ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟΝ Π. ΜΑΡΚΟ ΜΑΝΩΛΗ

Γνώρισα τον αρχιμανδρίτη π. Μάρκο Μανώλη το 2004, όταν ο Σύλλογος ανεγέρσεως του Ι. Ν. αγίου Διονυσίου, στον Διόνυσο Αττικής, έκανε μία προσκυνηματική και ιεραποστολική εκδρομή στους ορθοδόξους αδελφούς της Πολωνίας, στην οποία συμμετείχα κι εγώ. Ως τότε άκουγα και διάβαζα για τον π. Μάρκο και για την ποικίλη ποιμαντική δράση του. Από εκείνη την εκδρομή όμως γνωρίστηκα και προσωπικά κι έκτοτε τον ακολούθησα σε αρκετές εκδρομές, εντός και εκτός της Ελλάδας. Οι προσκυνηματικές εκδρομές που οργάνωνε τόσο ο «Ορθόδοξος Τύπος» όσο και ο Σύλλογος ανεγέρσεως του Ι. Ν. αγίου Διονυσίου ήταν μια άλλη συνέχεια της ποιμαντικής δράσεως του π. Μάρκου. Τηρούσε ανελλιπώς την ευλογημένη συνήθεια του να λειτουργεί καθημερινά, να εξομολογεί και να νουθετεί ευκαίρως και ακαίρως. Αν φεύγαμε τις πρωινές ώρες, τελούσε αγρυπνία την παραμονή της αναχωρήσεως μας. Αν φεύγαμε αργότερα, τελούσε και πάλι την λειτουργία το πρωί, όπως συνήθιζε.

Μόλις φθάναμε στον τόπο προορισμού μας, το πρώτο μέλημά του ήταν να εξευρεθεί ναός για να λειτουργήσει την άλλη μέρα. Μερικές φορές ταξιδεύσαμε όλη νύχτα με καράβι και φθάναμε πολύ πρωί στον προορισμό μας. Κατ’ ευθείαν, μόλις αποβιβαζόμασταν, πηγαίναμε σε ναό της περιοχής για να λειτουργήσουμε πρώτα και μετά ν’ αρχίσουμε το πρόγραμμά μας. Μπορεί το πρόγραμμα της εκδρομής να ήταν σκληρό, με συνεχείς ξεναγήσεις, με επαφές εκκλησιαστικών προσώπων, με μικρές ακολουθίες και να γυρίζαμε το βράδυ στο ξενοδοχείο σκοτωμένοι από την κούραση, αλλά ο π. Μάρκος θα συνέχιζε το βράδυ με εξομολόγηση, όσων θέλανε να εξομολογηθούν κατά την διάρκεια της εκδρομής, θα δειπνούσε ελαφρά πάντα στο δωμάτιο του και το πρωί θα ήταν όρθιος για να τελέσει την θεία λειτουργία ακολουθούμενος από τους φιλακόλουθους αδελφούς. Ούτως εχόντων των πραγμάτων η συμμετοχή στις πολυήμερες προσκυνηματικές εκδρομές του π. Μάρκου ήταν ένα σκληρό αγώνισμα και μάλιστα για γερά νεύρα.

Στις εκδρομές, όπως και στις λειτουργίες ή και σε διάφορες άλλες εκδηλώσεις, έδινε πάντα το προβάδισμα σε τυχόν συμμετέχοντες κληρικούς ή και λαϊκούς για να κηρύξουν ή να μιλήσουν για διάφορα θέματα. Ο ίδιος ήταν στην ομιλία του λακωνικός και λιτός αλλά πάντοτε μεστός και ενδιαφέρων. Όταν τον ρωτούσες για κάποια δύσκολα ή «επικίνδυνα» θέματα χαμογελούσε και δεν απαντούσε. Την απάντηση την έδινε μετά από μερικές μέρες ή έλεγε ας προσευχηθούμε να δείξει ο Θεός το θέλημά του. Ήταν νουνεχής, συνετός, προσεκτικός, επιφυλακτικός στο τι θα πει και πως θα το πει. Ήταν από τους ανθρώπους για τους οποίους ισχύει το γραφικό «ει τις εν λόγω ου πταίει, ούτος τέλειος ανήρ, δυνατός χαλιναγωγήσαι και όλον το σώμα» (Ιακ. 3,2) και από εκείνους που λαμβάνανε πολύ σοβαρά την προειδοποίηση της Γραφής «ει τις δοκεί θρήσκος είναι εν υμίν μη χαλιναγωγών την γλώσσαν αυτού, αλλ’ απατών καρδίαν αυτού, τούτου μάταιος η θρησκεία. Θρησκεία καθαρά και αμίαντος παρά τω Θεώ και πατρί αύτη εστίν, επισκέπτεσθαι ορφανούς και χήρας εν τη θλίψει αυτών, άσπιλον εαυτόν τηρείν από του κόσμου (Ιακ. 1,26-27).

Ενώ φαινόταν υποχωρητικός και καλόβουλος και ταπεινός σε πολλά θέματα και ζητήματα, ήταν εντελώς απόλυτος, άκαμπτος, ανυποχώρητος και ξεκάθαρος σε θέματα ορθοδοξίας, αρχών, και ποιμαντικού σχεδιασμού και δράσεως.

Μεράκι και καημός του συνεχής ήταν η πορεία και η απρόσκοπτη έκδοση του «Ορθοδόξου Τύπου». Είχε την έννοια του και στις εκδρομές και μάλιστα με το τηλεομοιότυπο και με το διαδίκτυο παρακολουθούσε και επενέβαινε από μακριά, κατά την διάρκεια των εκδρομών, στην έκδοσή του. Για τον ίδιο λόγο δεν ήθελε και πολυήμερες εκδρομές για να μη απουσιάσει, ει δυνατόν, από την προετοιμασία και επιμέλεια έστω και ενός φύλλου.

Ο π. Μάρκος φρόντιζε όχι μόνο να ταξιδεύει ο ίδιος προς ενίσχυση και γνωριμία και βοήθεια των ορθοδόξων αδελφών μας, και μάλιστα των χειμαζομένων, αλλά έδινε την ευκαιρία και τη δυνατότητα να έρχονται και οι ίδιοι στην Ελλάδα και να φιλοξενούνται από τους κατά σάρκα και κατά πνεύμα συγγενείς και συνεργάτες του. Μ’ αυτό τον τρόπο έδινε την ευκαιρία να συσφίγγονται οι σχέσεις μεταξύ των ορθοδόξων και να υπάρχει μεταξύ τους κοινωνία, επικοινωνία και αδελφότητα. Πάρα πολλοί αδελφοί, ιδίως από την Πολωνία και την Ρουμανία, γευθήκανε την αβραμιαία φιλοξενία και απολαύσανε την οργανωμένη περιήγηση σε ορθόδοξα προσκυνήματα χάρις στο ανύσταχτο ενδιαφέρον και την αγάπη του π. Μάρκου και των συνεργατών του.

Τα επίγεια προσκυνηματικά και ιεραποστολικά ταξίδια του π. Μάρκου μετά την εις Κύριον αποδημία του έλαβαν τέλος. Αλλά ο π. Μάρκος συνεχίζει να ταξιδεύει. Ταξιδεύει νοερώς, πνευματικώς και ακαταπαύστως. Τώρα δεν δεσμεύεται από τον χρόνο, τον τόπο, τις σωματικές του ανάγκες και ασθένειες. Ταξιδεύει λοιπόν, όπως ταξιδεύουν όλοι όσοι ευαρέστησαν τον Θεό και αναπαύονται τώρα κοντά του. Αυτοί που αγωνίστηκαν να ενωθούν με το Θεό σ’ αυτή τη ζωή παραμένουν ενωμένοι με το Θεό και στην αιώνια ζωή. Είναι φορείς του Θεού συνεχώς και ακαταπαύστως. Κι Θεός βρίσκεται παντού και πάντοτε και για όλους. Ο Θεός είναι για τον κακό και τον καλό· για τον μεγάλο και τον μικρό· τον νικητή και τον ηττημένο. Και ο άγιος είναι παντού και πάντοτε και για όλους. Μάλιστα οι σχέσεις του κεκοιμημένου πνευματικού πατέρα με τα παιδιά του εκτείνονται και συνεχίζουν να υφίστανται και πέρα από το θάνατο. Ο π. Ζαχαρίας (1850-1936), στάρετς στη μονή της Αγίας Τριάδος-του αγίου Σεργίου του Zagorsk στη Ρωσία, επιβεβαίωνε τους μαθητές του ότι «μετά το θάνατο θα είμαι πολύ πιο ζωντανός, απ’ όσο τώρα, γι’ αυτό μη λυπηθείτε όταν πεθάνω».

Ο δε άγιος Σεραφείμ του Sarov (1759-1833) ζήτησε να σκαλιστούν στον τάφο του αυτά τα αξιόλογα λόγια· «όταν πεθάνω να έρχεστε στον τάφο μου. Κι όσο συχνότερα τόσο καλύτερα. Ό,τι έχετε στην ψυχή σας και όλο σας τον πόνο να το φέρνετε στον τάφο μου. Πέστε μου το κάθε τι κι εγώ θα σας ακούσω, όπως σας άκουγα όταν ήμουν ζωντανός· και όλη σας η θλίψη θα πετάξει μακριά και θα φύγει. Για σας είμαι ζωντανός και ζωντανός θα μείνω στον αιώνα».

ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ

ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ

http://www.pmeletios.com