ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΣΤΟ ΣΙΝΑ. ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΜΕ ΤΟΝ ΚΥΡΙΑΚΟ ΜΑΡΚΙΔΗ. ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ.

ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΣΙΝΑ

ΟΤΑΝ ΞΥΠΝΗΣΑ ΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ πρωί, η 'Εμιλι με ενημέρωσε ότι στη διάρκεια του ταξιδιού μου στο Άγιο Όρος με τον Αντώνη και τους φίλους του, στη Λεμεσό είχαν αρχίσει να διοργανώνουν ένα προσκύνημα στη Μονή της Αγίας Αικατερίνης στο όρος Σινά, η οποία χρονολογείται από τον  τέταρτο αιώνα. Σε αντίθεση με το Άγιο Όρος, όπου επιτρέπεται η είσοδος μόνο στους άντρες, στην Αγία Αικατερίνη μπορούν να πάνε όλοι οι προσκυνητές, ανεξάρτητα από το φύλο τους. Αυτό σήμαινε ότι η' Εμιλι κι εγώ θα μπορούσαμε να μείνουμε μαζί εκεί.

Ήταν μια ευκαιρία που δεν θα την έχανα με τίποτα. Στην Αγία Αικατερίνη θα μπορούσα να βιώσω την αρχή της ορθόδοξης μοναστικής παράδοσης, αφού εκεί οι καρποί του Αγίου Πνεύματος καλλιεργούνταν συστηματικά και αδιάλειπτα για περισσότερα από χίλια πεντακόσια χρόνια.

Το ίδιο εκείνο βράδυ μιλήσαμε με τον πατέρα Μάξιμο. Η Εμιλι ανέφερε παρεμπιπτόντως ότι είχαμε αποφασίσει να πάμε στο όρος Σινά. Αμέσως το πρόσωπό του φωτίστηκα και μας διαβεβαίωσε ότι θα ήταν ένα αξέχαστο προσκύνημα

«Αν πρόκειται να ανεβείτε στο όρος Σινά», μας είπε, «φροντίστε να το κάνετε πολύ νωρίς το πρωί».

«Αυτό σκοπεύουμε να κάνουμε», του απάντησα.

Μετά την άφιξή του στην Κύπρο, ο πατήρ Μάξιμος όχι μόνο είχε αναζωογονήσει μερικά από τα μοναστήρια του νησιού, αλλά είχε δημιουργήσει και μια παράδοση τακτικών προσκυνημάτων σε ιερούς τόπους έξω από το νησί Μερικοί από τους προορισμούς ήταν στην Ελλάδα και το Αιγαίο, καθώς και στην Ιταλία και σε μερικές χώρες της, πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Τα τελευταία χρόνια είχε διοργανώσει και προσκυνήματα στην καρδιά της Μέσης Ανατολής. Ο πατήρ Μάξιμος πίστευε ότι οι ιεροί τόποι είναι ιδιαίτερα φορτισμένοι με πνευματική ενέργεια και ότι οι επισκέψεις σε τέτοια μέρη όχι μόνο είναι ωφέλιμες για χαλάρωση και ανανέωση, αλλά αποτελούν και ευκαιρίες για πνευματική πρόοδο.

Ένας βασικός στόχος του ταξιδιού μας στη Μονή της Αγίας Αικατερίνης, που είναι χτισμένη στους πρόποδες του όρους Σινά, ήταν να επισκεφθούμε τον τόπο όπου, σύμφωνα με τη βιβλική παράδοση, ο Μωυσής έλαβε τις Δέκα Εντολής. Μάλιστα, στην προηγούμενη επιμορφωτική μου άδεια είχα συμφωνήσει με το φίλο μου τον Λαύρο να επισκεφθούμε την μονή, αλλά επειδή ξέσπασε ο πόλεμος στο Ιράκ, αναβάλαμε το προσκύνημά μας για μια πιο αίσια εποχή.

Ο Λαύρος δεν μπορούσε να έρθει μαζί μας αυτή τη φορά Είχε επισκεφθεί την Αγία Αικατερίνη πριν από δύο χρόνια, αφού το είχε υποσχεθεί στη γυναίκα του, τη Μαρία, λίγο πριν από το θάνατό της. Όπως μας εξήγησε, σε όλη της την ζωή η Μαρία ένιωθε μια ασυνήθιστη συγγένεια με την Αγία

Αικατερίνη και μια βαθιά ευλάβεια και αγάπη γι’ αυτήν.  Εκείνο που τον ώθησε να κάνει το δύσκολο ταξίδι μόνος του ήταν ότι η Μαρία πέθανε τη μέρα της Αγίας Αικατερίνης. Πραγματικά, μερικές μέρες πριν από τον απρόσμενο και πρόωρο θάνατό της, η Μαρία, μια εξαιρετικά ευσεβής γυναίκα, ανακοίνωσε στον Λαύρο ότι είδε την Αγία Αικατερίνη σε ένα ζωντανό όνειρο στο οποίο την πληροφόρησε ότι τη μέρα της γιορτής της θα ερχόταν να την οδηγήσει στον Παράδεισο. Την προκαθορισμένη ώρα, η Μαρία πέθανε γαλήνια, χωρίς φόβο ή απόγνωση. Έτσι βίωσε, όπως και μερικοί από τους γέροντες που γνώριζε ο πατήρ Μάξιμος, τον λεγόμενο «οσιακό θάνατο».

Ο Λαύρος μας συμβούλευσε πώς να προετοιμαστούμε για το ταξίδι στην αιγυπτιακή έρημο. Επιπλέον, μας έδωσε χρήσιμες πληροφορίες για την άνοδο στο Τζέμπελ Μούσα, το Όρος του Μωυσή.

Σε αντίθεση με τα περισσότερα προσκυνήματα στην Αγία Αικατερίνη, το δικό μας δεν αποτελούσε μέρος ενός οργανωμένου τουρ. Η Ολυμπία, μια ριψοκίνδυνη φίλη της 'Εμιλι και πνευματική μαθήτρια του πατρός Μαξίμου, μας κάλεσε να πάμε με την παρέα της στην Αγία Αικατερίνη και σε μερικά άλλα χριστιανικά μέρη στην Αίγυπτο. Ήταν μια ενθουσιώδης και δραστήρια γυναίκα γύρω στα σαράντα πέντε, η οποία ύστερα από πολλές ετήσιες επισκέψεις στο Κάιρο και την Αλεξάνδρεια είχε αποκτήσει μια βαθιά αγάπη και γνώση για την Αίγυπτο. Καταγόταν από μια πλούσια κυπριακή οικογένεια και έκανε αυτές τις επισκέψεις πάνω από είκοσι πέντε χρόνια τώρα. Αυτό το ταξίδι ήταν για την ίδια όχι μόνο ένα προσκύνημα αλλά και μια διαδρομή μνήμης.

Την Ολυμπία αγαπούσε τα πάντα στην Αίγυπτο: τους εκπληκτικούς αρχαιολογικούς χώρους, τα γραφικά παζάρια, την εγκαρδιότητα των ανθρώπων και τη διαχυτική φιλοξενία των φίλων της. Ήταν τόσο μεγάλη η αγάπη της ώστε κάποτε αστειεύτηκα λέγοντας ότι ήταν Αιγύπτια που είχε γεννηθεί κατά λάθος σε σώμα Ελληνοκύπριας. Αν και δεν είχε επισκεφθεί ποτέ τη Μονή της Αγίας Αικατερίνης, η σιγουριά της για τη χώρα και  τον  τρόπο ζωής εκεί ήταν μεταδοτική και καθησυχαστική Η Έμιλι, που είχε την ίδια ενεργητικότητα και αισιοδοξία μ: την Ολυμπία, με βοήθησε να ξεπεράσω τις αρχικές επιφυλάξεις που είχα για το ταξίδι λόγω της συνεχιζόμενης πολιτικής έντασης στη Μέση Ανατολή.

Μόνο όταν πλησίασε η ημερομηνία της αναχώρησης, συνειδητοποίησα ότι τα άλλα μέλη της παρέας της Ολυμπία., ήταν όλα γυναίκες της ίδιας ηλικίας και κοινωνικό-οικονομικής κατάστασης. Δυστυχώς, οι άντρες τους, είτε λόγω πολύς δουλειάς τους ή άλλων ασχολιών είτε λόγω έλλειψης ζήλου για τα προσκυνήματα, προτίμησαν να μην έρθουν. Έτσι, βρέθηκα να είμαι ο μοναδικός άντρας στην εξαμελή ομάδα μας. Αυτό προκάλεσε κάποια διασκεδαστικά επεισόδια, όπως την μέρα που ένας έμπορος στο Κάιρο, ο οποίος παζάρευες σε σπασμένα αγγλικά και αυτοσχέδια νοήματα, με ρώτησε με κάθε ειλικρίνεια αν και οι πέντε γυναίκες ήταν συ ζυγοί μου.

Φύγαμε από την Κύπρο το σούρουπο της 30ής Απριλίου με μια πτήση για Κάιρο. Αλλάξαμε αεροπλάνο εκεί και πήραμε μια τοπική εξηντάλεπτη πτήση για το Σαρμ Ελ Σείχ, το νέο θέρετρο στην Ερυθρά Θάλασσα. Φτάσαμε εξαντλημένοι στο ξενοδοχείο μας τις πρώτες πρωινές ώρες

Ένας τρόπος για να φτάσουμε στην Αγία Αικατερίνη  ήταν να πάμε με πλοίο στο Σαρμ Ελ Σεΐχ και μετά να διανύσουμε την τρομερή έρημο της χερσονήσου με καμήλες ένα ταξίδι τριών ή τεσσάρων μερών, έτσι έκαναν αυτή τη διαδρομή προσκυνητές, συγγραφείς, ζωγράφοι και πολεμιστές ανά τους αιώνες. Το δικό μας ταξίδι δεν θα ήταν τόσο ρομαντικό, αφού θα ταξιδεύαμε με ταξί.

Ύστερα από μόνο μερικές ώρες ύπνο, κάναμε έναν γρήγορο περίπατο δίπλα στην παραλία, που ήταν γεμάτη τουρίστες που έκαναν ηλιοθεραπεία, και μετά ανεβήκαμε σε ένα πλοίο με γυάλινο πυθμένα για να απολαύσουμε τα μοναδικά και εκπληκτικά κοράλλια του Σαρμ Ελ Σεΐχ. Μετά την επιστροφή μας, μισθώσαμε ένα ταξί για το τρίωρο ταξίδι προς βορρά.

Ο νεαρός οδηγός φαίνεται ότι ήθελε να τελειώσει το μονότονο ταξίδι στην έρημο όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, πράγμα που μας έκανε και τους έξι πολύ νευρικούς. Είχε ι ην παράξενη συνήθεια να ανοίγει ταχύτητα στις στροφές. Σε έναν τέτοιο κρίσιμο ελιγμό, νιώσαμε ότι το αυτοκίνητο ήταν έτοιμο να αναποδογυρίσει. Ο οδηγός ήταν φιλικός, αλλά ήταν σχεδόν αδύνατον να επικοινωνήσουμε μαζί του, γιατί δεν καταλάβαινε καμία από τις γλώσσες που μιλούσαμε.

«Εσύ κάθεσαι μπροστά. Κάνε κάτι!» με παρακάλεσε μια από τις αγανακτισμένες φίλες της Ολυμπίας. Έκανα επανειλημμένα και διακριτικά σήματα στον οδηγό να κόψει ταχύτητα, αλλά εκείνος είτε δεν τα καταλάβαινε είτε απλώς τα αγνοούσε. Προσπάθησα να μείνω ήρεμος παρ’ όλα αυτά και να μην τον εκνευρίσω. Το τραγικό δυστύχημα που είχε γίνει στον ίδιο αυτό δρόμο πριν από μόλις ένα χρόνο, όταν ένα λεωφορείο με προσκυνητές έπεσε από έναν γκρεμό, δεν βελτίωνε καθόλου τα πράγματα. Όμως, προς μεγάλη μας ανακούφιση, ο οδηγός τελικά κατάλαβε τα μηνύματά μου κι άρχισε να οδηγεί τηρώντας τα όρια ταχύτητας. Μόνο τότε μπόρεσα να δω καλύτερα την έρημο και να αναλογίστηκα  την ιστορική σημασία της.

Ήταν εκπληκτική αίσθηση να ταξιδεύεις σε αυτή τη στρατηγική χερσόνησο που ήταν εμποτισμένη από τη βιβλική παράδοση και από φαντάσματα κατακτητών. Φαντάστηκα πώς πρέπει να ήταν τα πράγματα όταν τόσο πολλές και διαφορετικές στρατιές προήλαυναν μέσα από αυτή την έρημο ανά τις χιλιετίες: οι αρχαίοι Αιγύπτιοι, οι Πέρσες, ο στρατοί του Αλεξάνδρου, οι Ρωμαίοι και οι Βυζαντινοί, οι ιεροί πολεμιστές του Μωάμεθ, οι σταυροφόροι, οι στρατιώτες του Ναπολέοντα, οι Οθωμανοί Τούρκοι και οι Άραβες άτακτοι με τους οποίους πολέμησε ο Λόρενς της Αραβίας, καθώς και οι Ισραηλινοί και οι Αιγύπτιοι. Όλοι τους πότισαν την έρημο με αίμα και δάκρυα και άφησαν τη σφραγίδα του, στη συλλογική μνήμη της αφροσύνης της ανθρωπότητα-. Φαντάστηκα πώς πρέπει να ήταν τα πράγματα για τους Εβραίους που τρέφονταν με μάννα στα σαράντα χρόνια της περιπλάνησής τους, καθώς προσπαθούσαν να ξεφύγουν από το ξίφος του Φαραώ και να φτάσουν στη Γη της Επαγγελίας, τη Χαναάν.

Το έρημο τοπίο απλωνόταν δυσοίωνα γύρω μας. Ο δρόμος τώρα ήταν στο μεγαλύτερο μέρος του ίσιος και πρόσφατα ασφαλτοστρωμένος. Γύρω μας απλώνονταν απότομα βράχια και άμμος, χωρίς σχεδόν κανένα ίχνος ζωής πέρα από κάποιον μοναχικό καμηλιέρη. Αν αφαιρούσες από την εικόνα το βανάκι με το οποίο ταξιδεύαμε και το δρόμο, το τοπίο μάλλον δεν θα διέφερε από εκείνο που υπήρχε την εποχή του Ραμσή του Μεγάλου.

Τα πιο ανησυχητικά και ενοχλητικά στοιχεία του περιβάλλοντος ήταν τα στρατιωτικά σημεία ελέγχου που συναντούσαμε σχεδόν σε κάθε σταυροδρόμι βαριεστημένοι οπλισμένοι στρατιώτες εξέταζαν επανειλημμένα τα διαβατήριά μας, μας ρωτούσαν ποιος ήταν ο προορισμός μας και γιατί είχαμε έρθει στην Αίγυπτο, κοίταζαν αν είχαμε πληρώσει το αντίτιμο της βίζας και ούτω καθεξής. Αυτές ήταν οι στιγμές που η μονοτονία διακοπτόταν από την έξαρση της αδρεναλίνης. Όταν οι στρατιώτες πείθονταν ότι δεν ήμαστε ούτε Ισραηλινοί κατάσκοποι ούτε επίδοξοι βομβιστές αυτοκτονίας, μας άφηναν να περάσουμε. Η Αίγυπτος έμοιαζε με πολιορκημένη χώρα. 

Είπα στις συνταξιδιώτισσες μου ότι προσωπικά δεν θα ένιωθα τόσο άνετα αν δεν υπήρχαν αυτά τα σημεία ελέγχου. Πριν από μόλις δύο χρόνια, αρκετοί τουρίστες δολοφονήθηκαν στο Σαρμ Ελ Σέίχ από μουσουλμάνους τζιχαντιστές. Η Αίγυπτος απειλούνταν σε τέτοιο βαθμό από εξτρεμιστές, ώστε κινδύνευαν να καταρρεύσουν όχι μόνο το καθεστώς του Χόσνι Μουμπάρακ αλλά και η τουριστική βιομηχανία της, που ήταν η κυρία πηγή εσόδων για τη χώρα. Κανείς μας δεν μπορούσε να φανταστεί τότε ότι οι μέρες του καθεστώτος του Μουμπάρακ ήταν μετρημένες.

Φτάσαμε στο τελευταίο σημείο ελέγχου πριν από την εξωτερική πύλη της μονής, γύρω στις τέσσερις το απόγευμα. Από κει, ήμαστε στη μονή σε πέντε λεπτά. Όμως, οι οπλισμένοι Βεδουίνοι που φρουρούσαν την πύλη δεν μας αφήναν να περάσουμε, προκαλώντας μας τρομερή αγανάκτηση αφού ήταν αδύνατον να καταλάβουμε το λόγο. Ο  οδηγός μας ήταν εκνευρισμένος και μάλωσε για λίγο μαζί ιούς στα αραβικά. Εμείς δεν μπορούσαμε να καταλάβουμε τίποτα και ανησυχούσαμε -αν και άδικα- ότι μες στο θυμό του θα μας παρατούσε εκεί με τις αποσκευές μας και θα γύριζε πίσω στο Σαρμ Ελ Σεΐχ. 

Σκέφτηκα ότι είχαμε προκαλέσει σύγχυση και υποψίες επειδή ταξιδεύαμε μόνοι μας και όχι με κάποιο γκρουπ τουριστών με έναν επικεφαλή επίσημο ξεναγό. Ύστερα από μερικές διαπραγματεύσεις στα αγγλικά με ανάμεικτα ελληνικά, που οι Βεδουίνοι είχαν  μάθει από τους μοναχούς, και ύστερα από πολλές αγανακτισμένες διαμαρτυρίες από τις κυρίες, το πρόβλημα λύθηκε φιλικά. Οι φρουροί απλώς αποφάσισαν ξαφνικά  μας αφήσουν να περάσουμε. Μες στην ανακούφισή τις η Έμιλι τους έδωσε όσο φαγητό της είχε απομείνει. Φαίνετε πως όταν κατάλαβαν ότι ήμαστε απλώς Έλληνες από την Κύπρο, ο πάγος έλιωσε.

 Η μονή, από την ίδρυσή της στην αρχαιότητα, είχε κυρίως Έλληνες μοναχούς, με τους οποίους οι Βεδουίνοι είχαν εξαιρετικές σχέσεις. Οι προσκυνητές  συνέρρεαν από όλο τον κόσμο, και ιδιαίτερα από την Ελλάδα και την Κύπρο, με τα χρήματα που ξόδευαν, αποτελούσαν τη βάση της τοπικής οικονομίας των Βεδουίνων.

Ανακουφιστήκαμε όλοι όταν φτάσαμε επιτέλους στο τελευταίο οχυρό που βρισκόταν στη μέση της ερήμου. Ο αρχαίος ιστορικός Προκόπιος δεν θα μπορούσε να περιγράφει οι εύστοχα το περιβάλλον. Η περιοχή, έγραφε, ήταν «ακατοίκητη μια γυμνή άνυδρη έκταση που δεν παράγει  σιτηρά ούτε τίποτα άλλο χρήσιμο». Όμως, η ίδια η μονή χάρη στα πηγάδια της, ήταν σαν μια μικρή όαση, με ένα λαχανόκηπο δίπλα, αρκετές ελιές, κυπαρίσσια και αμυγδαλιές  Όταν ο Νίκος Καζαντζάκης, ο φημισμένος Έλληνας συγγραφέας, έφτασε στη μονή μια ανοιξιάτικη μέρα στη δέκα του 1920, ύστερα από μια δύσκολη τετραήμερη πορεία με καμήλες, γοητεύτηκε τόσο πολύ από το άρωμα των ανθισμένων αμυγδαλιών, ώστε έγραφε με το δραματικό και στιλ του: «Συλλογίζομαι πώς μπόρεσε το καλογερικό  κάστρο να βαστάξει τις σιγανές τούτες ανοιξιάτικες πνοές και πώς δεν έπεσε κάτω, τόσους αιώνες, κάποιαν άνοιξη: 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΑΡΚΙΔΗΣ Ο ΜΕΣΑ ΠΟΤΑΜΟΣ/ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΟΠΤΡΑ