ΠΩΣ ΝΑ ΖΗΣΕΙΣ ΜΕ ΕΝΑΝ ΑΠΙΣΤΟ ΣΥΖΥΓΟ; ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΡΧΟΜΕΝΚΟ. 3

 

Ο ΓΑΜΟΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

 

Στη βιβλική αφήγηση της δημιουργίας του κόσμου, ο ιερός συγγραφέας τελειώνει την περιγραφή κάθε ημέρας με τα λόγια, και ο Θεός είδε ότι ήταν καλό. Τα ίδια λόγια ακούγονται μετά τη δημιουργία του ανθρώπου. Ωστόσο, στο δεύτερο κεφάλαιο, όταν μιλάει για τη δημιουργία της γυναίκας, η βάση γι' αυτό είναι τα λόγια: Δεν είναι καλό να είναι μόνος ο άνθρωπος... Διότι ο άνθρωπος δεν πρέπει να είναι μόνος. Και στη συνέχεια ο Κύριος συνεχίζει: «... Θα του κάνω βοηθό όμοιο με αυτόν» (Γέν. 2:18). Η εβραϊκή λέξη που μεταφράζεται από εμάς ως «όμοιος με αυτόν» θα μεταφραζόταν ακριβέστερα ως «συμπληρωματική». Έτσι, η ύπαρξη της γυναίκας ήταν απαραίτητη για να ολοκληρωθεί η ύπαρξη του Αδάμ (του άνδρα).

 

Επιπλέον, η Βίβλος με σύντομα αλλά περιεκτικά λόγια λέει ότι όσοι εισέρχονται στο μυστήριο του γάμου γίνονται ένα ον: Ο άνθρωπος θα αφήσει τον πατέρα του και τη μητέρα του και θα ενωθεί με τη γυναίκα του· και θα γίνουν μία σάρκα (Γέν. 2:24). «Σάρκα» (στα εβραϊκά basar) σημαίνει ένα ορισμένο ενιαίο ον, με ενωμένες σκέψεις, συναισθήματα... Όπως ακριβώς στην Αγία Τριάδα τα Τρία Πρόσωπα (Πατέρας, Υιός, Άγιο Πνεύμα) είναι ο Ένας Θεός, έτσι και στον γάμο δύο πρόσωπα είναι μία σάρκα, ένα ον. «Όταν ο σύζυγος και η σύζυγος είναι ενωμένοι στο γάμο, δεν είναι η εικόνα κάποιου άψυχου ή γήινου πράγματος, αλλά η εικόνα του ίδιου του Θεού», γράφει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος (Ομιλία 26 στην Α΄ Κορινθίους 2).

 

Από τώρα και στο εξής, μόνο δύο άνθρωποι θα πρέπει να περπατούν μαζί στη ζωή: ένας άνδρας και μια γυναίκα που έχουν ενωθεί στο γάμο, και αυτός ο γάμος δεν θα τελειώσει ποτέ, θα καταλήξει κιόλας σε αιωνιότητα. Η αγάπη ποτέ δεν αποτυγχάνει. Οι προφητείες όμως θα αποτύχουν, και οι γλώσσες θα πάψουν, και η γνώση θα καταστραφεί (Α΄ Κορινθίους 13:8).

 

Η ευλογία της Εκκλησίας για αυτή την αιώνια ένωση δύο εντελώς διαφορετικών ανθρώπων σε μία οντότητα συμβαίνει στο Μυστήριο του Γάμου. Στους πρώτους κιόλας αιώνες της χριστιανικής ιστορίας, ο γάμος ήταν στενά συνδεδεμένος με την Ευχαριστία. Γενικά, ο γάμος συνήφθη σύμφωνα με τα παγανιστικά έθιμα (για παράδειγμα, με τη μαρτυρία δύο ατόμων και παρουσία ενός Ρωμαίου υπάτου ή απλώς σε μια ρωμαϊκή αυλή) και, στην πραγματικότητα, το χριστιανικό Μυστήριο συνίστατο σε ότι οι νέοι ομολόγησαν την επιθυμία τους ζούσαν μαζί ενώπιον της χριστιανικής κοινότητας παρουσία του επισκόπου. Μετά από αυτό κοινωνούσαν μαζί και ο γάμος τους θεωρούνταν ολοκληρωμένος.

 

Η ιεροτελεστία του Μυστηρίου που υπάρχει σήμερα έχει εξελιχθεί γύρω στον 8ο αιώνα, αν και τα επιμέρους στοιχεία του έχουν πολύ αρχαιότερη χρονολόγηση. Κάθε ένα από τα στοιχεία του Μυστηρίου, κάθε πράξη του γάμου φέρει από μόνο του

 

βαθύ σημασιολογικό φορτίο.

 

Ας πούμε λίγα λόγια για τις κύριες τελετουργίες του Μυστηρίου.

