Ό Γεώργιος Σχολάριος, πρώτος πατριάρχης μετά την Πτώση τής Κωνσταντινουπόλεως και ένας από τούς σημαντικότερους θεολόγους του δεκάτου πέμπτου αιώνος, δίδασκε ότι ό άνθρωπος πρέπει να ασκεί την φιλανθρωπία προς τούς συνανθρώπους του και μάλιστα αμερόληπτα.
Παρακινούσε τούς πλούσιους να δανείζουν χρήματα χωρίς τόκο και να επιδιώκουν την δικαιοσύνη, γιατί αυτή ελευθερώνει τον άνθρωπο από εξωτερικές επιδράσεις και του χαρίζει αιωνία ανάπαυση. Σύμφωνα με το Σχολάριο, ή δικαιοσύνη είναι μία αρετή πού πρέπει όλοι να εφαρμόζουν στη ζωή τους. Έλεγε χαρακτηριστικά: «Αν είσαι κυβερνήτης, απένειμε δικαιοσύνη σε όλους ανάλογα με τις ανάγκες του καθενός. Αν είσαι δικαστής, να είσαι αμερόληπτος στην απονομή τής δικαιοσύνης, χωρίς να σ' επηρεάζει ή κοινωνική και οικονομική κατάσταση του άτομου τόσο ό άσημος όσο και ό διαπρεπής πολίτης πρέπει να δέχονται ίση μεταχείριση και ό νόμος να είναι αμερόληπτος.
Αν είσαι στρατιώτης, φρόντισε να υπακούς στις διαταγές, να μη μιλάς πονηρά για κανέναν, απόφευγε να σπιλώνεις την τιμή των άλλων και να νοιώθεις αυτάρκης με τα όσα κατέχεις. Αν είσαι έμπορος, να είσαι τίμιος στις συναλλαγές σου, και μη χρεώνεις υπερβολικούς τόκους. Ή κοινωνική δικαιοσύνη ως αξίωμα μίας υγιούς κοινωνίας, τονίσθηκε από δύο όψιμους βυζαντινούς διανοουμένους, οι όποιοι άντλησαν περισσότερο από την κλασσική ελληνική παράδοση παρά από την Χριστιανική ηθική. Όπως έχουμε ήδη αναφέρει ό Θωμάς Μάγιστρος έγραψε δύο πραγματείες με θέμα τα καθήκοντα των κυβερνώντων και κυβερνωμένων. Ή πολιτική και κοινωνική ηθική του βασίζεται ατούς αρχαίους Έλληνες θεωρητικούς όπως τον Πλάτωνα, τον Δημοσθένη και μετά τον Σοφοκλή, καθώς και στην εμπειρία των αρχαίων ελληνικών πόλεων όπως την Αθήνα, Λακεδαιμονία, Χίο και Θήβα. Υποστήριζε ότι ό κυβερνήτης πρέπει να έχει μεγάλη μόρφωση και καλή παιδεία και να τον διακρίνει ή σοφία και ό πολιτισμός. Πρέπει να εκτελεί τα καθήκοντά του με δικαιοσύνη και επιείκεια.
Ή απουσία της απληστίας σημαίνει παρουσία της δικαιοσύνης. Ή δικαιοσύνη είναι ή πανοπλία όλων των αρετών. Ή πολιτεία θα ευημερεί όταν όλοι οι πολίτες ασχολούνται με κάποιο επάγγελμα και όπως στην αρχαία Αθήνα, όταν όλοι είναι γραμμένοι στο μητρώο. Όχι μόνον θα αλληλοβοηθούνται και θα συνεισφέρουν στο κοινό καλό αλλά και θα εξουδετερώνουν οποιοσδήποτε απειλές πού θα στρέφονται κατά της πολιτείας. Όταν υπάρχει μαζική αναρχία το έγκλημα θα βάλει σε κίνδυνο την τάξη και οι στάσεις θα απειλούν την κοινωνία.
ΒΙΒΛ. ΠΕΝΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΑ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΕΛΟΣ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σας ευχαριστούμε.
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.