Άρχιμ. Νεονίλλος Μπουζίλε Ηγούμενος της μονής Νεάμτς (1789-1853). O σπουδαιότερος Γέροντας μετά τον όσιο Παΐσιο Βελιτσκόβσκυ.

Ό αρχιμανδρίτης και ηγούμενος της μονής Νεάμτς π. Νεονίλλος είναι ό σπουδαιότερος Γέροντας αυτής της Μονής, μετά τον όσιο Παΐσιο Βελιτσκόβσκυ. Δεν γνωρίσθηκαν ποτέ, λόγω χρονικής αποστάσεως. Ό π. Νεονίλλος γεννήθηκε στο χωριό Σεάκα, πλησίον της Σουτσεάβας το έτος 1789. Οι γονείς του ήταν πολύ ευσεβείς και του προσέφεραν εκλεκτή πνευματική ανατροφή. Το 1802 εισήλθε στην μονή Νεάμτς σε ηλικία 12 ετών σαν δόκιμος. Εδώ δέχεται επίσης μία υψηλή μοναχική παιδεία από δύο φημισμένους διδασκάλους: τον ιερομόναχο Ιωσήφ, γνώστη και της ελληνικής γλώσσης, και τον ευλαβή μοναχό Πλάτωνα, συνεργάτη παλαιότερα του ηγουμένου οσίου Παϊσίου.

Μετά έξι χρόνια, το 1818, κατόπιν έντονου μοναχικής ζωής με υπακοή και ιερές ακολουθίες, ό νεαρός Νικόλαος έκάρη μοναχός με το όνομα Νεονίλλος. Δεν είχε ακόμη συμπληρώσει τα 18 χρόνια της ηλικίας του. Το 1821 διορίστηκε μαζί με άλλους δύο έμπιστους μοναχούς να αναλάβουν την θαυματουργό Εικόνα της Παναγίας μαζί με όλα τα αφιερώματα της και να τα κρύψουν στα βουνά των Καρπαθίων, λόγω της εξεγέρσεως των Βαλκανικών λαών κατά των Τούρκων. Αλλά το 1822 επανέφεραν την Εικόνα στο μοναστήρι. Επίσης ό π. Νεονίλλος εστάλη να περιφυλάξη και κρύψει το κειμήλια της μονής Σέκου, για να μη πέσουν στα χέρια των Τούρκων και των Ελλήνων επαναστατών.

Ανάμεσα στα έτη 1827 και 1834 υπηρέτησε σαν ιερεύς στον καθεδρικό ναό του Ιασίου. Εδώ επήρε το οφίκιο του άρχιμανδρίτου και την άδεια να ασκεί το διακόνημα του Πνευματικού πατρός.

Μετά τον θάνατο του ηγουμένου της μονής Νεάμτς Δομετίου, ό μητροπολίτης Μολδαβίας, βλέποντας τον ζήλο και το καλό παράδειγμα του άρχιμ. π. Νεονίλλου, τον διόρισε ηγούμενο της μονής Νεάμτς και διάδοχο του μακαριστού Δομετίου την 20ην Οκτωβρίου 1834.

Ό άρχιμ. Νεονίλλος, όταν ανέλαβε τα ηγουμενικά του καθήκοντα, προσπάθησε να περιορίσει την κυριαρχία των γαιοκτημόνων πού είχαν αρπάξει εδάφη της Μονής. Δυστυχώς πολεμήθηκε από παντού και διώχθηκε σε δύο χρόνια. Μετά από ένα χρόνο επανέρχεται και αγωνίζεται για την αναγέννηση της μοναχικής ζωής. Τότε το Νεάμτς είχε περί τούς 100 μοναχούς. Ετοίμασε ένα νέο καταστατικό Χάρτη λειτουργίας της Μονής, τον όποιον δεν ενέκρινε ό μητροπολίτης Βενιαμίν Κωστάκε. Μάλιστα τον κατέβασε από τον ηγουμενικό του θρόνο και τον ενέκλεισε σαν εξόριστο στην μονή Βορόνα του νομού Μποτοσάνι. Ό π. Νεονίλλος επήρε τον δρόμο της εξορίας, αφού πρώτα προσκύνησε την θαυματουργό εικόνα της Κυρίας Θεοτόκου, μπροστά στην οποία είπε τα έξης: «Κυρία Θεοτόκε, να επιτρέψεις και ό μητροπολίτης να μπει σε κελί εξορίας, όπως θα μπω κι εγώ σε λίγο».

Έτσι και έγινε. Μετά από δύο χρόνια ό μεγάλος μητροπολίτης Μολδαβίας Βενιαμίν κλείσθηκε από τον ηγεμόνα σε κελί της μονής Νεάμτς σαν εξόριστος.

Μετά από τρία χρόνια ανεκλήθη ό άξιος ηγούμενος π. Νεονίλλος από την εξορία με εντολή του νέου μητροπολίτου Μελετίου και ανέλαβε τα ηγουμενικά του καθήκοντα στην Μονή του. Ήτο τότε ή 19η Ιουνίου 1843. Πρώτη φροντίδα του ήτο να λάβει από τον μητροπολίτη και τον ηγεμόνα την έγκριση για τον νέο Καταστατικό Χάρτη, τον όποιον και ανεγνώρισαν χωρίς αντιρρήσεις.

Ιδού μερικά άρθρα του:

-Ή προσέλευσης στην μονή νέων για τον μοναχισμό θα γίνεται από την ηλικία των 18 ετών.

-Ή κουρά των νέων μοναχών θα γίνεται στην ηλικία των 24 ετών.

-Παντοτινή πτωχεία. Ό μοναχός δεν πρέπει να έχει ίχνος επάνω του περιουσιακού στοιχείου, ούτε χρήματα, ούτε περιττά ενδύματα κι άλλα ρούχα.

-Όλα τα διακονήματα θα δίνονται από την Γεροντική Σύναξη της Μονής.

-Ή εξομολόγησης των μοναχών και των Δοκίμων θα γίνεται καθημερινά. Ό καθένας είναι υποχρεωμένος κάθε βράδυ να πηγαίνει στον πνευματικό του πατέρα.

-Οι Πνευματικοί είναι υποχρεωμένοι να επισκέπτονται καθημερινά τούς Δοκίμους αδελφούς στα κελιά τους.

-Όλη ή Αδελφότης είναι υποχρεωμένη να λαμβάνει μέρος στις επτά καθημερινές εκκλησιαστικές ακολουθίες, προπαντός στο Όρθρο και στην Θεία Λειτουργία.

-Ή υπακοή να γίνεται στην Μονή μέχρι θανάτου.

-Απαγορεύονται αυστηρώς οι συνάξεις των Πατέρων στα κελιά.

-Οι μοναχοί επιβάλλεται ν' ασχολούνται μόνο με τον μοναχικό τους κανόνα, την ευχή του Ιησού, την ανάγνωση και την υπακοή στην Αδελφότητα.

-Προς τούς ασθενείς να εκδηλώνεται ιδιαίτερη φροντίδα μέσα στο γηροκομείο της Μονής.

-Απαγορεύεται αυστηρώς ή κατάλυσης κρέατος, το τσιγάρο και το ρακί. Φαγητό θα προσφέρεται μόνο στην τράπεζα της Μονής για όλους τούς αδελφούς. Δεν επιτρέπεται να τρώγει κανείς στο κελί του.

-Όλοι οι πατέρες και αδελφοί να διαβιούν μεταξύ τους με αγάπη, ενότητα και ταπείνωση. Όσοι προξενούν σκάνδαλα ή ταραχές στην Μονή θα τιμωρούνται αυστηρώς. Ή βαρύτερη τιμωρία είναι ή διακοπή της Θείας Κοινωνίας και ή εξορία σε ξένη μονή ή σε σκήτη.

-Απαγορεύεται ή οποιαδήποτε ανάμειξης κοσμικών ανθρώπων με τα προβλήματα και τις ανάγκες της Μονής. Οι περιουσίες δεν επιτρέπεται να ιδιοποιούνται και να αρπάζονται ποικιλοτρόπως από άρχοντες, ηγεμόνες ή και από την Μητρόπολι, χωρίς την γραπτή συγκατάθεση της Μονής.

-Ή περιουσία της Μονής θα χρησιμοποιείται για την συντήρηση της Μονής και την επισκευή των κελίων και για κάθε είδους ελεημοσύνη και ευαγή ιδρύματα, όπως για την ίδρυση νέων ναών στα πτωχά χωριά, ενίσχυση νέων ιερών καθιδρυμάτων, ίδρυση νοσοκομείων, δημοσίων σχολικών κτιρίων και άλλα.

-Το τυπογραφείο της Μονής θα αξιοποιηθεί και οργανωθεί ακόμη περισσότερο. Εδώ θα τυπώνονται κάθε είδους εκκλησιαστικά βιβλία, διδακτικά και θεολογικά με τα έσοδα της Μονής, τα όποια κατόπιν θα διανέμονται δωρεάν, εκεί όπου υπάρχει ανάγκη.

Είναι σίγουρο, ότι ό νέος καταστατικός χάρτης του π. Νεονίλλου δεν απέμεινε χωρίς καρπούς. Έγινε σεβαστός από όλους και εφαρμόσθηκε επακριβώς. Έτσι ή ένότης της Αδελφότητος ήτο πλέον μία πραγματικότης.

Ή Αδελφότης αυξήθηκε και έφθασε τούς 300. Περίπου 50 μοναχοί ασχολούνταν με τις μεταφράσεις βιβλίων από την ελληνική γλώσσα. Άλλοι τις διόρθωναν, άλλοι είργάζοντο στο τυπογραφείο. Περίπου δέκα μοναχοί μετέφεραν τα βιβλία στα χωριά με τις καρότσες της Μονής, πού τις τραβούσαν δύο βόδια. Πολλές φορές διάνυαν οι μοναχοί αυτοί ιεραπόστολοι και τα Καρπάθια Όρη μέχρι να φθάσουν στην Δυτική Ρουμανία και μέχρι την ακριτική πόλι Μαραζιάρες και μέχρι την μητρόπολι Σιμπίου.

Μέχρι σήμερα υπάρχουν στις ενοριακές εκκλησίες βιβλία από την εποχή του μεγάλου τούτου ηγουμένου ιεραποστόλου.

Μία άλλη μεγάλη διακονία του ηγουμένου Νεονίλλου ήτο και ή ίδρυσης πολλών κτιρίων.

Αυτός αναδείχθηκε κτήτορας εκκλησιών, νοσοκομείων και σχολείων για τα χωριά και τις πόλεις. Ιδού μία κατάστασης εκ των έργων του. Έκτισε:

-Νοσοκομείο της μονής Νεάμτς με το παρεκκλήσιο του αγίου Νεομάρτυρος Ιωάννου της Σουτσεάβας.

-Εκκλησία του αγίου Ιωάννου του Προδρόμου στο κοιμητήριο της Μονής.

-Εκκλησία στην σκήτη Βοβιντένια.

-Εκκλησία στο χωριό Τοπολίτσα του νομού Νεάμτς.

-Το πελώριο κτίριο, έξω από την πόρτα της μονής Νεάμτς, το λεγόμενο Αγιάσματαριο.

-Παρεκκλήσιο του αγίου Λαζάρου στο νοσοκομείο της πόλεως Τίργκου Νεάμτς.

-Μεγάλο νοσοκομείο στην πόλι Τίργκου Νεάμτς με 200 κρεβάτια.

-Μεγάλο καμπαναριό στην μονή Νεάμτς, με ανακατασκευή της τράπεζας φαγητού και ένα μέρος της νοτίας πτέρυγος.

