Αρχιμανδρίτης Ραφαήλ ( Καρελίν ).«Κυριακή της Συγχώρεσης».

 

«Κυριακή της Συγχώρεσης». Η Εκκλησία μας προστάζει σήμερα να συγχωρούμε όλους όσους μας προσέβαλαν και να ζητάμε συγχώρεση από αυτούς για τους οποίους φταίμε. Στην ουσία είμαστε ένοχοι μπροστά σε όλους. Η αμαρτία που ξεκινάει από την καρδιά του ανθρώπου, ακόμα κι αν είναι αμαρτωλή σκέψη, όχι μόνο δηλητηριάζει την ψυχή, αλλά και εκπέμπει φαινομενικά αόρατες ακτίνες, σαν φονικά φεγγάρια ακτινοβολίας, που μολύνουν και μολύνουν τα πάντα γύρω, σκοτεινιάζουν τη ζωή των συγγενών και τους φίλους, έτσι ώστε ο αμαρτωλός να προκαλέσει κακό όχι μόνο στον εαυτό σας, αλλά και στους ανθρώπους γύρω του και σε ορισμένες λεπτές συνέπειες - σε όλη την ανθρωπότητα. Γι' αυτό είμαστε αληθινά ένοχοι μπροστά σε όλους: γιατί ποιος είναι χωρίς αμαρτία;

Η λέξη «συγγνώμη» είναι μια από τις πιο λαμπρές στη γη. Όταν οι άνθρωποι χωρίζουν, λένε ο ένας στον άλλο: «Αντίο!», «Συγχώρεσέ με!», δηλαδή: μπορεί να μην ξαναδούμε ο ένας τον άλλον. Ας μην έχουμε λοιπόν το κακό της ασυγχώρησης, αυτό το μυστικό δηλητήριο φιδιού, στις καρδιές μας.

Αναζητούμε γαλήνη και ησυχία, αλλά ακολουθούμε λάθος δρόμο: θέλουμε οι άνθρωποι να ζουν σύμφωνα με τη θέλησή μας. Δεν θα μπορέσουμε ποτέ να το πετύχουμε αυτό. Θα βρούμε εσωτερική γαλήνη και ηρεμία μόνο όταν δεν κατηγορούμε τους άλλους για όλα τα προβλήματα και τα προβλήματα της ζωής, αλλά μόνο τον εαυτό μας - και κανέναν άλλον.

Μερικοί άνθρωποι μπερδεύονται: «Πώς μπορώ να ζητήσω συγχώρεση εάν ένα άτομο με προσέβαλε, μου προκάλεσε μεγάλη προσβολή ή μου φέρθηκε σκληρά;» Αλλά ο Κύριος είπε: «Συγχωρήστε, και θα συγχωρεθείτε... με το μέτρο που χρησιμοποιείτε, θα σας μετρηθεί» (πρβλ. Λουκάς 6:37-38). Όσο μεγαλύτερη είναι η αδικία και η προσβολή που συγχωρείς, τόσο μεγαλύτερη είναι η χάρη και η ανταμοιβή που θα λάβεις από τον Θεό. Συχνά αντιτίθενται σε αυτό: «Με αδίκησαν άδικα!» Αλλά αυτή είναι μόνο η προσωρινή μας τύφλωση. Δεν έχουμε διαπράξει αμαρτίες στο παρελθόν για τις οποίες δεν λάβαμε αντίποινα; Τώρα, με αυτή τη φαινομενικά άδικη προσβολή, πληρώνουμε για τις αμαρτίες μας.

Ο μοναχός Εφραίμ ο Σύρος γράφει για το πώς μια μέρα βρέθηκε ένας νεκρός όχι μακριά από τον τόπο που ζούσε. Ο μοναχός τότε ήταν ακόμη νέος· τον υποπτεύτηκαν για φόνο, τον συνέλαβαν και τον έβαλαν στη φυλακή, όπου περίμενε τη δίκη και την καταδίκη του, ίσως και τη θανατική ποινή. Ο Άγιος Εφραίμ στη φυλακή νόμιζε ότι τον είχαν κατηγορήσει και τον αιχμαλωτίσουν μάταια· βλέποντάς τον ως δολοφόνο, φώναξε και ρώτησε τον Θεό: «Υπάρχει δικαιοσύνη σε αυτόν τον κόσμο;» Και ξαφνικά ο άγιος θυμήθηκε: ορίστε, παιδί ακόμα, βοσκάει πρόβατα. Περνάει ένας περιπλανώμενος. Τα σκυλιά όρμησαν πάνω του. Ο μικρός Εφραίμ θα μπορούσε κάλλιστα να τους διώξει, αλλά δίστασε και τα σκυλιά έσκισαν τον περιπλανώμενο μέχρι θανάτου. Και τότε ο άγιος κατάλαβε ότι οι περιπέτειές του ήταν τιμωρία για την αμαρτία που διέπραξε στην παιδική του ηλικία. Και αναφώνησε: «Κύριε, οι δρόμοι σου είναι ορθοί! Μεγάλη είναι η δικαιοσύνη Σου!» Να θυμάστε, λοιπόν, ότι δεν υπάρχει αδικία, ότι ο Κύριος μας στέλνει, στο πρόσωπο των ανθρώπων που μας προσβάλλουν, τιμωρία για τις αμαρτίες που κάποτε κάναμε.

Κάποιοι λένε: «Αν ζητήσω συγχώρεση, θα είναι μια εκδήλωση αδύναμου χαρακτήρα και δειλίας». Δεν είναι αλήθεια. Για να ζητήσεις συγχώρεση χρειάζεται μεγάλο θάρρος και αυτό το αίτημα είναι από μόνο του μια νίκη επί της υπερηφάνειας. «Μα ένα άτομο δεν θα με καταλάβει αν του ζητήσω συγχώρεση»; Με όποιο συναίσθημα κι αν προσεγγίσουμε έναν άνθρωπο, ένα τέτοιο συναίσθημα γεννιέται στην ψυχή του. Αλλά ας υποθέσουμε ότι ο παραβάτης σας ή, αντίθετα, το άτομο που προσβάλατε, πραγματικά δεν σας καταλαβαίνει, αλλά ο φύλακας άγγελός σας θα σας ευλογήσει! Τέτοια μέρα, παλιά, οι άνθρωποι επισκέπτονταν τους φίλους και τους γνωστούς τους, τους αποχαιρετούσαν για τη Σαρακοστή, σαν να ξεκινούσαν ένα μεγάλο ταξίδι. Οι Χριστιανοί πήγαιναν στο νεκροταφείο όπου ήταν θαμμένοι οι γονείς, οι συγγενείς και οι φίλοι τους και εκεί, στους τάφους, ζητούσαν συγχώρεση από τους νεκρούς και προσευχήθηκαν γι' αυτούς.

Ξέρουμε τέτοια περίπτωση από ζωές. Μια φορά κι έναν καιρό στην Κωνσταντινούπολη, σε λειτουργία, ένας παπάς και ένας διάκονος μάλωσαν. Είπαν πολλά προσβλητικά λόγια ο ένας στον άλλον. Ο διάκονος πήγε σπίτι του και από αγανάκτηση δεν ήρθε στην εκκλησία για αρκετές μέρες. Και όταν έφτασε, διαπίστωσε ότι ο ιερέας είχε πεθάνει και είχε ήδη ταφεί. Ο διάκονος δεν ήξερε τι να κάνει! Αφορίστηκε από τη λειτουργία, δεν πήρε μέρος στη λειτουργία, έκλαψε για την αμαρτία του, για το ότι δεν μπορούσε να ζητήσει συγχώρεση από τον ιερέα. Και έτσι είπαν στον διάκονο ότι υπήρχε ένας μυστικός άγιος του Θεού στην Κωνσταντινούπολη - ο άγιος δίκαιος Νικήτα, που μπορούσε να βοηθήσει τη θλίψη του. Ο διάκονος βρήκε τον Άγιο Νικήτα και του ζήτησε να προσευχηθεί για άφεση της αμαρτίας του. Ο άγιος είπε: «Απόψε έλα στη βεράντα της εκκλησίας όπου υπηρέτησες!» Ο διάκονος εκπλήρωσε όσα του πρόσταξαν. Μαζί περπάτησαν όλες τις εκκλησίες της Κωνσταντινούπολης, προσευχήθηκαν στο προστώο της καθεμιάς από αυτές (αυτό ήταν το έθιμο του Αγίου Νικήτα) και τελικά επέστρεψαν στην εκκλησία όπου υπηρετούσε ο διάκονος. Ο Άγιος Νικήτας γονάτισε και άρχισε να προσεύχεται θερμά. Και τότε έγινε ένα θαύμα: ο διάκονος είδε ότι οι πόρτες της εκκλησίας άνοιξαν από μόνες τους. Μπήκαν στον σκοτεινό ναό. Ξαφνικά το φως άναψε, οι Βασιλικές Πόρτες άνοιξαν και ο διάκονος είδε κληρικούς με φωτεινά άμφια να εκτελούν τη λειτουργία. Ανάμεσά τους ο διάκονος αναγνώρισε τον ιερέα που είχε προσβληθεί από αυτόν. Ο διάκονος γονάτισε μπροστά του, αγκάλιασε τα πόδια του και ζήτησε συγχώρεση. Ο ιερέας επίσης γονάτισε μπροστά στον διάκονο και με τη σειρά του ζήτησε να τον συγχωρήσει. Ο διάκονος και ο ιερέας αγκαλιάστηκαν και φιλήθηκαν. Τότε το όραμα σταμάτησε... Ναι! Πρέπει να ζητάμε συγχώρεση όχι μόνο από τους ζωντανούς, αλλά και από τους νεκρούς.

Η Μεγάλη Σαρακοστή είναι εικόνα της επίγειας ζωής μας. Τελειώνει με τη χαρά του Πάσχα και ο Θεός να δώσει οι κόποι και οι λύπες της ζωής μας να μετατραπούν για εμάς σε αιώνια, φωτεινή, ατελείωτη χαρά!

 Αρχιμανδρίτης Ραφαήλ ( Καρελίν ).