ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΩΝ ΘΕΟΔΩΡΩΝ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΛΑΥΘΜΩΝΟΣ .

Περιοχή: Πλατεία Κλαυθμώνος, Αθήνα
Τύπος: Σταυροειδής εγγεγραμμένος
Χρονολογία: μέσα 11ου αιώνα

Περιγραφή: 
Ο ναός βρίσκεται κοντά στην πλατεία Κλαυθμώνος, στις οδούς Ευρυπίδου και Σκουλενίου, στο κέντρο της Αθήνας. Είναι κηρυγμένος ως προέχον βυζαντινό μνημείο της χώρας.

Χρονολογείται στα μέσα του 11ου αιώνα και είναι απλός δίστυλος σταυροειδής εγγεγραμμένος.

Για το ναό υπάρχει η ιστορική μαρτυρία κτητορικής επιγραφής, εντοιχισμένης πάνω από την είσοδο του ναού στα δυτικά. Στην επιγραφή αναφέρεται η ημερομηνία της ίδρυσης, 1049 ή 1065-οι μελετητές διαφωνούν σχετικά με την ανάγνωση της χρονολογίας της. Ως ιδρυτής της αναφέρεται ο Νικόλαος Καλόμαλος, σπαθαροκανδιδάτος (βυζαντινός αξιωματούχος.)

Οι αναλογίες του μνημείου είναι βαριές και οι τρίπλευρες αψίδες ογκώδεις. Γενικά το μνημείο αρχαΐζει γιατί χτίστηκε πάνω σε παλαιότερο, μεταβατικού τύπου ναό, που θα επηρέασε το βυζαντινό κτίσμα.

Το σύστημα τοιχοδομίας είναι το πλινθοπερίκλειστο.

Το καμπαναριό είναι μεταγενέστερο και σ’ αυτό ενσωματώθηκαν σπαράγματα από το μαρμάρινο τέμπλο του ναού.

Ο ζωγραφικός διάκοσμος είναι πολύ νεώτερος (20ος αιώνας) και έχει εκτελεστεί από τον Αθανάσιο Κανδρή.



Η επιγραφή: Τον πριν παλαιόν όντα σου ναόν μάρτυς/και μικρόν και πήλινον και σαθρόν λίαν / ανήγειρε Νικόλαος ο σος οικέτης / ο Καλόμαλος σπαθαροκανδιδάτος ος εύρε σε προστάτην παιδιόθεν μέγαν / βοηθόν και πρόμαχον πολλών κινδύνων/ όν πρέσβευε  του άνω τυχειν κλήρου/ λαβόντα την άφεσιν των εσφαλμένων.

Μηνί Σεπτεμβρίω ινδικτιώνος γ΄. Έτους ΣΤΦΝΗ (;)

[ Τον παλαιό σου ναό, που ήταν μικρός, χωμάτινος και σαθρός, ξανάχτισε ο δούλος σου Νικόλαος ο Καλόμαλος, σπαθαροκανδιδάτος, ο οποίος από παιδί σε είχε προστάτη και μεγάλο βοηθό και υπερασπιστή σε πολλούς κινδύνους, γι' αυτόν μεσολάβησε να τύχει της άνωθεν σωτηρίας, αφού λάβει άφεση των αμαρτιών του].

Σεπτέμβριος, Τρίτη ινδικτιών, έτος 6.588 από Κτίσεως Κόσμου (1049 μ.Χ.)