Ανάμεσα στα όντα της απέραντης κτίσεως βλέπω καί τόν εαυτό μου —τόν άνθρωπο. Ποιος είμαι εγώ; ’Από πού καί γιατί εμφανίστηκα στη γή; Ποιος είναι ό σκοπός της υπάρξεως μου; Ποιά είναι ή αιτία καί ποιος ό προορισμός της επίγειας ζωής μου, αυτού τού ταξιδιού, πού είναι τόσο σύντομο σε σύγκριση μέ την αιωνιότητα άλλά τόσο μακρύ καί κουραστικό γιά μένα;

Ανάμεσα στα όντα της απέραντης κτίσεως βλέπω καί τόν εαυτό μου —τόν άνθρωπο. Ποιος είμαι εγώ; ’Από πού καί γιατί εμφανίστηκα στη γή; Ποιος είναι ό σκοπός της υπάρξεως μου; Ποιά είναι ή αιτία καί ποιος ό προορισμός της επίγειας ζωής μου, αυτού τού ταξιδιού, πού είναι τόσο σύντομο σε σύγκριση μέ την αιωνιότητα άλλά τόσο μακρύ καί κουραστικό γιά μένα; Έρχομαι σ’ αυτή τή ζωή ασυναίσθητα, χωρίς δική μου γνώση ή συμφωνία καί φεύγω χωρίς τή θέλησή μου, σε ώρα ακαθόριστη καί απρόβλεπτη. Έρχομαι καί φεύγω σάν δούλος. Ακόμα χειρότερα —έρχομαι καί φεύγω σάν κτίσμα! Ζω στη γή χωρίς να γνωρίζω τό μέλλον. Δεν ξέρω τί θα μού συμβεί αύριο ή καί υστερ’ από λίγα λεπτά. Διαρκώς αντιμετωπίζω τό απροσδόκητο. Διαρκώς βρίσκομαι μέσα σε συνθήκες καί περιστάσεις πού μέ καθιστούν δέσμιο τους. Είναι ή συνήθεια, είναι ή ζωή πού περνά απερίσκεπτα... Συμφιλιώνομαι μέ μια τέτοια αφύσικη κατάσταση, πού, ωστόσο, δεν μπορεί να μείνει απαρατήρητη.

Τί θα γίνω, όταν, αφού παραμείνω στη γή γιά ένα μικρό χρονικό διάστημα, θα χαθώ από την επιφάνεια της, θα πορευθώ στο άγνωστο, όπως όλοι οι άνθρωποι; Ό τρόπος της αναχωρήσεως μου από την επίγεια ζωή είναι φοβερός καί ονομάζεται θάνατος. Μέ την έννοια τού θανάτου συνδέεται ή έννοια της παύσεως της υπάρξεως μου. Μέσα μου, ωστόσο, υπάρχει ή πεποίθηση, πεποίθηση ακούσια καί εγγενής, πώς είμαι αθάνατος. Τό νιώθω πώς είμαι αθάνατος —διαρκώς ενεργώ μ’ αυτή την αίσθηση. Όσοι πεθαίνουν μέ πλήρη συνείδηση, μιλούν καί ενεργούν πάντοτε σάν να φεύγουν γιά κάπου, σάν να μεταναστεύουν, ποτέ σάν να εξαφανίζονται. Ό άνθρωπος αποτελεί μυστήριο γιά τόν ίδιο τόν εαυτό του.

