Κώστας Γανωτής: Μύστης αἰωνιότητος

Ὑπῆρξε σημεῖο ἀναφορᾶς γιὰ πολλοὺς 

ἀλλὰ καὶ γιὰ μένα προσωπικὰ 

ὡς πρὸς τὸ ὕφος καὶ τὴν ἐκφορὰ τοῦ λόγου, 

ἀκόμη καὶ στὴν πιὸ ἐπίσημη ὁμιλία του, 

ἡ ὁποία, ζυμωμένη μὲ τὴν ἁπλότητα καὶ 

τὴν οἰκειότητα ποὺ ἐξέπεμπε, 

εἶχες τὴν ἐντύπωση πὼς ἀπευθυνόταν 

στὸν καθένα ἀπὸ τοὺς ἀκροατές του ξεχωριστά. 

Κάθε του σκέψη σοῦ ἔδινε τὴν ἐντύπωση 

πὼς ἦταν φτιαγμένη γιὰ νὰ ἀποτελέσει 

ὑλικὸ μιᾶς προσωπικῆς κουβεντούλας 

κάτω ἀπὸ μιὰ κληματαριά, 

μὲ τὴ βανίλια ὑποβρύχιο στὸ τραπέζι 

καὶ τὰ τζιτζίκια νὰ χαλᾶνε τὸν κόσμο. 

Ὁ Κώστας Γανωτὴς ἦταν μιὰ καλοκαιριάτικη μέρα 

σὲ ἕνα ἑλληνικὸ παιδαγωγικὸ περιβάλλον, 

τὸ ὁποῖο παρέλαβε ἕναν ἀσύλληπτο πλοῦτο γνώσης 

καὶ πνευματικότητας καὶ τὸν μετέτρεψε 

σὲ ἕνα παγωμένο καὶ ἀνιαρὸ ὑλικό, χρήσιμο μόνον 

γιὰ τὴν εἰσαγωγὴ σὲ μιὰ ἀνώτατη σχολή.

Ἀναρωτήθηκα συχνὰ τί εἶναι τὸ γοητευτικότερο 

στὴν προσωπικότητα τοῦ μεγάλου αὐτοῦ δασκάλου, 

ἀπέναντι στὸν ὁποῖον θὰ στέκομαι ἰσόβιος μαθητής. 

Τί εἶναι αὐτὸ ποὺ ἁλάτιζε τὸν λόγο του καὶ 

σὲ ἔκανε νὰ ἀπορεῖς πόσο γρήγορα περνάει ἡ ὥρα, 

κάθε φορὰ ποὺ ἐρχόσουν σὲ ἐπαφὴ μαζί του. 

Τελικὰ τὸ βρῆκα καὶ εἶμαι βέβαιος πὼς αὐτὸ εἶναι: ἡ ἐλπίδα! 

Ἡ ἐλπίδα πὼς τὸ φῶς τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου 

εἶναι πανίσχυρο καὶ ἀξίζει τὸν κόπο νὰ ἀναλωθεῖ κανεὶς 

προκειμένου νὰ τὸ φέρει στὴν ἐπιφάνεια. 

Ἡ ἐλπίδα πὼς ὁ κόσμος θὰ ὑποταχθεῖ τελικὰ

σὲ αὐτὸ τὸ φῶς καὶ ὅτι οἱ ὀδύνες ποὺ βιώνουμε καθημερινὰ 

δὲν εἶναι παρὰ τὰ στενοσόκακα μιᾶς παλιᾶς πόλης πού, 

ὅσο κι ἂν χαθεῖς, τελικὰ θὰ βγεῖς στὴν πλατεία της.

1999, λίγο μετὰ τὴν δεύτερη μεγάλη φωτιὰ στὴν Πεντέλη, 

σὲ ἐκδρομὴ τοῦ Κέντρου Νεότητας τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς, 

κατεβαίνουμε μὲ τὸ πούλμαν ἀπὸ τὴν πλατεία τῆς Πεντέλης 

λίγο πρὶν τὸν πύργο τῆς Δούκισσας τῆς Πλακεντίας.

Μαυρίλα ἀφόρητη, καμένοι κορμοί, στάχτες παντοῦ.

Κάθεται μπροστὰ δεξιὰ μὲ τὴ σύζυγό του, ἀριστερὰ ἐγώ,

καὶ τοῦ καταθέτω τὴν ἀπελπισία μου, λέγοντάς του 

πὼς δὲν ἀξίζουμε ὡς ἄνθρωποι 

τὴν ὀμορφιὰ τῆς δημιουργίας.

Μὲ κοιτάζει καί, χαμογελώντας, 

ρίχνει γύρω του μιὰ ματιά. 

Στρέφεται ξανὰ πρὸς ἐμένα καὶ μοῦ λέει:

«Μὴ σὲ νοιάζει, θὰ ξανανθίσουνε. 

Μοίρα τους εἶναι νὰ γίνουν 

τρεῖς φορὲς ὡραιότερα 

μέχρι ποὺ καμία ἀσκήμια 

δὲν θὰ μπορεῖ πιὰ νὰ τὰ μαυρίσει».

Ἠλία Λιαμῆ

Κώστας Γανωτής: Μύστης αἰωνιότητος

Τεῦχος 359, Ἰούνιος 2023