Ό π. Σάββας και η διήγηση περί των μοναχών των τριών γενεών:

- Ό μέγας γέρων όσιος Αντώνιος προσευχόταν περί τής μοίρας των μοναχών. Τότε ό Κύριος τού εμφανίστηκε και τού είπε: «Ή πνευματική σου οικογένεια δεν θα είναι δυσεύρετη μέχρι συντέλειας του αιώνος. Αλλά οι μοναχοί θα είναι διαφορετικοί κατά την άσκηση τους. Να κοίτα»! Και ό Γέροντας βλέπει... Στέκονται τρεις μοναχοί. Ό μοναχός των αρχαίων χριστιανικών αιώνων, των μεσαίων αιώνων και των τελευταίων χρόνων και μπροστά τους τρέχει ένας πύρινος, μανιασμένος ποταμός. Οι τρεις αυτοί μοναχοί πρέπει να διαβούν στην άλλη όχθη μέσα απ' αυτόν τον πύρινο ποταμό. Ό μοναχός των αρχαίων αιώνων, έχοντας δυνατά, τεράστια, ευλογημένα φτερά, φτερούγισε, κι αφού ανέβηκε σε μεγάλο ύψος, ελεύθερα πέταξε πάνω από τον πύρινο ποταμό και κατέβηκε στην άλλη όχθη. Ό μοναχός των μεσαίων αιώνων, έχοντας φτερά αετού, έκαμε μερικά βήματα προς τα πίσω για να πάρει φόρα και με κόπο πέταξε πολύ χαμηλότερα από τον πρώτο, αλλά ή φλόγα του ποταμού δεν τον έκαψε καθόλου. Ό μοναχός των εσχάτων καιρών, έχοντας φτερά όρνιθας, πέταξε με μεγάλη δυσκολία χαμηλά-χαμηλά, έτσι πού ό μανδύας του τσουρουφλίστηκε απo τη φωτιά. Έβαλε όλες του τις δυνάμεις και μόλις πού πέταξε από πάνω και έπεσε απέναντι αποκαμωμένος. Στη συνέχεια ό Κύριος εξήγησε στον Μεγάλο Αντώνιο, τον Γέροντα: «Στον πρώτο μοναχό δόθηκε πολλή Χάρις και με την βοήθειά της πέταξε ελεύθερα πάνω από τον πύρινο ποταμό. Γι' αυτό λαμβάνει βραβείο για την υπακοή του για την διάβαση του ποταμού. Ό δεύτερος μοναχός με πολλή δυσκολία πέταξε από πάνω. Λαμβάνει κι αυτός βραβείο για την υπακοή του για την διάβαση με δυσκολία. Ό τρίτος μοναχός των τελευταίων χρόνων λαμβάνει βραβείο για την άσκηση και την μετάνοια, για τις μεγάλες δυσκολίες της ζωής του και την αγόγγυστη υπομονή σ' αυτές.

Τότε στον μεγάλο Γέροντα, τον όσιο Αντώνιο, έγιναν όλα κατανοητά. Πολλοί από τούς τελευταίους μοναχούς ζουν στον κόσμο, αλλά θα είναι ανώτεροι από τούς αρχαίους μοναχούς. Αυτοί ευχαριστούν τον Θεό, σώζονται διά των θλίψεων και γίνονται ίσοι με τούς μεγάλους άγιους. Ή ίδια ή ζωή τους γι' αυτούς είναι άσκηση!

Κάνοντας λόγο ό στάρετς Σάββας για τούς μοναχούς των έσχατων χρόνων πού ζουν στις πόλεις, δεν εννοεί τούς σήμερα ασκόπως περιφερόμενους στις πόλεις μοναχούς, αλλά τούς μοναχούς οι όποιοι την εποχή του κομμουνισμού είχαν λάβει κρυφή κουρά και ζούσαν με πολύ κόπο μέσα στις πόλεις ασκητικά αγωνιζόμενοι. Την διήγηση αύτη δεν την βρήκαμε στον Βίο του αγίου Αντωνίου του Μεγάλου.

ΒΙΒΛΙΟΓ. ΣΤΑΡΕΤΣ ΣΑΒΒΑΣ Ο ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΗΣ