Ἰανουάριος,ἒχων ἡμέρας λα'ἡ ἡμέρα ἒχει ὣρας ι'καί ἡ νύξ ὣρας ιδ'

Ἰανουάριος,

ἒχων ἡμέρας λα'

ἡ ἡμέρα ἒχει ὣρας ι'καί ἡ νύξ ὣρας ιδ'

Τήν 1η Ἰανουαρίου ἡ Ἐκκλησία ἑορτάζει τήν Περιτομή τοῦ Χριστοῦ καί τήν ἑορτή τοῦ Μεγάλου Βασιλείου. Ἡ ἡμέρα εἶναι ἐπίσημη καί ἑορταστική. Ἀπό τήν παραμονή ὃλες οἱ νοικοκυρές ἑτοιμάζουν τίς πίτες τους γιά τό τραπέζι. Εἶναι πίτες μέ τρία φύλλα, ἀνοιγμένα στό χέρι, τυρόπιτες ἢ αύγόπιτες ἢ ἂλλου εἲδους καί καθόλου δέν μοιάζουν μέ τίς τύπου τσουρεκιοῦ βασιλόπιτες. Μέσα σ' αὐτές ἡ νοικοκρά βάζει καί ἓνα νόμισμα, γιά νά δοῦν σέ ποιόν θά πέσει. Αὐτός θά εἶναι ὁ τυχερός τῆς χρονιᾶς.

Τά παλιά χρόνια ἒβαζαν χρυσό ἢ ἀργυρό ἢ κωνσταντινᾶτο, πού τό φύλαγαν ὃλο τό χρόνο στό εἰκονοστάσι γιά νά τό χρησιμοποιήσουν ξανά τόν ἐρχόμενο χρόνο. Τό κόψιμο τῆς πίτας γίνεται τήν παραμονή άπό τόν νοικοκύρη τοῦ σπιτιοῦ μέ τό ἲδιο τυπικό τοῦ χριστόψωμου. Σήμερα πολλά ἒθιμα τηροῦνται ἀλλά καί πολλά ἒχουν ἁπλοποιηθεῖ. Τά μεσάνυχτα θά ἀκουστοῦν πυροβολισμοί τήν ὣρα τῆς ἀλλαγής τοῦ χρόνου. Ἀπό εἰκοσαετίας καθιερώθηκε, ἀπό τόν ἀείμνηστο Μητροπολίτη κ. Νικόδημο, νά ὐποδεχόμεθα μέ ψαλμούς καί ὓμνους καί μέ κόψιμο τῆς βασιλόπιτας τόν καινούριο χρόνο στό Ναό, μέ κωδωνοκρουσίες καί φωταψίες.

Τό πρωί τελεῖται ὁ Ὂρθρος καί ἡ Θεία Λειτουργία τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, ἐπί τῂ μνήμῃ τοῦ Ἁγίου. Ἡ Θεία Λειτουργία του γίνεται δέκα φορές τό χρόνο, διά τό κατανυκτικόν καί τήν μεγάλη της διάρκεια. Ψάλλεται ἡ δοξολογία γιά τόν Νέο Χρόνο καί κόβεται ἡ βασιλόπιτα.

Εἶναι ἡ μέρα κατά τήν ὁποία ὃλοι οἱ ἐνορίτες ἐκκλησιάζονται, καθώς καί ὃλα τά παιδιά, τά ὁποῖα μετά τή Θεία Λειτουργία λένε τά κόλιντα. Στήν εῖσοδο τοῦ Ναοῦ βγαίνει ὁ ἱερέας καί τά παιδιά ψάλλουν τό «Ἀρχιμηνιά κι ἀρχιχρονιά» κρατώντας ὃλα ἀπό ἓνα κλαδί ἐλιᾶς. Ἒχουν περασμένα στόν ὦμο τους σακούλια πού τούς ἒφτιαξαν οἱ μάνες τους ἀπό ὡραῖες πετσέτες ὑφασμένες στόν ἀργαλιό. Παίρνουν εὐχή καί εὐλογία καί γυρίζουν ὃλο τό χωριό χτυπώντας μέ τό κλαδί τῆς ἐλιᾶς τίς πόρτες σπίτι-σπίτι. Κάθε νοικοκυρά ἒχει ἐτοιμάσει τά κόλιντα, ψωμάκια ἑφταζυμίτικα, πού τά λένε βλογούδια ἢ κλίκια. Εἶναι ωραιότατα, μέ διάφορα σχέδια καί κεντήματα ἐπάνω τους ἀπό τό ἲδιο ζυμάρι μέ λουλούδια, πεταλοῦδες, σταυρούς καί διάφορα ἂλλα στολίδια. Τά παλιά κεράσματα ἦταν καραμέλες, ξυλοκέρατα καί τά σύκα. Στούς μεγάλους, πού περνοῦσαν νά χαιρετίσουν κί αὐτοί σπίτι - σπίτι, πρόσφεραν κονιάκ καί φοντάν.

Ἀπό τό βιβλίο «Ἀπό τόν Σεπτέμβριο ὥς τον Αὔγουστο» π.Αν