«Εραστές του Σώματος»

(Ό συγγραφέας του παρακάτω άρθρου, ορθόδοξος Ιερέας της Ελληνικής Ορθόδοξης Αρχιεπισκοπής της Αμερικής και εφημέριος σε Ναό στην Πολιτεία Τέξας, είναι γνωστός στο περιοδικό μας (βλ. τεύχη 244,146). Το θέμα του πολύ επίκαιρο, αναφέρεται στην αποτέφρωση των νεκρών, πού προωθείται μετά επιτάσεως στο χριστιανικό κόσμο. Δυστυχώς, ή Πατρίδα μας δεν υστερεί...).
Στα πρώτα χρόνια του Χριστιανι­σμού, όταν ή ειδωλολατρία κυριαρχούσε στη γη, τους λίγους Χριστια­νούς, πού ζούσαν στη Ρώμη τους απο­καλούσαν, μερικές φορές, περιπαι­κτικά «εραστές του σώματος». και αυτό όχι από προκατάληψη εναντίον τους, ότι ήταν, δηλαδή, παραδομένοι στην αμαρτία, γιατί δεν ήταν, αλλά για τον απλό λόγο ότι φρόντιζαν με επιμέλεια τα σώματα των αγαπημέ­νων τους, πού είχαν φύγει. Ό σεβασμός προς τους νεκρούς είχε ανα­πτυχθεί ήδη από τους πρώτους αιώνες
και τα κοιμητήρια ήταν τόποι μεγά­λης περιωπής, (βλ. τις κατακόμβες). Ό σεβασμός προς τους νεκρούς δεν περιοριζόταν μόνο στις νεκρώσιμες τελετές αλλά εκφραζόταν με τρόπο πολύ βαθύτερο. Για τον ειδωλολατρικό κόσμο, πού έβλεπε ήδη με καχυ­ποψία και προκατάληψη αυτή τη μι­κρή «Ιουδαϊκή σέκτα», τους Χριστια­νούς, το πιο εξωφρενικό πράγμα ήταν ότι τα σώματα των Χριστιανών θά­βονταν στη γη και δεν ακολουθούσαν οι Χριστιανοί την πιο συνηθισμένη τότε τακτική αποθέσεως των νεκρών σωμάτων, την αποτέφρωση.
Θα με ρωτήσετε γιατί ανασκαλεύω την παλιά αυτή ιστορία μετά από 2000 χρόνια; Το θέμα έχει γίνει πολύ επίκαιρο στις μέρες μας, γιατί ή αποτέφρωση των νεκρών γίνεται όλο και πιο αποδεκτή ακόμα και σε κύκλους χριστιανικών ομολογιών. Χάριν του γρήγορου κέρδους αλυσίδες γραφείων τελετών διαφημίζουν ανοιχτά την α­ποτέφρωση ως μια ταχεία και οικο­νομική διαδικασία. Το να βλέπουμε στους αυτοκινητόδρομους, σε γιγαν­τοαφίσες τη διαφήμιση: «Ολική απο­τέφρωση: δολ. 995!», έχει καταντήσει πια μέρος του καθημερινού μας πη­γαινέλα. (Αναρωτιέται κανείς πώς θα ήταν άραγε μια ...«μερική αποτέ­φρωση»;).
Αν θα έπρεπε να συμφωνήσω σε κάτι, πού λέγεται, είναι ότι μια κηδεία σήμερα δεν είναι φτηνή υπόθε­ση. Το χρήμα, εν τούτοις, δεν θα έπρεπε να είναι ο λόγος για να προτιμηθεί ή αποτέφρωση αντί της παραδοσιακής κηδείας, δεδομένου ότι ή Εκκλησία συνιστά μόνο την πρέπουσα φροντίδα για το νεκρό με μια σεμνή νεκρώσιμη τελετή, και μακριά από κάθε υπερ­βολή και επίδειξη πρωτοτυπίας. Κρα­τώντας ή Ορθόδοξη Εκκλησία, όπως πάντα, την οδό της παραδόσεως, συνι­στά την ταφή όχι από καπρίτσιο, αλλά σαν πραγματική έκφραση της πίστεως μας στο Χριστό και την Ανάσταση. Μια πίστη με βαθιές θεολογικές ρίζες.
Ξεκινώντας από την αρχή, ας θυμη­θούμε ότι ο άνθρωπος πλάστηκε κατ" εικόνα Θεού μέσα από μια ειδική δι­αδικασία δημιουργίας. «και έπλασεν ο Θεός τον άνθρωπον, χουν από της γης, και ενεφύσησεν εις το πρόσωπον αυτού πνοήν ζωής, και εγένετο ο άνθρωπος εις ψυχήν ζώσαν» (Γεν. β' 7). Όλες οι άλλες ζωντανές υπάρξεις δημιουργήθηκαν με ένα απλό πρόσταγμα «εξαγαγέτω ή γη,.,». Για το αν­θρώπινο σώμα, Όμως, ο Θεός ασχο­λήθηκε να το διαπλάσει από το χώμα σε κάτι, πού ο Απ. Παύλος το αποκα­λεί «Ναό του εν υμίν Αγίου Πνεύμα­τος» (Α' Κορ. στ' 19). Ό άνθρωπος δη­μιουργήθηκε αμέσως ως μια ξεχωρι­στή ύπαρξη, ψυχή και σώμα. Μια διπολική οντότητα: υλική και πνευ­ματική. Ό Αγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος σχολιάζει: Ό Θεός «ο μίξας τον χουν τω πνεύματι, και συνθείς ζώον ορατόν και αόρατον, πρόσκαιρον και αθάνατον, επίγειον και ουράνιον...» (Απολο­γητικός... ΠΗ' 35 481).
Για να εννοήσουμε τη σπουδαιότη­τα του σώματος δεν έχουμε παρά να θυμηθούμε ότι ο ίδιος ο Χριστός, ο Υιός του Θεού, διάλεξε να μας αποκαλυφθεί ως άνθρωπος με σώμα, όχι ως πνεύμα, και γεννήθηκε στον κόσμο από γυναίκα, όπως ο καθένας από μας. Ό Χριστός, ακόμα, αναστήθηκε εκ νεκρών, όχι ως πνεύμα, αλλά και πάλι ως σώμα, με το ίδιο εκείνο σώμα, το οποίο είχε σταυρωθεί και είχε τεθεί μέσα στο μνήμα. Το σώμα Του, όταν αναστήθηκε ήταν σώμα πραγματικό, αν και αλλαγμένο. Τα σημάδια των τραυμάτων, πού έφερε, δεν άφησαν γι αυτό καμιά αμφιβολία στον Απ. Θωμά και τους άλλους Αποστόλους.
Από το παράδειγμα του Χριστού πρέπει να αντιληφθούμε πόσο σημαντικό είναι το σώμα μας, ακόμα και όταν ή ψυχή μας έχει φύγει από αυτό. Παραδίδοντας τα σώματα στη γη α­φήνουμε στο Θεό να αποφασίσει Αυ­τός τι πρόκειται να γίνει μ' αυτά. Τα πιο πολλά θα φθαρούν και θα αποσυντεθούν επιστρέφοντας στη γη από όπου ελήφθησαν, κάποια, όμως, σώ­ματα αγίων, θα θελήσει ο Θεός να μείνουν άφθαρτα. Τα θαυματουργά λείψανα αγίων αποτελούν απόδειξη του δεσμού, πού υπάρχει μεταξύ σώματος και ψυχής. Μέσα στη χάρη του Θεού τα σώματα των αγίων βρίσκονται σε μυστική σχέση με τις ψυχές τους, και μπορεί να συνεχίζουν να θαυματουργούν, έστω και αν δεν βρίσκονται πια στη ζωή.
Σε όσους πιστεύουν στη δεύτερη παρουσία του Χριστού ή ταφή των σωμάτων προσφέρει ένα σημαντικό μήνυμα. Τα σώματα τοποθετούνται στη γη έτσι ώστε να βλέπουν στην Ανατολή, έτοιμα να εγερθούν αμέ­σως με το κάλεσμα του Χριστού, του Ήλιου της Δικαιοσύνης, κατά τη δεύτερη ένδοξη παρουσία Του. Περι­μένουν να ξαναενωθούν με τις ψυχές τους, και πλήρεις άνθρωποι ξανά, σώματα και ψυχές, να εισέλθουν στη Βασιλεία των Ουρανών.
Ή σημερινή κοινωνία, εν τούτοις, έχει άλλες πεποιθήσεις. Μεγάλο μέ­ρος του πληθυσμού, εκφαυλισμένο από την αθεΐα και παγανιστικές δο­ξασίες, δεν πιστεύει πια σε ένα προ­σωπικό Θεό. Μια πρόσφατη δημοσκό­πηση της εφημερίδας DALLAS MORNING NEWS (24/6/2008) έδειξε ότι το 30"/ο των ερωτηθέντων, μεταξύ των οποίων και πολλοί Χριστιανοί, πιστεύουν σε έναν απρόσωπο Θεό: μια ενέργεια, μια δύναμη, οτιδήποτε άλλο, άλλ' όχι πρόσωπο. Ακόμα, πολλοί άνθρωποι σήμερα δεν πιστεύουν στη μεταθα­νάτια ζωή. Για αυτούς ο θάνατος είναι το τέρμα μιας πορείας, όχι σημείο καμπής. Τα σώματα, επομένως, είναι άχρηστα απομεινάρια αυτού, πού ή­ταν κάποτε άνθρωποι, και τίποτε πα­ραπάνω. Ή αποτέφρωση, λοιπόν, προσ­φέρεται σα μια πρώτης τάξεως διέ­ξοδος για να απαλλαγούμε από αυτές τις νεκρές και άχρηστες πια οργανικές μάζες.
Για μας τους Ορθοδόξους Χριστια­νούς, εν τούτοις, ο θάνατος δεν είναι ένα τέρμα, αλλά μια νέα αρχή. στις "Ορθόδοξες νεκρώσιμες τελετές χρησιμοποιούμε πάντα τον ορό μετα­στάς /μεταστάσα. Ποτέ τη λέξη νεκρός/νεκρή. Οι άγιοι εορτάζονται την ημερομηνία της κοιμήσεως τους, όχι των γενεθλίων τους. Την ήμερα, όπου ο επί της γης κάματος τους έγινε δε­κτός στη Βασιλεία των ουρανών. Εάν πεθαίνουμε μαζί με το Χριστό, πι­στεύουμε ότι μαζί μ' Αυτόν και θα αναστηθούμε. Έτσι ο θάνατος δεν μας φοβίζει.
Τα σώματα μας αποσυντίθενται μέ­σα από αργή διαδικασία βαθμιαίας φθοράς κατά τους φυσικούς νόμους. Αυτό γίνεται μόνο και μόνο για να καταστραφεί ή φθορά, πού έχει εισ­χωρήσει στην ανθρώπινη φύση, και να αναστηθούν εν αφθαρσία. «Ούτω και η ανάστασις των νεκρών. Σπείρεται (το σώμα) εν φθορά, εγείρεται εν αφθαρσία- σπείρεται εν ατιμία (σε πορεία αποσυνθέσεως και δυσωδίας), εγείρεται εν δόξη- σπείρεται εν ασθέ­νεια, εγείρεται εν δυνάμει· σπείρεται σώμα ψυχικόν (φυσικό), εγείρεται σώμα πνευματικόν» (Α' Κορ. ιε' 42-44).
Ή αποτέφρωση δεν είναι τίποτα άλλο, παρά ηθελημένη βεβήλωση της δημιουργίας του Θεού, έκπτωση από τη χάρη Του, απόρριψη του προσώπου ενός Θεού, πού έλαβε σώμα απαράλ­λακτο με αυτό, πού είμαστε έτοιμοι να το εξαφανίσουμε βίαια μέσα στη φωτιά. Για αυτό ή Εκκλησία αρνείται να κηδέψει όσους έχουν επιλέξει για τον εαυτό τους την αποτέφρωση ή να τους κάνει μνημόσυνα. Δεν πρόκειται για τιμωρία, αλλά για επώδυνη επι­κύρωση του ότι έχουν ήδη κόψει κάθε δεσμό με το Σώμα του Χριστού.
Ή εναπόθεση των σωμάτων στη γη, σύμφωνα με την δική μας παράδοση, είναι από μόνη της μια διακήρυξη πίστεως. Πίστεως σε ένα Θεό σαρκωμένο. Πίστεως στην Ανάσταση και στη Βασιλεία πού την ακολουθεί. Αμήν.
π. Βασίλειος C.TUDORAΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