«Έτσι γνώρισε τον Άγιο Νεκτάριο ο πνευματικός μου άγιος Φιλόθεος Ζερβάκος» | π. Εμμανουήλ Γιαννούλης

 

Ο π. Εμμανουήλ Γιαννούλης, εφημέριος στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου και Αγίου Διονυσίου Αίγινας, μιλά για τη συνάντηση των δύο Αγίων στην Αθήνα, για τις πολύτιμες συμβουλές που του έδωσε ο γέροντάς του και τα θαυμαστά γεγονότα που περιγράφουν πιστοί

___

Στη ζωή μας πάνω στη γη η συνάντηση μεταξύ ορισμένων ανθρώπων συμβαίνει μερικές φορές σε ιερή στιγμή. Καθορισμένη από τον Ουρανό. Η συνάντηση τέμνει τον χρόνο και βεβαιωνόμαστε ότι ο Θεός μάς έχει μόνιμα στη θεραπευτική Του έγνοια. Ο Όσιος γέροντας Φιλόθεος Ζερβάκος ήταν γείτονας στην Πάρο με την οικογένεια των παππούδων του ιερέα πρωτοπρεσβυτέρου Εμμανουήλ Γιαννούλη, πατέρα δέκα παιδιών και πολλών εγγονών σήμερα. Όταν μετακόμισαν στην Αίγινα οι παππούδες του, ο Γέροντας Φιλόθεος περνώντας από το σπίτι τους για να προσκυνήσει στον Ναό του αγίου Νεκταρίου εξομολογούσε στην αυλή της γιαγιάς του.

Κατά συνέπεια ως παιδί ο π. Εμμανουήλ ξεκινά τη ζωή του με δυνατές εικόνες και διηγήσεις που χρόνια αργότερα τις κατανοεί με όλο και πιο μεστή σκέψη. Καταγράφει πρόσωπα και πράγματα, μαρτυρίες και σχέσεις μεταξύ αγίων ανδρών, του αγίου Νεκταρίου με τον όσιο γέροντα Φιλόθεο Ζερβάκο. Θα μοιραστεί τις μνήμες του με τους αναγνώστες της Ορθόδοξης Αλήθειας.

Είναι πτυχιούχος της Νομικής και της Θεολογικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α. Γεννήθηκε και ζει στην Αίγινα, από το 1981 είναι τακτικός εφημέριος στον Μητροπολιτικό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου και αγίου Διονυσίου Αιγίνης. Η κουβέντα θα αρχίσει με τη διήγηση της πρώτης συνάντησης του νεαρού Κωνσταντίνου Ζερβάκου με τον άγιο Νεκτάριο στην Αθήνα:

«Ο Άγιος Νεκτάριος, ως Διευθυντής της Εκκλησιαστικής Σχολής Αθηνών, λειτουργούσε και κήρυττε ταυτόχρονα σε Ι. Ναούς σε ολόκληρο το λεκανοπέδιο της Αττικής, μάλιστα χοροστάτησε και σε Αγρυπνίες που τελούσε ο Άγιος παπα-Νικόλας Πλανάς στο εκκλησάκι του Προφήτου Ελισσαίου, με ιεροψάλτες τους Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη και Αλέξανδρο Μωραϊτίδη. Εκεί εκκλησιαζόταν και ο τότε εικοσάχρονος Κωνσταντίνος Ζερβάκος (ο μετέπειτα Γέροντας Φιλόθεος), ο οποίος υπηρετούσε τη στρατιωτική θητεία του στην Αθήνα, κατά το έτος 1902.

Από τότε ο Άγιος Νεκτάριος έγινε ο πνευματικός του. Με την αφυπηρέτησή του από τον Στρατό ανακοίνωσε στον Άγιο Πενταπόλεως την πρόθεσή του να γίνει μοναχός στο Άγιον Όρος. Ο Άγιος τον συμβούλευσε να εγκαταβιώσει στην ονομαστή τότε Ι. Μονή Λογγοβάρδας στην Πάρο. Η καρδιά όμως του νεαρού Κωνσταντίνου βρισκόταν στο Άγιον Όρος! Έτσι, το1907 (την εποχή δηλ. που διεξαγόταν ο τραχύς Μακεδονικός Αγώνας) έφτασε στην τότε τουρκοκρατούμενη Θεσσαλονίκη, με σκοπό στη συνέχεια να μεταβεί στο Άγιον Όρος. Οι Οθωμανοί όμως τον πέρασαν για κατάσκοπο, τον φυλάκισαν στον Λευκό Πύργο και σχεδίαζαν να τον θανατώσουν... Τον ελευθέρωσε θαυματουργικά ο Άγιος Δημήτριος, ο οποίος εμφανίστηκε οφθαλμοφανώς στον Τούρκο Διοικητή!

Μετανοιωμένος τότε για την παρακοή του κατέβηκε στον Πειραιά και από εκεί με άλλο πλοίο ταξίδεψε για την Πάρο. Τότε θυμήθηκε και τα προφητικά λόγια του Αγίου Πενταπόλεως: «Όπου και να πας, στη Λογγοβάρδα θα καταλήξεις». Εκεί, ο Ηγούμενος Ιερόθεος Βοσυνιώτης τον έκανε δόκιμο μοναχό και του έδωσε το όνομα του Οσίου Φιλοθέου του εν Άθω. Ήταν το έτος 1910, όταν με την ευλογία του Ηγουμένου αυτή τη φορά αξιώθηκε να προσκυνήσει στο Άγιον Όρος. Με την επιστροφή του, όμως, συνελήφθη και φυλακίστηκε πάλι από τους Τούρκους.

Ο Πολιούχος όμως της Θεσσαλονίκης και αυτήν τη φορά άνοιξε θαυματουργικά τις θύρες της φυλακής και τον οδήγησε έξω! Βγαίνοντας από το μπουντρούμι, γονάτισε και προσευχήθηκε θερμά, ικετεύοντας τον Θεό. Δυο χρόνια μετά, ανήμερα της εορτής του Αγίου Δημητρίου, στις 26 Οκτωβρίου 1912, ο Ελληνικός Στρατός θα έμπαινε θριαμβευτικά στην πόλη, λίγες μόλις ώρες πριν καταφθάσουν εκεί οι Βούλγαροι!

Ελεύθερος πια, δοξάζοντας τον Θεό και τον Μυροβλύτη Άγιό Του, ο π. Φιλόθεος κατέβηκε στον Πειραιά και από εκεί με πλοίο ταξίδεψε στην Αίγινα. Επιθυμία του ήταν να συναντήσει εκεί τον πνευματικό του Πατέρα, τον Άγιο Νεκτάριο, ο οποίος από το Πάσχα του 1908 είχε ήδη εγκατασταθεί στην Ι. Μονή της Αγ. Τριάδος. Την Αίγινα επισκέφτηκε ο Γέροντας και κατά το έτος 1912, θέλοντας να λάβει πνευματικές συμβουλές από τον Πνευματικό του Πατέρα και να διδαχθεί «ιδίοις όμμασι» τον τρόπο με τον οποίο ο Άγιος Νεκτάριος τελούσε τη Θεία Λειτουργία...»

Ο π. Εμμανουήλ θα μας μεταφέρει τις συμβουλές που του έδωσε σε προσωπικό επίπεδο ο κατάκοιτος γέροντας Φιλόθεος, ένα χρόνο πριν την κοίμησή του, το καλοκαίρι του 1979:

«Η απάντηση του Γέροντα σε προηγούμενη επιστολή, την οποία είχα αποστείλει στην Πάρο με την ευκαιρία της χειροτονίας μου, ήρθε: Εν Πάρω τη 12/5/1979 “Eνθυμήθην ότι όταν εχειροτονήθην Διάκονος και Ιερεύς, ήλθα εις την Αίγινα όπου έζη ο πνευματικός μου Πατήρ Άγιος Νεκτάριος και τω εζήτησα να με ευχηθεί, να με ευλογήσει και να μου δώσει τας αναγκαίας συμβουλάς. Πάντοτε ενθυμούμαι και δεν το λησμονώ.

Πρώτον έβγαλε τον ξύλινον Σταυρόν τον οποίον είχε πάντοτε μαζί του και με εσταύρωσε και κατόπιν εσήκωσε την δεξιάν Του και με ηυλόγησε και μοι είπεν να είσαι εσαεί φιλόθεος και ταπεινός. Αυτάς τας δύο συμβουλάς και εγώ σου δίδω… μου ζητείς συμβουλάς διά το στάδιον των πνευματικών αγώνων εις ο εισήλθες. Είμαι Γέρων, έφθασα εις βαθύτατον γήρας και συνεγήρασάν μοι οφθαλμοί, χείρες, πόδες, νους, γλώσσα, όλα τα μέλη και ου δύναμαι”.»

