Αγαπώντας τον εαυτό μας - τον άνθρωπο - τον Θεό.

ΕΙΡΗΝΗ ΜΟΝΑΧΗ.

«Ό άλλος είναι ό εαυτός μου "Ό άλλος ό Θεός μου" (Εύεργετινός)» , λέει ό π. Βασίλειος Γοντικάκης.

«Κόλαση είναι οι άλλοι», έλεγε ό J Ρ. SARTRE , άθεος υπαρξιστής. Κατά βάθος όμως, κόλαση είναι ό χωρίς αγάπη εαυτός μας. Χωρίς ουσιαστική σχέση με τον Θεό, πού είναι Αγάπη, δεν είμαστε σε θέση να αγαπήσουμε πραγματικά ούτε τον εαυτό μας ούτε τους άλλους.

Πώς πηγαίνουμε, από το «ή κόλαση είναι οι άλλοι», στο «ό άλλος, ό Θεός μου»;

Ό ίδιος ό J Ρ. SARTRE, σχολιάζοντας τη φράση του «ή κόλαση, είναι οι άλλοι», λέει σχετικά:

«Ή φράση "ή κόλαση, είναι οι άλλοι", δεν κατανοήθηκε ποτέ σωστά. Ό κόσμος νόμισε ότι θέλω να πω μ' αυτό, πώς οι σχέσεις μας με τους άλλους είναι πάντα δηλητηριασμένες, ότι είναι πάντα σχέσεις κολαστήριες. Όμως, άλλο θέλω να πω. Αυτό πού θέλω να πω είναι, πώς αν οι σχέσεις μας με τούς άλλους είναι διαρρηγμένες, εμπαθείς, τότε δεν μπορεί παρά να είναι κόλαση... Αλλά αυτό δεν σημαίνει καθόλου ότι δεν μπορεί να υπάρχουν διαφορετικές σχέσεις με τούς άλλους. Αυτό δείχνει απλώς την κεφαλαιώδη σημασία όλων των άλλων για τον καθένα από μάς» .

Πώς όμως, μπορούμε ν' αλλάξουμε τις μεταξύ μας σχέσεις, ώστε από σχέσεις κολαστήριες να γίνουν σχέσεις αγάπης;

Ό J Ρ. SARTRE συνεχίζει:

Κρίνουμε τον εαυτό μας με τα μέσα πού οι άλλοι μάς έχουν δώσει για να κρίνουμε τον 

εαυτό μας. Οτιδήποτε πω για τον εαυτό μου, πάντοτε υπεισέρχεται σ' αυτό ή κρίση τού άλλου για μένα. Πράγμα πού σημαίνει ότι, αν οι σχέσεις μου είναι κακές, εξαρτώμαι ολοκληρωτικά από τον άλλο. Και τότε στην πραγματικότητα βρίσκομαι στην κόλαση. Και υπάρχουν αρκετοί μέσα στον κόσμο που είναι στην κόλαση επειδή εξαρτώνται από την κρίση των άλλων .

Οι άλλοι λοιπόν είναι ή κόλαση μας όταν μάς κατακρίνουν και εμείς διαμορφώνουμε την εικόνα πού έχουμε για τον εαυτό μας, αλλά και την ίδια τη συμπεριφορά μας σύμφωνα με την κρίση των άλλων. Όταν εστιάζουμε την προσοχή μας στις μεταξύ μας διαφορές και θεωρούμε τον εαυτό μας καλύτερο ή χειρότερο από τον άλλον, επειδή είμαστε διαφορετικοί. Με άλλα λόγια, όταν εστιαζόμαστε σ' αυτά πού μάς χωρίζουν.

Αυτό πού αλλάζει τις σχέσεις των ανθρώπων και τις κάνει σχέσεις αγάπης, είναι όταν αφήνουμε κατά μέρος τις διαφορές μας και εστιαζόμαστε σ' αυτό πού μάς ενώνει, και όχι σ' αυτά πού μάς χωρίζουν.

Αυτό πού ενώνει τούς ανθρώπους είναι ή σχέση με τον Θεό!

Αυτό πού ενώνει τούς Χριστιανούς είναι ή σχέση με τον ένα Τριαδικό Θεό.

'0 ιερομόναχος Δαμασκηνός Κρίστενσεν, αποδίδει με ένα ποιητικό τρόπο τις σχέσεις μεταξύ των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδας:

Από πριν ό κόσμος δημιουργηθεί,

Πατήρ, Λόγος και Πνεύμα ήταν -είναι Ένα,

Μία Ουσία, πάνω από όλες τις ουσίες.

Το Μονοειδές αυτών των προσώπων είναι ένα μυστήριο.

Τέτοιο πού ό νους μας δεν μπορεί να συλλάβει το εύρος του.

Κι όμως, επιχειρούμε σ' αυτό το μυστήριο να δώσουμε ένα όνομα:

Το ονομάζουμε Αγάπη.

Ένα όνομα τόσο μεγάλο, πού κανείς δεν μπορεί να το τιμήσει όπως τού αξίζει.

Οι άνθρωποι απελπίζονται, και μιλούν γι' αυτό σαν κάτι κοινό και τετριμμένο.

Ό Πατήρ, ό Λόγος και το Πνεύμα είχαν μεταξύ τους αυτή την τέλεια αγάπη.

Όχι απλώς είχαν αυτή την αγάπη.

Είναι αυτή ή Αγάπη.

Ή αγάπη, λοιπόν, υπήρχε πριν ό κόσμος δημιουργηθεί .

Ό ίδιος ό Θεός, λοιπόν, είναι Αγάπη. Αγάπη πού εκδηλώνεται τόσο μεταξύ των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδας όσο και προς τον κόσμο.

