ΠΑΤΗΡ ΤΟΥ… ΠΕΜΠΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΟΥ;

ΠΑΤΗΡ ΤΟΥ… ΠΕΜΠΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΟΥ;

Ἀμώς, ὁ συκάμινα κνίζων αἰπόλος,

Ἐδὲμ τρυγᾷ τὰ δένδρα κνίζων οὐκέτι.

Πέμπτῃ ἐκ βιότοιο Ἀμὼς δεκάτῃ τε ἀπέπτη.

Ο Προφήτης κατήγετο από την πόλη Θεκουέ της γης Ιούδα, δώδεκα μίλια νοτίως της Ιερουσαλήμ και νοτιοανατολικώς της Βηθλεέμ. Ήκμασε στην ιερή πόλη Βαιθήλ, κοντά στην Σαμάρεια, την εποχή του βασιλέως Ιεροβοάμ Β´ (784-746 π.Χ.). Ήτο βοσκός και καλλιεργούσε συκαμινιές. Από αυτήν την εργασία κλήθηκε απευθείας από τον Θεό στο προφητικόν αξίωμα, όπως ο ίδιο αναφέρει στο ομώνυμο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης. Είναι ο τρίτος μεταξύ των δώδεκα «μικρών» προφητών. Ακολουθώντας την οδηγία του Κυρίου πήγε στο βόρειο βασίλειο του Ισραήλ, για να μεταφέρη το μήνυμά Του. Η δράση του συμπίπτει με περίοδον οικονομικής αναπτύξεως του Ισραήλ, που συνοδεύθηκε όμως από μεγάλη κοινωνικήν ανισότητα.

 Η υψηλή φορολογία είχε σαν αποτέλεσμα την συγκέντρωση της ιδιοκτησίας της γης σε λίγα ισχυρά χέρια, ενώ το μεγαλύτερο μέρος του λαού επαίνετο. Στις προφητείες του με αυστηρή γλώσσα ελέγχει την αποστασία του λαού, την ηθική και θρησκευτική κατάπτωση, καλώντας σε μετάνοια. Μολονότι εστερείτο μορφώσεως, διεκρίνετο για την πρωτοτυπία, την φυσικότητα, το σφρίγος, την ευρυθμία του λόγου, το πλήθος των εικόνων και το ποιητικό κάλλος του έργου του.

Λόγω του σφοδρού ελέγχου και του αυστηροτάτου λόγου του για την τύχη του αποστατούντος λαού, εξήγειρε το ιερατείον ώστε ο αρχιερεύς Αμασίας ζήτησε από τον βασιλέα Ιεροβοάμ την αποπομπή του προφήτου Αμώς, κατηγορώντας τον ως δημεγέρτη και ταραχοποιόν. Ο Αμώς προανήγγειλε τον όλεθρο της οικογενείας Αμασίου.

 Λέγεται ότι ο εξαγριωθείς υιός του Οζίας εκτύπησε με ρόπαλο τον προφήτη και τον άφησε ημιθανή κι όταν τον μετέφεραν στην γενέτειρά του Θεκουέ, εξέπνευσε μετά παρέλευση δύο ημερών.

Εικάζεται ότι είναι ο πατέρας του μεγαλωστί μεγάλου προφήτου Ησαίου, του επιλεγομένου πέμπτου Ευαγγελιστού ή προ Χριστού Ευαγγελιστού!..

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος β’.

Τοῦ Προφήτου σου Ἀμὼς τὴν μνήμην, Κύριε, ἑορτάζοντες, δι᾽ αὐτοῦ σὲ δυσωποῦμεν, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ἕτερον

Ἦχος α’. Τὸν τάφον σου Σωτὴρ...

Προφήτην σὲ πιστόν καὶ τῶν ἄνω ἐπόπτην, ἀνέδειξεν Ἀμως, ἐκ ποιμνίου ὁ Λόγος, τοῦ βίου σου δεξάμενος, εὐμενῶς τὴν χρηστότητα, ὅθεν ἤλεγξας, τοὺς ἀσεβοῦντας ἀνδρείως καὶ τὸν θάνατον, μαρτυρικῶς δεδεγμένος, ζωῆς θείας ἔτυχες.

Κοντάκιον

Ἦχος β’. Τοῖς τῶν αἱμάτων σου...

Τὴν θεοδώρητον φαίνων ἐνέργειαν, προφητικῷ ἀξιώματι ἔλαμψας, καὶ πᾶσι προλέγων τὰ μέλλοντα, τὴν τῶν ἀνθρώπων ἀνόρθωσιν εἴρηκας, Ἀμὼς ὡς Προφήτης θεόληπτος.

Ἕτερον Κοντάκιον

Ἦχος δ΄. Ἐπεφάνης σήμερον…

Προφητείας χάρισμα, πλουτῶν Ἀμὼς Προφῆτα, τοῦ Χριστοῦ κατήγγειλας, τὴν παρουσίαν ἐμφανῶς καὶ τοῦ κόσμου σωτήριον, οὗ τῇ ἐλλάμψει, ὁ κόσμος πεφώτισται.

Κάθισμα

Ἦχος γ΄. Θείας πίστεως...

Θείῳ Πνεύματι, πεφωτισμένην, τὴν διάνοιαν, ἔχων Προφῆτα, τὰ τοῦ Θεοῦ προφητεύειν μυστήρια, ἀνακαλύπτων μελλόντων τὴν δήλωσιννκαὶ σαφηνίζων πραγμάτων τὴν ἔκβασιν, Ἀμὼς πανόλβιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Ἕτερον

Ἦχος πλ. α΄. Τὸν Συνάναρχον Λόγον...

Ἀμιγὴ χαρακτήρων τῶν κάτω ἔνδοξε, σὺ τὸν νουν κεκτημένος τοῦ θείου Πνεύματος, καθαρώτατον Ἀμὼς δοχεῖον γέγονας, τὰς ἐλλάμψεις τὰς αὐτοῦ, εἰσδεχόμενος λαμπρῶς καὶ πᾶσι διαπορθμεύων, διὸ σὲ ἐκδυσωποῦμεν, ὑπὲρ εἰρήνης τοῦ κόσμου πρέσβευε.

Ἕτερον

Ἦχος γ'. Θείας πίστεως...

Θεῖον ὄργανον τοῦ Παρακλήτου, ἐχρημάτισας ταῖς τούτου μάκαρ, διηνεκέσι πνοαῖς ὑπηχούμενον· ἀναφωνεῖς γὰρ ἀδήλων τὴν δήλωσιν καὶ καταυγάζεις τοὺς πίστει προστρέχοντας, Ἀμὼς ἔνδοξε, Χριστὸν τὸν Θεὸν αἰτούμενος, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Μεγαλυνάριον

Χαίροις ὦ Προφῆτα Θεοῦ Ἀμώς· τὴν γὰρ πεπτωκυῖαν, ὡς προέφης σκηνὴν Δαβίδ, σαρκωθεὶς ὁ Λόγος, ἀνέστησεν ἐνδόξως, καὶ ταύτην θεουργήσας, Πατρὶ προσήγαγε.

EMMANOYHΛ MEΛINOΣ θεολόγος συγγραφεύς

Διευθυντής Bιβλιοθήκης Iεράς Συνόδου της Eκκλησίας της Eλλάδος

E-mail: ManolisMelinos@gmail.com Http//: www.manolismelinos.com