Οι συγκλονιστικές μαρτυρίες παιδιών: «Ήταν σαν να πατούσε στη γη, αλλά να υψώνεται στην Ωραία Πύλη»

Η σχέση από το παρελθόν του πατρός Εμμανουήλ με τον Όσιο Γέροντα Φιλόθεο, ακουμπά σε μια συγκυρία που τον γεμίζει ευγνωμοσύνη. Ο π. Εμμανουήλ αφηγείται:

«Η μητέρα μου γεννήθηκε στην Πάρο, όπου προπολεμικά ζούσε εκεί η πολυμελής οικογένεια των γονέων της. Συχνά πήγαιναν και στη Λογγοβάρδα, όπου Ηγούμενος ήταν ο π. Φιλόθεος. Στα επόμενα χρόνια η οικογένεια μετακόμισε στην Αίγινα. Μέσα στην δεκαετία, λοιπόν, του ΄60, όποτε ερχόταν στην Αίγινα ο π. Φιλόθεος για να προσκυνήσει τα Λείψανα του Αγίου Νεκταρίου, συνήθως περνούσε και από το σπίτι της γιαγιάς, όπου συγκεντρώνονταν οι συγγενείς για να εξομολογηθούν.

Σέβονταν πολύ τον Γέροντα, θυμάμαι μάλιστα πως φύλαγαν και το νερό από το ποτήρι που έπινε … “και το νερό του αγίασμα”, έλεγαν! Τότε μικρό παιδί ήμουν, και θυμάμαι ότι με πήγαν να εξομολογηθώ κι εγώ για πρώτη φορά στη ζωή μου! Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ο Γέροντας Φιλόθεος κατέστη ο πρώτος μου πνευματικός. Αργότερα, ως φοιτητής, διατηρούσα αλληλογραφία μαζί του.»

Σε καιρούς που εκτυλίσσονται γεγονότα ζωηρής πνευματικής καρποφορίας, καλούνται κάποιοι να τα διακρίνουν, να τα θαυμάσουν και να τα διηγηθούν για να βρίσκουν καταφύγιο από τα βάσανα της καθημερινότητας, οι ίδιοι και οι επερχόμενες γενιές. Παιδιά και μεγαλύτεροι που είδαν τον άγιο Νεκτάριο παραδίδουν προφορικές μαρτυρίες που συγκεντρώνει ο π. Εμμανουήλ:

«Ο Άγιος Νεκτάριος, όταν ζούσε, συνήθιζε να κατεβαίνει με το γαϊδουράκι του στην πόλη της Αίγινας για ψώνια ή για άλλες εργασίες και Μυστήρια. Διανυκτέρευε στο Μετόχι της Μονής. Δεν υπήρχαν τότε πολλά σπίτια, μόνο δέντρα, μάλιστα έδενε το ζώο σε ένα πεύκο, μέσα στο κτήμα. Αρκετές φορές λειτούργησε σε Εκκλησίες του νησιού και στη Μητρόπολη. Συνδέθηκε έτσι πνευματικά με τον εφημέριο της Εκκλησίας, τον π. Παναγή Εμμανουήλ και την πρεσβυτέρα του Ελένη, αρκετές μάλιστα φορές φιλοξενήθηκε στο σπίτι του ιερέα.

Υποκύπτοντας στις παρακλήσεις των κατοίκων λειτούργησε στη Μητρόπολη και λύθηκε η φοβερή ανομβρία που μάστιζε το νησί. Κάποτε χοροστάτησε στην εξόδιο Ακολουθία ενός καλού ιερέα της Μητροπόλεως, του π. Νικολάου Μουτσάτσου. Μερικά παιδιά τότε είδαν τον Άγιο, σαν να μην πατούσε πάνω στη γη, αλλά να υψώνεται μπροστά στην Ωραία Πύλη. Τις επόμενες μέρες κυκλοφόρησε στην Αίγινα το εξής έμμετρο:

“Ο παπα- Νικόλας ο πονόψυχος παρέδωσε ψυχή και πάει!

Και ο Δεσπότης της Μονής, ντυμένος στα χρυσά, ψηλά πετάει ”.

Μια φορά ο άγιος Νεκτάριος πονούσε από κολικό στο νεφρό του. Γονάτισε μπροστά στην εικόνα του Αγίου Διονυσίου, στο τέμπλο, και τον παρακάλεσε να του πάρει τον πόνο. Ο πόνος αμέσως “κόπηκε μαχαίρι”! Και από ευγνωμοσύνη ο Άγιος Νεκτάριος κρέμασε τότε στην εικόνα του Ζακυνθινού Ιεράρχη ένα Αρχιερατικό του εγκόλπιο. Αυτό υπάρχει μέχρι σήμερα πάνω στην εικόνα του Αγίου Διονυσίου, δεξιά στο τέμπλο.»

«Αν γίνει εξέταση, θα βρουν το DNA του Αγ. Νεκταρίου πάνω στο φυλακτό μου!»

Οι εκμυστηρεύσεις των κατοίκων του νησιού στον π. Εμμανουήλ Γιαννούλη βρίσκουν γόνιμο έδαφος, ανοίγουν τα μπαούλα της μνήμης και ως άλλα προικιά παραδίδονται σε κοινή θέα οι ιστορίες των παππούδων που είχαν την τιμή να μετέχουν στη Συνάντηση με τον Άγιο Νεκτάριο. Η διήγηση συνεχίζεται:

« Τέσσερα μικρά αγόρια βοηθούσαν τον Αγιο να ανεβάσει τα ψώνια στο γαϊδουράκι του. Κάποια μέρα ο Αγιος από ευγνωμοσύνη τους χάρισε από ένα φυλακτό. Τα τρία χάθηκαν, το τέταρτο διαγράφοντας μία θαυμαστή διαδρομή, διασώθηκε. Κάποιος που είχε αυτό το ιερό κειμήλιο για πολλά χρόνια στο σπίτι του, συγκινήθηκε και θεώρησε καλό να μου το δωρίσει. «Άν γίνει εξέταση, θα βρουν το D.N.A του Άγίου Νεκταρίου πάνω του… », μου είπε.

Επίσης μια ενορίτισσα μου διηγήθηκε πώς χτίστηκε το εκκλησάκι του αγίου Στυλιανού, κοντά στο κέντρο υγείας της Αίγινας: “Ο Άγιος Νεκτάριος υπέδειξε το μέρος και είπε στον παππού μου να το κτίσει! Ο παππούς Στέλιος ήταν αγωγιάτης και κουβαλούσε με την άμαξα τα υλικά, όταν ο Άγιος επισκεύαζε το μοναστήρι της αγίας Τριάδος. Έτσι συνδέθηκαν!

Κάποια μέρα, καθώς ανέβαινε ο παππούς με το άλογο, γυρίζει να δει το μοναστήρι του Αγίου Νεκταρίου και τι βλέπει; Ένα μαύρο σύννεφο είχε καλύψει πάνω το μοναστήρι! Αφήνει αμέσως το άλογο και ανεβαίνει με τα πόδια στο μοναστήρι της Αγίας Τριάδας. Μπαίνει μέσα και βλέπει τρία άτομα… Δικάζανε τον Άγιο! Γυρίζει τότε ο Άγιος και του κάνει νόημα με το χέρι λέγοντας: Μη στενοχωρείσαι, Στυλιανέ! Όλα καλά θα πάνε…”. Στη στιγμή, οι τρεις χάσανε το φως τους! Αμέσως έπεσε ο Άγιος στα γόνατα και προσευχήθηκε… Μετά από λίγο, τους ήρθε η όραση! Ευεργέτησε δηλ. ο Άγιος εκείνους που τον τυραννούσαν!

Κάθε μάρτυρας ενός θαύματος θα είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το γεγονός που είδε με τα μάτια του. Η σχέση του με αυτό που είδε είναι σχέση μοναδική και προσωπική. Κανείς δεν μπορεί να υποκαταστήσει τον μάρτυρα στη μοναχική σχέση που τον συνδέει με το θαυμαστό συμβάν. Αυτό που τον λυτρώνει όμως είναι η διήγηση του γεγονότος στους ανθρώπους. Γι’ αυτό οι μαρτυρίες για τους Αγίους είναι φωτεινό υλικό στο κράμα της ιστορίας που διαμορφώνει την εξιστόρηση και γίνεται προβολέας στα σκοτάδια μας.

* Περισσότερες επιστολές και μαρτυρίες έχουν καταγραφεί στο βιβλίο του πατρός Εμμανουήλ Γιαννούλη «Ο Άγιος Νεκτάριος και ο Όσιος Γέροντας Φιλόθεος Ζερβάκος» εκδόσεις ΕΠΤΑΛΟΦΟΣ.

* Οι φωτογραφίες είναι από το προσωπικό αρχείο του π. Εμμανουήλ.

__________

Σοφία Χατζή

δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ, 25.11.2020

 

ακούστε σχετική εκπομπή της Πειραϊκής Εκκλησίας :

https://youtu.be/_b_ZU6B52uo