Κυριακή 31 Μαΐου 2009
ΕΥΘΑΛΗΣ ΒΛΑΣΤΟΣ - ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ 1
ΔΙΔΑΚΤΙΚΑ ΑΝΕΚΔΟΤΑ
Δεσπότης στον Παράδεισο.
Ο Γέροντας αρνήθηκε να γίνει επίσκοπος παρά τις επίμονες πιέσεις φίλων του αρχιερέων. Έχουμε αναφέρει ότι αυτή ή άρνηση οφείλετο σε καθαρά πνευματικούς Λόγους. Ό Γέροντας παρά το γεγονός ότι πράγματι ήταν άξιος και ικανός να διακονήσει την Εκκλησία από αυτή τη θέση προτιμούσε από ταπείνωση να παραμείνει στη θέση του πρεσβυτέρου.
Θεωρούσε ότι έχει μεγάλη ευθύνη ο ιερεύς σαν αντιπρόσωπος του Θεού. Όμως πολύ μεγαλύτερη αποστολή αναλαμβάνει ο επίσκοπος και έχει τεράστιο έργο να φέρει εις πέρας. Γι' αυτό κινδυνεύει και ή σωτηρία του αν δεν διακονήσει σωστά τον Εσταυρωμένο. Κινδυνεύει να αλλοιωθεί από την γλυκύτητα της εξουσίας και τις δημόσιες εκδηλώσεις.
Μας έλεγε λοιπόν αστειευόμενος ένα ανέκδοτο. Συγχρόνως περνούσε και το μήνυμα στα πνευματικά του τέκνα πού σαν άγαμοι κληρικοί μπορούσαν νά καταληφθούν από την ασθένεια της «δεσποτομανίας». Σε αυτή την περίπτωση μπορείς να φαντασθείς τι
φοβερό πράγμα είναι να προσπαθείς να γίνεις επίσκοπος. Τρομάζεις όταν σκεφθείς τι εξευτελισμούς περνάς, πόσα φαρμάκια καταπίνεις, πόσες φορές αναγκάζεσαι να πουλήσεις ης αρχές σου και την ευπρέπεια της προσωπικότητας σου.
Πήγε, έλεγε ο Γέροντας, κάποιος Ιερεύς στο παράδεισο. Τον υπεδείχθησαν με απλότητα και τον πήγαν στο διαμέρισμα πού θα έμενε.
Μία μέρα άκουσε πολύ θόρυβο και βγήκε να δει τι συμβαίνει. Είδε να γίνονται προετοιμασίες πολλές, να στρώνεται κόκκινο χαλί για να υποδεχθούν κάποιον με δόξες και τιμές. Σε λίγο με συνοδεία φιλαρμονικής και πολλές επευφημίες φάνηκε να μπαίνει στον παράδεισο κάποιος δεσπότης πού είχε πεθάνει πριν από λίγο. Πέρασε από τους δρόμους με πολλές επευφημίες και τιμές.
Ό ιερεύς στεναχωρήθηκε, και ρώτησε κάποιον Άγγελο:
- Μα καλά γιατί συμβαίνουν όλα αυτά; Δεν είναι άδικο να υπάρχουνδιακρίσεις και ανισότητα και εδώ στον παράδεισο;
- Πάτερ, δεν έχετε δίκαιο, άκουσε την απάντηση. Ξέρετε πόσο σπάνια έρχεται δεσπότης εδώ; Αυτό είναι ή αιτία της πολυθόρυβης υποδοχής.
άκουσε ο Ιερεύς εκείνος την απάντηση και έμεινε εμβρόντητος! 'Αλλά και εμείς με ένα ανέκδοτο παίρναμε το πνευματικό μας μήνυμα
Φυσικά ο Γέροντας δεν πίστευε ότι ελάχιστοι επίσκοποι θα εισέλθουν στη Βασιλεία του Θεού.
Ευτυχισμένος χωρίς πουκάμισο.
Σε άλλη περίπτωση ο μακαριστός Γέροντας μνημόνευε το παράδειγμα με το πουκάμισο. Φουρτουνιασμένη θάλασσα ή ζωή μας με πολλές πίκρες και δυσκολίες. Θάλασσα ή ζωή και πειρατής ο θάνατος. Το μόνιμο πρόβλημα πού συναντά ένας κληρικός είναι να προσπαθεί να δώσει απάντηση στα μεγάλα γιατί ιών πονεμένων αδελφών του. Όσο και να προσπαθεί κανείς να περάσει σοφά μηνύματα για τον πόνο συχνά γίνεται πολύ δύσκολο να ρίξει βάλσαμο στις ταραγμένες καρδιές.
