Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΤΟΝ ΆΓΙΟ ΔΗΜΗΤΡΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΤΙΣ 26 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΤΟΥ 1735

Ό Ιησουΐτης μισσιονάριος SOUCIET είχε την ευκαιρία νά παρακολούθηση την επί­σημη λειτουργία κατά τον εορτασμό τής μνήμης του Αγίου Δημητρίου στις 26 Οκτωβρίου. Στην τελετή πήραν μέρος όλοι Οι επίσκοποι τής Θεσσαλονίκης.

«Το μεγαλύτερο μέρος τής νύχτας πέρασε με την ακολουθία. Στις έξή και μισή το πρωί έντυσαν τον αρχιεπίσκοπο πού καθόταν στο δεσποτικό με τα αρχιερατικά του άμφια. Στο μεταξύ εφτά επίσκοποι φορούσαν τα δικά τους. Οι ιερείς ήταν κιόλας όλοι ντυμένοι με άμφια μεγαλόπρεπα σαν τα επισκο­πικά. Οι επίσκοποι ξεχώριζαν από τούς ιερείς μόνο από τα φαρδιά τους επιτραχήλια. Οι διάκοι φορούσαν μόνο το ράσο τους και το επιτραχήλιο διαγώνια. Ολόκληρο το ιερατείο, επίσκοποι, ιερείς και διάκοι φορούσαν έπιμανίκια, ενώ στο κάτω μέρος των μανικιών του αρχιεπισκόπου υπήρχαν κουδουνάκια.

»' Η Αγία Τράπεζα ήταν σκεπασμένη με κόκκινο μεταξωτό ύφασμα στο­λισμένο με χρυσά φύλλα πού έπεφταν γύρω γύρω σχεδόν ως το έδαφος. Μπήκε ο αρχιεπίσκοπος τελευταίος στην πομπή πού σχημάτισαν οι διάκοι, οι ιε­ρείς και οι επίσκοποι. Κρατούσε την αρχιερατική ράβδο πού είχε ψηλά σταυ­ροειδή ελεφάντινη απόληξη και ένα τρίκλωνο κηροπήγιο με το όποιο ευλογούσε κάνοντας το σημείο του σταυρού. Έπειτα ευλόγησε με τα δάχτυλα όπως οι επίσκοποι και τέλος θυμιάτισε.

))'Η λειτουργία άρχισε με το τροπάριο του Αγίου Δημητρίου. Ύστερα ο αρχιεπίσκοπος διάβασε ευχές, έκανε μερικές φορές το σημείο του σταυρού και κάθισε στο θρόνο του πίσω από την Αγία Τράπεζα έχοντας Πλάι του τούς επισκόπους και τούς ιερείς καθισμένους σε έδρανα. Ακολούθησε ή ευχή για τον πατριάρχη και τον ιεράρχη πού χοροστατούσε. Ύστερα ο αρχιεπί­σκοπος και οι βοηθοί του πήγαν σε μία άκρη του ιερού για νά πάρουν τις προ­σφορές του άρτου και του οίνου. Οι πιστοί στο μεταξύ έκαναν βαθιές μετά­νοιες. Κι' ενώ αναπέμπονταν διάφορες δεήσεις Οι ιεράρχες είχαν αδιάκοπα σκε­πασμένη την κεφαλή τους. Αποκαλύφθηκαν μόνο μετά τον καθαγιασμό των Τιμίων Δώρων, όταν ο αρχιεπίσκοπος πρόφερε μερικές λέξεις μεγαλόφωνα. Κατά τη διάρκεια του καθαγιασμού Οι επίσκοποι και Οι ιερείς, αραδιασμένοι γύρω από την Αγία Τράπεζα, δεν έκαναν καμία γονυκλισία. Μονάχα μία κίνηση του κορμιού. Ύστερα από τον καθαγιασμό ένας διάκος κινούσε αδιάκοπα τον «αέρα» γύρω από το ακάλυπτο δισκοπότηρο.

»Οι επίσκοποι άρχισαν νά απαγγέλλουν διαδοχικά ένα είδος υποταγής στον αρχιεπίσκοπο. Ό επικεφαλής επίσκοπος πήρε τον άρτο και έπειτα το «αίμα» στο όποιο είχαν προσθέσει μία σταγόνα ζεστού νερού. Μερικοί λένε ότι αυτή ή ιεροτελεστία συμβολίζει το νερό πού βγήκε μαζί με το αίμα από το πλευρό του Χριστού. Άλλοι όμως δίνουν διαφορετική εξήγηση. Είναι λένε ή αμετα­κίνητη απόφαση του για τη θυσία. Ό αρχιεπίσκοπος έδωσε στους άλλους επισκόπους και τούς ιερείς ένα κομματάκι αγιασμένο άρτο. Εκείνοι το έπαιρ­ναν στη χούφτα και το έβαζαν στο στόμα τους, καθώς ξαναγύριζαν στην Αγία Τράπεζα. Ύστερα ξαναπλησίασαν και κοινώνησαν τρεις φορές το αίμα του Χριστού. Ό αρχιεπίσκοπος πρόσφερε το δισκοπότηρο στους επισκόπους και ένας από τούς επισκόπους στους ιερείς.

»Μόλις τελείωσε ή λειτουργία ο αρχιεπίσκοπος, καθισμένος στο δεσποτι­κό και κρατώντας την αρχιερατική ράβδο με το αριστερό χέρι, εκφώνησε επί μισή ώρα τον πανηγυρικό του Αγίου Δημητρίου. "Ύστερα από το κήρυγμα μοίρασε ευλογημένο άρτο στους πιο διακεκριμένους από το εκκλησίασμα. Κι' εκείνοι παίρνοντας τον έριχναν νομίσματα σε ένα δίσκο πού είχε τοποθετηθεί πλάι. Ή τελετή κράτησε κάπου δυο ώρες».

Οι επίσκοποι και οι ιερείς έδειξαν μεγάλη ευγένεια στον καθολικό επι­σκέπτη. Κάθε τόσο παραμέριζαν αφήνοντας χώρο για νά βλέπει άνετα την τε­λετή. Ό ίδιος ο αρχιεπίσκοπος, πριν αρχίσει το κήρυγμα, του παραχώρησε τι­μητική θέση και στο τέλος τον προσκάλεσε για καφέ.

Ό SOUCIET παρουσιάζει τον αρχιεπίσκοπο φιλοκαθολικό. Εκφράσθηκε, γράφει, πολύ κολακευτικά για τούς Λατίνους και ιδιαίτερα για τούς Ιησουί­τες. δεν τόλμησε όμως νά ανταποδώσει την επίσκεψη, γιατί έπρεπε νά παίρνει ορισμένες προφυλάξεις. Μ' όλα αυτά έστειλε στην έδρα των Ιησουϊτών τον πρωτοσύγκελο, ένα παπά και το διάκο του.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΞΕΝΟΙ ΤΑΞΙΔΙΩΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ . ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΣΙΜΟΠΟΥΛΟΥ. ΤΟΜΟΣ B