Η σωτηρία από τις επιδημίες «Η Μήτηρ του Θεού κατευθύνεται από την Μονή Σεντμιεζέρναγια προς την πόλη για να τη σώσει»

Η υποδοχή της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας της Σεντμιεζέρναγια που λέγεται Σμολένσκαγια, στην πόλη Καζάν, σε θριαμβευτική λιτανεία παρουσία κλήρου και πολυάριθμων πιστών. 27 Ιουνίου του 1882. Ζωγράφος: Κ.Σαφόνοβ

Το 1654, επί βασιλείας του τσάρου Αλεξέϊ του Μιχαήλ Ρομάνοβ, στη Μόσχα έπεσε πανώλη. Πολύ γρήγορα η επιδημία της πανώλης εξαπλώθηκε από την πρωτεύουσα προς το Ιαροσλάβλ, το Κοστρομά, το Νίζνιϊ Νόβγκοροντ, το Καζάν και άλλες πόλεις. Η πανώλη ξεκλήρισε ολόκληρους οικισμούς.

Λιτανεία στο Κρεμλίνο του Ιαροσλάβλ με την εικόνα της Παναγίας Τόλγσκαγια στην εποχή της πανώλης. Μέρος εικόνας του 1655

Λιτανεία στο Κρεμλίνο του Ιαροσλάβλ με την εικόνα της Παναγίας Τόλγσκαγια στην εποχή της πανώλης. Μέρος εικόνας του 1655

Εκείνη την εποχή, οι κάτοικοι της πόλης Καζάν ήξεραν ήδη τη θαυματουργή δύναμη της Εικόνας της Παναγίας που βρισκόταν στην Ιερά Μονή της Υπεραγίας Θεοτόκου Σεντμιεζέρναγια στα 17 βέρστια από το Καζάν. Οι κάτοικοι της πόλης ζήτησαν την ευλογία του ηγουμένου για να φέρουν την εικόνα στο Καζάν. Εκείνο τον καιρό, η ευλαβής μοναχή Μαύρα της Ιεράς Μονής του Καζάν σε όραμα είδε τον ευσχήμονα ιεράρχη «σε όλα όμοιο με τον Άγιο Νικόλαο τον Θαυματουργού» που ζήτησε να μεταφέρει στους «βοεβόδες και αρχηγούς της πόλης να δώσουν εντολή στους κατοίκους ώστε να νηστέψουν για μια βδομάδα, να μετανοήσουν για τις αμαρτίες τους και να παρακαλέσουν τον Θεό και την Πάναγνη Μητέρα Του για βοήθεια». Την επόμενη νύχτα, ο Άγιος Ιεράρχης ξανά απευθύνθηκε στη μοναχή και ζήτησε να μεταφέρει στους άρχοντες της πόλης ότι

«Η Βασίλισσα όλων κατευθύνεται από την Ιερά Μονή Σεντμιεζέρναγια προς την πόλη για να τη σώσει. Ας βγουν οι άρχοντες της πόλης και όλοι οι κάτοικοι του Καζάν για να υποδεχτούν την εικόνα Της. Ο Κύριος δια της μεσιτείας της Πάναγνης Μητέρας Του θέλει να ελεήσει αυτή την πόλη».

Με τη λιτανεία της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας του Καζάν οι κάτοικοι της πόλης βγήκαν να υποδεχτούν την άλλη λιτανεία που ερχόταν από την Μονή Σεντμιεζέρναγια. Ο κλήρος και ο λαός, γονατισμένοι, προσεύχονταν στην Πάναγνη. Την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Σεντμιεζέρναγια που έφτασε στο Καζάν, την περιέφεραν γύρω από την πόλη, την πήγαιναν στα σπίτια, ενώ στην πόλη δε σταμάτησαν να χτυπούν οι καμπάνες. Με τις πρεσβείες της Υπεραγίας Θεοτόκου η θανατηφόρα αρρώστια σταμάτησε.  

Σύμφωνα με την παράδοση, η εικονογράφηση, και ιδιαίτερα το νεύμα ευλογίας της Θεοτόκου, σχετίζεται με το θαύμα που έκανε η Μήτηρ του Θεού. Η εικόνα, εξ αρχής, ήταν ίδια με αυτή της Παναγίας της Οδηγήτριας του Σμολένσκ, όπου η Υπεραγία Θεοτόκος κρατάει στο αριστερό χέρι το Θείο Βρέφος και με το δεξί δείχνει Αυτόν ως το δρόμο της σωτηρίας. Αλλά, το 1654, την εικόνα, μετά από την εφταήμερη παραμονή της στο Καζάν, ήθελαν να την πάνε στον τόπο της μόνιμης θέσης της. Τότε, μετά την αγρυπνία, ξαφνικά ξεκίνησε θύελλα, βροχή με χιόνι, οπότε δεν μπορούσες να βγεις από τον Ναό. Όταν ησύχασαν όλα, οι άνθρωποι είδαν ότι η στάση του δεξιού χεριού της Πάναγνης Παρθένου είχε αλλάξει: τώρα το δεξί χέρι παρίστανε χειρονομία ευλογίας. Αυτό το εξέλαβαν ως θέλημα της Θεοτόκου η θαυματουργή εικόνα Της να παραμείνει για λίγο καιρό ακόμα στο Καζάν.

Δεν ήταν μοναδική φορά που η εικόνα Σεντμιεζέρναγια εμφάνιζε τη θαυματουργή της δύναμη με τη σωτηρία του Καζάν από τις αρρώστιες. Από το 1658 είχε καθιερωθεί, κάθε χρόνο στις 26 Ιουνίου, να τη μεταφέρουν από τον τόπο της μόνιμης θέσης της, από την Μονή Σεντμιεζέρναγια, για ένα μήνα στο Καζάν. Και στις 27 Ιουλίου την εικόνα την επέστρεφαν πανηγυρικά στη Μονή. Τις επόμενες χρονιές η αδελφότητα της Μονής Σεντμιεζέρναγια πολλές φορές τελούσε λιτανείες με τη θαυματουργή εικόνα.

Ο Όσιος Γαβριήλ Σεντμιεζέρνιϊ

Στο βίο του Οσίου Γαβριήλ του Σεντμιεζέρνιϊ (1844–1915) περιγράφεται ένα εκπληκτικό συμβάν. Μία φορά το καλοκαίρι, όταν τελείωνε η παράκληση στην θαυματουργή εικόνα, ο Όσιος Γαβριήλ την πήρε στα χέρια του, την ανέβασε πάνω από το κεφάλι του για να ευλογήσει το λαό. Ξαφνικά οι προσευχόμενοι έπεσαν στα γόνατα και έλεγαν: «Κύριε, ελέησον! Υπεραγία Θεοτόκε, σώσον ημάς! Μη μας αφήσεις!». Ο παππούλης είδε ότι όλη η ατμόσφαιρα έγινε ροζ. Μετά την παράκληση, έμαθε ότι την ώρα της προσευχής η εικόνα άρχισε να αναβοσβήνει και να λάμπει. Γύρω της σχηματίστηκε ένα αστραφτερό φωτοστέφανο, και όταν άρχισε να ευλογεί το λαό, όλοι είδαν ότι το αστραφτερό φωτοστέφανο έγινε τεράστιο, κάλυψε και τον ίδιο τον παππούλη και όλα γύρω άλλαξαν. Ο λαός τρόμαξε πως η εικόνα θα έφευγε, θα εξαφανιζόταν και άρχισε να παρακαλεί την Θεοτόκο να παραμείνει.

Η θαυματουργή εικόνα της Σεντμιεζέρναγια στα χρόνια της άθεης εξουσίας σώθηκε από βεβήλωση χάρη στον ιερομόναχο της Ιεράς Μονής Σεντμιεζέρναγια Σεραφείμ (Κοσούριν), και τώρα βρίσκεται στον Ιερό Ναό των Αγίων Πέτρου και Παύλου του Καζάν, στο ιερό. Στην Ιερά Μονή Σεντμιεζέρναγια βρίσκεται τιμώμενο αντίγραφο μπροστά στο οποίο απευθύνουν τις προσευχές τους ο καθηγούμενος της Μονής αρχιμανδρίτης Γερμανός (Κουζμίν), οι μονάζοντες, ενορίτες και προσκυνητές του μοναστηριού. Αλλά, η αδελφότητα δε χάνει την ελπίδα ότι όπως ήταν στα περασμένα χρόνια, η θαυματουργή εικόνα θα επιστρέψει στο μητρικό μοναστήρι και, σύμφωνα με την καθιερωμένη στους αιώνες παράδοση, θα μεταφέρεται για ένα μήνα στο Καζάν για προσκύνημα.