Η παραβολή του τελώνη και του Φαρισαίου μας προειδοποιεί για την υπερηφάνεια και για μια από τις πιο συνηθισμένες εκδηλώσεις της - το να κρίνουμε τον πλησίον μας.Αρχιμανδρίτης Ραφαήλ ( Καρελίν)

 

Η παραβολή του τελώνη και του Φαρισαίου μας προειδοποιεί για την υπερηφάνεια και για μια από τις πιο συνηθισμένες εκδηλώσεις της - το να κρίνουμε τον πλησίον μας.

Δύο άνθρωποι μπήκαν στον ναό της Ιερουσαλήμ, προσευχόμενοι και οι δύο στον Θεό. Ο ένας βγήκε φωτισμένος και δικαιωμένος, ο άλλος επιβαρυμένος με νέες αμαρτίες. Ενας υπήρχε ένας τελώνης - φοροεισπράκτορας, του οποίου το επάγγελμα θεωρούνταν επαίσχυντο στην Ιουδαία, όπως η τέχνη του δήμιου. Ο άλλος ήταν ένας Φαρισαίος που ανήκε σε μια αίρεση της οποίας τα μέλη αποκαλούσαν τους εαυτούς τους αγνούς, εκλεκτούς και άγιους και αναζητούσαν εξουσία πάνω στον εβραϊκό λαό.

Ο τελώνης, σταματώντας στο κατώφλι, έχυσε δάκρυα μετανοίας και χτυπήθηκε στο στήθος. Τα χείλη του ήταν σιωπηλά, αλλά από την καρδιά του βγήκε μια βουβή κραυγή: «Θεέ μου! ελεήσου με, έναν αμαρτωλό!» Είδε τις αμαρτίες του, πολυάριθμες σαν την άμμο της θάλασσας, είδε τις αμαρτίες του να υψώνονται σαν λόφους και βουνά. Έκλαψε σιωπηλά, και τα δάκρυά του, πέφτοντας στο έδαφος, έφτασαν στον Θρόνο του Θεού και, σαν πύρινο ρυάκι, έπλυναν τις αμαρτίες του. Ο τελώνης στάθηκε στο ναό με σκυμμένο το κεφάλι. Συλλογίστηκε μόνο τις αμαρτίες του και η άβυσσος του ελέους του Θεού άνοιξε μπροστά του, σαν μια τεράστια θάλασσα, τα βάθη της οποίας μπορούσαν να καταπιούν τις βαριές πέτρες των αμαρτιών του.

Ο Φαρισαίος μπήκε στο ναό με αλαζονεία με αυτοπεποίθηση, κοιτάζοντας γύρω του, αναζητώντας σημάδια προσοχής και σεβασμού από τον κόσμο. Το βλέμμα του Φαρισαίου έπεσε στον τελώνη. Ανατρίχιασε από αηδία, σαν να είχε αγγίξει ένα ακάθαρτο ζώο. Και είπε τρελά λόγια: «Θεέ μου! Σας ευχαριστώ που δεν είμαι σαν τους άλλους ανθρώπους, ληστές, παραβάτες, μοιχούς, ή σαν αυτόν τον φοροεισπράκτορα...» Ο Φαρισαίος ευχαρίστησε τον Θεό που οι άλλοι άνθρωποι ήταν χειρότεροι από αυτόν, ότι οι άλλοι άνθρωποι ήταν αμαρτωλοί.

Ο τελώνης στάθηκε στο κατώφλι, χωρίς να τολμήσει να σηκώσει τα μάτια του στον ουρανό. Ο Φαρισαίος στάθηκε σε μια περήφανη στάση, θεωρώντας τον εαυτό του τον πιο άξιο γιό του Αβραάμ, σαν να ενσαρκώνονταν μέσα του όλες οι αρετές των αρχαίων προφητών και ηρώων των Μακκαβαίων, σαν να είχε αγγελικά φτερά πίσω από την πλάτη του. Αλλά αυτά τα φτερά αποδείχτηκαν τα φτερά μιας νυχτερίδας. Ο τελώνης έφυγε από το ναό, φωτισμένος από τη χάρη του Θεού. Ο Φαρισαίος έφυγε από το ναό, περικυκλωμένος από πνευματικό σκοτάδι, σαν να ήταν καλυμμένος με ένα μαύρο, αδιαπέραστο πέπλο.

Η καταδίκη είναι ένα κλαδί του καταραμένου, απορριφθέντος από τον Θεό δέντρου της υπερηφάνειας. Καμία αμαρτία δεν καταδικάζεται τόσο στις Αγίες Γραφές όσο η καταδίκη και η συκοφαντία, γιατί η ίδια η λέξη «διάβολος» σημαίνει συκοφάντης - που σημαίνει ότι ο συκοφάντης παρομοιάζεται με δαίμονα. Στους συκοφάντες που καταδικάζουν τον πλησίον τους, εκπληρώνεται η κατάρα που είπε ο Κύριος στον διάβολο: «... θα περπατάς στην κοιλιά σου, και θα τρως χώμα όλες τις ημέρες της ζωής σου...» Τι σημαίνουν αυτά τα λόγια ? Ένας συκοφάντης που καταδικάζει τον αδελφό του και διαδίδει κουτσομπολιά δεν μπορεί να ανέβει πνευματικά στον Παράδεισο και δεν μπορεί να είναι σε κοινωνία με τον Θεό.

Η κρίση μας είναι πάντα άδικη γιατί βλέπουμε μόνο το εξωτερικό και η καρδιά ενός άλλου είναι κρυμμένη από εμάς, γιατί δεν ξέρουμε το αύριο. Ένα παράδειγμα αυτού είναι ο ληστής και ο Ιούδας. Ο Ιούδας ήταν ένας από τους πιο κοντινούς μαθητές του Ιησού Χριστού. Αυτός, όπως και οι άλλοι απόστολοι, θεράπευε τους αρρώστους, έδιωχνε με χάρη τους δαίμονες και κήρυττε το Ευαγγέλιο. Φαινόταν ότι είχε ήδη σωθεί. Όμως ο Ιούδας από απόστολος έγινε ο πιο τρομερός προδότης. Το όνομά του παρέμεινε ένα ζοφερό σύμβολο αχαριστίας και προδοσίας. Το όνομα του Ιούδα είναι μια αιώνια επαίσχυντη κηλίδα στο πρόσωπο της ανθρωπότητας.

Ο ληστής πέρασε όλη του τη ζωή ληστεύοντας, σκοτώνοντας, βιάζοντας, κρύβοντας στις σπηλιές της ερήμου της Ιεριχούς, επιτιθέμενος στους ανθρώπους σαν άγριο θηρίο. Ήταν καλυμμένος παντού με ανθρώπινο αίμα. Αφού πιάστηκε, καταδικάστηκε σε θάνατο και καρφώθηκε στον σταυρό, άρχισε να βλασφημεί τον Σωτήρα και φαινόταν ότι ήταν ήδη ένα σίγουρο θύμα της κόλασης, το θήραμα ενός δαίμονα. Όμως την τελευταία στιγμή της ζωής του μετανόησε, ομολόγησε τον εσταυρωμένο Χριστό ως Κύριο και η μετάνοια τον μετέφερε στον ουρανό με τα δυνατά φτερά της.

Έτσι, η παραβολή του τελώνη και του Φαρισαίου μας προειδοποιεί για την πιο τρομερή αμαρτία - την υπερηφάνεια. Η υπερηφάνεια τάραξε τους ουρανούς, έκανε δαίμονες από αγγέλους, άνοιξε τα βάθη της κόλασης και άναψε φωτιά στον κάτω κόσμο. Η υπερηφάνεια είναι επίσης η αρχή κάθε αμαρτίας για εμάς.

Η ταπεινοφροσύνη και η υπερηφάνεια είναι δύο δρόμοι. Το ένα είναι το μονοπάτι του φωτός, το άλλο είναι το μονοπάτι του αιώνιου σκότους. το ένα είναι το μονοπάτι της ζωής, το άλλο είναι ο θάνατος. Ας επιλέξουμε τον δρόμο της ταπείνωσης για να κερδίσουμε την αιώνια ζωή! 

Αρχιμανδρίτης Ραφαήλ ( Καρελίν)