Μνήμες Σχήματος-Αρχιμανδρίτη Ζωσιμα (Σοκούρ) 4

 Μαρία Βολοσιούκ

 

Απομνημονεύματα του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ντονέτσκ και Μαριούπολης Ιλαρίωνα

Η γνωριμία μας με τον Γέροντα έγινε το 1980. Ήμουν ψαλμωδός στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως στο Ντονέτσκ. Στη γιορτή της εικόνας Pochaev της Θεοτόκου, πήγαμε στην εκκλησία στο χωριό Aleksandrovka, όπου ο π. Zosima, μετά Savvaty. Εκεί καθαγιάστηκε ο νέος Θρόνος.

 

Αυτό που με εντυπωσίασε περισσότερο ήταν το θάρρος του. Σε μια εποχή που όλα καταστρέφονταν, εκκλησίες και μοναστήρια έκλεισαν - ο καθαγιασμός του νέου Θρόνου ήταν κάτι το ιδιαίτερο, πρωτάκουστο. Άλλωστε όλοι οι κληρικοί φοβήθηκαν, δεν είχαν τις δικές τους απόψεις και αν είχαν, τις κρατούσαν κρυφές. Και  ο π. Σαββάτι έλεγε πάντα ευθέως αυτό που σκεφτόταν, δεν φοβόταν κανέναν και τίποτα. Ποτέ κατά τη διάρκεια αυτών των ετών δεν έχω δει κανένα δόλο σε αυτόν. Ήταν ένας πολύ ειλικρινής, πολύ ειλικρινής άνθρωπος.

 

Από τότε έχουμε δει ο ένας τον άλλον συχνά. Ως επίσκοπος, θαύμαζα τον Γέροντα για την επιθυμία του για την οικοδόμηση ναών. Aleksandrovka, Andreevka, Nikolskoye... Σε εκείνα τα μέρη όπου υπηρετούσε ο πατήρ Ζωσιμά, πάντα αναστηλώνονταν και χτίζονταν εκκλησίες. Στα 22 χρόνια της γνωριμίας μας, τον γνώρισα ως έναν άνθρωπο που υπηρέτησε αληθινά τον Θεό και την Ορθόδοξη πίστη. Είχε ένα πολύ σπάνιο, ιδιαίτερο θεόδοτο χάρισμα προσευχής. Αγαπούσε τους ανθρώπους και οι άνθρωποι έρχονταν σε αυτόν για πνευματική υποστήριξη, βοήθεια και πίστη.

 

Ήταν δίκαιος. Και σε ανταμοιβές και σε τιμωρίες. Πάντα φοβόμουν να προσβάλω τους ανθρώπους.

 

Και επίσης πολύ σεμνός στην καθημερινότητα. Για πολλά χρόνια φορούσε ένα απλό σακάκι. Τα ρούχα και τα είδη σπιτιού δεν ήταν σημαντικά για αυτόν. Αλλά σεβόταν τις αρχαίες εικόνες, τα βιβλία, τα εκκλησιαστικά άμφια και τα σκεύη και δεν λυπόταν ποτέ χρήματα για αυτά.

 

Ως επίσκοπος, του είμαι ευγνώμων για την ίδρυση της ελεημοσύνης. Κυριολεκτικά μάζευε εγκαταλελειμμένους, άχρηστους ηλικιωμένους. Και έζησαν τις υπόλοιπες μέρες τους με ζεστασιά, άνεση και φροντίδα. Εγώ ο ίδιος έστελνα επανειλημμένα ηλικιωμένους στον πατέρα Ζωσιμά που ήρθαν κοντά μου για να βρουν καταφύγιο. Και τότε, φτάνοντας στο μοναστήρι, είδα τα ευγνώμονα πρόσωπά τους.

 

Ο π. Ζωσιμάς θα μείνει για πάντα στην καλή μας μνήμη, έστω και μόνο για το γεγονός ότι ίδρυσε δύο μοναστήρια. Ταωαποκαλούσε «το χωριό μου». Ο πατέρας αγαπούσε πολύ τους αδελφούς μοναχούς και τους φρόντιζε.

 

Ο Θεός του έδωσε το χάρισμα να προβλέπει ορισμένα γεγονότα. Και συνέβαινε πάντα όπως έλεγε. Προέβλεψε τον θάνατο της μητέρας μου. Ήταν παράλυτη και άρρωστη. Ο π. Ζωσιμάς μου είπε να πάω στη μητέρα μου για το Πάσχα, αλλιώς θα στεκόμουν στο φέρετρο και θα κατακρίνω τον εαυτό μου που δεν τη βρήκα ζωντανή. Πήγα φυσικά στους γονείς μου και πέρασα αρκετές ώρες με τη μητέρα μου. Μετά πήγα να δουλέψω στη Μαριούπολη και στο δρόμο με ενημέρωσαν ότι η μητέρα μου είχε πεθάνει.

 

Το σύνθημα της ζωής του ήταν η διατήρηση της ενότητας της Εκκλησίας. Αμέσως άρχισε να πολεμά την αυτοκεφαλία και τις τάσεις διχασμού. Και το γεγονός ότι η επισκοπή του Ντόνετσκ ήταν από τις πρώτες που έμεινε πιστή στη Μητέρα Εκκλησία, το Πατριαρχείο Μόσχας, είναι η αξία του, η αξία της προσευχής του, η πνευματική του εξουσία.

 

Μου λείπουν πραγματικά οι συμβουλές του και η προσευχή του γέροντα με τη βοήθειά του, τα πιο δύσκολα ζητήματα επιλύθηκαν εύκολα. Και ακόμη και σήμερα, έχω πειστεί για αυτό περισσότερες από μία φορές, αν στραφώ σε αυτόν στην προσευχή, αποδεικνύεται διαφορετικά: λαμβάνω νουθεσία για το πώς να κάνω το σωστό.

 

Πιστεύουμε ότι στον Σχήμα-Αρχιμανδρίτη Ζωσιμά απονεμήθηκε το στεφάνι της δόξας – αυτός ήταν ο σταθερός στόχος της ζωής του.

 

Απομνημονεύματα Σχήματος-Αρχιμανδρίτη Αλίπιου, ηγουμένου της Μονής του Αγίου Βασιλείου

Για πρώτη φορά γνώρισα τον π. Zosima (τότε ήταν ακόμη Savvaty) το 1976, όταν υπηρετούσε στην Aleksandrovka. Στη συνέχεια εργάστηκα ως γραφίστας σε μια επιχείρηση. Μια πιστή μου είπε: εκεί υπηρετεί ένας μοναχός, χρειάζεται έναν καλό βιβλιοδέτη - πήγαινε.

 

Και αυτή η συνάντηση άλλαξε όλη μου τη ζωή...

 

Ζούσε με την προσευχή, του άρεσε να προσεύχεται.

 

Κάποτε, στις γιορτές, όταν έψηναν πολλά πρόσφορα, έφερναν πολλα πρόσφορα στο βωμό - έβγαζε τα κομμάτια για πολύ, πολύ καιρό - προσευχόταν για όλους. Μερικές φορές, μετά τον Εσπερινό, μας ευλογούσε στο σπίτι: «Ο Φύλακας Άγγελός σου!» - και μετά προσεύχεται ο ίδιος στο βωμό: θυμάται τους πάντες, δεν αφήνει απ' έξω τίποτα και κανέναν.

 

Αντιμετώπισε τη λειτουργία πολύ υπεύθυνα: ώστε να μην υπήρχε ούτε κόκκος στον ιερό θρόνο, ώστε όλα να γίνονται και να διαβάζονται με ευλάβεια, με φόβο Θεού. Και μας δίδαξε αυτή τη στάση.

 

Ο πατέρας αντιμετώπισε κάθε εικόνα, κάθε άγιο με τρόμο και μας έδωσε εντολή: αν αγοράσετε μια εικόνα, τότε για να σας χρησιμεύσει όχι για διακόσμηση, αλλά για προσευχή - ανεβείτε, σταυρώστε τον εαυτό σας και υποκλιθείτε μπροστά στην εικόνα. Δέχτηκε εξίσου και τις δύο εικόνες ζωγραφισμένες σε βυζαντινό ρυθμό και με ζωγραφικό τρόπο. Δεν έκανε καμία διαφορά. Ποιο είναι το κύριο πράγμα; Έτσι ώστε το εικονίδιο να βοηθά στην προσευχή. «Τι σημασία έχει», είπε ο πατέρας, «αν το εικονίδιο είναι ξύλινο, αλλά δεν το καταλαβαίνεις; Ένα εικονίδιο πρέπει να δημιουργεί τη διάθεση για προσευχή, να είναι ένα παράθυρο στον πνευματικό κόσμο».

 

Τα τελευταία χρόνια, ο πατέρας ήταν πολύ άρρωστος.

 

«Έχω πολλές ασθένειες - για δέκα άτομα, αλλά πρέπει να το αντέξω μόνος μου», είπε. Αλλά κοιτάζοντας από έξω, πώς μιλούσε με τους ανθρώπους, έδειξε ανησυχία, ρώτησε για τα πάντα και τους πάντες, κοιτάζοντας το χαρούμενο και ζωηρό πρόσωπό του - κανείς δεν θα πίστευε ότι εκείνη την ώρα είχε υψηλό πυρετό ή βασανιζόταν από αφόρητους πόνους. Τα άντεξε όλα με θάρρος, κρατούσε τον έλεγχο και ήταν το θάρρος και η υπομονή του που μας εξέπληξαν περισσότερο από όλα. Και μας έλεγε συνεχώς: «Για να μην έχετε ξινισμένα μούτρα. Μην αποθαρρύνεστε ποτέ, να είστε χαρούμενοι, να είστε χαρά για τους ανθρώπους.

 

Συμβαίνουν πειρασμοί; Λοιπόν, χωρίς πειρασμό δεν υπάρχει σωτηρία. Πέφτω; Σηκωθείτε και προχωρήστε. Ποτέ όμως μην αποθαρρύνεστε. Να ξέρετε ότι ο Θεός δεν θα μας εγκαταλείψει. Αν φύγαμε από τον κόσμο και ήρθαμε να υπηρετήσουμε τον Θεό: ο Θεός δεν θα μας αφήσει ποτέ.

 

Το κύριο πράγμα είναι ότι υπάρχει ειρήνη μεταξύ σας. Αν υπάρχει ειρήνη, τότε θα υπάρχει μοναστήρι, και αν δεν υπάρχει ειρήνη, τότε σε τι χρησιμεύουν τα κτίρια. Σε ανέχονται - και αντέχεις. Συγχωρήστε ο ένας τον άλλον, μάθετε να συγχωρείτε ο ένας τον άλλον - τότε θα υπάρξει ειρήνη μεταξύ σας και όλοι θα σωθούν».

 

Ο πατέρας μας έδειξε τα πάντα εκ των προτέρων, για πολλά χρόνια: τι και πώς να κάνουμε. Μερικές φορές θα σας καλέσει και ας πούμε: έτσι πρέπει να γίνει. Και σκέφτομαι: πότε θα έχουμε χρόνο, γιατί δεν έχουμε ακολουθήσει ακόμη τις προηγούμενες οδηγίες του Πατέρα, δεν τις έχουμε καν αναλάβει ακόμα. Και φάνηκε να απαντά στις σκέψεις μου: «Λοιπόν, σας το λέω εκ των προτέρων, ώστε όταν δεν είμαι εκεί, να το κάνετε εσείς». Και έτσι μας υπέδειξε εκ των προτέρων όλη μας τη ζωή.

 

Και ζούμε με αυτό το πρόγραμμα του Πατέρα, και πιστεύουμε ότι ακόμα και σήμερα είναι μαζί μας στο πνεύμα και μας βοηθά στους κόπους μας με τις προσευχές του.

 

Από τα απομνημονεύματα της μοναχής Βαρβάρας

...Κέντρο και νόημα ζωής για τον ιερέα ήταν η εκκλησία και οι λειτουργίες. Για εκείνον δεν ήταν μόνο η απαιτούμενη εκτέλεση τελετουργιών στην πληρότητα όλων των λατρευτικών κύκλων, το ΕΖΗΣΕ! Δεν «θυμόταν» απλώς γεγονότα ή τη μνήμη κάποιου, ήταν άμεση συμμετοχή σε αυτά τα γεγονότα και ζωντανή επικοινωνία με την Εκκλησία Θριαμβεύτρια. Ποτέ άλλοτε δεν έχω δει άνθρωπο τόσο παρών — όχι στο σάβανο, αλλά στο φέρετρο(!) ενός αγαπημένου νεκρού...