Διάδημα ενός Γέροντα (αναμνήσεις του Γέροντα Γαβριήλ (Ουργκεμπάτζε) 9

 Κετεβάν (Κοπαλιανή), ηγουμένη της Μονής Σαμταυρίας:

Η Χριστιανική Εκκλησία είναι σαν ένα πλοίο, του οποίου τιμονιέρη είναι ο ίδιος ο Χριστός και κατάρτι είναι ο Σταυρός. Ποιος μπορεί να μετρήσει πόσες φορές κύματα ψευδών διδασκαλιών αιρετικών επιτέθηκαν σε αυτό το πνευματικό πλοίο; Έτυχε η Ορθόδοξη Εκκλησία να φαινόταν να σκεπάζεται από ένα κύμα, αλλά παρέμεινε αλώβητη χάρη στον Ουράνιο Τιμονιέρη της - τον Κύριό μας Ιησού Χριστό! Μακάριοι όσοι δεν θα εγκαταλείψουν αυτό το πλοίο. Σίγουρα θα κολυμπήσουν μέχρι την προβλήτα - το Βασίλειο των Ουρανών.

 

Ένας από αυτούς τους ανθρώπους που αγωνίζονταν για την πολυπόθητη κουκέτα ήταν ο σοφός γέροντας Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ.

 

Είδα για πρώτη φορά τον πατέρα Γαβριήλ πριν από είκοσι χρόνια στην Τιφλίδα στη λεωφόρο Rustaveli. Σήκωσε τα χέρια του και φώναξε με δυνατή φωνή: «Γεωργιανοί συνέλθετε, ξυπνήστε! Η Γεωργία πεθαίνει! Ο τάφος της Αγίας Σουσάνικα 11 είναι σε ερήμωση! Το Metekhi Temple 12 έχει μετατραπεί σε θέατρο!». Ο ανόητος μοναχός έκλαψε δυνατά και θρήνησε για τον λαό του. Οι περαστικοί σταμάτησαν με ενδιαφέρον. Κάποιοι άκουγαν με προσοχή, άλλοι χαμογέλασαν δύσπιστα.

 

Μετά από αυτό, επισκέφτηκα την εκκλησία Metekhi και τον τάφο του Saint Shushanika για πρώτη φορά. Πράγματι, ο τάφος εγκαταλείφθηκε. (Δόξα τω Θεώ, τώρα έχουν αποκατασταθεί οι λειτουργίες στις γεωργιανές εκκλησίες και οι τάφοι των αγίων έχουν τεθεί σε τάξη.).

 

Η δεύτερη φορά που συνάντησα τον Γέροντα Γαβριήλ ήταν στον Καθεδρικό Ναό της Σιών. Μετά τη λειτουργία, τον πλησίασα με σεβασμό για ευλογία και ευλόγησε με τα λόγια:

 

«Ο Θεός να ευλογεί! Εσύ, κόρη μου, ξέρεις: θα είσαι η μητέρα της Γεωργίας!». Φοβήθηκα και ντρεπόμουν, γιατί η μητέρα της Γεωργίας είναι η Αγία Νίνα, ισάξια των Αποστόλων!

 

Ήρθε όμως η ώρα, και ο Παναγιώτατος και Μακαριώτατος Πατριάρχης Πάσης Γεωργίας Ηλίας Β' με εκύμνησε ως μοναχή και λίγα χρόνια αργότερα διορίστηκα ηγουμένη της Μονής Σαμταυρίας. Φοβόμουν ότι δεν θα μπορούσα να αντέξω αυτόν τον βαρύ σταυρό και μοιράστηκα τις αμφιβολίες μου με τον πατέρα Γαβριήλ. Ο γέροντας με παρηγόρησε: «Μη φοβάσαι, αδελφή, αν ευλόγησε ο Πατριάρχης, τότε αυτό είναι το θέλημα του Θεού. Σε άλλους αυτός ο σταυρός δίνεται για σωτηρία και σε άλλους για καταστροφή. Αν η ηγουμένη δεν σκέφτεται το ύψος του βαθμού της, αλλά ταπεινωθεί, αυτός είναι ο δρόμος προς τη σωτηρία».

 

Στις 13 Ιουλίου 1991, ανήμερα των 12 Αποστόλων, στο Svetitskhoveli, ο Παναγιώτατος και Μακαριώτατος Καθολικός-Πατριάρχης Ηλίας Β' με ευλόγησε να γίνω ηγουμένη της Μονής Σαμταυρίας της Αγίας Νίνας ισότιμων αποστόλων με τον βαθμό της ηγουμένης και μου χάρισε ένα ραβδί και ένα σταυρό. (Έτσι έγιναν πραγματικότητα τα λόγια του π. Γαβριήλ: η μονή Samtavria θεωρείται η μητέρα όλων των γεωργιανών μοναστηριών και η ηγουμένη της είναι η μητέρα όλης της Γεωργίας.).

 

Ο π. Γαβριήλ έβλεπε την εικόνα του Θεού σε κάθε άνθρωπο, δεν ξεχώριζε κανέναν και πάντα συμπαθούσε τους αδύναμους. Θεωρούσε τον εαυτό του τον τελευταίο αμαρτωλό και μας κάλεσε σε ταπείνωση. Ο γέροντας συχνά δίδασκε: «Για τον Θεό, όλες οι αμαρτίες είναι σαν τα βότσαλα στη θάλασσα - δεν υπάρχει αμαρτία που να ξεπερνά το έλεός Του». Ο π. Γαβριήλ απαγόρευσε κατηγορηματικά την καταδίκη οποιουδήποτε: «Ο Κύριος ελέησε την πόρνη και έσωσε τον κλέφτη. Η Μαρία η Αιγύπτια ήταν πόρνη, αλλά με τη βοήθεια του Θεού άρχισε να αγωνίζεται στην έρημο, νήστεψε, προσευχήθηκε και νίκησε τα πάθη, εξαγνίστηκε και έγινε άξια της Βασιλείας των Ουρανών. Ο Κύριος θα ταπεινώσει και θα εξυψώσει. Όταν αρχίζω να θεωρώ τον εαυτό μου καλύτερο από τους άλλους, τότε βάζω την τιάρα μου στο κεφάλι μου και βγαίνω στο δρόμο ξυπόλητος. Ο κόσμος με κοιτάζει και γελάει, και καταλαβαίνω τι ανυπόστατη οντότητα είμαι».

 

Ο γέροντας δοκίμασε πολλούς με ταπεινοφροσύνη: μερικούς τους γονάτισε, άλλους επέπληξε, με άλλους θύμωσε - νουθετεί τους πάντες με διαφορετικούς τρόπους.

 

Μια μέρα μετά από ένα γεύμα, ο πατέρας Γαβριήλ κλείδωσε την πόρτα και δεν άφησε τις αδερφές να βγουν έξω. Τότε ήμουν καλόγρια. Διέταξε να φέρουν μια λεκάνη και έβαλε όλους να πλένουν τα χέρια τους. Όλοι έπλυναν τα χέρια τους και του έφεραν μια λεκάνη γεμάτη βρώμικο νερό. Ο γέροντας με κοίταξε ψαχτικά και είπε: «Πιείτε μέχρι το κάτω μέρος!»

 

"Κάτω;" – Έμεινα έκπληκτος. «Στο βάθος», επανέλαβε στα ρωσικά. Δεν υπήρχε χρόνος για σκέψη. έπινα. Ο γέροντας με αγκάλιασε και με ευλόγησε με αγάπη.

 

Μια μέρα, εξοργισμένος από την ανυπακοή των αδελφών, πλησίασα τον πρεσβύτερο και είπα: «Πατέρα, δεν μπορώ να γίνω πια ηγουμένη, θέλω να βγάλω τον σταυρό μου». Ο γέροντας σώπασε, στράφηκε προς τις εικόνες, προσευχήθηκε και είπε: «Κάνε υπομονή, μην βγάλεις μόνος σου τον σταυρό. Όποιος αφαιρέσει τον σταυρό θα φέρει ευθύνη. Πιστεύετε ότι είναι εύκολο για τον Πατριάρχη; Δεν ξέρεις πόσο βαρύς είναι ο σταυρός του Καθολικού: φέρει δύο σταυρούς – του λαού του και της Εκκλησίας. Τι πρέπει να κάνει; Να είσαι δυνατός. Ο Κύριος θα σας στείλει ακόμα πολλές δοκιμασίες για να καθαρίσει την ψυχή σας».

 

Τότε η συμβουλή του γέροντα δεν με παρηγόρησε. Πήγα στον Πατριάρχη - τον πρώτο μου εξομολόγο. Συχνά οι συμβουλές του γέροντα και του Πατριάρχη συνέπιπταν και αυτή τη φορά συνέβαινε το ίδιο. Ο Σεβασμιώτατος με δέχτηκε με αγάπη και με ευλόγησε. Και στην αγανακτισμένη μου ερώτηση: «Παναγιώτατε, γιατί μου έβαλαν τόσο βαρύ σταυρό;» - Απάντησε αυστηρά: «Δεν ήμουν εγώ που σου έδωσα αυτόν τον σταυρό, αλλά σου τον έδωσε ο Θεός. Όσο περισσότερο τρέχεις από αυτό, τόσο πιο βαρύ θα γίνεται. Ταπεινώσου, δείξε στους γείτονές σου αγάπη. Πρέπει να είσαι τόσο παραιτημένος όσο το γρασίδι που ποδοπατείται. Να σε βοηθήσει η Αγία Νίνα». Ευλόγησε και απελευθέρωσε.

 

Όταν υπήρχαν δυσκολίες στη μοναστική ζωή, συχνά απευθυνόμουν στον π. Γαβριήλ για συμβουλές: «Τι πρέπει να κάνω όταν κάνω μια παρατήρηση σε κάποιον, αλλά δεν γίνεται αποδεκτή; Ίσως είναι καλύτερα να μην πω τίποτα; Μην δίνετε σημασία, αφήστε τους να κάνουν ότι θέλουν;» Ο γέροντας σκέφτηκε για λίγο και μετά είπε αυστηρά: «Είσαι η ηγουμένη! Συγχωρέστε με, φοράτε τον σταυρό του αρχιμανδρίτη. Εάν δεν κάνετε ένα σχόλιο, ο Θεός θα σας τιμωρήσει. Το να καταδικάζεις είναι ένα πράγμα, αλλά το να καταδικάζεις είναι εντελώς άλλο. Πώς μπορείς να κάνεις τα στραβά μάτια σε μια κακή πράξη; Πρέπει να υποδείξετε, και πρέπει να εκτελέσουν! Αν δεν το εκπληρώσουν, τότε ο Θεός θα τους ζητήσει».

 

Ο π. Γαβριήλ αντιμετώπιζε τα ιερά με μεγάλη ευλάβεια. Έψαχνε όλη την ώρα και έβρισκε πεταμένα εικονίδια. Η αγαπημένη του ασχολία ήταν να φτιάχνει κορνίζες για εικόνες, να καθαρίζει κηροπήγια και να καθαρίζει το βωμό. Μια μέρα, σε μια κόγχη κοντά στους τάφους των Αγίων Νανάς και Μιριάν 13, βρήκε ένα σωματίδιο του Ζωοδόχου Στύλου. «Όταν άγγιξα για πρώτη φορά, κάποια δύναμη με πέταξε πίσω», είπε ο γέροντας. Έτσι βρέθηκε ένα μεγάλο ιερό. Ο Επίσκοπος Δανιήλ και ο π. Γαβριήλ μετέφεραν προσεκτικά το σωματίδιο στο βωμό του Ναού της Μεταμορφώσεως του Κυρίου στη Μονή Σαμταυρίας, όπου και παραμένει μέχρι σήμερα.

 

Κάπως έτσι αποφάσισαν να αλλάξουν το εικονοστάσι στο ναό της Μονής Σαμταυρίας. Ο π. Γαβριήλ ήταν κατηγορηματικά αντίθετος: πολλά του αποκαλύφθηκαν, τον άγιο του Θεού. Και πράγματι, σύντομα οι εικόνες άρχισαν να ρέουν μύρο. Αυτό το παρατήρησε πρώτος ο γέροντας και ενημέρωσε τις αδερφές. Το μύρο συνεχίστηκε για έναν ολόκληρο μήνα.

 

Μια μέρα, ο Μητροπολίτης Δανιήλ συζήτησε θέματα μοναστικής ζωής με τις αδελφές. Μια από τις καλόγριες παραπονέθηκε για την ηγουμένη. Ο πατέρας Γαβριήλ ανέβαινε τις σκάλες εκείνη την ώρα και άκουσε τα λόγια της. Την πλησίασε και την απείλησε: «Γιατί τσακώνεσαι, τι λες για την ηγουμένη;! Σταμάτα τώρα!» Τότε πλησίασε τον επίσκοπο και είπε: «Να την προσέχεις, λυπήσου την!» Όλοι άκουγαν σιωπηλά, φοβούμενοι να πουν μια λέξη. Και ο γέροντας γύρισε απότομα και έφυγε. Ο Επίσκοπος είπε έκπληκτος: «Τι ενδιαφέρον, ήμουν έτοιμος να εκφράσω τη γνώμη μου, αλλά ο π. Γαβριήλ με ανάγκασε να την αλλάξω. Ήταν σαν να μου μίλησε ο ίδιος ο Κύριος μέσα από τα χείλη του».

 

Μια μέρα, πλούσια ντυμένοι τουρίστες ήρθαν στο Svetitskhoveli. Ο π. Γαβριήλ, όρθιος δίπλα στο μέρος όπου ήταν θαμμένος το Ρίβνο του Κυρίου, παρακολουθούσε σιωπηλά για αρκετή ώρα τους επιβλητικούς ξένους και μετά φώναξε: «Δεν ξέρετε πού βρίσκεστε! Είναι σκόπιμο να δείξετε σεβασμό και ευλάβεια μπροστά στο Πρόσωπο του Παντοδύναμου και στέκεστε με τα χέρια σας πίσω από την πλάτη σας!». Η μεταφράστρια φαινόταν να έχει πάρει πολύ νερό στο στόμα της, αλλά οι ξένοι τα είχαν ήδη καταλάβει όλα. Ο γέροντας σχεδόν τους έδιωξε από το ναό απειλώντας τους με ένα ραβδί.

 

Κάποτε ο πατέρας Γαβριήλ ρώτησε τους ανθρώπους που ήρθαν σε αυτόν: «Γιατί έρχεστε σε μένα;» Μου απάντησαν: «Επειδή μας λείπεις». Τους φώναξε: «Τι εννοείς ότι βαριέσαι; Τι είμαι εγώ για σένα – Nata Vachnadze  ;! Έλα σε μένα μόνο όταν σου είναι δύσκολο».

 

Κατά τη διάρκεια του αδελφοκτόνου πολέμου 15, ένοπλοι - περίπου σαράντα άτομα - μπήκαν στο Σαμταύρο. Ο γέροντας τους δέχθηκε με αγάπη, τους ευλόγησε, τους διέταξε να βγάλουν τα όπλα, τους οδήγησε στο ναό, γονάτισαν και διάβασαν το «Πάτερ ημών», τους χάρισε σταυρούς και εκφώνησε κήρυγμα από τον άμβωνα . Τότε ρώτησε: «Πού πας; Ποια είναι τα σχέδιά σας; Απάντησαν με σιγουριά: «Πηγαίνουμε στο Zugdidi για να πολεμήσουμε». - «Με ποιον θα πολεμήσεις, τα αδέρφια σου είναι εκεί;» - και, σηκώνοντας τα χέρια του, ο γέροντας φώναξε: «Πυροβόλησε με, είμαι η Γεωργία!» - και μετά πήρε το ραβδί και αναφώνησε: «Θα σας νικήσω όλους με αυτό το ραβδί!» Δεν είστε άντρες, αλλά γυναίκες!». Οι «γενναίοι άνδρες» έτρεξαν τρέχοντας με τέτοια ταχύτητα που παραλίγο να ξεχάσουν τα όπλα τους.

 

Ο π. Γαβριήλ τιμούσε ιδιαίτερα την Σαμταυρία Ιβήρων Εικόνα της Θεοτόκου 16 . Την αποκαλούσε Βασίλισσα του Ουρανού και της Γης και συχνά τραγουδούσε μπροστά σε αυτή την εικόνα «Αξίζει να φας...» (ο γέροντας είχε πολύ ωραία φωνή).

 

Ο π. Γαβριήλ φορούσε πάντα μεγάλο σταυρό και πεντάμερη λειψανοθήκη. Όταν με είδε χωρίς σταυρό, είπε: «Συγχώρεσέ με, αδερφή, τώρα δεν είσαι αληθινή ηγουμένη, αλλά «κακή ηγουμένη». Όλη σου η δύναμη βρίσκεται στον σταυρό. Πώς μπορεί μια ηγουμένη να περπατήσει χωρίς σταυρό!».

 

Ο π. Γαβριήλ φρόντιζε συνεχώς για την πνευματική κάθαρση και βελτίωση των μοναχών. Έγραψε ένα καταστατικό, το ονόμασε «Το στενό μονοπάτι του μοναχισμού» και, βάζοντάς το σε ένα πλαίσιο, το παρουσίασε στις μοναχές για καθοδήγηση.

 

Ιδού το καταστατικό:

 

ειρηνεύει τη κοιλιά 

 

Μην χάσετε την ολονύχτια αγρυπνία.

 

πίνετε νερό με μέτρο.

 

τρώτε ψωμί με μέτρο.

 

υπομένετε τις μομφές και τις προσβολές!!!