Ενώπιον μας εκτείνονται οι δρόμοι των δύο ληστών. Ποιό δρόμο θα ακολουθήσουμε; Ή ανθρωπότητα πάντοτε ακολούθησε τον έναν ή τον άλλο δρόμο.

«Εν μέσω δύο ληστών, ζυγός δικαιοσύνης ευρέθη ό Σταυρός σου

του μεν καταγομένου εις άδην, τω βάρει της βλασφημίας, του δε κουφίζομένου πταισμάτων, πρός γνώσιν θεολογίας· Χριστέ ό Θεός, δόξα σοι».

(Ακολουθία 9ης Ωρας, κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα)

Αυτό είναι ότι λέγεται σχετικά με τον Σταυρό του Κυρίου. Μια ισορροπία δικαιοσύνης διαπιστώθηκε μεταξύ των δύο ληστών. Ό Πιλάτος στύλωσε τρεις σταυρούς στον Γολγοθά - δύο για τούς ληστές και ένα για τον Ζωοδότη. Αλλά, μόνο ό σταυρός του Σωτήρα πρόσφερε λύτρωση σ' όλη την ανθρωπότητα, εκείνος ό σταυρός πού υψώθηκε στον κέντρο ήταν ένα όπλο ειρήνης, μία ακατανίκητη δύναμη - μία νίκη πάνω στον Διάβολο και τον θάνατο. Σχετικά με τούς δύο άλλους σταυρωμένους, ή ψυχή του ενός ληστή σώθηκε ενώ για τον άλλον ό σταυρός ήταν μία σκάλα για τον Αδη.

Δύο ληστές υπήρχαν σταυρωμένοι δίπλα στον Ιησού Χριστό- ό ένας δεν σταμάτησε να καθυβρίζει Αυτόν ό άλλος αρχικά υβρεολογούσε εναντίον Του, στη συνέχεια όμως συνειδητοποίησε τα αμαρτήματα του και αναφώνησε προς τον Κύριο: «μνήσθητί μου, Κύριε, όταν ελθης εν τη βασιλεία σου»· και ό Κύριος απάντησε: «αμήν λέγω σοι, σήμερον μετά εμού εση εν τω παραδείσω». Έτσι, διά του Σταυρού, διό του Πάθους, ό σοφός ληστής πίστεψε στον σταυρωθέντα Χριστό· πίστεψε, όπως λέγεται, στη «γνώση τής θεολογίας».

Όταν ό Κύριος συγχώρησε τις αμαρτίες του, αυτός αναγνώρισε ότι Εκείνος ήταν ό Υιός του Θεού- αναγνώρισε ότι ό Άνθρωπος πού ήταν κρεμασμένος με ατίμωση και εξευτελισμό ήταν ό λαμπρός βασιλιάς τής δόξας· αναγνώρισε ότι Εκείνος, ό Όποιος τη συγκεκριμένη στιγμή φαινόταν τόσο αδύναμος και ανίσχυρος, ήταν ό παντοδύναμος Δημιουργός και Κυβερνήτης του σύμπαντος. Μέσω τής μετάνοιας και τής ταπεινοφροσύνης, ό ληστής πού ήταν κρεμασμένος στα δεξιά έφτασε στη γνώση· τα μάτια του νου και τής ψυχής άνοιξαν. Ό Χριστός ταπεινώθηκε περισσότερο απάντησε' όλους τούς ανθρώπους προκειμένου να εξαλείψει τον αμάρτημα του εγωισμού του Αδάμ. Παρομοίως, και ό ληστής με ταπεινοφροσύνη αναγνώρισε τις αμαρτίες του και ζήτησε τη συγχώρηση του Κυρίου και μέσω αυτής ό Κύριος του φανερώθηκε σε όλη Του τη δόξα.

Αλλά, ό άλλος ληστής, στα αριστερά του Χριστού, αδιάκοπα περιέπαιζε Αυτόν Τον χλεύαζε επειδή αναγνώριζε ότι ό ίδιος ήταν ένας αμαρτωλός, ένας εγκληματίας, ότι είχε παραβιάσει τους νόμους των ανθρώπων και του Θεού, ωστόσο δεν ήθελε να μετανοήσει, να ταπεινώσει τον εαυτό του- αντιθέτως υβρεολογούσε εναντίον των νόμων πού είχε παραβιάσει- υβρεολογούσε εναντίον του ίδιου του Νομοθέτη, ό Όποιος είχε ορίσει τούς νόμους της φύσης και είχε προικίσει τούς ανθρώπους με μία συνείδηση, στην όποια στηριζόμενοι δημιουργούν τούς δικούς τους ανθρώπινους νόμους· ό Όποιος ταπείνωσε τόσο τον εαυτό Του μέχρι του σημείου ή ψυχή Του να κατέλθει στον Αδη.

Ενώπιον των ανθρώπων υπάρχουν δύο δρόμοι. Ενώπιον μας κείται ό Ζωοδότης Σταυρός του Κυρίου. Ό Κύριος είπε: «ει τις θέλει οπίσω μου ελθείν, άπαρνησάσθω εαυτόν και άράτω τον σταυρόν αυτού και άκολουθείτω μοι». Να Τον άκολουθήσουμε που; Καταρχήν, διά των παθημάτων, όπως ακριβώς ό Ίδιος υπέφερε- έπειτα θα εισέλθουμε με τον Χριστό στην αιώνια Βασιλεία, στη Βασιλεία των Ουρανών, όπου ό Κύριος Ιησούς Χριστός κάθεται στον θρόνο Του. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος για να άκολουθήσουμε τον Κύριο.

Ό ληστής πού ήταν κρεμασμένος στα δεξιά Τον αναγνώρισε ως Θεό και με την ψυχή Τον άκολούθησε. Δεν θα μπορούσε, φυσικά, να μεταμορφωθεί θαυματουργικά, και αυτό δεν ήταν απαραίτητο- ακολούθησε τον Χριστό με την ψυχή του, αναγνωρίζοντας Τον ως Θεό ό Όποιος ταπεινώθηκε για τη σωτηρία της ανθρωπότητας. Ό ληστής, παρομοίως, ταπείνωσε τον εαυτό του, ομολογώντας τα αμαρτήματα του, και ακολουθώντας τον Χριστό στον Παράδεισο.

Ενώπιον μας εκτείνονται οι δρόμοι των δύο ληστών. Ποιό δρόμο θα ακολουθήσουμε; Ή ανθρωπότητα πάντοτε ακολούθησε τον έναν ή τον άλλο δρόμο. Ό Σταυρός του Κυρίου ήταν για τούς μεν Ιουδαίους ένα πρόσκομμα, για τούς δε Έλληνες -δηλαδή τούς παγανιστές- μια μωρία: πώς θα μπορούσε κάποιος να υποκλιθεί μπροστά σ' ένα όργανο εξευτελισμού και μαρτυρίου; Δεν καταλάβαιναν ότι μέσω αυτού τού οργάνου ό Κύριος έσωσε όλη την ανθρωπότητας από την εξουσία τού Διαβόλου, από την εξουσία της αμαρτίας, από τον αιώνιο θάνατο. Για τούς Ιουδαίους επίσης, ό Σταυρός τού Κυρίου ήταν ύβρις· προσδοκούσαν τον Μεσσία τους ως ένα βασιλιά της δόξας, ως έναν επίγειο βασιλιά πού θα εξύψωνε τον ιουδαϊκό γένος. Ό Σταυρός πάνω στον όποιο ό Χριστός σταυρώθηκε ήταν γι' αυτούς ένα πρόσκομμα· ή σταύρωση του Χριστού θεωρήθηκε σαν προσβολή, σαν κάτι παράλογο και επιπλέον, όπως ό Απόστολος Παύλος μας λέει, αυτό τον σκάνδαλο για τούς Ιουδαίους, αυτή ή μωρία για τούς Έλληνες είναι για μας «Χριστός Θεού δύναμις και Θεού σοφία» (Προς Κορινθίους Α' 1:24). Αυτό πού για κάποιους σήμαινε θάνατος, γι' άλλους ήταν ή πηγή της σωτηρίας.

Ό Σταυρός τού Κυρίου χώρισε τούς ανθρώπους σε δύο μέρη. Βλέπουμε ότι κάποιοι πίστεψαν στον Χριστό, ενώ άλλοι σκόνταψαν στον λίθο του προσκόμματος (βλ.: Προς Ρωμαίους 9:32) και καταδίωξαν την Εκκλησία του Χριστού, τον Σώμα του Χριστού, του οποίου Κεφαλή είναι ό ίδιος ό Κύριος Ιησούς Χριστός. Ή Εκκλησία του Χριστού είναι τον Σώμα του Χριστού - ό Ίδιος είναι ή κεφαλή της και με τον Θείο Σώμα και Αίμα Του τροφοδοτεί τούς πιστούς, συντηρεί τα τέκνα της Εκκλησίας Του, ενώνοντας μας μ' Αυτόν. Ενωνόμαστε με τον Χριστό σωματικά και πνευματικά διά της Θείας Κοινωνίας και της τήρησης των εντολών Του.

Όλοι αμαρτάνουμε- ωστόσο κάποιοι αμαρτάνουν και μετανοούν, ενώ άλλοι χλευάζουν τούς νόμους πού παραβαίνουν. Αυτό συνέβαινε και σε παλαιότερες περιόδους, όταν ό Άρειος και άλλοι αιρετικοί απέρριψαν τα δόγματα της Αγίας Εκκλησίας. Και τότε οι πιστοί συχνά υπέφεραν από ασεβείς κυβερνήτες πού τούς έστελναν στην εξορία. Ό Άγιος Αθανάσιος, ό Μέγας, πέρασε είκοσι από τα σαράντα επτά χρόνια ως ιεράρχης στην εξορία. Παρομοίως, και άλλοι ιεράρχες υπέφεραν για την Αλήθεια, όπως και πολλοί από τούς πιστούς. Αλλά εκείνοι μέσα στη γνησιότητα της Ορθοδοξίας βρήκαν τη σωτηρία και άνοιξαν τις θύρες της αιώνιας ζωής, τις θύρες της Βασιλείας των Ουρανών.

Υπήρχαν εποχές κατά τις όποιες οι άπιστοι θριαμβολογούσαν, όταν ή Εκκλησία τού Χριστού διωκόταν οι ψυχές τους, όμως, στάλθηκαν στα αιώνια μαρτύρια, όπως ακριβώς ό Χριστός έστειλε στον Άδη την ψυχή τού Ηρώδη και εκείνων πού είχαν επιζητήσει τη ζωή Του.

Έχουμε ένώπιόν μας τον δρόμο της σωτηρίας ή τον δρόμο του αιωνίου θανάτου. Ακόμη και σε κάποιους χριστιανούς ό Σταυρός αποδείχτηκε σκάνδαλο κατά την εικονοκλαστική περίοδο, όταν διώκονταν οι ιερές εικόνες και άλλα ιερά αντικείμενα δυσφημούνταν, συμπεριλαμβανομένου και του Σταυρού τού Κυρίου. Οι εικονοκλάστες θεωρούσαν τούς εαυτούς τους «ορθόδοξους» και ή αίρεση τους επικράτησε για εκατόν πενήντα χρόνια προτού εκριζωθεί τελειωτικά.

ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΑΞΙΜΟΒΙΤΣ,

ΒΙΒΛ. Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΑΞΙΜΟΒΙΤΣ