Αναστήλωσε ξωκλήσι στη μνήμη της διάσημης συζύγου του

Αναστήλωσε ξωκλήσι στη μνήμη της διάσημης συζύγου του

____

Η Παναγία Ελεούσα, ο ναός που κρέμεται από ένα βράχο στην Άνω Μυρτιά, «ζει» χάρη στον Ανδρέα Λαμπρόπουλο, που παντρεύτηκε τη Μαριάννα Χατζοπούλου, γνωστή ως «τυφλή τραγουδίστρια»

Προσκύνημα σ’ ένα ξωκλήσι και σε μια ιστορία

Τα ξωκλήσια τ’ αναγνωρίζει πρώτα η καρδιά μας κι έπειτα τα συναντούμε με τα μάτια και το σώμα στα βουνά, στους κάμπους ή σε απόκρημνα μέρη, ακριβώς πάνω από τους γκρεμούς, που χτίστηκαν εκεί σε πείσμα της αρχιτεκτονικής ασφάλειας. Προκαλούν στην τελευταία περίπτωση το δέος και την απορία “Γιατί κάποιος να θυσιάσει κόπο και εργασία, γιατί να ριψοκινδυνεύσει ο ίδιος και οι μάστοροι που ανέλαβαν το θαυμαστό κτίσμα, για ένα αποτέλεσμα τόσο επίφοβο να χαθεί στο πέρασμα των αιώνων;” Ωστόσο, για όσο στέκεται πάνω στην πέτρα το θαυμάζουμε, το κάνουμε προσκύνημα για να χαίρονται οι άγιοι που τους αφιερώνουμε προσφορές που ενώνουν τον άνθρωπο με τον Θεό.

Συναντούμε τα ξωκλήσια και στα διηγήματα του Παπαδιαμάντη, λυτρώνεται η ψυχή όταν ο μπάρμπα Κόλιας ο “Αλιβάνιστος” λειτουργείται για πρώτη φορά στα γεράματά του σε ναΐσκο στην ακολουθία της Αναστάσεως σε ερημικό βουνό της Σκιάθου. Τα ξωκλήσια μέχρι σήμερα τα καθαρίζουν και τα περιποιούνται οι γυναίκες, στολίζουν τις εικόνες τους με λουλούδια και τα ετοιμάζουν για τους εσπερινούς, τις λειτουργίες, τις γιορτές, τα βαφτίσια και τους γάμους. Γερόντισσες στα χωριά έχουν να περιγράψουν όσα από στόμα σε στόμα μαθεύτηκαν μέσα από αιώνες και έφτασαν σε όσους επιμένουν να απορούν και να εξίστανται για την παράδοσή μας: «Βλέπεις τους βράχους ψηλά εκεί που κρέμονται τα εκκλησάκια; Ε, εκεί έλεγαν οι παππούδες μας ότι πέρασε η Παναγιά που την κυνηγούσαν οι Τούρκοι, και έκοψε τον βράχο και πέρασε μέσα και κρύφτηκε… γιατί η Παναγιά έχει δύναμη Θεού!» βεβαιώνουν οι γιαγιάδες στην Άνω Μυρτιά σ΄ ένα χωριό λίγων κατοίκων που αγναντεύει τη μεγαλύτερη λίμνη της Ελλάδας, την Τριχωνίδα. 

Στη σπηλιά του βράχου κρέμεται το εκκλησάκι της Παναγίας της Ελεούσας. Κάτω γκρεμός αδιάβατος, όπου ο προσκυνητής ακούει περισσότερο παρά βλέπει τον καταρράκτη. Όμως αφού ο καταρράκτης είναι ένας, γιατί λέγονται Καταρράκτες Διχαλορέματος; Γιατί κάτω από τον καταρράκτη υπάρχουν στα βράχια εμφανή σημάδια ότι υπήρχε και δεύτερος καταρράκτης και ενδεχομένως η κατολίσθηση να έχει εξαφανίσει τα σημάδια και άλλων μικρότερων καταρρακτών.

Βρεθήκαμε στην Παναγιά την Ελεούσα την ώρα που έδυε ο ήλιος βουτώντας στη λίμνη και έβαφε τα νερά της στο χρώμα της ανεμώνης. Τότε χτύπησε η καμπάνα, ξεκινούσε ο πανηγυρικός εσπερινός. Ο Παπα- Φώτης και ο Παπα-Κώστας, έγγαμοι ιερείς με πολλά παιδιά ο καθένας τους, τελούσαν την ακολουθία. Στο ναό χωρούσαν το πολύ δέκα άνθρωποι και οι υπόλοιποι ήταν στο προαύλιο και στέκονταν ευλαβικά. Στο μικρό προαύλιο πάνω σε τραπέζι με λευκό τραπεζομάντηλο, ακουμπισμένα δυο πανέρια με άρτους και πρόσφορα στολισμένα με βιολέτες. Γυναίκες του χωριού είχαν ψήσει γλυκά για το κέρασμα στη χάρη της Παναγίας.

Ανακαίνισις δραχμαί 500 !

Μια γερόντισσα με κεφαλομάντηλο προσκύνησε το παλαιό εικόνισμα της Παναγιάς ψιθυρίζοντας “Aχ, Παναγιά μου εσύ έδωσες αξία σ’ εμάς τις γυναίκες”. Στον τοίχο σκαλισμένα από τον τελευταίο μάστορα που ανακαίνισε το ξωκλήσι, η ημερομηνία που χτίστηκε, 1636, τα έξοδα της πρώτης ανακαίνισης δραχμαί 500, το όνομα του μάστορα και τελευταία το όνομα του ανθρώπου που το 2013 το ανακαίνισε πλήρως: Ανδρέας Λαμπρόπουλος. Η πρεσβυτέρα Παναγιώτα μάς τον δείχνει μ΄ ένα νεύμα όταν ο γέροντας αργά με βήμα ασταθές, σκυφτός προχωρά να προσκυνήσει την εικόνα της Παναγιάς. «Αυτός είναι ο περίφημος Λαμπρόπουλος, που προσέφερε πολλά χρήματα για να γίνουν οι εργασίες στη μνήμη της γυναίκας του».

Ο εσπερινός συνεχίστηκε, τελέστηκε η αρτοκλασία είπαν οι ιερείς το “δι΄ ευχών” μοιράστηκαν τα γλυκά με τους άρτους και οι τελευταίοι προσκυνητές κάθισαν στο μεγάλο πεζούλι το στρωμένο με κουρελούδες αγναντεύοντας τη λίμνη και τη θέα από ψηλά, στην άκρη του γκρεμού, ακούγοντας τα νερά του καταρράχτη.

Στη σπηλιά

Πλησιάσαμε τον γέροντα που είχε ανακαινίσει το ξωκλήσι, του συστηθήκαμε και εκείνος με χαμόγελο και τρεμάμενη φωνή μάς εξήγησε ότι όλο το εγχείρημα ήταν πολύ δύσκολο, καθώς οι σεισμοί στην περιοχή είχαν δημιουργήσει ρωγμές στο βράχο που ήταν σκαλισμένη η σπηλιά που φιλοξενούσε τον ναΐσκο. Ο κίνδυνος να πέσει ο βράχος μαζί με το ξωκλήσι ήταν ορατός. Την απόφαση να αναλάβει ο ίδιος τη χρηματοδότηση και επιτήρηση αυτής της θεόπνευστης εργασίας την πήρε μετά από ένα γεγονός που συνέβη στον ίδιο και τον πλήγωσε βαθιά.

Η διάσημη τραγουδίστρια

Η σύζυγός του Μαριάννα Χατζοπούλου, διάσημη τραγουδίστρια με καταξίωση στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό, είχε πια φύγει από τη ζωή. «Εμείς παιδί μου πηγαίναμε μαζί στις συναυλίες της στο εξωτερικό και σε όλη την Ελλάδα, η Μαριάννα δεν έβλεπε καλά από μικρή, δεν μπορούσε να διαβάσει, τα τραγούδια, τα άκουγε μια φορά και τα μάθαινε απ’ έξω. Αγαπούσε πολύ τον Θεό και ήταν βαθιά εκκλησιαστικός άνθρωπος, έψαλλε συνέχεια ύμνους. Την αποκαλούσαν τυφλή τραγουδίστρια, υπήρξε μια από τις μεγάλες δόξες τη δεκαετία του ΄50. 

Είχε μεγάλες επιτυχίες: τη «Ζαφείρα» και «Να ζήσουν τα φτωχόπαιδα», «Κάνε κότσο τα μαλλιά σου», «Η μάνα μου με δέρνει», «Τα δάκρυα», «Δεν μετανιώνω που σ' αγάπησα πολύ» αλλά και, σε δεύτερη εκτέλεση, το «Γαρίφαλο στ' αυτί». Στη δεκαετία του '60 πήγαμε στην Αμερική, όπου χειρουργήθηκε στα μάτια της, τραγουδώντας για τους ομογενείς. Επιστρέφοντας, ξεχασμένη από τις δισκογραφικές εταιρείες, συνέχισε να τραγουδά σε εκδηλώσεις για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Η Μαριάννα ύστερα από τροχαίο πέθανε στα 69 της χρόνια. Είχε πια κοιμηθεί, όταν ληστές μπήκαν στο σπίτι μας και έκλεψαν τα ρούχα της τα κοσμήματά της και όσα μου τη θύμιζαν».

Έτσι, ο σύζυγός της αποφάσισε μετά από αυτό το χτύπημα να ορίσει τη μνήμη της διαφορετικά. Θα τη θυμόταν όπως θέλει ο Θεός κι όπως θα επιθυμούσε η ψυχή της: Στύλωσε τον βράχο και το εκκλησάκι της Παναγίας της Ελεούσας στην Άνω Μυρτιά, όπου αγαπούσε να έρχεται μαζί της. Η συνάντησή τους στη ζωή και μετά απ’ αυτή είχε τον τόπο της στο ξωκλήσι.

_________

Σοφία Χατζή

δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ, 02.05.2018