Το έλεος εξυψώνει την κρίση.Περί του ελεήμονος Σαμαρείτη

Το έλεος εξυψώνει την κρίση
Περί του ελεήμονος Σαμαρείτη
Στο όνομα του Πατέρα και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος!

Φίλοι μας, κάθε Κυριακή η Αγία Εκκλησία οικοδομεί τα παιδιά της ο λόγος του Θεού, ο λόγος που είπε ο ίδιος ο Χριστός. Και δεν μπορούσες παρά να παρατηρήσεις ότι ο Χριστός ντύνει τις κυριακάτικες συνομιλίες με παραβολές. Αυτό δεν είναι τυχαίο· η παραβολή δεν συνδέεται με κάποιο συγκεκριμένο χρόνο ή τόπο. Μεταφέρει τον λόγο του Θεού σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας για όλες τις εποχές και για όλους τους λαούς, και τα πνευματικά και ηθικά διδάγματα των παραβολών είναι η πιο σίγουρη ένδειξη του μονοπατιού προς τη σωτηρία. Τι θα μας πει λοιπόν σήμερα ο Θείος Δάσκαλος, ποια γωνιά της ψυχής θα αγγίξει, τι θα διδάξει;

Ο Χριστός και μπροστά του ένας νέος, σύγχρονος Του. Μια προσφώνηση με σεβασμό και μια ερώτηση που φαίνεται να είναι η πιο πιεστική για την ηλικία του ερωτώντος: "Δάσκαλε! Τι πρέπει να κάνω για να κληρονομήσω την αιώνια ζωή;" Και ποιος από εμάς, σκεπτόμενος την πίστη, τη σωτηρία, δεν αναζήτησε απάντηση σε αυτό το ερώτημα; Γιατί όμως ο Χριστός απαντά στην ερώτηση του νεαρού με μια ερώτηση: «Τι είναι γραμμένο στο νόμο; Πώς το διαβάζεις;» Δεν υπάρχουν μυστικά για τον αναγνώστη της καρδιάς· βλέπει κάθε ψυχή, κάθε καρδιά στραμμένη προς Αυτόν, και δίνει στον καθένα μια απάντηση ανάλογα με τις ανάγκες της ψυχής του. Και οι άνθρωποι πάντα και πάντα συνωστίζονται γύρω από τον Χριστό. Μέσα σε αυτό το πλήθος υπάρχουν σοφοί και αδαείς, απλοί και πονηροί ανακριτές, εραστές και πιστοί, αυτοί που ήδη αρνούνται, ακόμη και μισούν. Ο Κύριος στέλνει τον νέο, ως συνερώτηση, ως επιδέξιο στο νόμο, στο νόμο. Φειδώνοντας τη νεαρή υπερηφάνεια, ο Χριστός κρυφά, μόνο για τον νέο, αποκαλύπτει τις γνώσεις του για αυτόν, απαντώντας σε ερώτηση με απορία. Και ο δικηγόρος σπεύδει να επιδείξει τη γνώση του για το νόμο, δικαιολογώντας τον εαυτό του για την ερώτησή του: «Θα αγαπήσεις τον Κύριο τον Θεό σου με όλη σου την καρδιά και με όλη σου την ψυχή και με όλη σου τη δύναμη και με όλο σου το μυαλό και τόν πλησίον σου σαν τον εαυτό σου». Είναι ο ίδιος ο Χριστός που στέλνει όλους όσους σκέφτονται για τη σωτηρία της ψυχής, ακούγοντας αυτή τη συζήτηση τότε και όσους την ακούν σήμερα, στη Θεία Γραφή ως πηγή που απαντά σε κάθε μας ερώτημα: στραφείτε στον Λόγο του Θεού, εμβαθύνετε σε αυτό και εφαρμόστε το στη ζωή σας εκπληρώνοντάς το στις σκέψεις, στα συναισθήματα και στις πράξεις σας. «Κάνε αυτό και θα ζήσεις», μας λέει ο Χριστός. Και αυτό το μάθημα που έδωσε ο Κύριος παραμένει πολύτιμο ανά πάσα στιγμή και σε όλη τη ζωή για όλους. Ο δρόμος προς τη σωτηρία μας ανοίγει όχι μόνο με τη γνώση του νόμου, αλλά και με την ενεργή εκπλήρωσή του. Και ένα ακόμη σημαντικό μάθημα μας διδάσκεται σήμερα: «Μην πειράζεις τον Κύριο τον Θεό σου». Δεν κάνουμε, όπως ο νέος, ερωτήσεις για χάρη των ερωτήσεων, που δεν πασχίζουμε να απαντήσουμε με τη ζωή μας; Και αυτή η παραβολή υπενθυμίζει σε όλους μας ότι πρέπει να στραφούμε στον Θεό και τις Αγίες Γραφές όχι ως αδρανείς ή πονηροί ανακριτές, αλλά ως εκείνοι που συλλέγουν φωτεινές έννοιες για τη ζωή, επιθυμώντας πραγματικά τη σωτηρία της ψυχής.

Η εντολή να αγαπάμε τον Θεό δεν απαιτεί στοχασμό ή εξήγηση. Αλλά η περηφάνια του νεαρού είναι βαθιά πληγωμένη, θέλοντας να δικαιολογηθεί για την πρώτη ερώτηση, σπεύδει να ρωτήσει έναν άλλο: «Ποιος είναι ο γείτονάς μου;» Μην με σκέφτεστε άσχημα, μην νομίζετε ότι δεν εκπληρώνω το νόμο, εκτός αν λόγω της αβεβαιότητας των απαιτήσεών του κάνω αυτή τη νέα ερώτηση. Ο νόμος δεν ορίζει ποιος θεωρείται γείτονας. Και ο δεύτερος σπεύδει σε βοήθεια του πρώτου δόλου. Έτσι, ο άνθρωπος προσαρμόζει τον νόμο του Θεού και την ίδια την πίστη στο δύστροπο μυαλό και τις κακές του σκέψεις. Η εντολή να αγαπάς τον πλησίον υπόκειται επίσης στην αναθεώρησή μας. Το κακό μυαλό σπέρνει σύγχυση στην ψυχή μας με τη μορφή της σκέψης: "Ποιος είναι ο γείτονάς μου; Αν είναι αυτός, αξίζει την αγάπη μου;"

Ο Κύριος λέει την παραβολή του Καλού Σαμαρείτη, όχι με λόγια, αλλά με έργα και παράδειγμα, δείχνοντας τι σημαίνει να είσαι γείτονας, τον οποίο αντιλαμβανόμαστε ως πλησίον μας και με τον οποίο γινόμαστε γείτονας. Και με το φως της θείας αλήθειας όλα τα ψέματα και η απάτη μας αποκαλύπτονται τόσο εύκολα. Απάντησε μόνος σου στην ερώτηση, ποιος είναι ο πλησίον σου, όπως λέει ο Χριστός σε αυτή την παραβολή. Και εμείς, όπως ο νεαρός δικηγόρος, δεν θα τολμήσουμε να πούμε ψέματα στον εαυτό μας απαντώντας σε αυτή την ερώτηση. Ποιος, περπατώντας στους δρόμους της ζωής, δεν πέφτει περιοδικά σε μια ή την άλλη ατυχία; Πόσοι κάθε λογής ληστές, ορατοί και αόρατοι, μας περιμένουν κάθε μέρα. Νιώθουμε αναμφισβήτητα ποιος πέρασε από δίπλα μας, τον πόνο, σιωπηλά με αδιαφορία, κοιτάζοντας μόνο τα βάσανά μας, ποιος ξέφυγε με λόγια χωρίς νόημα, και ποιος με σοφές συμβουλές και συνενοχή ελάφισε την αμηχανία και τη θλίψη της ψυχής μας, που θυσίασε τον χρόνο του για εμάς . Η ιστορία του Κυρίου είναι τόσο σύντομη, αλλά τόσο συνοπτική. Ένα ρεύμα ανθρώπων περνά δίπλα μας κάθε μέρα, και κάποιος δεν ζει πλέον από πνευματικό πόνο και απελπισία· με ασθένεια ψυχής, μένουν μόνοι σε αυτό το πλήθος, χωρίς να περιμένουν έλεος από κανέναν. Είμαστε όλοι απασχολημένοι με τον εαυτό μας, δεν έχουμε χρόνο, περνάμε. Και είμαστε πολύ καιρό στην Εκκλησία, διαβάζουμε και ξέρουμε τα καλά νέα του Ευαγγελίου του Χριστού, αλλά γιατί η γνώση δεν ζωντανεύει τη ζωή μας, και εμείς, σαν το νέο βιαζόμαστε να βρούμε μια δικαιολογία για την αναισθησία μας , ακόμα κι όταν μας ζητούν βοήθεια. Από χρόνο σε χρόνο, ο Κύριος δεν κουράζεται να μας θυμίζει τον νεαρό δικηγόρο και τον ελεήμονα Σαμαρείτη, τις δύο κατευθύνσεις της ζωής που μας ανοίγουν τον δρόμο προς την αιωνιότητα.

