ΟΔΟΙΠΟΡΙΕΣ ΤΩΝ ΡΩΣΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΑΚΡΙΝΗ ΣΤΕΠΑ ΓΙΑ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΤΑΦΟ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ.

Είχαν μακραίωνη παράδοση οι οδοιπορίες των Ρώσων από τη μακρινή στέπα για προσκύνημα στον Άγιο Τάφο. Ακόμα και στις αρχές του αιώνα μας συνεχιζόταν αύτη ή λιτανεία των ευλαβικών ταξιδιωτών. Ό χατζής πού γύριζε από τη Σιών αποτελούσε πρόσωπο πολυσέβαστο, Ιερό. Μας πληροφορεί ένα ελληνικό χρονικό του 1905 για τους θεόκλητους αυτούς Ρώσους προσκυνητές: «Πεζή από του Αρχαγγέλου έως της Κριμαίας και από της Φιλανδίας έως της άκρας Σιβηρίας, πέραν δι' όλων των πάγων και δι' όλων των στεπών, πεζή ταξιδεύουν οι Ρώσοι μουζίκοι κι' οι Ρώσσαις χαχόλαις, διά να συλλέξουν καπίκι προς καπίκι απαιτούντες ότι χρειάζεται διά το προσκύνημα. Ήγουν μνημόσυνα, αγιασμούς, λιτανείας, αγρυπνίας, λειτουργίας, αφιερώματα, δώρα, σταυρούς, κομβολόγια, εικόνας, σάβανα, λιβάνια, κανδήλας». Το ταξίδι στην Παλαιστίνη γινόταν με καράβι. Αλλά από τα Ιεροσόλυμα στην Ναζαρέτ οδοιπορούσαν όπως οι παλιοί προσκυνητές πριν από πέντε και έξη αιώνες. «Τούς είδα τούς χατζήδες, τις είδα τις χατζήναις, τα ρούσικα αυτά στίφη, όταν πηγαίνουν με τα πόδια από τα Ιεροσόλυμα στην Ναζαρέτ. Δρόμος 50 ωρών, δι' ερήμων, βράχων και ναπών δυσβάτων. Ολαι και όλοι κρατούν την ράβδον των με κάποιο αποκαλυπτικό και επίσημο ύφος. . . Αντίκρισαν το μοναστήρι; Τούς βλέπεις να υψούν την κεφαλήν προς τα άνω, το χέρι να φέρεται μηχανικώς στο μέτωπο, τα γόνατα μηχανικώς να κάμπτονται και όλοι και όλαι να πίπτουν κατά γης πρηνείς και να φιλούν τούς τοίχους και να φιλούν τις πέτραις»

ΒΙΒΛΙΟΓ. (Δημ. Αναστασοπούλου, Αθηναίου, Παναθήναια, τ. 10 (1905), σ. 13 κ.έ.).