Αρχαίες Θείες Λειτουργίες 1- Η Θεία Λειτουργία Αγίου Γρηγορίου τού Θεολόγου . ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ.

Η θεία λειτουργία Γρηγορίου τού Θεολόγου σαφώς είναι ελληνική του Αιγυπτιακού/Αλεξανδρινού τύπου, Μικρασιατικής όμως προελεύσεως, την οποίαν δανείστηκαν και επεξεργάσθηκαν κατά τας δογματικάς αυτών παρεκκλίσεις Σύριοι, Αιγύπτιοι/Κόπτες και Αρμένιοι. (Π. Ν. Τρεμπέλα, Λειτουργικοί Τύποι Αιγύπτου και Ανατολής, Αθήναι 1993(2) , σελ.68 και Ιω. Φουντούλη ΑΛΑ 454, τ. Δ΄, σ. 194).

1. Ιω. Φουντούλη. Η Θεία Λειτουργία Γρηγορίου του Θεολόγου.

Εισαγωγικά προβλήματα.

Ανάτυπο από τον τόμο των Πρακτικών του Επιστημονικού Συμποσίου «Μνήμη Αγίων Γρηγορίου του Θεολόγου και Μεγάλου Φωτίου Αρχιεπισκόπων Κωνσταντινουπόλεως»

Θεσσαλονίκη 1994.

Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών Ι. Π. Θ..

2. Η Θεία Λειτουργία του εν αγίοις Πατρός ημών Γρηγορίου Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως του Θεολόγου,

Επιμελεία +Γρηγορίου Μοναχού Αγιορείτου, Αθήναι,

Ιερά Μονή Πεντέλης στό Χριστιανικό Κατηχητικό Δελτίο Ειρήνη.

Η έκδοση αυτή στηρίζεται στήν έκδοση του J.P.Migne, τ. 36 της Ελληνικής Πατρολογίας, στ. 699-734.

Το 1981 επανεξεδόθη από την Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης σε ιδιαίτερο κομψό τεύχος, πού τώρα έχει εξαντληθεί και δεν υπάρχει.

3. Albert Gerhards, Die griechische Gregoriosanaphora.

Ο αείμνηστος Καθηγητής . Ιω. Φουντούλης γράφει πως δεν την εξέδωσε τελικά, επειδή αντιμετώπισε πολλά και δυσεπίλυτα προβλήματα, πού αφορούσαν στην παράδοση του κειμένου και στην αποκατάσταση της πλήρους αρχικής μορφής του.

Εκείνο πού πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι όλη η θεία λειτουργία Γρηγορίου του Θεολόγου,

κατά μοναδική εξαίρεση, απευθύνεται προς τον Χριστό.

Απ αυτή τη λειτουργία δανείστηκαν δύο ωραίες ευχές, τήν «Ουδείς άξιος τών συνδεδεμένων ...

Συ γάρ εί ο προσφέρων και προσφερόμενος και προσδεχόμενος και διαδιδόμενος, Χριστέ ο Θεός ημών...» και την «Πρόσχες, Κύριε Ιησού Χριστέ ο Θεός ημών, έξ αγίου κατοικητηρίου σου...»

οι βυζαντινές λειτουργίες του Μ. Βασιλείου και Ιω. Χρυσοστόμου. (Ιω. Φουντούλη ΑΛΑ 454, τ. Δ΄, σ. 194).