ΟΙ ΔΙΩΓΜΟΙ ΚΑΙ ΤΟ ΔΡΑΜΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΗΜΟΥ ΛΑΥΡΑΣ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΤΟΥ ΡOCHAEV (ΠΟΤΣΑΕΦ)

Πρωτοφανές εις έκτασιν και τραγικότητα είναι το δράμα τής περιφήμου Λαύρας τής Κοιμήσεως τής Θεοτόκου του ΡOCHAEV (Ποτσάεφ). Το Πνευματικόν Συμβούλιο τής Μονής περιγράφει ως ακολούθως την Ιστορία της κατά τα τελευταία έτη. Το κείμενο τούτο δημοσιεύθηκε και κυκλοφόρησε μυστικώς στην έκδοση «φοίνιξ 1966». Ή μοναστική ζωή εις το όρος Ποτσάεφ χρονολογείται από τον θ' αιώνα, πριν από την γενική βάπτισιν του Ρωσικού λαού. Από τον 13ον αιώνα οι μοναχοί εγκαταστάθηκαν μονίμως επίσης του Ποτσάεφ, το όποιον κατέστη σπουδαίο κέντρο μοναστικής ζωής. Ή ιστορική Λαύρα του Ποτσάεφ, τόπος ευλαβούς προσκυνήματος των Ρώσων Ορθοδόξων, έχει ζωή μεγαλύτερα των 700 ετών. Από το 1961 όμως οι άθεοι του Κρεμλίνου κήρυξαν διωγμό εναντίον της. Την στέρησαν από τούς υλικούς πόρους, απαγόρευσαν κάθε εισφορών των πιστών προς την Μονή και έδωσαν εντολή εις τούς οργανισμούς και τα καταστήματα τής περιοχής να μη πωλούν τίποτε εις τούς μοναχούς.

Πίστευαν ότι με όλα αυτά θα έκαμναν την ζωή των μοναχών ανέκαθεν μη αδύνατον, τουλάχιστον ανυπόφορο, οπότε οι μοναχοί θα έφευγαν. Και τότε οι άθεοι μαρξιστές θα ανακοίνωναν δια του τύπου, ότι ή Μονή αυτοδιελύθη!

Τα μέτρα αυτά ελαμβάνοντο κατά στάδια. Αφόρεσαν π.χ. κατ' αρχάς τας κυψέλας του μελισσοκομείου της Μονής, πού ήσαν περισσότερα από έκατόν. Κατόπιν τα περισσότερα των γεωργικών μηχανημάτων. Στην συνέχεια απείλησαν τούς προσκυνητάς. Όσοι από τούς εντοπίους Χριστιανούς έπεσκέπτοντο την Μονή απομακρύνθηκαν με τρόπον βίαιο από την περιοχή τούτο Ποτσάεφ. Εις τούς προσκυνητάς άπηγορεύθη ή παραμονή εις τούς ξενώνας τής Μονής. Γι αυτό οι μοναχοί τελούσαν καθ' όλον το είκοσιτετράωρον άκολουθίας έτσι έμενε πάντοτε ανοικτός ό ναός τής Μονής. Αλλ' ό επικεφαλής τής ΚGΒ τούτο Ποτσάεφ, λοχαγός Νικολάϊ Βασίλιεβιτς Μαξίμωφ, απαγόρευσε τας ακολουθίας και κατηγόρησε τούς μοναχούς, ότι χρησιμοποιούν τον ναό ως υπνωτήριο.

Εις την συνέχεια οι επιθέσεις των άθεων έγιναν βιαιότεραι. Ό ωραίος ξενών τής Μονής μετετράπη από τούς μαρξιστάς εις Πολυκλινικήν. Αφήρεσαν από την Μονή το αντλιοστάσιο με όλας τας εγκαταστάσεις του. Κατόπιν οι μοναχοί εκκαλούντο εις τον αστυνομικό σταθμό τούτο Ποτσάεφ. Εκεί τούς άπεμόνωναν, τούς χλεύαζαν, τούς ανέκριναν εξαντλητικά και τούς πίεζαν με πολλούς τρόπους να εγκαταλείψουν την Μονή. Εις την συνέχεια κράτησαν τας διαβατήρια των μοναχών και τούς έδωσαν τριήμερο προθεσμία να εγκαταλείψουν την Μονή. Τούς δήλωσαν δε ότι οι νόμοι κλπ. υπάρχουν μόνον δια τούς κομμουνιστάς, ενώ οι πιστοί στερούνται παντός δικαιώματος!... Ύστερα τούς κατηγόρησαν με βαρείας συκοφαντικός και ασύστατους κατηγορίας. Όλοι αυτοί πριν γίνουν μοναχοί ήσαν τίμιοι πολίται. Μερικοί από αυτούς πολέμησαν κατά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο, ενώ άλλοι εκάρησαν μοναχοί εις νεαράν ήλικίαν.

Οι άθεοι, επειδή δεν μπορούσαν να διαλύσουν την Μονή με τας βίαια μέσα, κάλεσαν Ιατρούς, οι όποιοι γνωμάτευσαν ότι ορισμένοι μοναχοί ήσαν διανοητικώς ασθενείς — ενώ ήσαν εντελώς υγιείς! Έτσι συνέλαβαν μίαν ομάδα υγιών μοναχών και τούς εισήγαγαν αναγκαστικά εις ψυχιατρείο. Ή «Ιατρική περίθαλψης» ητο τόσον οδυνηρά, ώστε μερικοί από αυτούς απέθαναν! Γι` άλλους μοναχούς γνωμάτευσαν ότι υποφέρουν από... δυσεντερία και άλλας μολυσματικός ασθενείας (ενώ ήσαν όλοι υγιείς) και τούς έστειλαν προς... θεραπεία. Άλλους ζήτησαν να εξετάσουν διά στηθικά νοσήματα, επειδή όμως οι μοναχοί δεν έδέχοντο (είχαν ήδη αντιληφθεί το σχέδιο των άθεων) κτυπήθηκαν, γρονθοκοπήθηκαν και εισήχθησαν εις δίκην «δι' άντίστασιν... κατά της αρχής». Όσους είχαν απαλλαγή κανονικά από στρατιωτική θητεία, τούς αποσχημάτισαν και τούς έστειλαν να εργασθούν εις δασικάς εργασίας, μέσω στρατιωτικής υπηρεσίας, εις βορείους περιοχάς τής χώρας.

Εντολή τω μεταξύ ή Μονή άπεκλείσθη. Άπηγορεύθη ή είσοδος εις τον χώρον τής Μονής κάθε οχήματος και κάθε προμηθείας — τροφών, υγρών καυσίμων κ.τ.λ. Αυτοκίνητα ανέκοπταν όσους πήγαιναν προς την Μονή και τούς μετέφεραν 40 — 50 χιλιόμετρα μακριά από το Ποτσάεφ, τούς άπεβίβαζαν εκεί και τούς απειλούσαν με φυλάκιση εις περίπτωσιν, κατά την οποίαν θα δοκίμαζαν να επιστρέψουν πάλιν εις την Μονή. Μεθυσμένοι αστυνομικοί με τούς επικεφαλής ορμούσαν τας μεσάνυκτα εις τας σπίτια των κατοίκων του Ποτσάεφ και όταν συναντούσαν προσκυνητάς τούς έρριχναν εις τούς δρόμους, τούς λήστευαν, τούς κτυπούσαν και χλεύαζαν όσους τούς φιλοξενούσαν.

Μέχρι τού Σεπτεμβρίου του 1962 είχαν απομείνει εις την Μονή μόνον 36 από τούς 140 μοναχούς. Εντολή τω μεταξύ ό κατευθυνόμενος τύπος των άθεων έπετίθετο με δριμύτατα, συκοφαντικά, φανταστικά άρθρα κατά των μοναχών. Ταυτοχρόνως ηύξήθησαν και τας βίαια μέτρα. Ό ηγούμενος Ιωσήφ (GOLOVATYUK)), σεβάσμιος γέρων 70 ετών, ό όποιος είχεν άνω των 40 ετών εις την Μονή, δεν ήθελε να φύγη με κανένα τρόπον. Άλλά oι πολιτοφύλακες τον έσυραν βιαίως από το κελί του, τον άρπαξαν από τον λαιμό και τας ράσα, τον φόρτωσαν εις ένα νοσοκομειακό αυτοκίνητο, τον έστειλαν, ενώ ήτο κατά πάντα υγιέστατος, εις ένα ψυχιατρείο και τον έβαλαν μεταξύ των ψυχασθενών. Αλλά το μαρτύριο του π. Ιωσήφ τώρα άρχιζαν ουσιαστικώς. Ξύρισαν την κεφαλήν και τας γένια του και καθημερινώς τούτο έκαμναν ενέσεις με ισχυρός δόσεις φαρμάκων. Αποτέλεσμα των ενέσεων αυτών ήτο να πρησθεί και φουσκώσει το σώμα του — Ιδιαιτέρως τας πόδια του — και να γίνει σκληρό όπως το σανίδι. Το δέρμα του είχε σχεδόν σχισθεί από το χημικό υγρό, το όποιον οι ιατροί έχυναν καθημερινώς εις το σώμα του με ενέσεις. Κατόπιν επιμόνων διαβημάτων των συγγενών του και των πιστών τον έδιωξαν μετά από έξη μήνες εις κάποιον άνεψιόν του εις αθλία κατάστασιν, άνίκανον δι' οτιδήποτε.

Όταν οι άθεοι έδιωξαν βιαίως και με παρομοίους τρόπους και τούς υπολοίπους μοναχούς, εστράφησαν προς τον λαό και τούς προσκυνητάς. Τούς κτύπησαν, ορισμένους μάλιστα μέχρι θανάτου.

Από τούς μοναχούς πού είχαν φυλακισθή ορισμένοι ήρχισαν να επιστρέφουν. Άλλοι όμως απέθαναν εις την φυλακή από τας βασανιστήρια. Ή μητέρα π.χ. τούτο νεαρού μοναχού Γρηγορίου Ούνκα είδοποιήθη τηλεγραφικώς από την φυλακή τούτο Τερνοπόλ, να παραλάβη τον νεκρόν υιόν της, ό όποιος, όπως τής εμήνυσαν, «πέθανε αιφνιδίως»! 'Άλλους' ή μητέρα μόλις αντίκρισε το νεκρό παιδί της αντιλήφθη, ότι έβασανίσθη αγρίως. Το σώμα του ητο μελανιασμένο από τας κτυπήματα, τας ρούχα του σχισμένα, κατακομματιασμένα και τρυπημένα. Το παιδί της ητο πάντοτε υγιέστατο. Προφανώς πέθανε ως μάρτυς μοναχός εις ηλικία 25 ετών...