Πρόκειται, άραγε, γιά ένα μυστήριο τελειωτικά ανεξιχνίαστο; Πρόκειται, άραγε, γιά ένα μυστικό οριστικά σφραγισμένο, πού μέ κανέναν τρόπο δεν μπορεί να ξεσφραγιστεΐ; Ναι! Τό σφράγισε γιά τόν άνθρωπο ή πτώση του, τό σφράγισε γιά τόν άνθρωπο ή αμαρτία, πού τού στέρησε την αυτοαντίληψη καί την αυτοσυνειδησία. Καί όσο παραμένω στήν πτώση μου, τόσο ό άνθρωπος θα εξακολουθεί να είναι γιά μένα ένα μυστικό σφραγισμένο. Ό νους μου, αλλοιωμένος από την τύφλωση καί τό ψεύδος, είναι ανίκανος να τό αποσφραγίσει. Δεν κατανοώ την ψυχή μου. Δεν κατανοώ τό σώμα μου. Ή γνώση πού νομίζω ότι έχω γι` αυτά, ακόμα καί μέ μιαν επιφανειακή εξέταση, αποδεικνύεται πολύ ανεπαρκής η καί εσφαλμένη σε μεγάλο βαθμό. Οι φαντασμένοι σοφοί τού κόσμου τριγυρνούν μέσα στο σκοτάδι της αυταπάτης καί της πλάνης, διατυπώνοντας αυθαίρετες θεωρίες γιά τόν άνθρωπο, θεωρίες πού αντικαθιστούν την αλήθεια μέ υποθέσεις. Έτσι, οδηγούν καί τούς άλλους ανθρώπους στον γκρεμό της πλάνης, όπως οι τυφλοί οδηγοί τυφλών.

Τό μυστήριο τού ανθρώπου μάς τό αποκαλύπτει, στον βαθμό πού μπορούμε καί χρειάζεται να τό γνωρίσουμε, ό Θεάνθρωπος Κύριός μας, ό Ιησούς Χριστός, «στον όποιο βρίσκονται κρυμμένοι όλοι οι θησαυροί της σοφίας καί της γνώσεως». Ή γνώση πού αποκτήσαμε γιά τόν άνθρωπο μέσω της θείας αποκαλύψεως, παραμένει σχετική, σχετική λόγω της περιορισμένης άνπλήψεώς μας, σχετική παρά την ουσιαστική ανάγκη μας γιά ολοκληρωμένη μάθηση. Ό Θεός μάς χαρίζει την αυτοαντίληψη καί την αυτογνωσία, πού είναι απαραίτητες γιά τή μετάνοια καί τή σωτηρία μας ή μ’ άλλα λόγια, γιά την αιώνια μακαριότητά μας. Αλλά ή βασική αιτία της πλάσεως του ανθρώπου, ή ουσιώδης δικαιολόγηση της υπάρξεως του, ή ύπαρξή του αυτή καθεαυτήν, είναι γνωστές μόνο στον Θεό. Οι ενέργειες τού άπειρου Κτίστη δεν μπορούν να εξηγηθούν πλήρως από τά κτίσματα, πού είναι λογικά άλλά πεπερασμένα. Την πλήρη καί τέλεια γνώση όλων τών κτισμάτων την έχει μόνο ό Κτίστης τους. Ή γνώση Του διαφέρει άπειρα από τή δική μας γνώση.

Μέ τό φως τού λόγου τού Θεού, πού μάς φωτίζει μέσ' από την Αγία Γραφή καί τά συγγράμματα τών άγιων πατέρων, θα εκθέσουμε στη συνέχεια τή διδασκαλία τού Αγίου Πνεύματος γιά τόν άνθρωπο, όσο μάς τό επιτρέπουν οι πενιχρές ικανότητες μας καί προπάντων ή πνευματική μας πενία. Θα προσπεράσουμε όλα όσα διακηρύσσει γι` αυτό τό θέμα ή ψευδώνυμη καί δαιμονική σοφία τού πεσμένου ανθρώπου, πού, όντας ασθενής καί άμαθής, θεωρεί εγωιστικά τόν εαυτό του απολύτως υγιή καί πολυμαθή. Θα άκολουθήσουμε την υποθήκη πού άφησε τό Πνεύμα στήν Εκκλησία μέσω τού αποστόλου: «Προσέχετε καλά, μη σάς εξαπατήσει κανείς μέ τούς απατηλούς καί κούφιους συλλογισμούς της ανθρώπινης σοφίας, πού στηρίζονται σε ανθρώπινες παραδόσεις καί σε μια λαθεμένη πίστη στα στοιχεία τού κόσμου καί όχι στη διδασκαλία τού Χριστού»

 ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ ΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΔΗ. ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ. ΑΓΙΟΥ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΜΠΡΙΑΝΤΣΑΝΙΝΩΦ. ΕΚΔΟΣΕΙΣ Ι.Μ. ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