Ή αγάπη του Δημιουργού των απάντων δεν μπορεί να απλώνεται μόνο προς τα έξω, προς το σύμπαν πού Αυτός δημιούργησε.

Στα Τρία αύτη ή αγάπη είναι επίσης εσωτερική, προς την ίδια την Πρωταρχική Ουσία:

Στη μυστική εσωτερική ζωή, την κρυμμένη στα βάθη της θεότητας.

Γιατί τα Τρία ήταν πάντα Ένα .

Όμως ό άνθρωπος δεν μπορεί να συλλάβει αυτή την αγάπη.

Ό Θεός είναι Τρία Πρόσωπα, με μία ουσία, και μία βούληση.

Ώς άνθρωποι είμαστε πλασμένοι από μια ουσία, από πηλό, αλλά έχουμε πολλές βουλήσεις: Όχι μόνο μεταξύ των ανθρώπων υπάρχουν πολλές αντικρουόμενες βουλήσεις, αλλά, τουλάχιστον όσον άφορα στον σύγχρονο άνθρωπο, συχνά ούτε μέσα μας δεν υπάρχει ενότητα, αλλά πολλές βουλήσεις.

Ό Κ.  GERGEN  ονομάζει αυτό το φαινόμενο «πολυφρένεια», και το θεωρεί ως φυσιολογικό για την εποχή μας .

Πώς μπορεί, λοιπόν, να υπάρξει ενότητα και αγάπη μεταξύ των ανθρώπων, πώς μπορούν οι πολλές βουλήσεις να γίνουν μία βούληση;

Ό ιερομόναχος Δαμασκηνός συνεχίζει:

Ό κόσμος όμως, δεν γνώριζε αυτή την αγάπη.

Ώσπου ό ίδιος ό Λόγος ήρθε στον κόσμο.

Ό Πατήρ Τον έστειλε για να φέρει στον κόσμο

Την Πρωταρχική Αγάπη πού δημιούργησε τον κόσμο .

Ό κόσμος, λοιπόν, μπορεί να γνωρίσει την αγάπη μέσω του Υιού Λόγου του Θεού, μέσω του Χριστού. Του Χριστού όχι μόνο ως ιστορικού προσώπου, αλλά, και κυρίως, ως ζωντανού Λόγου του Θεού σήμερα.

Γιατί κανείς δεν μπορεί να γνωρίσει τον Πατέρα παρά μόνο μέσω του Λόγου. Αυτόν, λοιπόν, τον Χριστό, τον ζωντανό Λόγο, καλούμαστε να γνωρίσουμε και να τον κάνουμε επίκεντρο στη ζωή μας. Γιατί Αυτός είναι ή αγάπη και ή δύναμη πού μας ενώνει. Μέσω Αυτού, του Χριστού, ενωνόμαστε με τον Θεό και μεταξύ μας.

Γι' αυτή την ενότητα παρακαλούσε ό ίδιος ό Χριστός στην Αρχιερατική Του προσευχή: «Πατέρα, διατήρησε τους με τη δύναμη του ονόματος Σου πού μου χάρισες, ώστε να είναι ένα, όπως εμείς» (Ίω. 17, 11).

Αυτή τη δυνατότητα ένωσης με τον Θεό και μεταξύ μας μπορούμε να βρούμε μέσα στο ζωντανό σώμα του Χριστού, πού είναι ή Εκκλησία.

Μέσα στην Εκκλησία μαθαίνουμε ν' αγαπάμε. Ξεφεύγουμε από τα στενά όρια της ατομικότητας μας. Ή χαρά και ή λύπη του καθενός γίνεται χαρά και λύπη όλων. Παύουν να είναι στείρος συναισθηματισμός και αποκτούν ουσία και νόημα. Παύει να είναι κανείς χαζοχαρούμενος ή απελπισμένος. Όπως άλλωστε και το κάθε τί μέσα στην Εκκλησία, ή χαρά και ή λύπη γίνονται μέσα πού οδηγούν στη Βασιλεία των Ουρανών.

Εκκλησία, κατά τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο, σημαίνει συμφωνία και όχι χωρισμός. Συμφωνία πού επιτυγχάνεται με τη χάρη των ιερών μυστηρίων, και κορυφώνεται κατά τη Θεία Λειτουργία με το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, πού είναι πραγματικά κοινωνία με τον Θεό και με τούς συνανθρώπους μας.

Δεν πρόκειται για κάτι πού δεχόμαστε παθητικά, σαν μαγικό φάρμακο, ούτε πρόκειται για κάτι πού κάνουμε μηχανικά, από συνήθεια, αλλά για μια διαδικασία πού απαιτεί την προσωπική μας συμμετοχή.

Οι πιστοί δεν παρακολουθούν σαν θεατές και ακροατές κάτι πού τούς συγκινεί λίγο ή πολύ. Οι πιστοί μετέχουν στη Θεία Λειτουργία. Μέσα στον κάθε πιστό, και σ' όλη τη λειτουργική κοινότητα, Ιερουργείτε το μυστήριο. Δεν βλέπουμε το Χριστό εξωτερικά, τον συναντούμε μέσα μας. Μορφούνται εν ημίν ό Χριστός. Γίνονται οι πιστοί Χριστοί κατά χάριν.

Και ως Χριστοί κατά χάριν, ζούμε σε ενότητα με τον Θεό και τον πλησίον. Ζούμε την αγάπη προς τον Θεό, τον συνάνθρωπο και τον εαυτό, ώστε να μπορούμε να πούμε κι εμείς: «Ό άλλος, ό εαυτός μου. Ό άλλος, ό Θεός μου».

Ειρήνη μοναχή

ΑΝΤΙΦΩΝΟΝ

ΜΕΓΑΡΑ

ΑΡΙΘ. ΦΥΛΛΟΥ 39

ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ 2011