Ο Άγιος Ιωάννης της Ρίλα είναι ο προστάτης της Βουλγαρίας

Στις 19 Οκτωβρίου η ορθόδοξη Βουλγαρία τιμά τη μνήμη του προστάτη της Αγίου Ιωάννη της Ρίλα. Με το όνομά του συνδέεται το πιο τιμημένο από τους Βουλγάρους μοναστήρι, αυτό που χτίστηκε κοντά στη σκήτη του Αγίου στο βουνό Ρίλα και που είναι μνημείο της UNESCO. Ο Ιωάννης της Ρίλα, τον οποίο ονομάζουν και θαυματοποιό, ήταν ο πρώτος ηγούμενός του. Εδώ και αιώνες οι προσκυνητές γίνονται μάρτυρες θαυματουργών θεραπειών και ανταποκρίσεων στις προσευχές τους.

Όσα ξέρουμε για τον Άγιο είναι λίγα, γιατί ζει στα τέλη του 9ου αιώνα μ. Χ. και στις αρχές του 10ου, λέει ο ιερέας Μπογιάν Σαράεφ. Πρόκειται για μια δύσκολη περίοδο για το βουλγάρικο κράτος. Στους πολιτικούς κύκλους υπήρχε διαφθορά, ενώ στους θρησκευτικούς αυξάνονταν οι αιρέσεις. Ο Άγιος Ιωάννης της Ρίλα δίδασκε την αλήθεια του Ευαγγελίου.

Ο Άγιος ασκούσε κριτική στην αλαζονική επιθυμία των ανθρώπων για υλικά αγαθά και θεωρούσε πως ένα από τα πιο σημαντικά αμαρτήματα, τα οποία απομακρύνουν τους ανθρώπους από την πνευματικότητα είναι η ζήλεια. Ο ίδιος επέλεξε να ζει μακριά από την ματαιότητα του κόσμου και όταν ο ίδιος ο βούλγαρος βασιλιάς Πέτρος (927-969), γιος του Συμεών του Μεγάλου (893 – 927), τον επισκέφτηκε στο βουνό, δεν δέχτηκε να συναντηθεί μαζί του, αρνήθηκε το χρυσάφι που του πρόσφερε, παίρνοντας μόνο φρούτα και του έστειλε από μακριά τις συμβουλές του. Τα σοφά του λόγια είναι επίκαιρα και σήμερα:

«Αυτός που θέλει να είναι πρώτος μεταξύ σας ας είναι υπηρέτης όλων.»

Ο Ιωάννης της Ρίλα ήταν άνθρωπος πράος και ταπεινός. Αν και ζούσε μοναχικά είχε τη φήμη πως μεσολαβούσε στο Θεό για όλους όσους είχαν ανάγκη. Οι άνθρωποι αναζητούσαν τις συμβουλές του και τον αντιμετώπιζαν σαν άγγελο εξ ουρανών. Ο Άγιος απεβίωσε το 946 μ. Χ. και θάφτηκε κοντά στο μοναστήρι, αλλά ο βασιλιάς Πέτρος μετέφερε τα λείψανά του στην πόλη Σρεντέτς (σήμερα Σόφια). Τον τάφο τον άνοιξαν στις 19 Οκτωβρίου και ουσιαστικά σ’ αυτήν την ημερομηνία τιμούμε τη μεταφορά του άφθαρτου μυροφόρου σώματος του Αγίου.

Τον 12ο αιώνα ο Ιωάννης της Ρίλα θεράπευσε θαυματουργά τον βυζαντινό αυτοκράτορα Μανουήλ Α΄ Κομνηνό (1143-1180) και τον λογοθέτη του,Γεώργιο Σκυλίτση, που εκείνη την εποχή ήτανδιοικητής του Σρεντέτς. Ευγνώμων ο Σκυλίτσης συνέγραψε τον βίο του Αγίου. Γύρω στην ίδρυση του Δεύτερου Βουλγαρικού Κράτους τα λείψανά του μεταφέρθηκαν από τον βασιλιά Μπέλα Γ΄στην Ουγγαρία, αλλά σύντομα μετά ο βούλγαρος βασιλιάς Ιβάν Ασέν Α΄ έχτισε εκκλησία στην πρωτεύουσά του το Βελίκο Τίρνοβο, όπου τα τοποθέτησε με τιμές. Τα λείψανα επέστρεψαν στο Μοναστήρι της Ρίλα τον 15ο αιώνα από τη Μάρα Μπράνκοβιτς (κόρη του Γκεόργκι Μπράνκοβιτς και της Μάρα Λαζάρεβιτς, απόγονο της σερβικής δυναστείας Νεμάνια), η οποία ήταν αγαπημένη σύζυγος του σουλτάνου Μουράτ Β΄ (1421-1444).

Ο Θεός κάνει θαύματα για να ανοίξει τα πνευματικά μάτια των ανθρώπων, λέει ο ιερέας Σαράεφ. Έτσι γίνονται πιστοί άνθρωποι άθεοι ή από άλλες θρησκείες. Τα θαύματα του Αγίου Ιωάννη της Ρίλα δεν σταματάνε και στη νέα εποχή.

Ένα από τα μεγαλύτερα θαύματα του Αγίου συνέβη το 1912 κατά τον Βαλκανικό Πόλεμο. Στον δρόμο για την Κωνσταντινούπολη, στην Τσατάλτζα, βούλγαροι στρατιώτες πολεμούσαν με αραβικό ιππικό. Όταν είχαν χάσει το ηθικό τους ο Άγιος εμφανίστηκε μπροστά τους και τους εμψύχωσε ως τη νίκη. Όλα τα θαύματα του Αγίου της Ρίλα περιγράφονται στο βιβλίο «Τα θαύματα του Αγίου Ιωάννη της Ρίλα και η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας «Οσένοβιτσα» στο μοναστήρι της Ρίλα» του αρχιμανδρίτη Κλήμης Ρίλετς.

Επιμέλεια και Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα