριστέ, πού είσαι ό Θεός μας, ευσπλαγχνίσου τας ψυχάς μας και σώσε μας.

Ιούδα μισάνθρωπε, πόσον ή φιλαργυρία σου τύφλωσε τούς οφθαλμούς (της ψυχής)! Διά τούτο λησμόνησες αυτό πού είχες διδαχθή από τον Κύριου, ότι δηλαδή ούτε αυτός ό κόσμος δεν ισοφαρίζει την άξίαν τής αθανάτου ψυχής ούτως, απελπισθείς τελείως, προδότα, έκρεμάσθης (εις δένδρον) με συρτοθηλειάν (και έπνίγης). Χριστέ, πού είσαι ό Θεός μας, ευσπλαγχνίσου τας ψυχάς μας και σώσε μας.

Μία πόρνη γυνή, αφού ήσθάνθη βαθέως ότι Σύ, Χριστέ, ό Υιός τής Παρθένου, είσαι Θεός, (Σε πλησίασε και) κλαίουσα, διότι τα έργα της ήσαν αξιοθρήνητα, Σε Ικέτευε και Σου έλεγε: Διάλυσε τον χρέος των αμαρτιών μου (με την συγγνώμη Σου), όπως και εγώ διέλυσα τας πλεξίδας τής κεφαλής μου (διά να σπογγίσω τον μύρον πού Σου έρριψα) δείξε αγάπη εις αύτη ν πού (γονυπετής ενώπιον Σου,) Σου προσφέρει όλην την αγάπη της, εις αυτήν πού δικαίως (διότι είναι μία πόρνη,) την μισούν και την αποστρέφονται οι άνθρωποι- (κάμε Σύ αυτά εις εμέ) και εγώ (εις ανταπόδοσιν) θα Σε κηρύξω ενώπιων των τελωνών (δηλαδή ενώπιων των πλέον αμαρτωλών ανθρώπων,) ως Σωτήρα, ώ ευεργέτα και φιλάνθρωπε Κύριε.

ΒΙΒΛ. Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΣ ΜΕΤΑ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ ΥΠΟ ΕΠΙΦΑΝΙΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΟΥ.