Η εορτή του Αποκεφαλισμού του Προφήτη, Προδρόμου και Βαπτιστή του Κυρίου Ιωάννη.Αρχιμανδρίτης Ραφαήλ Καρελίν

  Η εορτή του Αποκεφαλισμού του Προφήτη, Προδρόμου και Βαπτιστή του Κυρίου Ιωάννη.

Δοξάζοντας τον Ιωάννη τον Βαπτιστή, χαιρόμαστε για το ύψος στο οποίο ο Κύριος ανύψωσε την ανθρώπινη φύση στο πρόσωπό του, και ταυτόχρονα εμείς, όπως λέμε,Βλέπουμε κάτω από τα πόδια μας μια απύθμενη άβυσσο στην οποία πέφτει η ανθρωπότητα στο πρόσωπο της εγκληματικής δυναστείας του Ηρώδη.

Το όνομα Ηρώδης εμφανίζεται συχνά στο Ευαγγέλιο. Αυτό δεν είναι μόνο το όνομα ενός ατόμου, αλλά και ένα οικογενειακό επώνυμο. Ο πρώτος Ηρώδης ήταν ο Αντίπατρος, ο οποίος ονομάστηκε «μεγάλος», ίσως λόγω των μεγάλων θηριωδιών του. Ο δεύτερος Ηρώδης είναι ο Αντύπας, ο ίδιος που σκότωσε τον Ιωάννη τον Βαπτιστή. Ο τρίτος είναι ο Ηρώδης Αγρίππας, που ονομάζεται Αγρίππας ο Πρώτος, ο οποίος συνέκρινε τον εαυτό του με θεότητα και πέθανε ξαφνικά μπροστά στους ανθρώπους. Ο τέταρτος Ηρώδης είναι ο Αγρίππας ο Δεύτερος, ο καλύτερος από όλους τους Ηρώδη, ενώπιον του οποίου κήρυξε ο άγιος. τον Απόστολο Παύλο και που ήθελε να τον ελευθερώσει από τα χέρια των Ιουδαίων.

Ο Ηρώδης Αντύπας Α' κλήθηκε στη Ρώμη για κρατικές υποθέσεις. Ο αυτοκράτορας Τιβέριος συσσώρευσε πολλά παράπονα για την αυθαιρεσία και τη σκληρότητα του Ηρώδη. Όταν έφτασε στην πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας, έμεινε με τον συγγενή του, τον ξάδερφό του Φίλιππο, που ζούσε στη Ρώμη ως ιδιώτης. Ο Φίλιππος υποδέχτηκε τον Ηρώδη με κάθε φιλοξενία και εγκαρδιότητα, αν και, όντας στην εξουσία, δεν θυμόταν καν την ύπαρξη του αδελφού του.

Πρέπει να πούμε ότι ο αυτοκράτορας Τιβέριος ήταν ένας ψυχικά άρρωστος άνθρωπος, που πάντα φανταζόταν συνωμοσίες και απόπειρες κατά της ζωής του. Ο θυμός του αυτοκράτορα ήταν τρομερός και δολοφονικός και οι αποφάσεις του ήταν γρήγορες και ανελέητες. Και επομένως, δεχόμενος τον Ηρώδη, ο Φίλιππος εκτέθηκε σε κίνδυνο: αν ο Ηρώδης είχε κατηγορηθεί και εκτελεστεί, τότε η βασιλική οργή θα είχε αγγίξει το σπίτι του αδελφού που τον δέχτηκε. Ωστόσο, ο Φίλιππος επέλεξε να εκπληρώσει τον ιερό νόμο της φιλοξενίας.

Η συνάντηση με τον Καίσαρα πήγε καλά για τον Ηρώδη, κατάφερε να δικαιολογηθεί και αφέθηκε ελεύθερος με την ησυχία του. Και ευχαρίστησε τον αδελφό του για την αρχοντιά του, ανταποδίδοντάς του απαγάγοντας τη νεαρή σύζυγό του Ηρωδιάδα και φυγαδεύοντας κρυφά μαζί της από τη Ρώμη. Μαζί τους ήρθε και η κόρη της Ηρωδιάδας, η Σαλώμη, που ήθελε περισσότερο να γίνει πριγκίπισσα στη Γαλιλαία παρά να ζήσει στη Ρώμη στην αφάνεια.

Ο Ηρώδης ντροπιασμένος έδιωξε τη νόμιμη σύζυγό του, την ενάρετη κόρη του Άραβα βασιλιά Αρέτα, από τον εαυτό του και τότε ο Ιωάννης ο Βαπτιστής ύψωσε τη φωνή του εναντίον του. Το παράδειγμα του βασιλιά θα μπορούσε να είναι μεταδοτικό για τον λαό, οπότε ο Ιωάννης τον κατήγγειλε άφοβα. Ούτε οι απειλές, ούτε η κολακεία, ούτε η πειθώ είχαν καμία επίδραση στον προφήτη. Τότε ο Ηρώδης διέταξε να τον συλλάβουν κρυφά και να τον φυλακίσουν στο φρούριο Mohedron, που βρίσκεται στην ανατολική ακτή της Νεκράς Θάλασσας. Ο Ηρώδης έχτισε αυτό το φρούριο προετοιμαζόμενος για πόλεμο με τους Άραβες, γνωρίζοντας ότι ο βασιλιάς της Αραβίας θα τον εκδικηθεί για την ντροπή της κόρης του.

Και μια μέρα, στα γενέθλια του Ηρώδη, οι καλεσμένοι συγκεντρώθηκαν στο Mohedron, συμπεριλαμβανομένων των πρεσβυτέρων του ισραηλινού λαού. Η Σαλώμη, η κόρη της Ηρωδιάδας, βγήκε να χορέψει μπροστά τους, και ευχαρίστησε τόσο πολύ τον βασιλιά και τους μεθυσμένους καλεσμένους του, που ο Ηρώδης ορκίστηκε να εκπληρώσει οποιαδήποτε επιθυμία της, ακόμα κι αν ζητούσε το μισό βασίλειο. Η Σαλώμη ρώτησε τη μητέρα της Ηρωδιάδα τι να ρωτήσει τον βασιλιά και εκείνη απάντησε: «Το κεφάλι του Ιωάννη του Βαπτιστή».

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, ο οποίος εξορίστηκε και ο ίδιος από τις δολοπλοκίες της αδίστακτης Βυζαντινής βασίλισσας Ευδοξίας, με λίγα λόγια την ημέρα του Αποκεφαλισμού του Ιωάννη του Προδρόμου λέει: «Δεν υπάρχει τίποτα πιο τρομερό από την οργή του μια κακιά γυναίκα. Καλύτερα να ασχολείσαι με δράκους παρά μαζί της. Πάλι χορεύει η Ηρωδιάδα, πάλι μαίνεται, πάλι ψάχνει το κεφάλι του Ιωάννη», είπε ο Άγιος στον κόσμο, αναφερόμενος ήδη στον εαυτό του.

Τότε ο Ηρώδης, δικαιολογούμενος από το γεγονός ότι πρέπει να εκπληρώσει τον βασιλικό του όρκο, έστειλε έναν πολεμιστή-δήμιο στο μπουντρούμι, το μπουντρούμι του κάστρου, όπου ήταν αλυσοδεμένος ο μεγαλύτερος από τους προφήτες. Αυτός ο πολεμιστής βρήκε τον Ιωάννη τον Βαπτιστή να γονατίζει προσευχόμενος στον Θεό. Ο Προφήτης ήξερε ότι είχε έρθει ο θάνατός του, αλλά δεν κουνήθηκε καν. Ο πολεμιστής έκοψε το κεφάλι του Ιωάννη με ένα σπαθί και αυτό το κεφάλι το έφεραν στον βασιλιά σε μια επιχρυσωμένη πιατέλα. Το έδωσε στη Σαλώμη, που το έδωσε στη μητέρα της.
Σύμφωνα με τήν  παράδοση η Ηρωδιάδα άρχισε να τρυπάει το στόμα του Ιωάννη του Βαπτιστή με μια βελόνα, το στόμα που την κατήγγειλε, αλλά ως απάντηση άκουσε από τον νεκρό Προφήτη τα ίδια απειλητικά λόγια καταγγελίας. Διέταξε να θάψουν το κεφάλι του Προδρόμου στο μέρος όπου πετάχτηκαν τα σκουπίδια έξω από το παλάτι και το σώμα του το πήραν οι μαθητές του και το μετέφεραν κρυφά στην πόλη Σεβαστια. 

Η εκτέλεση του Ιωάννη του Βαπτιστή δεν είναι μόνο ένα γεγονός που συνέβη πριν από περίπου δύο χιλιάδες χρόνια στην Παλαιστίνη.με μια μυστικιστική έννοια επαναλαμβάνεται συχνά στις ψυχές μας.

Η Σαλώμη είναι η εικόνα της αμαρτίας και η κοπέλα που χορεύει είναι οι σαγηνευτικές αμαρτωλές εικόνες που ζωγραφίζονται μπροστά μας. Ο νους μας είναι ο βασιλιάς, πρέπει να κυριαρχεί στα συναισθήματα, αλλά ο βασιλιάς, μεθυσμένος από το πάθος, γίνεται δούλος της αμαρτίας, και ο νους μας εξελίσσεται στο πώς να ικανοποιήσει το πάθος του.

Ο Ιωάννης ο Βαπτιστής μυστικά είναι η συνείδησή μας, που μας καταδικάζει δυνατά για αμαρτία, αλλά μετά μισούμε τη συνείδησή μας, θέλουμε να την αντιμετωπίσουμε, θέλουμε να μην μας βασανίσει και να μας καταδικάσει, για να καταλαγιάσει η φωνή της. το καταπιέζουμε, σαν να δικαιολογούμαστε - αυτό είναι σαν να βάζουμε τον Γιάννη στη φυλακή.

Η εικόνα της Ηρωδιάδας είναι μια σκοτεινή, δαιμονική δύναμη που μας ελκύει στην αμαρτία. Και έτσι βρισκόμαστε συχνά αντιμέτωποι με μια επιλογή: είτε τη χάρη του Θεού είτε την αμαρτία. Και επιλέγουμε την αμαρτία. τότε είμαστε σαν αυτούς που σκότωσαν τον Ιωάννη τον Βαπτιστή.

Ο Ηρώδης στέλνει έναν δήμιο στον Ιωάννη, δικαιολογώντας τον εαυτό του λέγοντας ότι διαφορετικά θα ατιμαζόταν στα μάτια του λαού και ποιοι ήταν αυτοί οι άνθρωποι; Αυτοί ήταν ήδη μεθυσμένοι Εβραίοι καλεσμένοι που μισούσαν στην ψυχή τους τόσο τον ίδιο τον Ηρώδη όσο και ολόκληρη τη δυναστεία του. Ο Ηρώδης τους περιφρονούσε, κι όμως ήταν σκλάβος της γνώμης τους.

Τόσο συχνά εκτιμούμε τις απόψεις ανάξιων ανθρώπων και συχνά διαπράττουμε ανέντιμες πράξεις για χάρη των νόμων, των συνηθειών και των απόψεων του κόσμου. Για παράδειγμα, στην παρουσία μας βλασφημούν το όνομα του Θεού, αλλά εμείς μένουμε σιωπηλοί, στην παρουσία μας βλασφημούν, αλλά εμείς χαμογελάμε. Δεν είμαστε αυτή τη στιγμή σαν τον Ηρώδη, που έγινε δούλος των καλεσμένων του;

Η αμαρτία ξεκίνησε με ένα γλέντι στο παλάτι του Ηρώδη και κατέληξε σε ένα τρομερό έγκλημα και φόνο. Η αμαρτία ξεκινάει από μικρή. Στο βιβλίο του Ιώβ ο δαίμονας ονομάζεται δαίμονας, δηλαδή μυρμήγκι και λιοντάρι. Στην αρχή σέρνεται στις καρδιές και στις σκέψεις μας σαν μυρμήγκι, και μετά μεγαλώνει και γίνεται τεράστιο και δυνατό σαν λιοντάρι.

Οι αμαρτίες μας στεγνώνουν την αγάπη μας για τον Θεό. Ρεύματα νερού δεν ρέουν πλέον από την πηγή, η οποία είναι γεμάτη πέτρες και συντρίμμια. Ομοίως, εμείς, χωρίς να καθαρίσουμε την καρδιά μας, δεν μπορούμε να βιώσουμε αληθινή πνευματική χαρά και εγγύτητα με τον Θεό, γιατί ο μόνος δρόμος προς την αγάπη είναι η μετάνοια.

Ο Ιωάννης ο Πρόδρομος είναι ο μεγαλύτερος από τους αγίους μετά την Υπεραγία Θεοτόκο. Συνδυάζει τα κατορθώματα και τα στέφανα των προφητών, γιατί είναι ο τελευταίος από τους προφήτες που προείπε την επικείμενη έλευση του Σωτήρα του κόσμου. Είναι επίσης ο πρώτος από τους αποστόλους γιατί υπέδειξε τους ανθρώπους στον Χριστό που είχαν ήδη έρθει. Είναι πρωτότυπο των αγίων, αφού τέλεσε το βάπτισμα, πρωτότυπο των χριστιανικών μυστηρίων. Είναι εξομολογητής επειδή φυλακίστηκε για την αλήθεια και είναι μάρτυρας επειδή αποδέχτηκε τον θάνατο επειδή αποκάλυψε τα κακά του βασιλιά. Είναι γραμμένο ότι αυτός που δέχεται τον θάνατο για παρθενία και αγνότητα στον αγώνα κατά της αμαρτίας είναι ίσος με τους μάρτυρες για την πίστη στον Χριστό. Είναι δίκαιος άνθρωπος, γιατί διατήρησε την αγνότητα και την αγνότητα της ψυχής του, επικοινωνώντας με τους ανθρώπους, δηλώνοντας πάντα μόνο την αλήθεια. Είναι κήρυκας γιατί κήρυξε στους ανθρώπους τη μετάνοια - το πιο απαραίτητο πράγμα για τη σωτηρία.

Λένε οι Άγιοι Πατέρες: «Ο Χριστός είναι αγάπη προσωποποιημένη. Ο Ιωάννης είναι η εικόνα της μετάνοιας». Ολόκληρη η εκκλησιαστική λειτουργία - σε όλες τις γιορτές, ακόμη και το Άγιο Πάσχα - είναι εμποτισμένη με θρίαμβο και χαρά από μετάνοια. Και όπως ο Ιωάννης ο Βαπτιστής μας υποδεικνύει τον Χριστό ως Σωτήρα του κόσμου, έτσι και η μετάνοια μας οδηγεί στην αγάπη! 

Αρχιμανδρίτης Ραφαήλ  Καρελίν