Εντολή τούτοις μοναχοί, οι όποιοι κατέφυγαν γύρω από το Ποτσάεφ, ήρχοντο εις την Μονή και τελούσαν τας Ιεράς ακολουθίας, τας οποίας, παρά την τρομοκρατία, παρακολουθούν αρκετοί πιστοί. 'Άλλους' οι άθεοι δεν απογοητεύθηκαν. Έγιναν επιθετικότεροι. Τώρα χτυπούσαν όλους. Το 1964 βίασαν μοναχές — την 33ετή Μάρθαν Αντώνοβνα GZHEVSKAYA, ή οποίαν και πέθανε από το μαρτύριο τούτο βιασμού. Επίσης βίασαν την ηλικιωμένη μοναχή Μαρίαν 'Αντρέεβνα Μorozova και άλλας χριστιανές γυναίκας. Πολλάς λήστευσαν και κακοποίησαν με τρόπον βάρβαρο και κτηνώδη. Αί έπανειλημμέναι διαμαρτυρίαι των πιστών δεν ωφέλησαν εις τίποτε. Και αυτή ακόμη ή διαμαρτυρία προς τον Πατριάρχη και προς το 23ον Συνέδριο τούτο ΚΚ τής ΕΣΣΔ (29 Μαρτίου — 8 Απριλίου 1966) δεν έτυχε καμίας απαντήσεως. Εντολή τω μεταξύ όλοι οι κάτω των 50 ετών εντόπιοι Χριστιανοί έξωρίσθησαν από το Ποτσάεφ, διότι θέλησαν να συμπαρασταθούν εις τούς μοναχούς και να προσφέρουν καταφύγιο εις τούς προσκυνητάς.

Χιλιάδες Ορθοδόξων τής περιοχής άπηύθυναν επίσης προς τον τότε πανίσχυρο Ν. Κρούστσεφ (αρχάς τούτο 1963), ένυπόγραφον υπόμνημα, εις το όποιον διαμαρτύρονταν έντόνως διά τας συνεχώς έντεινομένας διώξεις εκκαλούντο μέρους των αρχών. Εις το υπόμνημα οι πιστοί — λαϊκοί και μοναχοί — τόνιζαν, ότι «αι διώξεις και αι ταπεινώσεις, τας όποιας υφίστανται, έχουν ύπερβή τας όρια τούτο ανεκτού». «Έσημειώθη, έγραφαν, οπισθοδρόμησης προς την εποχή των διωγμών, τούς όποιους ύφίσταντο οι Χριστιανοί τούς πρώτους αιώνας επίσης των Ρωμαίων αυτοκρατόρων Μαξιμιλιανού και Διοκλητιανού(...). Υφιστάμεθα κατατρεγμούς, προπηλακισμούς, εξευτελισμούς και απειλές παντός είδους. Θεωρούμεθα έκτος νόμου. Ό καθένας ημπόρει να μας κόμη ότι θέλει(...).

»Πυρπόλησαν την εκκλησία του νεκροταφείου τής Μονής. Απαγορεύουν εις τον πληθυσμό να την επισκέπτεται δια να προσευχηθεί. Πολιτοφύλακες, εγκατεστημένοι εις την είσοδο, σταματούν δια τής βίας τούς προσερχόμενους. Τούς φορτώνουν, έπειτα, εις μεγάλα φορτηγά αυτοκίνητα, τα όποια τούς εγκαταλείπουν εις τα δάση. Ή μεταφορά προσκυνητών έχει απαγορευθεί εις τα συγκοινωνιακά μέσα δημοσίας χρήσεως και έτσι όλοι έρχονται με τα πόδια, όπως πριν διακόσια χρόνια.

Αλλά και αυτούς δεν τούς αφήνουν να πλησιάσουν. Τούς συλλαμβάνουν, τούς αφαιρούν τα χρήματα, τούς ταλαιπωρούν και τούς δέρνουν ακόμη(...). Αι τοπικές Αρχές δήμευσαν όλα τα οικοδομήματα, τα όποια υπάρχουν εις τον περίβολο τής Μονής. Δήμευσαν και το κοιμητήριο, το αντλιοστάσιο, την εγκατάστησαν παροχής ηλεκτρικού ρεύματος. Κατακράτησαν διάφορα μετάλλινα αντικείμενα και εθνικοποίησαν τον κήπο και τον λαχανόκηπο. Υποβλέπουν τα ιερά σκεύη και την βιβλιοθήκη. Σκοπός των είναι ή ερήμωσης τής Μονής. Διά τούτο μετέρχονται κάθε μέσον, διά να απομακρύνουν τούς μοναχούς(...). Τούς υβρίζουν, τούς ειρωνεύονται, τούς βασανίζουν, τούς δέρνουν, τούς υποβάλλουν εις Ιατρικήν έξέτασιν, και ενώ έχουν άριστα εις την υγεία των, τούς κλείνουν εις νοσοκομεία και ψυχιατρεία, όπου τούς κάνουν εξαντλητικές ενέσεις»!...

Αυτά κατήγγειλαν ενυπογράφως εις τον Κρούστσεφ οι πιστοί τής Ουκρανίας με υπόμνημα των, εις το όποιον πρόσθεταν: «Πού είναι ή ελευθερία τής θρησκευτικής λατρείας, την οποίαν αναγνωρίζει το Σύνταγμα; Πού ή ελευθερία τής συνειδήσεως; Όλα αυτά είναι γνωστά εις το Πατριαρχείο τής Μόσχας και εις τον Επίσκοπο του Λβώφ και του Τερνοπόλ, αλλά αι έκκλησιαστικαί 'Αρχαί αδυνατούν να επέμβουν, διότι τον λόγον έχουν αι Ύπηρεσίαι Ασφαλείας και ή μυστική Αστυνομία. Παρακαλούμε να θέσετε σεις τέρμα εις την απελπιστική κατάσταση, εις την οποίαν ευρισκόμεθα και εις την απάνθρωπων συμπεριφορών, τής όποιας είμεθα θύματα».

Το Ποτσάεφ, χάρις εις τας γενναίας αντιδράσεις μοναχών και πιστού λαού έμενε μέχρι τελευταίως ανοικτό, παλαίει όμως καθημερινώς πάλην σκληράν... Αλλά, «δυνατός ο Θεός»!... Πάντως τον Αύγουστο του 1977 είχεν απειληθεί και πάλιν ή μεγάλη αυτή Μονή. Ή ΚGΒ, αναφερομένη εις προσωρινός υποχωρήσεις πού έκαμνε ό Κρούστσεφ ως προς τον σκληρό διωγμό των μοναχών και το οριστικό κλείσιμο τής Ιστορικής Μονής, δήλωσε: «Ή Εκκλησία είδε τας ημέρας της τώρα θα δη τας δικας μας ημέρας». «Οι μοναχοί του Ποτσάεφ είναι οι μάρτυρες τής Ρωσικής γης», έγραφεν ό επίσκοπος LAURUS, ηγούμενος τής Ορθοδόξου Ί. Μ. Άγ. Τριάδος (Τζόρντανβιλλ, ΗΠΑ), εις έκκλησίν του προς ολον τον χριστιανικό κόσμο τής Δύσεως.

Έκτος τής δραματικής εκκλήσεως των πιστών τής Ουκρανίας, ή οποίαν δεικνύει τον βαθμό τής θρησκευτικότητας του λαού, αλλά και την απόγνωση εις την οποίαν έχουν περιέλθει οι Χριστιανοί λόγω των συνεχιζόμενων διωγμών, υπάρχουν και άλλαι πληροφορίαι, αι όποίαι πιστοποιούν τα ανωτέρω.

Ό επίσκοπος Δυτικής Εύρώπης τής Ορθοδόξου Ρωσικής Εκκλησίας, Αντώνιος, έλαβε τρεις έπιστολάς, εις τας όποιας περιγράφονται αϊ διώξεις, τας όποιας υφίσταται ή Εκκλησία εις την Σοβιετική Ένωση. Οι επιστολές εστάλησαν από τον επίσκοπο Αντώνιο προς τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ και τούς Ορθοδόξους Πατριάρχας. Το κείμενον των επιστολών άνεκοινώθη εις πρές — κόνφερανς και έσχολιάσθη από τον πρωθιερέα 'Αλέξανδρον Τρούμπνικωφ, διευθυντήν του Ορθοδόξου Κέντρου πληροφοριών εις Παρισίους. Η Θεοδοσία Βάραβα από το Λβώφ περιγράφει εις την επιστολή της τας συνεχείς επιθέσεις των Αρχών εναντίον της και εναντίον τής οικογενείας της εξευτελισμούς αίτιας των θρησκευτικών της πεποιθήσεων.

Ή Ευφροσύνη Βλαδιμήροβνα Χτσούρ από το Ποτσάεφ (Ουκρανίας) περιγράφει την τραγική θέσιν των καλογραιών του μοναστηρίου τής πόλεως αυτής και απευθύνει έκκλησιν προς τούς Χριστιανούς όλου του κόσμου να σπεύσουν εις βοήθεια των Χριστιανών τής Ρωσίας και να παύσουν να έχουν εμπιστοσύνη εις τούς κομμουνιστάς.

Μία τρίτη επιστολή, ή οποίαν φέρει τας ύπογραφάς των κατοίκων και των μοναχών του Ποτσάεφ, απευθύνεται προς τούς Ορθοδόξους Πατριάρχας και ζητεί απόγνωση αυτούς να προσευχηθούν δια την τύχην των Ρώσων Χριστιανών, «οι όποιοι υφίστανται ολας τας ώμότητας πού διαπράττουν σήμερον οι άθεοι εις την Ρωσίαν».

Περιηγηταί, οι όποιοι έπεσκέφθησαν την Σοβιετικήν Ενωσιν κατά το 1963, μετέφεραν εις την Δύσιν άναφοράν Χριστιανών τής Ρωσίας, οι όποιοι διεκτραγωδούν την κατάστασίν των και περιγράφουν σωρείαν περιστατικών, τα οποία αποδεικνύουν πέραν πάσης αμφιβολίας τον σκληρό διωγμό κατά της Εκκλησίας. Αναφέρουν ονόματα ναών, οι όποιοι έκλείσθησαν. Με χρώματα μελανά περιγράφουν τον τρόπον, με τον όποιον παρενοχλούνται και βασανίζονται πιστοί και μοναχοί. Παραθέτομεν μερικά αποσπάσματα του εναντίον λόγω έγγράφου:

Εκπρόσωπος του κόμματος «στέκεται κοντά εις τον Καθεδρικόν ναόν του Μίνσκ και κατασκοπεύει τα παιδιά. Εάν αντιληφθεί μέσα εις την εκκλησία παιδιά, απευθύνεται εις τον επίτροπο του ναού και ό υπηρέτης αυτός του Αντίχριστου αρπάζει τα παιδιά από τον γιακάν και κτυπά τα κεφάλια των εις τον τοίχο(...).

Άθεοι διδάσκαλοι και μαθητού προσπαθούν να τρομοκρατήσουν και απομακρύνουν τα παιδιά μας από την εκκλησία και να τα στρέψουν εναντίον των ευσεβών γονέων των(...). Εχομεν απευθυνθεί εις τον Πατριαρχείο και τον Πατριάρχη προσωπικώς. Ό Πατριάρχης έδωκε οδηγίας, ώστε τα παιδιά να κοινωνούν των Αχράντων μυστηρίων και να παρακολουθούν τας εκκλησιαστικάς ακολουθίας- άλλ' οι κληρικοί του Μίνσκ υπάκουσαν εις τον Αντίχριστο και δεν συνεμορφώθησαν προς τας εντολές του Πατριάρχου!...). Οι μοναχοί του Ποτσάεφ είναι οι μάρτυρες της Ρωσικής γης. Έχουν έκδιωχθή από την Μονήν και από τον Ποτσάεφ διά της βίας και τώρα περιπλανώνται νηστικοί, άστεγοι, χωρίς να έχουν πού να κλίνουν την κεφαλήν. Άλλοι πέθαναν από τον κρύο και άλλοι φυλακίστηκαν».

ΒΙΒΛ.ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ. ΤΟ ΛΥΚΟΦΩΣ ΤΟΥ ΜΑΡΞΙΣΜΟΥ.