Ώρα ἦν ὡς ἕκτη»(Πατερικές ερμηνείες). Πατήρ Άνθιμος.

Χριστός Ανέστη καληνύχτα σε όλους.....!!

Ώρα ἦν ὡς ἕκτη»(Πατερικές ερμηνείες)

—————————————————-

Η χρονικὴ δήλωση «ὥρα ἦν ὡς ἕκτη» εξυπηρετεί μόνο τον καθορισμό της ώρας και της παρουσίασης του πρωταγωνιστή. Βεβαίως παραμένει ανοιχτό το συχνό ερώτημα, γιατί η Σαμαρείτισσα πηγαίνει στην πηγή για να αντλήσει νερό

ειδικά κατά την πλέον θερμή ώρα της ημέρας.

Οι Πατέρες σχολιάζουν ως εξής την έκτη ώρα κατά την οποία πραγματοποιήθηκε η συνάντηση του Χριστού με τη Σαμαρείτιδα.

Α.Ο Μωυσής μετά τον φόνο ενός Αιγυπτίου ο οποίος κακομεταχειριζόταν ένα συμπατριώτη του, λόγω του φόβου της τιμωρίας από τον Φαραώ, αυτοεξορίζεται.

Φτάνει σε ένα πηγάδι στη γη Μαδιάμ όπου συναντά τη μέλλουσα σύζυγό του Σεπφώρα. Ο Ιώσηπος μας πληροφορεί ότι ήταν μεσημβρία. Την ίδια περίπου ώρα που ο Μωυσής συνάντησε τη Σεπφώρα, συναντά και ο Χριστός στη πηγή του ποιμένος πατριάρχη Ιακώβ (συζύγου της Λεία και τηςΡαχήλ) μία Σαμαρείτισσα. Μία γυναίκα μοναχική, «βδελυκτή» και μισητή (για τα ιουδαϊκά δεδομένα), η οποία επιπλέον έχει ήδη έλθει εις γάμου κοινωνία με έξι διαδοχικούς άνδρες και έχει ενώπιόν της τον κατά σειρά έβδομο. Έτσι, ως κατεξοχήν «Νυμφίος», αποκαλύπτεται στον ακροατή του Ιω κεφ. 2-4 ο σαρκωμένος Λόγος-Σοφία, ο ὤν ἐν τοῖς κόλποις τοῦ Πατρός. Κι ενώ ο διάλογος του Μωυσή με τη Σεπφώρα θα οδηγήσει σε σωματική ένωση, ο διάλογος του Χριστού με τη Σαμαρείτισσα θα οδηγήσει σε πνευματική ένωση. Θα αποτελέσει ο Χριστός τον έβδομο άνδρα της, που συμβολικά μπορεί να σημαίνει τον τέλειο πνευματικά. Ο Χριστός γίνεται δηλαδή πνευματικός Νυμφίος για τη Σαμαρείτισσα προσφέροντάς της την αστείρευτη πηγή με το ζων ύδωρ της λατρείας του Θεού εν Πνεύματι και αληθεία

Β.Ο Ωριγένης παρομοιάζει τη Σαμαρείτιδα με τη Ρεβέκκα. Επειδή δε ήταν ἐπαινετὴ ἡ τῆς ῾Ρεβέκκας ὑδρία, οὐ καταλείπεται ὑπ’ αὐτῆς, ἡ δὲ τῆς Σαμαρείτιδος <οὐκ> οὖσα, ὥρᾳ ἕκτῃ ἀφίεται. Η υδρία προφανώς της ομόφυλης συζύγου του Πατριάρχη είναι επαινετή διότι δύναται να ξεδιψάσει, ενώ της Σαμαρίτισσας τελικά αδυνατεί και εγκαταλείπεται κατόπιν κενή. Επίσης μέσω της επισήμανσης της ώρας αποδεικνύεται ότι ο Ιησούς έχει αυθεντικά ανθρώπινο σώμα αφού αισθάνεται την κόπωση της μεσημβρίας:

Γ.Ο άγ. Μάξιμος ο Ομολογητής αναφέρει την έκτη ώρα ως τον καιρό κατά τον οποίο περιλάμπεται η ψυχή από παντού από τις ακτίνες της γνώσης λόγω της παρουσίας του Λόγου σε αυτὴν που σηματοδοτεί την παρέλευση της σκιάς του νόμου.

Δ.Ο Θεοφάνης ο Κεραμεύς (1129–1152 μ.Χ.) σχολιάζει ότι η αναφορά στην ώρα φανερώνει το εγκρατές στην τροφή, το λιτό και το φιλόσοφο. Έως το μεσημέρι ο Χριστός ήταν άσιτος, αν και πεζοπορούσε θερμαινόμενος από τον ήλιο. Επίσης η

αναφορά στην ώρα δηλώνει ότι την ίδια ώρα που η Εύα λάμβανε το δηλητήριο της παρακοής, η απόγονη της Εύας Σαμαρείτισσα λάμβανε το λυτήριο της αμαρτίας.

Ε. . Επιπλέον υπάρχουν τρεις μυστικοί λόγοι για την αναφορά της έκτης ώρας:

(α) Πρώτον. ο Χριστός σαρκώθηκε κατά την έκτη ηλικία του κόσμου. Πρόκειται

για ερμηνεία του ιερού Αυγουστίνου.

1ος αιώνας: Από τον Αδάμ στον Νώε

2ος αιώνας: Από τον Νώε στον Αβραάμ

3ος αιώνας: Από τον Αβραάμ στον Δαβίδ

4ος αιώνας Από τον Δαβίδ μέχρι τη μετοίκηση Βαβυλώνας

5ος αιώνας: Από τη μετοίκηση Βαβυλώνας μέχρι τη Βάπτιση Ιωάννη

6ος αιώνας: Ο αιώνας του Χριστού

(β) Δεύτερον ο άνθρωπος δημιουργήθηκε την έκτη ημέρα και ο Χριστός συνελήφθη τον έκτο μήνα. Υπονοεί το Λκ. 1:26 όπου επισημαίνεται ο «μήνας» της εγκυμοσύνης της Ελισάβετ.

(γ) Τρίτον ο Κύριος ήλθε και έγινε φορέας μέσω της άνθησης της αγάπης στις καρδιές εξαιρετικής ευημερίας, όπως συμβαίνει και όταν μέσω ήλιος βρίσκεται στην λαμπρότερη του στιγμή (πρβλ. Ιώβ 31:26). Η παρουσία ταυτόχρονα σήμανε τον μαρασμό της φυσικής αγάπης (σωματικής έλξης).

ΣΤ. Πιθανόν ο Ευαγγελιστής θέλει να δημιουργήσει την εξής αντίθεση στους ακροατές του. Όντως η Σαμαρείτιδα βρισκόταν σε μια ασυνήθιστη ώρα για άντληση νερού η οποία γινόταν πρωί ή απόγευμα όπου ο ήλιος δεν έκαιγε.

Βεβαίως όμως ήταν η κατάλληλη ώρα για να αποκομίσει το «ζων ύδωρ» από τον «πνευματικό ήλιο». Το ζωντανό ύδωρ (που συνιστά παράδοξο, καθώς το ύδωρ ακόμη και νεαρό [< νερό] είναι νεκρό), αποτελεί στο ευαγγέλιο του Ιωάννη μεταφορά της παρουσίας του Πνεύματος, δεν ξεδιψά απλώς αλλά μεταμορφώνει τον φορέα του σε ζωοδόχο πηγή που μετατρέπει τη στέπα που τον περιβάλλει σε παράδεισο.( Σάββα Αγουρίδη, Ερμηνεία Καινής Διαθήκης 4. Το Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο Α΄ Κεφ. 1)

Ζ.Ταυτόχρονα στην αφήγηση περί της έκτης ώρας της Μεγάλης Παρασκευής υπάρχουν παραλληλισμοί με εκείνη της Σαμαρίτισσας: (α) Στα εδάφια 4:6 και 19:1 κ.ε. ο Ιησούς παρουσιάζεται ως πάσχων. (β) Ο Ιησούς στην πηγή του Ιακώβ

την έκτη ώρα με το πρώτο ἐγώ εἰμί αποκαλύπτει τη μεσσιανική του ταυτότητα. Την ίδια ώρα της Παρασκευής του Πάσχα στην αγία Πόλη ο Πιλάτος παρουσιάζει στους Ιουδαίους τον Ιησού με τις λέξεις ἴδε ὁ βασιλεὺς ὑμῶν (γ) Ο βδελυκτός Σαμαρειτικός λαός αποδέχεται το Νυμφίο ενώ ο ιουδαϊκός, ο ἴδιοι, τον απορρίπτουν και τον θανατώνουν φρικτά ενώ εκείνος και πάλι θα κραυγάσει

Διψώ όπως στη Σαμαρίτισσα (Ιω 4:6,19,28).