-Δημόσιο δημοτικό σχολείο και γυμνάσιο στην πόλι Τίργκου Νεάμτς. Δίπλα νοσοκομείο, πού λειτουργεί μέχρι σήμερα και δίπλα σχολή νοσοκόμων με 4 έτη σπουδών.

Επίσης, ανακαίνισε την μονή Σέκου, πού κάηκε λόγω του πολέμου τρεις φορές, και πρωτοστάτησε στην αναβάθμιση και πληρέστερη λειτουργία της μονής Νεάμτς.

Ή Εκκλησιαστική Σχολή της μονής Νεάμτς θεμελιώθηκε στα πρώτα έτη της ηγουμενίας του, δηλ. στα 1843-1844. Εδώ σπουδάζουν μέχρι σήμερα οι σπουδαστές και μαθητές, πού θέλουν να γίνουν ιερείς. Διδάσκονται: Βυζαντινή μουσική, γραμματική, ιστορία, θεολογικά μαθήματα και δύο ξένες γλώσσες, την Ρωσική και την αρχαία ελληνική.

Ό μεγάλος αυτός ηγούμενος ανεδείχθη και δοχείον αρετών, διότι έδειξε πολλή αγάπη σ' όλους τους ανθρώπους και επισκέπτες της Μονής του. Ήτο άνθρωπος ταπεινός και υπομονετικός στους αγώνες και τούς πειρασμούς του.

Κάποτε τον ερώτησε ό πρόξενος του Ιασίου:

-Πώς και διά ποια αιτία εκθρονίσθηκες δύο φορές από τον ηγουμενικό σου θρόνο της μονής Νεάμτς;

-Λόγω της αναξιότητας μου, αδελφέ, εκθρονίσθηκα από το στασίδι της ηγουμενίας και εξορίστηκα στις μονές Σλάτινα και Βορόνα.

Το 1846 ό ηγούμενος Νεονίλλος ασθένησε από μία ανίατη αρρώστια. Από τότε έμεινε σακάτης και μέχρι τον θάνατο του σήκωνε υπομονετικά τον σταυρό της αρρώστιας του. Τώρα διοικεί το μοναστήρι του από το κρεβάτι του πόνου.

Το φθινόπωρο του 1853 αδυνάτισε και αισθανόταν κόπωση. Υπηρέτησε την Εκκλησία του Χριστού και τον ορθόδοξο μοναχισμό μας 50 έτη. Αισθανόταν έτοιμος να υπάγει με την ψυχή του ειρηνική ενώπιον του Ιησού Χριστού. Ιδού τί έγραψε στην διαθήκη του: «...Παρηγορούμαι, όταν βλέπω ότι πηγαίνω νωρίτερα από άλλους, εκεί όπου επιθυμεί ή ψυχή μου να απαλλαγή από το βάσανο του σώματος μου».

Κάλεσε τον μητροπολίτη Σωφρόνιο Μικλέσκου, στον όποιον εμπιστεύθηκε την διαθήκη του. Ιδού τί του έγραφε σε μια μικρή επιστολή του:

-Εγώ πεθαίνω λυπημένος διότι έφερα αναξίως το όνομα ενός από τούς μικρούς αποστόλους του Κυρίου μας.... Αφού τελείωση εδώ ή ζωή μου, δεν θα συνομιλήσω πάλι με την Σεβασμιότητά σας, ούτε και με άλλον άνθρωπο, μέχρι την Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου μας. Τριπλασιάζω και τετραπλασιάζω την ανάξια ικεσία μου: Μη με ξεχνάτε και μένα στις προσευχές της Αδελφότητας σας. Ευλογήστε αυτό το αιώνιο ταξίδι μου. Συγχωρέστε με. Λύσετε τις αμαρτίες μου και ό Θεός να μας καταξίωση να συναντηθούμε όλοι στην Βασιλεία Του, μέσα στην χαρά του Κυρίου και Σωτήρος μας Ιησού Χριστού και στο φώς του Αγίου Πνεύματος. Αμήν.

ΒΙΒΛ. ΟΣΙΑΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΡΟΥΜΑΝΙΚΟΥ ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΥ. "ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