Αγαπητοί μου, πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί σε όλους όσους μας στέλνει ο Κύριος στο μονοπάτι της ζωής. Ο Θεός δεν κάνει λάθη και δεν δημιουργεί τίποτα αλόγιστα. Είτε αυτό το άτομο μας χρειάζεται, είτε στέλνεται να μας ελεήσει. Και αυτό πρέπει να το καταλάβουμε. Ας θυμηθούμε ότι είναι ιερό μας καθήκον να εκπληρώσουμε το καθήκον της αγάπης για τον άτυχο άτυχο που έπεσε στα χέρια ληστών. Και ας μην γεννηθεί στο μυαλό μας το ερώτημα: «Ποιος είναι ο γείτονάς μου;» Όποιος μπορούμε να δείξουμε έλεος πρέπει να γίνει γείτονάς μας. Αγαπητοί μου, ας θυμόμαστε πάντα την υπόσχεση του Σωτήρα: «Το έλεος υπερισχύει της κρίσης».

Μέσω του δικηγόρου, ο Χριστός μας διδάσκει πώς να ενεργούμε απέναντι στους άλλους ανθρώπους. Χωρίς να διακρίνουμε ποιος είναι κοντά και ποιος είναι μακριά, πρέπει να παρέχουμε κάθε δυνατή βοήθεια σε κάθε άτυχο άτομο που συναντάμε τώρα στο δρόμο μας. Δεν χρειάζεται να αναζητήσετε τον πλησίον σας, δεν χρειάζεται να διαλέξετε ούτε με πνεύμα, ούτε με αίμα, και κυρίως όχι από εγωιστικά συμφέροντα. Ας μην φοβόμαστε μήπως αγαπήσουμε κάποιον που δεν πρέπει να αγαπάμε. Ο Κύριος μας λέει το εξής: κάνε τον εαυτό σου γείτονα σε κάποιον που σε χρειάζεται και μη ρωτάς αν είναι ο πλησίον σου ή όχι. Γίνετε κοντά του. Μην κοιτάς τον άνθρωπο αυτή τη στιγμή, αλλά τον εαυτό σου, την καρδιά σου, ώστε το κρύο της αναισθησίας να μην παραλύσει τη συμπόνια και την καλοσύνη, και το παράδειγμα του Καλού Σαμαρείτη ζωντανέψει στην ψυχή σου και δείχνεσαι σε όσους βρίσκονται κοντά στον πάσχοντα. Σε όποιον δείξουμε έλεος θα είναι γείτονάς μας, ανεξάρτητα από το ποιος είναι από πίστη και εθνικότητα. Και αφού όλοι οι άνθρωποι χρειάζονται αμοιβαία βοήθεια, τότε όλοι οι άνθρωποι πρέπει να είναι γείτονες μεταξύ τους.

Αμήν.

Αρχιμανδρίτης Ιωάννης (Χωρικός)