 

Μία από τις αρχαιότερες, προχριστιανικές, τελετουργίες είναι η παράδοση του αρραβώνα. Γενικά, ένας κύκλος, ένα δαχτυλίδι - σύμβολο της αιωνιότητας. Το δαχτυλίδι αρραβώνων είναι σύμβολο της υπόσχεσης να διατηρηθεί η πίστη και η αγάπη για πάντα. Το δαχτυλίδι είναι επίσης ένα σημάδι προσοχής και προθυμίας για προσφορά. Τι, ή μάλλον, σε ποιον πρέπει να δοθεί στον γάμο; Στον εαυτό του!

 

Η τοποθέτηση στεφάνων σε όσους παντρεύονταν είναι επίσης μια πολύ αρχαία τελετή. Στη Δύση (όπως αναφέρει ο Τερτυλλιανός), ήδη από τα μέσα του 2ου αιώνα, ένα κεντημένο πέπλο τοποθετούνταν σε όσους νοσηλεύονταν, συμβολίζοντας την «παρθενία και «αγνότητα» της νύφης και του γαμπρού. Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος έγραψε: «βάζουμε στέμματα... ως ένδειξη νίκης επί της λαγνείας». Ο Άγιος Μεθόδιος Πατάρων στη διάσημη «Γιορτή των Δέκα Παρθένων» περιγράφει τον ουράνιο θρίαμβο των παρθένων. Επιπλέον, όπως σημειώνουν οι ειδικοί, πήρε πολλές εικόνες από την πρακτική του Μυστηρίου του Γάμου της εποχής του. «Εδώ», λέει ο Άγιος Μεθόδιος, «είναι ο θρίαμβός μας, όμορφες παρθένες! Εδώ είναι η ανταμοιβή για το αγνό κατόρθωμα της αγνότητας. Είμαι αρραβωνιασμένος με τον Λόγο και λαμβάνω ως δώρο το αιώνιο στέμμα της αφθαρσίας. Αφού έβαλα το στέμμα στο κεφάλι μου, στολίζομαι με τα φωτεινά και άμαραντα άνθη της σοφίας. Περπατώ με τον Χριστό, που δίνει την ανταμοιβή στον ουρανό, γύρω από τον άναρχο και αθάνατο Βασιλιά, γίνομαι λαμπτήρας απρόσιτων φώτων και τραγουδώ ένα νέο τραγούδι με τη χορωδία των αγγέλων». Εδώ ο Άγιος Μεθόδιος τονίζει τον ρόλο των στεμμάτων στην πτυχή του εορτασμού, της χαράς, αλλά, πάνω απ 'όλα, ένα στέμμα είναι μια ανταμοιβή για την αγνότητα που διατηρείται για έναν άλλον.

 

Στους θεραπευτές δίνεται ένα κοινό ποτήρι κρασί, το οποίο πίνουν με τη σειρά τους. Στην αρχαιότητα, όταν τελούνταν το Μυστήριο του Γάμου

 

Η τελετή συνδεόταν με το Μυστήριο της Ευχαριστίας, το κοινό ποτήριο ήταν ευχαριστιακό. Οι νεόνυμφοι κοινωνούσαν μαζί, κάτι που εξέφραζε με μεγάλη ακρίβεια τον στόχο της ζωής τους: να περπατήσουν μαζί στα μονοπάτια της πνευματικής τελειότητας, να καλέσουν τον Χριστό ως σύντροφό τους στον έγγαμο βίο. Σήμερα, όταν ο γάμος χωρίζεται από την Ευχαριστία, το κοινό ποτήρι είναι μόνο μια συμβολική υπενθύμιση του ποτηριού της ζωής, το οποίο οι σύζυγοι θα πίνουν από εδώ και στο εξής μαζί.

 

Οι νεόνυμφοι περπατούν τρεις φορές γύρω από το αναλόγιο στο οποίο βρίσκεται το Ευαγγέλιο. Ο ιερέας περπατά μπροστά τους, κρατώντας έναν σταυρό στο δεξί του χέρι, και με το αριστερό του χέρι ο ιερέας σφίγγει τα χέρια των νεόνυμφων. Σύμφωνα με την ερμηνεία των Αγίων Πατέρων, αυτή η πορεία απεικονίζει ότι από τώρα και στο εξής η ζωή αυτών των οι άνθρωποι θα (πρέπει) να ακολουθούν τον Χριστό.

 

Συχνά, δυστυχώς, ακόμη και μετά τον γάμο, οι άνθρωποι φεύγουν στον κόσμο και συνεχίζουν να ζουν χωρίς τον Θεό, ενώ η Εκκλησία ζητά κάτι διαφορετικό. Απαιτεί να μετατρέψεις ολόκληρη τη ζωή σου σε καύση (με κεριά στα χέρια), σε ευλάβεια (οι νεόνυμφοι όρθιοι), σε πομπή πίσω από τον Χριστό.