"Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός" Μητροπολίτης Λεμεσού Αθανάσιος

Όταν ήμουν στο Άγιο Όρος εκεί τιμούσαμε τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό. Εγώ δεν τον εκτιμούσα αυτόν τον Άγιο, να σας εξομολογηθώ, διότι εθύμωνα μαζί του που έφυγε από το Άγιο Όρος. Και έλεγα, κοίταξε ρε παιδί μου όρεξη που την είχε να φύγει από το Άγιο Όρος. Πού να 'ξερα ότι θα πάθαινα κι εγώ τα ίδια!! Να φύγει από το Άγιο Όρος και να πάει στην Ελλάδα να γυρίζει τα χωριά, να κάνει κηρύγματα! Είναι πράγματα αυτά; 

Δεν είχε άλλους να τα κάνουν αυτά;

Άφησε το Άγιο Όρος που ήταν ένας ιδανικός χώρος των μοναχών μέσα σε κείνη τη μακαριότητα της μοναχικής πολιτείας και πήγε και γύριζε τα χωριά όλα και έχτιζε σχολεία. Στο Άγιο Όρος τον τιμούσαν πάρα πολύ γιατί ήταν Αγιορείτης ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ήταν από τη μονή Φιλοθέου.

Έκαναν αγρυπνία-πανήγυρη και πήγαιναν όλοι οι Αγιορείτες, 200-300-500 μοναχοί στην πανήγυρη. Εγώ δεν πήγα ποτέ διότι δεν τον εκτιμούσα, να πω την αλήθεια. Τον τιμούσα βέβαια σαν Άγιο αλλά δεν τον είχα και σε μεγάλη ευλάβεια. Πάντα μέσα στο νου μου ήταν αυτό το ερώτημα, γιατί έφυγε από το Άγιο Όρος! Είναι παράδειγμα αυτό που έδωσε, ας πούμε; Αν κάνουμε κι εμείς οι υπόλοιποι το ίδιο και βγούμε όλοι έξω, τι θα γινόταν μετά; 

Και μετά δεν καταλάβαινα τι μανία τον έπιασε να χτίζει σχολεία. Λέω, αντί να χτίζει Εκκλησίες χτίζει σχολεία; Έχτισε, ας πούμε, 250 σχολεία και 50 Εκκλησίες αντί να κάνει το αντίθετο. Έτσι μου έλεγε ο λογισμός μου. Αλλά είδα σήμερα ότι είχε δίκιο ο Άγιος Κοσμάς διότι έλεγε εκεί σε μία διδαχή του -έτσι απλά όπως τα έλεγε- λέει:

"Χριστιανοί μου, τα παιδιά σας τα στέλνετε στα σχολειά;"

Λέγανε: "Όχι, Άγιε του Θεού". 

"Ε, τότε", λέει, "δεν είναι παιδιά αυτά που έχετε, είναι γουρούνια! Είναι γουρουνόπουλα γιατί αν ο άνθρωπος δεν πάει στο σχολείο

γίνεται γουρούνι!" 

Τους τα έλεγε έτσι για να καταλάβουν βέβαια, ήταν Τουρκοκρατία τότε. 

Και έκτιζε σχολεία και λέει κάπου: "Να χτίζεται σχολειά και να στέλνετε τα παιδιά σας γιατί τα σχολειά φέρνουν τα παιδιά στην Εκκλησία". Και γιατί το έλεγε αυτό; Διότι είναι γεγονός, η Εκκλησία, ο λόγος του Θεού, η εν Χριστώ ζωή για να γίνει δεκτή στον άνθρωπο χρειάζονται άλλα πράγματα προηγουμένως. 

Χρειάζεται μία προπαιδεία. Χρειάζεται μία παιδεία. Βλέπετε, για να έρθει ο Χριστός, το Ευαγγέλιο, οι Απόστολοι και να δεχθεί ο κόσμος αυτά τα πράγματα ήταν ανάγκη να προβληθεί η Ελληνική φιλοσοφία, η Ρωμαϊκή φιλοσοφία, η Αιγυπτιακή σοφία, να καλλιεργηθεί ο κόσμος, να φύγουν από εκείνη την κατάσταση την κατώτερη που ήταν οι άνθρωποι, να αποκτήσουν και νόηση ακόμα και παιδεία τέτοια που να μπορούσαν να καταλάβουν, να αισθανθούν, να συλλάβουν αυτά τα οποία θα έλεγε ο Θεός. 

Και προηγήθηκαν οι φιλόσοφοι για να καλλιεργήσουν τον λόγο σε τέτοιο σημείο ώστε μετά, ερχόμενο το Ευαγγέλιο και οι Πατέρες να πάρουν έτοιμη τη φιλοσοφία -τους ορισμούς τους φιλοσοφικούς- για να εκφράσουν το μεγαλείο της Θεολογίας, το οποίο είναι ανώτερο από τη φιλοσοφία.

https://youtu.be/_WTwq2hE68