ΓΕΡΩΝ ΕΦΡΑΙΜ ΚΑΤΟΥΝΑΚΙΩΤΗΣ. " “είδα έναν άγγελο να φοράει ένα χρυσό στεφάνι στο κεφάλι του γέροντά σου. Κάτι πρέπει να έγινε”».

Ο πατήρ Μάξιμος έκανε μια παύση - θυμόταν και κάτι άλλο. «Ξέρετε, αυτή η ιστορία δεν τελείωσε εκεί. Τη Δευτέρα επισκέφθηκα το γέροντα Εφραίμ στα Κατουνάκια. Η σκήτη του απείχε ώρες από το μοναστήρι μας. Μόλις με είδε, άρχισε τις ερωτήσεις. "Τι έγινε στη μονή σας το Σάββατο το βράδυ;” με ρώτησε. "Τι εννοείτε;” είπα, κάνοντας ότι δεν έχω ιδέα. “Καθώς προσευχόμουν”, μου εξήγησε, “είδα έναν άγγελο να φοράει ένα χρυσό στεφάνι στο κεφάλι του γέροντά σου. Κάτι πρέπει να έγινε”».

«Πώς ήταν δυνατόν να το ξέρει, πάτερ Μάξιμε;» ρώτησε έκπληκτη η Ελένη. «Του το είπε κανείς «Όχι, δεν του το είπε κανείς. Ο πατήρ Εφραίμ ήταν άγιος. Είδε αυτές τις σκηνές με ιδιαίτερο τρόπο, μέσα από τη χάρη του Αγίου Πνεύματος.

 Τώρα μπορεί να αναρωτιέστε πού θέλω να καταλήξω. Ο θυμός απαιτεί μετωπική αντιμετώπιση. Μην τον αφήνετε να μεγεθύνεται μέσα σας. Και το κυριότερο, ποτέ μη δικαιολογείτε τον εαυτό σας όταν θυμώνετε. Οι δικαιολογίες είναι αδυναμία, και είναι ανασταλτικές της πνευματικής μας ανάπτυξης. Να το θυμάστε πάντα αυτό».

«Αλίμονο μας, πάτερ Μάξιμε. Αυτό που συμβουλεύεις είναι πολύ δύσκολο. 

Όλοι μας θυμώνουμε με την παραμικρή πρόκληση». μουρμούρισε ο Αντώνης και αναστέναξε.

«Φυσικά και θυμώνουμε. Είμαστε όλοι άνθρωποι. Αλλά πρέπει σιγά σιγά να μάθουμε να στρέφουμε το θυμό μας όχι στους άλλους, αλλά στα εγωιστικά μας πάθη».

«Οι ψυχολόγοι θα έλεγαν ότι μια τέτοια στάση μπορεί να προκαλέσει σοβαρή νεύρωση», αστειεύτηκα.

«Μπορείς να το κάνεις αυτό χωρίς νεύρωση, άγχος ή κατάθλιψη», απάντησε ο πατήρ Μάξιμος. «Πρέπει να γίνουμε ανελέητοι κριτές του εαυτού μας κάθε φορά που βλέπουμε να υπάρχει θυμός στην καρδιά μας. Πρέπει να ταπεινώνουμε τον εαυτό μας μαθαίνοντας να ζητάμε συγνώμη. Ξέρετε πόσο καλύτερη Οα γίνει η ζωή μας αν συνηθίσουμε να λέμε αυτή τη λέξη:

»0 άγιος Αντώνιος μετά από ένα όραμα είπε: "Είδα τις παγίδες του διαβόλου τυλιγμένες γύρω από τη γη”. Αναστέναξε με φρίκη και ρώτησε απελπισμένος: “Πώς μπορεί να ξεφύγει κανείς από αυτές τις παγίδες;”. Και ο Θεός του απάντησε: "Η ταπεινοφροσύνη είναι εκείνη που νικά τον Σατανά”. Προσέξτε, ο Θεός δεν είπε στον άγιο Αντώνιο ότι ο διάβολος μπορεί να νικηθεί με τη νηστεία ή τις ολονυχτίες, ή ακόμα και την προσευχή. Όχι! 

Τίποτε από αυτά. Μόνο με την ταπεινοφροσύνη.

«Και πιστέψτε με, αυτό είναι αλήθεια. Μόνο η ταπεινοφροσύνη μπορεί να καταστρέφει τις παγίδες του Σατανά. Γιατί; Γιατί ο διάβολος είναι γεμάτος περηφάνια και εγωισμό, και τα πρακτικά τους συμπτώματα και αποτελέσματα είναι ο θυμός.

 Επομένως, εκείνο που καταστρέφει το θυμό είναι η ταπεινοφροσύνη. Βλέπετε, το σοβαρό πνευματικό έργο προϋποθέτει να αναπτύξουμε

τη συνήθεια να ταπεινωνόμαστε σκόπιμα, να αποκόπτουμε τις επιθυμίες μας, και να απορρίπτουμε τις ίδιες μας τις γνώμες τις οποίες εκφράζουμε μετά: "Νομίζω αυτό”• ή: “Πιστεύω εκείνο”• ή: “Θεωρώ ότι αυτό είναι καλό”. Προχωρήστε πέρα από αυτές τις προσωπικές αντιλήψεις. Ξεπεράστε τον εαυτό σας και αδειάστε τον, όπως άδειασε ο Χριστός τον εαυτό Του για μας. 

Έτσι μαθαίνουμε το μυστήριο του Χριστού. Αυτή η κένωσις, η απόρριψη της θέλησης και των επιθυμιών μας θα μας οδηγήσει πίσω στον Θεό.

»Υπάρχει μια εικόνα που λέγεται Άκρα Ταπείνωσις», συνέχισε ο πατήρ Μάξιμος. «Δείχνει τον Χριστό στον τάφο, νεκρό και γυμνό. Αυτό είναι το υπόδειγμα της τέλειας ταπεινοφροσύνης. Είμαστε ικανοί να φθάσουμε σε μια τέτοια κατάσταση όσο είμαστε στον κόσμο; Αν ναι, τότε το μυστήριο της ανάστασης θα αρχίσει να ενεργοποιείται μέσα μας. Ένας άνθρωπος που βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση αισθάνεται γαλήνη, χαρά, ελευθερία. Δεν θα ξεχάσω ποτέ εκείνους τους άγιους πατέρες στο Αγιον Όρος που ζούσαν σε κοινοβιακά μοναστήρια πόσο ευτυχισμένοι και υποχωρητικοί ήταν! Αν τους ρωτούσες τι προτιμούν για οτιδήποτε, η τυπική απάντησή τους ήταν: “Ότι θέλεις εσύ”. 

Ήταν υποχωρητικοί, και αποδέχονταν όποια λύση έβρισκαν οι άλλοι σε ένα πρόβλημα. Ήταν πάντα χαρούμενοι, και ότι κι αν γινόταν η μόνιμη αντίδρασή τους ήταν: “Να είναι ευλογημένο”./

«Φαντάζεστε να φέρονταν έτσι οι σύζυγοι ο ένας στον άλλον;» αστειεύτηκα. «Να λένε “ευλόγησον” ο ένας στον άλλον, κάθε φορά που έχουν μια διαφωνία, και να ενδίδουν στις επιθυμίες του άλλου;»

«Τότε θα είχαμε ευτυχισμένους γάμους», απάντησε ο πατήρ Μάξιμος. «Οι σύζυγοι θα προσπαθούσαν να ευχαριστήσουν ο ένας τον άλλον αντί του εαυτού τους, και θα υπήρχε γαλήνη και αγάπη στο γάμο».

«Θες να πεις ότι πρέπει να υποχωρεί κανείς σε κάθε καπρίτσιο και επιθυμία της γυναίκας του;» είπε ο Αντώνης υψώνοντας τα φρύδια.

«Μια τέτοια στάση πρέπει να εφαρμόζεται με διάκριση, φυσικά», έσπευσε να προσθέσει ο πατήρ Μάξιμος.

 «Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όσο δεν μαθαίνουμε την τέχνη του να ξεπερνάμε τον εαυτό μας δεν θα είμαστε ποτέ πραγματικά ευτυχισμένοι. Δεν θα είμαστε ποτέ ικανοποιημένοι, ότι κι αν κάνουν οι άλλοι για μας. Ξέρετε, παλιότερα πίστευα ότι αυτά που αναγράφονται στο Γεροντικό για τη ζωή των αγίων πατέρων είναι χρήσιμα και έγκυρα κυρίως για τους μοναχούς. Τώρα όμως που ζω στον κόσμο και ακούω κάθε είδους δυσκολίες και τραγωδίες που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι στην οικογένειά τους και στην καθημερινή τους ζωή, έχω πεισθεί ότι όλοι μπορούν να ωφεληθούν πνευματικά μελετώντας το Γεροντικό και μαθαίνοντας πώς αντιμετώπιζαν τη ζωή οι άγιοι πατέρες.

 Μια τέτοια στάση μπορεί να μας βοηθήσει να χειριστούμε τα κοσμικά μας προβλήματα καλύτερα και να μας οδηγήσει προς την τελείωσή μας. Μπορούμε να τελειοποιηθούμε ενώ ζούμε στον κόσμο, είτε παντρεμένοι είτε ανύπαντροι - όπως μπορούμε να τελειοποιηθούμε και ζώντας σε μοναστήρι».

Πριν πάμε για ύπνο εκείνο το βράδυ, ο πατήρ Μάξιμος επανέλαβε τα κύρια σημεία της συζήτησής μας. «Ο θυμός είναι μια φυσική τάση της ψυχής που μπορεί να μας βοηθήσει να αντισταθούμε στο κακό και την αμαρτία. Πρέπει να στρέφουμε το θυμό μας μόνο στην αμαρτία, ποτέ σε άλλους ανθρώπους. Αυτό είναι αξίωμα. Μπορούμε να θυμώσουμε με την αδικία, ποτέ με τον άδικο άνθρωπο. Μας ζητείται ακόμα να μη μισούμε ούτε τους δαίμονες. Οι άγιοι δεν μισούσαν τους δαίμονες. Μισούσαν όμως τις δαιμονικές πράξεις. Όσο απίστευτο κι αν φαίνεται, οι άγιοι αγαπούσαν ακόμα και τους δαίμονες. 

Η καρδιά τους καιγόταν από αγάπη για όλο τον κόσμο. Ο αβάς Ισαάκ ο Σύρος έγραψε ότι η καρδιά των αγίων φλέγεται από αγάπη για όλη τη δημιουργία, ακόμα και για τους δαίμονες. Οι άγιοι δεν μπορούσαν να αντέξουν στη σκέψη ότι τελικά κάποιοι θα αποκοπούν τελείως από τον Θεό, και γί αυτό με πύρινη αγάπη προσευχόταν ώστε όλοι να σωθούν και να απολαύσουν την αγάπη του Θεού. Όταν φθάσουμε σε μια τέτοια κατάσταση, τότε, όπως λέει ο Δαβίδ, μπορούμε να εξοργιζόμαστε χωρίς να αμαρτάνουμε».

Ο πατήρ Μάξιμος σηκώθηκε. «Είναι περασμένα μεσάνυχτα και αύριο έχουμε πολλά να κάνουμε», είπε και τεντώθηκε.

 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. ΔΩΡΑ ΤΗΣ ΕΡΗΜΟΥ. ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΑΡΚΙΔΗΣ.