Ερώτηση: Πάτερ Ραφαήλ Νόικα αν έχω κάποιο πρόβλημα, πείτε μου, να πάω σε έναν ιερέα ή σε κάποιον ψυχολόγο;

Ερώτηση: Πάτερ, αν έχω κάποιο πρόβλημα, πείτε μου, να πάω σε έναν ιερέα ή σε κάποιον ψυχολόγο;

Απάντηση: Βεβαίως και πρέπει να πάτε σε ιερέα. Αυτή είναι η άποψή μου. 

Με πάρα πολύ πόνο όμως παρατηρώ ένα γεγονός: νιώθω όλο και πιο πολύ ότι εμείς οι ιερείς δεν διαθέτουμε πλέον τον ορθόδοξο τρόπο στο να ακούμε, να καταλαβαίνουμε, να ανασταίνουμε τον άνθρωπο. Και αυτό το λέω ως άνθρωπος που έζησε στη Δύση, εκεί που η Εκκλησία για χίλια χρόνια είχε πάψει να υπάρχει και όπου η δυτική πνευματικότητα είχε χρεοκοπήσει ολοκληρωτικά• στον εικοστό αιώνα απλώς εκδηλώθηκε η χρεοκοπία που υπήρχε ήδη από παλιά. Ευτυχώς στις μέρες μας υπάρχει μία κίνηση στη Δύση -των φωτισμένων της Δύσης- επιστροφής στην Ορθοδοξία, αυτή την Ορθοδοξία που δυστυχώς έχει αρχίσει να κατανοείται εσφαλμένα στα μέρη που γεννήθηκε. Κινδυνεύουμε δηλαδή να γίνουμε σαν τους Εβραίους που έχασαν την παράδοση του έθνους τους. Σας τα λέω αυτά ακριβώς για να μη μας συμβούν τα ίδια, και προσεύχομαι όχι μόνο οι δυτικοί να βρουν την αλήθεια, αλλά και εμείς να ανανεωθούμε στον πλούτο της κληρονομιάς μας.

Έχω λοιπόν την εντύπωση ότι στη Δύση, όπου η Εκκλησία δεν υπάρχει πια, η επιστήμη της ψυχολογίας είναι και αυτή ένας από τους τρόπους ελέους του Θεού, σε έναν κόσμο όπου ο Θεός δεν έχει πλέον θέση. Υπάρχει μόνο μια παρα-Εκκλησία, μια παρά-ιεροσύνη ας το πω έτσι- αν και ίσως θα έπρεπε να πω ψευδό....

Διότι, τι είναι ο ψυχολόγος; Είναι ένας άνθρωπος στον οποίο μπορείς να πας και να ξεφορτωθείς ό,τι έχεις, να του τα πεις όλα γνωρίζοντας ότι δεν θα σε κρίνει, και από επαγγελματικούς λόγους θα κρατήσει μυστικό το “μυστήριο της εξομολόγησης”. Όμως, πατέρες μου πνευματικοί, αυτό είναι δικό μας προνόμιο! Εμείς πρέπει όχι μόνο να αντικαθιστούμε τον ψυχολόγο αλλά, πέρα από κάθε προσδοκία, και να τον υπερβαίνουμε. Να μπορούμε να προσφέρουμε πολλά περισσότερα από αυτά που μπορεί εκείνος να κάνει για τον πελάτη του. Γιατί; Επειδή έχουμε το Μυστήριο, έχουμε τον Θεό, τον Οποίο μπορούμε να μεταδώσουμε. Και το ξανατονίζω: αν ήταν δυνατόν, έστω και λίγο, να μπο­ρούσαμε να εισχωρήσουμε στο μυστήριο του Θεού, δεν ξέρω πού θα μπορούσαμε να φτάσουμε! Έχω δει “ομαδικές αναστάσεις” εξαιτίας ενός και μόνο προσώπου που βρήκε τον Θεό, και γνωρίζω δεκάδες οικογένειες, και εδώ και στη Δύση, που αναστήθηκαν από τους νεκρούς.

Γι’ αυτό και λέω ότι στον ιερέα πρέπει να πάτε! Συγχω­ρήστε με όμως, αδελφοί ιερείς, αλλά και αρχιερείς, επειδή πρέπει να εξομολογηθούμε και αυτή την αλήθεια: Βρισκό­μαστε σε ένα τέτοιο κατάντημα, που έχουμε άγνοια για το χάρισμά μας. Γι’ αυτό και ο λαός του Θεού έχασε τον προσ­ανατολισμό του και πηγαίνει ο καθένας όπου μπορεί και σε όποιον νομίζει. 

Πρέπει να πούμε ότι η ψυχολογία, που άρχισε από τον Φρόιντ και συνεχίστηκε με τον Γιούνγκ και τους μαθητές τους, έκανε πολύ κακό στον άνθρωπο. Αν εξετάσουμε όμως την ιστορική πορεία της ψυχολογίας, θα δούμε ότι και σε αυτήν αναζητάτε ο άνθρωπος, και σε αυ­τήν ο άνθρωπος αναζητάει την αληθινή του φύση. Υπάρ­χουν αρκετοί ψυχολόγοι -το είδα αυτό στη Δύση, αλλά φαντάζομαι ότι ισχύει και για τους δικούς μας- που ανα­καλύπτουν πολλές αλήθειες. Αν όμως προσέξετε, αυτές οι αλήθειες ήταν ήδη γνωστές στην Εκκλησία, και ντροπή μας που δεν τις ζούμε πια και δεν τις εφαρμόζουμε.

Θεωρώ ότι όλοι είμαστε ένας και μόνο άνθρωπος η εξομολόγησή μου είναι η εξομολόγησή σου, η ζωή μου είναι η ζωή σου -έχουμε κοινή μοίρα. Και θα ήθελα να σας καλέσω όλους, ως έναν μοναδικό άνθρωπο, να ανανεώνεστε εν Πνεύματι. Δεν το λέω αυτό για να δώσω το δικαίωμα στους λαϊκούς να κρίνουν τους ιερείς. Εσείς, οι λαϊκοί, πρέ­πει να προσεύχεστε για μας, για να μας φωτίζει ο θεός και εμείς με τη σειρά μας να μπορούμε να φωτίζουμε εσάς. Το λέω για σας, αδελφοί μου συμπρεσβύτεροι, για να συνειδητοποιήσουμε ότι βρισκόμαστε σε τέλεια παρακμή, και να είμαστε σε θέση να παίρνουμε ό,τι είναι καλό και ωφέλιμο και από τα δεξιά και από τα αριστερά, και από τους πατέ­ρες της Εκκλησίας και από την κοσμική ψυχολογία. 

Να δι­δασκόμαστε και από τον κόσμο της πίστης και από τον κόσμο της αμαρτίας, και από όλες τις πηγές γνώσης να έρ­θουμε σε συναίσθηση, με τη βοήθεια του Θεού, και να επι­στρέφουμε στην πρώτη μας κατάσταση: «Μετανόησον καί τά πρώτα έργα ποίησον εί δε μή, έρχομαι σοι ταχύ, καί κι­νήσω τήν λυχνίαν σου έκ τού τόπου αυτής, εάν μή μετανοήσης», όπως είναι γραμμένο στην Αποκάλυψη.