ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΒΙΟΥΣ ΤΩΝ ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΩΝ ΣΟΦΙΑ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΝ Η ΨΥΧΟΩΦΕΛΙΜΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ. 7

 

§ 23

Το Πατερικόν αφηγείται την ιστορία ενός ασκητή που ζούσε σε μια μικρή σπηλιά, η οποία χωρούσε μόνο ένα άτομο. Μια λύκαινα συνήθιζε να τον πλησιάζει κατά τη διάρκεια των γευμάτων του. Πάντα περίμενε στην είσοδο της σπηλιάς μέχρι ο ερημίτης να της φέρει τα υπολείμματα του γεύματός του: έπειτα έγλειψε τα χέρια του και έφυγε, σαν να είχε εκπληρώσει το καθήκον της και να είχε λάβει παρηγοριά.

Συνέβη ο ασκητής να φύγει από τη σπηλιά για αρκετή ώρα. Επέστρεψε μόνο τη νύχτα. Κατά τη διάρκεια αυτού του διαστήματος η λύκαινα ήρθε – στην συνηθισμένη ώρα του γεύματος. Διαπιστώνοντας ότι το κελί ήταν άδειο, μπήκε σε αυτό και βλέποντας ένα καλάθι με κλαδιά φοίνικα κρεμασμένο στη σπηλιά με πέντε καρβέλια ψωμί, η λύκαινα πήρε ένα από αυτά τα καρβέλια και το έφαγε. Έπειτα, έχοντας διαπράξει ένα έγκλημα, έφυγε.

Ο ερημίτης, επιστρέφοντας, είδε ότι το καλάθι ήταν κατεστραμμένο και ότι έλειπε ένα καρβέλι ψωμί. Από τα ψίχουλα του φαγωμένου ψωμιού που είχαν απομείνει, μάντεψε εύκολα τον ένοχο. Η δικαιοσύνη της υποψίας του επιβεβαιώθηκε από τις συνέπειες: τις επόμενες μέρες, η λύκαινα δεν ήρθε όπως συνήθως, μη τολμώντας να το κάνει μετά την πράξη της.

Αυτό στενοχωρούσε τον ερημίτη. Καλεσμένη από τις προσευχές του, μετά από επτά ημέρες επέστρεψε και κάθισε, όπως συνήθιζε, μπροστά στη σπηλιά - ακριβώς εκείνη την ώρα ο ερημίτης έτρωγε. Ωστόσο, η λύκαινα δεν τόλμησε να πλησιάσει τόσο κοντά όσο πριν, αλλά κάθισε σε απόσταση, με τα μάτια της χαμηλωμένα στο έδαφος, εκφράζοντας έτσι ξεκάθαρα ότι ζητούσε συγχώρεση. Ο ερημίτης, λυπούμενος γι' αυτήν, της διέταξε να πλησιάσει και, χαϊδεύοντας στοργικά το κεφάλι της με το χέρι του, της έδωσε διπλή ποσότητα ψωμιού. Αφού έλαβε συγχώρεση, η λύκαινα έγινε χαρούμενη και άρχισε ξανά να εκπληρώνει το καθήκον που είχε αναλάβει - να επισκεφτεί τον ερημίτη.

§ 24

Η δουλειά του λιθοξόου ήταν σκληρή, τα χέρια του ήταν κουρασμένα και σκληρά, η πλάτη του ήταν σκυφτή και το πρόσωπό του σκυθρωπό. Ήταν δυστυχισμένος. Μια μέρα είπε: «Αυτή δεν είναι ζωή. Γιατί η μοίρα μου με έκανε αυτό που είμαι; Μακάρι να γινόμουν πλούσιος, θα ήμουν ευτυχισμένος».

Ένας άγγελος εμφανίστηκε σε αυτόν και τον ρώτησε: «Τι πρέπει να σου συμβεί για να νιώσεις πλούσιος και ευτυχισμένος;» – «Αν ήμουν πλούσιος, θα ζούσα στην πόλη, σε ένα υπέροχο διαμέρισμα, στο δωμάτιο θα υπήρχε ένα μεγάλο κρεβάτι με ουρανό στο οποίο θα κοιμόμουν όλη μέρα.» «Είσαι πλούσιος», είπε ο άγγελος.

Και ο Λιθοκόμος έγινε πλούσιος. Έζησε στην πόλη, σε ένα υπέροχο διαμέρισμα στον τελευταίο όροφο, κοιμόταν όλη μέρα – και ήταν ευτυχισμένος.

Αυτό συνέχισε μέχρι που ένα πρωί τον ενόχλησε ένας θόρυβος που ερχόταν από τον δρόμο. Κοιτάζοντας έξω από το παράθυρο, είδε μια χρυσή άμαξα συνοδευόμενη από στρατιώτες. Ήταν ο Βασιλιάς. Ο λαός τον χαιρέτησε και υποκλίθηκε μπροστά του. Και ο πλούσιος συνειδητοποίησε ξαφνικά ότι ήταν δυστυχισμένος.

«Είμαι τόσο δυστυχισμένος!» είπε στον Άγγελο. «Ο Βασιλιάς είναι πιο δυνατός από εμένα. Μακάρι να μπορούσα να γίνω Βασιλιάς, θα ήμουν απόλυτα ευτυχισμένος.»

«Από τώρα και στο εξής είσαι ο Βασιλιάς», είπε ο Άγγελος.

Και ο πλούσιος έγινε Βασιλιάς. Και ήταν ευτυχισμένος με τη δύναμή του. Του άρεσε να δέχεται σημάδια σεβασμού, να αποφασίζει για τη μοίρα των ανθρώπων. Αλλά μια μέρα έστρεψε την προσοχή του στον Ήλιο. Και είδε ότι μπορούσε να κάνει πράγματα που δεν είχε ονειρευτεί ποτέ: να μετατρέψει τα χωράφια από πράσινα σε κίτρινα, να ξεραίνει μεγάλα ποτάμια και να στερεί από τις ίδιες τις πηγές ζωής τη ζωή. Και τότε ο Βασιλιάς συνειδητοποίησε ότι ήταν δυστυχισμένος.

«Είμαι τόσο δυστυχισμένος!» γύρισε ξανά στον Άγγελο. «Ο Ήλιος είναι πιο δυνατός από εμένα. Μακάρι να μπορούσα να γίνω Ήλιος, θα ήμουν ευτυχισμένος.»

«Εντάξει, από τώρα και στο εξής θα είσαι ο Ήλιος», είπε ο Άγγελος.

Και ο Βασιλιάς έγινε ο Ήλιος. Και ήταν ευτυχισμένος επειδή είχε τη δύναμη να αλλάξει τον κόσμο. Και κυβερνούσε τον κόσμο, στέκοντας στο ζενίθ και αγαλλιάζοντας με τη δύναμή του.

Αυτό κράτησε μέχρι που είδε τον Βράχο. Ήταν μαύρος, δυνατός, άθραυστος, αμετάβλητος. Ούτε η ζέστη ούτε το κρύο μπορούσαν να τον καταστρέψουν ή να τον κλονίσουν. Και ένιωσε ξανά την πίκρα της ατυχίας. Και είπε:

- Είμαι τόσο δυστυχισμένος! Αν μπορούσα να γίνω ο Βράχος, θα έβρισκα ξανά την ευτυχία.

Και πάλι εμφανίστηκε ο Άγγελος και είπε:

- Εσύ είσαι ο Βράχος.

Και έγινε ο Βράχος, και απόλαυσε τη δύναμη και το σθένος του, νιώθοντας ότι μπορούσε να αντέξει οτιδήποτε του επιφύλασσε η φύση. Χάρηκε για την αήττητη φύση του και γέλασε με τον Ήλιο.

Και έτσι συνέχισε μέχρι που μια μέρα ήρθε ο Λιθοκόμος.

§ 25

Ένας ευσεβής άνθρωπος προσπάθησε να ακολουθήσει τον νόμο της φιλοξενίας και πάντα άφηνε τους ταξιδιώτες να μπουν στο σπίτι του. Μια μέρα, ένας ηλικιωμένος ταξιδιώτης με αξιοπρεπή εμφάνιση χτύπησε την πόρτα του και ζήτησε να ξεκουραστεί. Ο οικοδεσπότης έδειξε φιλοξενία, έβαλε φαγητό στο τραπέζι και κάλεσε τον επισκέπτη να δροσιστεί. Κάθισε χαρούμενος στο τραπέζι και άρχισε αμέσως να τρώει. Ο ευσεβής οικοδεσπότης τον ρώτησε γιατί δεν ευχαριστούσε τον Θεό πριν φάει. Ο επισκέπτης απάντησε ότι δεν το είχε κάνει ποτέ και δεν σκόπευε να το κάνει τώρα. Ο ευσεβής οικοδεσπότης θύμωσε και έδιωξε τον ταξιδιώτη.

Το ίδιο βράδυ, όταν ο ευσεβής οικοδεσπότης σηκώθηκε για να προσευχηθεί, ο Θεός τον ρώτησε γιατί είχε διώξει τον κουρασμένο και πεινασμένο καλεσμένο του. «Δεν άντεχα την αχαριστία του προς Εσένα, Κύριε!»

Τότε ο Θεός του είπε: «Ανέχομαι αυτόν τον άνθρωπο για 60 χρόνια, αλλά εσύ δεν μπόρεσες να τον ανεχτείς ούτε για ένα βράδυ!»

§ 26

Η αλήθεια, όπως το καλό κρασί, αξίζει καλά ασκιά. Μια ανατολική παραβολή λέει πώς ένας σκληρός ηγεμόνας είδε ένα τρομερό όνειρο, σαν να του έπεσαν όλα τα δόντια ένα προς ένα. Με μεγάλο ενθουσιασμό, κάλεσε έναν διερμηνέα ονείρων. Ο διερμηνέας τον άκουσε με ανησυχία και είπε: «Κύριε, πρέπει να σου πω θλιβερά νέα. Θα χάσεις έναν προς έναν όλους τους αγαπημένους σου». Αυτά τα λόγια προκάλεσαν την οργή του ηγεμόνα. Κλείδωσε τον άτυχο άντρα στη φυλακή και διέταξε να φέρουν έναν άλλο σοφό γνωστό στο βασίλειο.

Αφού εμφανίστηκε, ο σοφός άκουσε το όνειρο και είπε: «Είμαι στην ευχάριστη θέση να σου ανακοινώσω τα καλά νέα - θα ζήσεις περισσότερο από όλους τους συγγενείς σου». Ο ηγεμόνας χάρηκε πολύ και τον αντάμειψε γενναιόδωρα για αυτή την πρόβλεψη.

Οι αυλικοί εξεπλάγησαν πολύ: «Άλλωστε, του είπατε το ίδιο πράγμα με τον καημένο τον προκάτοχό σας, γιατί λοιπόν τιμωρήθηκε αυτός και εσείς ανταμειφθήκατε;»

«Σωστά, και οι δύο ερμηνεύσαμε το όνειρο με τον ίδιο τρόπο», απάντησε ο σοφός. «Δεν είναι μόνο τι λες που έχει σημασία, αλλά και πώς το λες».