'Από τη δυστυχία πού σε βρήκε βγάλε ότι έχει σχέση με την ενοχή. Θα σου γίνουν και οι δύο ελαφρότερες.
'Από τη δυστυχία πού σε βρήκε σχίσε και πέταξε το φάκελο. Κράτησε και διάβασε το εσώκλειστο γράμμα 'Αλλά με υπομονή.
Να τραγουδάς χαρούμενα με πονεμένη την καρδιά και να γελάς στη λύπη είναι των δυνατών δουλειά
Ή σοφία επιστρατεύεται. Πρέπει όμως να συνοδεύεται από την συμμετοχή στο δράμα του κάθε πονεμένου. Δεν είναι καθόλου εύκολο να αφαιρέσεις το μαύρο πέπλο πού σκεπάζει την καρδιά Πρέπει να φωτίσει κανείς τα σκοτάδια και να χύσει το βάλσαμο της ελπίδας και της κατά Θεό παρηγοριάς.
Κάποτε ένας βασιλιάς είχε μια μεγάλη στεναχώρια Αυτή του βασάνιζε τη ζωή και του έκανε μαύρες τις μέρες και ατελείωτες τις νύκτες, τον έκανε δυστυχισμένο. Στον πόνο του ζήτησε θεραπεία και βοήθεια από τους γιατρούς του και τους σοφούς συμβούλους του.
Πολλοί τους έδωσαν συμβουλές αλλά όλοι απέτυχαν οικτρά Τέλος κάποιος του έδωσε την εξής παράδοξη και πρωτότυπη συμβουλή:
- Να βρεις ένα άνθρωπο ευτυχισμένο και να φορέσεις το πουκάμισοτου. Τότε θα περάσουν όλα τα προβλήματα πού έχεις και θα βρεις καισυ τη γαλήνη της ψυχής σου. Άρχισε να αναζητεί πράγματι έναν ευτυχισμένο άνθρωπο.
- Έβαλε τους αγγελιαφόρους του να φωνάξουν σε πόλεις και χωριά Ματαίως. Κανείς δεν παρουσιαζόταν να πει:
- Είμαι ευτυχισμένος. - Δεν είναι δυνατόν να μην υπάρχει κανείς ευτυχής σε αυτή τη ζωή, συλλογιζόταν προβληματισμένος.
Πήρε μια ομάδα από λίγους στρατιώτες, φόρεσε και εκείνος απλοϊκά ρούχα και γύρισε το βασίλειο του. Κάποτε έφθασε σε ένα δάσος οπού βρήκε μια ερημική καλύβα Μπήκε μέσα με τους στρατιώτες του.
Μέσα στο φτωχικό καλυβάκι έμενε ένας παππούς με τα ορφανά εγγονάκια του. Ή φωτιά έκαιγε στο τζάκι και ο γέροντας τυλιγμένος σε μια μάλλινη κάπα έπαιζε χαρούμενα με τα εγγονάκια ίου. Στο πρόσωπο όλων άστραφτε ή χαρά και ή γαλήνη.
- Πες μου πάππου, είπε ο βασιλιάς, πώς περνάς εδώ στο δάσος;
- Δόξα τω Θεώ παιδί μου, είπε εκείνος, γιατί δεν γνώρισε ότι μιλούσεμε τον βασιλιά έχω τα εγγονάκια μου εδώ, γιατί πέθανε ο γιος μου καιή νύφη μου. Όμως ο Κύριος μας δίδει ότι χρειαζόμαστε. Μας χαρίζειόλες τις ευλογίες του. Ας είναι δοξασμένο το όνομα του!
- Δηλαδή πάππου, ρώτησε ο βασιλιάς με μια κρυφή ελπίδα στην καρδιά του, είσαι χαρούμενος και ευτυχισμένος;
- Ασφαλώς και είμαι ευτυχισμένος παιδί μου, με τη χάρη του Θεού.Με τέτοια χαρούμενα πρόσωπα μπορώ να μη νιώθω τη χαρά να πλημμυρίζει στο καλυβάκι μας;
- Σε παρακαλώ παππού, δός μου το πουκάμισο σου να το φορέσω,
είπε ο βασιλιάς.
Ο γεροντάκος μαζεύτηκε φοβισμένος, τυλίχτηκε καλύτερα στην κάπα του κρατώντας τη σφικτά
- Όχι, απάντησε, αυτό δεν γίνεται, δεν χρειάζεται.
- Πάρτε το πουκάμισο του, διέταξε ο βασιλιάς τους στρατιώτες.
Εκείνοι πλησίασαν και τον έπιασαν από τα χέρια για να του αφαιρέσουν την κάπα και να του πάρουν κατόπιν το πουκάμισο. Όμως ανοίγοντας τη μάλλινη επένδυση διαπίστωσαν ότι από μέσα δεν φορούσε τίποτε. Ήτο γυμνός, γιατί σαν φτωχός δεν είχε χρήματα για να αγοράσει πουκάμισο.
- Δυστυχία μου, φώναξε ο βασιλιάς, ένα άνθρωπο βρήκα ευτυχισμένο και αυτός δεν έχει πουκάμισο να φορέσει.
Το παράδειγμα δηλοί δύο πράγματα:
Πρώτον, ο πλούτος δεν φέρνει την ευτυχία Αντίθετα σε φτωχούς ανθρώπους συναντά κανείς πιο συχνά τη χαρά και τη γαλήνη.
Δεύτερον, κανείς άνθρωπος δεν είναι αμέτοχος στις πίκρες της ζωής. Κοινή πορεία των ανθρώπων και κληρονομιά ο θάνατος.
Αναφέρεται ότι ο Δαρείος, ο βασιλιάς της Περσίας, έχασε τη γυναίκα του πού την αγαπούσε πολύ. Ήταν απαρηγόρητος για το χαμό της.
Κάποιος Έλληνας του είπε να γράψει πάνω στον τάφο της το όνομα ενός ευτυχισμένου άνθρωπου και θα αναστηθεί αμέσως ή γυναίκα του. Έψαξε να βρει τον ευτυχισμένο αλλά δεν βρήκε κανένα
- Παρηγορήσου και συ βασιλιά, του είπε ο σύμβουλος του, διότι κανείς σε αυτό τον κόσμο δεν είναι ευτυχισμένος.
Βέβαια, για να είμαστε ακριβείς, αυτή ή ευτυχία υπάρχει μόνο στα παιδιά του Θεού. Στους Αγίους μας. Στους ερημίτες, τους ασκητές αλλά και στους χριστιανούς πού είναι γεμάτη ή ζωή τους με τη χάρη του Κυρίου. Με αυτούς πού ζουν με το Χριστό, για το Χριστό.
Δεσπότης στον Παράδεισο.
Ο Γέροντας αρνήθηκε να γίνει επίσκοπος παρά τις επίμονες πιέσεις φίλων του αρχιερέων. Έχουμε αναφέρει ότι αυτή ή άρνηση οφείλετο σε καθαρά πνευματικούς Λόγους. Ό Γέροντας παρά το γεγονός ότι πράγματι ήταν άξιος και ικανός να διακονήσει την Εκκλησία από αυτή τη θέση προτιμούσε από ταπείνωση να παραμείνει στη θέση του πρεσβυτέρου.
Θεωρούσε ότι έχει μεγάλη ευθύνη ο ιερεύς σαν αντιπρόσωπος του Θεού. Όμως πολύ μεγαλύτερη αποστολή αναλαμβάνει ο επίσκοπος και έχει τεράστιο έργο να φέρει εις πέρας. Γι' αυτό κινδυνεύει και ή σωτηρία του αν δεν διακονήσει σωστά τον Εσταυρωμένο. Κινδυνεύει να αλλοιωθεί από την γλυκύτητα της εξουσίας και τις δημόσιες εκδηλώσεις.
Μας έλεγε λοιπόν αστειευόμενος ένα ανέκδοτο. Συγχρόνως περνούσε και το μήνυμα στα πνευματικά του τέκνα πού σαν άγαμοι κληρικοί μπορούσαν νά καταληφθούν από την ασθένεια της «δεσποτομανίας». Σε αυτή την περίπτωση μπορείς να φαντασθείς τι
φοβερό πράγμα είναι να προσπαθείς να γίνεις επίσκοπος. Τρομάζεις όταν σκεφθείς τι εξευτελισμούς περνάς, πόσα φαρμάκια καταπίνεις, πόσες φορές αναγκάζεσαι να πουλήσεις ης αρχές σου και την ευπρέπεια της προσωπικότητας σου.
Πήγε, έλεγε ο Γέροντας, κάποιος Ιερεύς στο παράδεισο. Τον υπεδείχθησαν με απλότητα και τον πήγαν στο διαμέρισμα πού θα έμενε.
Μία μέρα άκουσε πολύ θόρυβο και βγήκε να δει τι συμβαίνει. Είδε να γίνονται προετοιμασίες πολλές, να στρώνεται κόκκινο χαλί για να υποδεχθούν κάποιον με δόξες και τιμές. Σε λίγο με συνοδεία φιλαρμονικής και πολλές επευφημίες φάνηκε να μπαίνει στον παράδεισο κάποιος δεσπότης πού είχε πεθάνει πριν από λίγο. Πέρασε από τους δρόμους με πολλές επευφημίες και τιμές.
Ό ιερεύς στεναχωρήθηκε, και ρώτησε κάποιον Άγγελο:
- Μα καλά γιατί συμβαίνουν όλα αυτά; Δεν είναι άδικο να υπάρχουνδιακρίσεις και ανισότητα και εδώ στον παράδεισο;
- Πάτερ, δεν έχετε δίκαιο, άκουσε την απάντηση. Ξέρετε πόσο σπάνια έρχεται δεσπότης εδώ; Αυτό είναι ή αιτία της πολυθόρυβης υποδοχής.
άκουσε ο Ιερεύς εκείνος την απάντηση και έμεινε εμβρόντητος! 'Αλλά και εμείς με ένα ανέκδοτο παίρναμε το πνευματικό μας μήνυμα
Φυσικά ο Γέροντας δεν πίστευε ότι ελάχιστοι επίσκοποι θα εισέλθουν στη Βασιλεία του Θεού.
Ευτυχισμένος χωρίς πουκάμισο.
Σε άλλη περίπτωση ο μακαριστός Γέροντας μνημόνευε το παράδειγμα με το πουκάμισο. Φουρτουνιασμένη θάλασσα ή ζωή μας με πολλές πίκρες και δυσκολίες. Θάλασσα ή ζωή και πειρατής ο θάνατος. Το μόνιμο πρόβλημα πού συναντά ένας κληρικός είναι να προσπαθεί να δώσει απάντηση στα μεγάλα γιατί ιών πονεμένων αδελφών του. Όσο και να προσπαθεί κανείς να περάσει σοφά μηνύματα για τον πόνο συχνά γίνεται πολύ δύσκολο να ρίξει βάλσαμο στις ταραγμένες καρδιές.
'Από τη δυστυχία πού σε βρήκε βγάλε ότι έχει σχέση με την ενοχή. Θα σου γίνουν και οι δύο ελαφρότερες.
'Από τη δυστυχία πού σε βρήκε σχίσε και πέταξε το φάκελο. Κράτησε και διάβασε το εσώκλειστο γράμμα 'Αλλά με υπομονή.
Να τραγουδάς χαρούμενα με πονεμένη την καρδιά και να γελάς στη λύπη είναι των δυνατών δουλειά
Ή σοφία επιστρατεύεται. Πρέπει όμως να συνοδεύεται από την συμμετοχή στο δράμα του κάθε πονεμένου. Δεν είναι καθόλου εύκολο να αφαιρέσεις το μαύρο πέπλο πού σκεπάζει την καρδιά Πρέπει να φωτίσει κανείς τα σκοτάδια και να χύσει το βάλσαμο της ελπίδας και της κατά Θεό παρηγοριάς.
Κάποτε ένας βασιλιάς είχε μια μεγάλη στεναχώρια Αυτή του βασάνιζε τη ζωή και του έκανε μαύρες τις μέρες και ατελείωτες τις νύκτες, τον έκανε δυστυχισμένο. Στον πόνο του ζήτησε θεραπεία και βοήθεια από τους γιατρούς του και τους σοφούς συμβούλους του.
Πολλοί τους έδωσαν συμβουλές αλλά όλοι απέτυχαν οικτρά Τέλος κάποιος του έδωσε την εξής παράδοξη και πρωτότυπη συμβουλή:
- Να βρεις ένα άνθρωπο ευτυχισμένο και να φορέσεις το πουκάμισοτου. Τότε θα περάσουν όλα τα προβλήματα πού έχεις και θα βρεις καισυ τη γαλήνη της ψυχής σου. Άρχισε να αναζητεί πράγματι έναν ευτυχισμένο άνθρωπο.
- Έβαλε τους αγγελιαφόρους του να φωνάξουν σε πόλεις και χωριά Ματαίως. Κανείς δεν παρουσιαζόταν να πει:
- Είμαι ευτυχισμένος. - Δεν είναι δυνατόν να μην υπάρχει κανείς ευτυχής σε αυτή τη ζωή, συλλογιζόταν προβληματισμένος.
Πήρε μια ομάδα από λίγους στρατιώτες, φόρεσε και εκείνος απλοϊκά ρούχα και γύρισε το βασίλειο του. Κάποτε έφθασε σε ένα δάσος οπού βρήκε μια ερημική καλύβα Μπήκε μέσα με τους στρατιώτες του.
Μέσα στο φτωχικό καλυβάκι έμενε ένας παππούς με τα ορφανά εγγονάκια του. Ή φωτιά έκαιγε στο τζάκι και ο γέροντας τυλιγμένος σε μια μάλλινη κάπα έπαιζε χαρούμενα με τα εγγονάκια ίου. Στο πρόσωπο όλων άστραφτε ή χαρά και ή γαλήνη.
- Πες μου πάππου, είπε ο βασιλιάς, πώς περνάς εδώ στο δάσος;
- Δόξα τω Θεώ παιδί μου, είπε εκείνος, γιατί δεν γνώρισε ότι μιλούσεμε τον βασιλιά έχω τα εγγονάκια μου εδώ, γιατί πέθανε ο γιος μου καιή νύφη μου. Όμως ο Κύριος μας δίδει ότι χρειαζόμαστε. Μας χαρίζειόλες τις ευλογίες του. Ας είναι δοξασμένο το όνομα του!
- Δηλαδή πάππου, ρώτησε ο βασιλιάς με μια κρυφή ελπίδα στην καρδιά του, είσαι χαρούμενος και ευτυχισμένος;
- Ασφαλώς και είμαι ευτυχισμένος παιδί μου, με τη χάρη του Θεού.Με τέτοια χαρούμενα πρόσωπα μπορώ να μη νιώθω τη χαρά να πλημμυρίζει στο καλυβάκι μας;
- Σε παρακαλώ παππού, δός μου το πουκάμισο σου να το φορέσω,
είπε ο βασιλιάς.
Ο γεροντάκος μαζεύτηκε φοβισμένος, τυλίχτηκε καλύτερα στην κάπα του κρατώντας τη σφικτά
- Όχι, απάντησε, αυτό δεν γίνεται, δεν χρειάζεται.
- Πάρτε το πουκάμισο του, διέταξε ο βασιλιάς τους στρατιώτες.
Εκείνοι πλησίασαν και τον έπιασαν από τα χέρια για να του αφαιρέσουν την κάπα και να του πάρουν κατόπιν το πουκάμισο. Όμως ανοίγοντας τη μάλλινη επένδυση διαπίστωσαν ότι από μέσα δεν φορούσε τίποτε. Ήτο γυμνός, γιατί σαν φτωχός δεν είχε χρήματα για να αγοράσει πουκάμισο.
- Δυστυχία μου, φώναξε ο βασιλιάς, ένα άνθρωπο βρήκα ευτυχισμένο και αυτός δεν έχει πουκάμισο να φορέσει.
Το παράδειγμα δηλοί δύο πράγματα:
Πρώτον, ο πλούτος δεν φέρνει την ευτυχία Αντίθετα σε φτωχούς ανθρώπους συναντά κανείς πιο συχνά τη χαρά και τη γαλήνη.
Δεύτερον, κανείς άνθρωπος δεν είναι αμέτοχος στις πίκρες της ζωής. Κοινή πορεία των ανθρώπων και κληρονομιά ο θάνατος.
Αναφέρεται ότι ο Δαρείος, ο βασιλιάς της Περσίας, έχασε τη γυναίκα του πού την αγαπούσε πολύ. Ήταν απαρηγόρητος για το χαμό της.
Κάποιος Έλληνας του είπε να γράψει πάνω στον τάφο της το όνομα ενός ευτυχισμένου άνθρωπου και θα αναστηθεί αμέσως ή γυναίκα του. Έψαξε να βρει τον ευτυχισμένο αλλά δεν βρήκε κανένα
- Παρηγορήσου και συ βασιλιά, του είπε ο σύμβουλος του, διότι κανείς σε αυτό τον κόσμο δεν είναι ευτυχισμένος.
Βέβαια, για να είμαστε ακριβείς, αυτή ή ευτυχία υπάρχει μόνο στα παιδιά του Θεού. Στους Αγίους μας. Στους ερημίτες, τους ασκητές αλλά και στους χριστιανούς πού είναι γεμάτη ή ζωή τους με τη χάρη του Κυρίου. Με αυτούς πού ζουν με το Χριστό, για το Χριστό.
Αρχιμανδρίτη Ιερόθεου Αργύρη
Ο ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΝΑΟΣ 1
Είναι λοιπόν ο Ναός τόπος ιερός, τόπος ιδιαίτερος, τόπος αγιάσματος και όχι κοινός.
Ό Ναός λέγει ο Άγιος Συμεών Θεσ/νίκης είναι τύπος του ουρανού.
Ό Νάρθηξ έχει τον τύπον της γης.
Το Ιερόν Βήμα έχει τον τύπον του Τριαδικού Θεού.
Όλος ο χώρος του Ναού έχει τον τύπον του παραδείσου εις τον όποιον κατοικούν οι Άγγελοι και γενικώς όλοι οι άγιοι Προφήται και Απόστολοι: «Εν τω ουρανώ ή παρουσία του Πατρός, ή παρουσία του άφθαρτου Σώματος του Χριστού, ή παρουσία του Παναγίου Πνεύματος. Εκεί ή παρουσία της Πανάχραντου Μητρός του Ιησού ή παρουσία των Αρχαγγέλων και Αγγέλων, ή παρουσία των Προφητών, ή παρουσία των Αποστόλων, ή παρουσία των Αγίων, των Μαρτύρων, των Όσιων και όλων των Δικαίων» (Συμεών Θεσ.).
Το αυτό συναντάται ,το αυτό επιτελείται και εις τον ορθόδοξο Ιερόν Ναό. Όλα όσα υπάρχουν εις τον ουρανό, ‘όλα αυτά τυπούνται και εικονίζονται και εις τον ιερόν Ναό. Το Άγιον Βήμα. Το πανάχραντον Σώμα του Κυρίου. Ή Θεοτόκος. Οι Απόστολοι. Ό αγγελικός κόσμος και όλοι γενικώς οι Άγιοι. Μεταξύ όλων αυτών ευρισκόμεθα και ημείς και ο κάθε πιστός και εγώ και εσείς και όσοι ευρίσκονται εις τον Ναό και ιστάμεθα ενώπιον του Θρόνου του Θεού. Ούτω λοιπόν εχόντων των πραγμάτων οφείλομεν αρκούντως να προσέχωμεν και να λαμβάνωμεν ανάλογον και κατάλληλον θέσιν εις τον Ναό. και δη τώρα οπού γνωρίσαμε τα περί του Ναού. και ακόμη ας γνωρίζομεν και το έξης:
Το αυτό συναντάται ,το αυτό επιτελείται και εις τον ορθόδοξο Ιερόν Ναό. Όλα όσα υπάρχουν εις τον ουρανό, ‘όλα αυτά τυπούνται και εικονίζονται και εις τον ιερόν Ναό. Το Άγιον Βήμα. Το πανάχραντον Σώμα του Κυρίου. Ή Θεοτόκος. Οι Απόστολοι. Ό αγγελικός κόσμος και όλοι γενικώς οι Άγιοι. Μεταξύ όλων αυτών ευρισκόμεθα και ημείς και ο κάθε πιστός και εγώ και εσείς και όσοι ευρίσκονται εις τον Ναό και ιστάμεθα ενώπιον του Θρόνου του Θεού. Ούτω λοιπόν εχόντων των πραγμάτων οφείλομεν αρκούντως να προσέχωμεν και να λαμβάνωμεν ανάλογον και κατάλληλον θέσιν εις τον Ναό. και δη τώρα οπού γνωρίσαμε τα περί του Ναού. και ακόμη ας γνωρίζομεν και το έξης:
Εις πολλάς Μονάς και εις τάς εισόδους αυτών υπάρχουν αγιογραφημέναι εικόνες πολλών Αγίων.
Εις την είσοδον όμως των Ναών υπάρχουν οι δύο Αρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ. Ό εις, εις το δεξιόν μέρος και ο έτερος εις το αριστερόν και κρατούν έκαστος ανά εν ειλητάριον (ένα χαρτί το όποιον τυλίγεται εις ρολόν) και ο μεν Μιχαήλ γράφει τα εξής προειδοποιητικά φοβερά λόγια: «Όσοι βέβηλοι και ράθυμοι τη καρδία μηδόλως τολμήσατε εισελθείν εν τω θείω και ιερώ τούτω κατοικητηρίω. Ό γαρ πάλαι φύλαξ του παραδείσου, νυν της νέας ταύτης Εδέμ προσετάχθην και τόδε το ξίφος τεταμένον βροτοί (θνητοί άνθρωποι), βλέποντες τον τρόπον συσταλείτε προς μετάνοιαν ταχύ. Ει δε μη τάς ψυχάς πάντων ανηλεώς αφαιρώ». Όσοι λέγει είσθε βέβηλοι, ακάθαρτοι, αμαρτωλοί, αδιάφοροι, αμελείς, ράθυμοι, μη τολμήσετε να εισέλθετε εις το θείον, Ιερόν και άγιον τούτο κατοικητήριον. Διότι ως πάλαι ποτέ ήμουν φύλαξ της τότε Εδέμ και δεν επέτρεπα εις ουδένα την είσοδον, ούτω και τώρα προσετάχθην να φυλάσσω την νέαν αυτήν Εδέμ, τουτέστιν τον Ναό αυτόν. Βλέπετε δε το ξίφος τεταμένον, συσταλείτε, συνέλθετε, επιστρέψατε προς μετάνοιαν άλλως τάς ψυχάς πάντων θα αφαιρέσω άνευ ελέους.
Κατά συνέπειαν όσοι εισερχόμεθα και παραμένομε αμετανόητοι και αδιάφοροι και αδιόρθωτοι, συνεχίζοντας να εισερχόμεθα εις τον Ναό, τότε και γρήγορα θα αποθάνωμεν, αλλά και εις την κόλασιν θα καταλήξωμεν.
και ο Αρχάγγελος Γαβριήλ γράφει τα έξης: «Όξυγράφον κάλαμον χειρί κατέχων τους εισιόντας καταγράφω τη βίβλω». Έχω, λέγει, ένα κονδυλοφόρον εις το χέρι μου, ο όποιος είναι οξυγράφος, δεν του διαφεύγει ουδέν απολύτως. και καταγράφω με την πένα αυτήν εις ειδικόν βιβλίον, το όποιον θα παρουσιάσω εν καιρώ εις τον Θεόν, όλους εκείνους οι όποιοι εισέρχονται εις τον Ναό. "Ητοι ποίοι και πώς εισέρχονται. Αυτά ίσως είχεν ύπ' όψιν του ο υμνωδός ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός ο οποίος έγραψε τον παρακάτω ύμνο: «Πολλάκις την υμνωδία εκτελών. ευρέθην την αμαρτία εκπληρών. Τη μεν γλώττη άσματα φθεγγόμενος, τη δε ψυχή άτοπα λογιζόμενος». Είναι δυνατόν, λέγει, να στέκω εις τον Ναό και δη δια της γλώσσης μου να ψάλλω ύμνους και άσματα, εντούτοις δε ή καρδία μου και ο νους μου άλλα να σκέπτωνται και αλλά να επιδιώκουν; Συμπληρώνων ο Μέγας Βασίλειος τα ανωτέρω, λέγει τα εξής:
«Πολλοί εστάσιν εν σχήματι μεν προσευχής ουκ εισί δε εν τη αυλή (Εκκλησία) δια την του νου περιφοράν και αφελκυσμόν της διανοίας αυτών υπό της εν ματαιότητι μερίμνης». Τουτέστιν πολλοί ίστανται μεν εις στάσιν προσευχής, αλλά δεν είναι εντός του Ναού. Διότι αφήνουν τον νουν των να περιφέρεται τήδε κακείσε. και ή διάνοια αυτών έλκεται και προσκολλάται, και δη ευχαρίστως, εις πολλάς και διαφόρους μεριμνάς και φροντίδας του κόσμου αυτού και της ματαιότητος. και συνεχίζει ο αυτός Άγιος: «Ου τοίνυν έξω ταύτης της αυλής (του Ναού) προσκυνείν προσήκει τω Θεώ. αλλ' ένδον αυτής γεννόμενον». Δια τούτο, λέγει, ο Θεός δεν προσκυνείται και δεν λατρεύεται όταν ο νους μας τριγυρίζει έξω του Ναού, διό και οφείλομεν να προσέχωμεν ώστε να μένωμεν πάντα εις τον Ναό και με τον νουν και την καρδία. Δια τον λόγο αυτόν και ο Δαβίδ μας υποχρεώνει προς τούτο λέγων: «Προσκυνήσατε τω Κυρίω εν αυλή αγία αυτού» (Ψαλμ. κη' 2).
Πάντα ταύτα λέγονται και τονίζονται δια να εννοήσωμεν ότι είναι ανάγκη να καταβάλεται πάσα δυνατή προσπάθεια εκ μέρους ημών ώστε να ευρισκόμεθα πάντοτε εις την Εκκλησιά, να προσευχώμεθα, να προσκυνούμεν και να λατρεύωμεν τον Θεό με την καρδία μας και με τον νουν μας. Τον νουν, αυτόν τον αντάρτη, ο όποιος δεν εννοεί να σταθεί διόλου εις την κεφαλήν μας ή να μείνει εκεί πού τον τοποθετούμεν. και δι` αυτό απαιτείται βία και επιμονή. Άνευ βίας, άνευ ασκήσεως, άνευ επιμονής και υπομονής δεν θα κατορθώσωμεν ουδέν. Αυτό ο Δαβίδ το γνώριζε' δια τούτο και μακαρίζει εκείνους οι όποιοι βιάζουν τον εαυτόν των και επιμένουν να παραμένουν εντός του Ναού με τον νουν των: «Μακάριοι οι κατοικούντες εν οίκω σου» (Ψαλμ. πγ' 5). και άλλου επίσης λέγει: «Ό πους μου έστη εν ευθύτητι- εν εκκλησίαις ευλογήσω σε, Κύριε» (Ψαλμ. κε' 12). και άλλου: «Επίποθει και εκλείπει ή ψυχή μου εις τάς αυλάς του Κυρίου» (Ψαλμ. πγ'3).
Πιστεύω ότι όλα αυτά τα οποία ελέχθησαν έως εδώ είναι αρκετά δια το θέμα αυτό και ότι κατενοήσαμεν αρκούντως τα περί Εκκλησίας και Ναού γενικώς. Δια τούτο ας διακόψωμεν τώρα την εξιστόρησιν περί του Ναού και ας εισέλθωμεν εντός αυτού, δια να μελετήσωμεν, να περιγράψωμεν και να εξηγήσωμεν όλα εκείνα τα όποια ευρίσκονται εκεί καθώς και όσα τελούνται εντός αυτού, αλλά και πώς και διατί τελούνται όλα αυτά.
Κατά συνέπειαν όσοι εισερχόμεθα και παραμένομε αμετανόητοι και αδιάφοροι και αδιόρθωτοι, συνεχίζοντας να εισερχόμεθα εις τον Ναό, τότε και γρήγορα θα αποθάνωμεν, αλλά και εις την κόλασιν θα καταλήξωμεν.
και ο Αρχάγγελος Γαβριήλ γράφει τα έξης: «Όξυγράφον κάλαμον χειρί κατέχων τους εισιόντας καταγράφω τη βίβλω». Έχω, λέγει, ένα κονδυλοφόρον εις το χέρι μου, ο όποιος είναι οξυγράφος, δεν του διαφεύγει ουδέν απολύτως. και καταγράφω με την πένα αυτήν εις ειδικόν βιβλίον, το όποιον θα παρουσιάσω εν καιρώ εις τον Θεόν, όλους εκείνους οι όποιοι εισέρχονται εις τον Ναό. "Ητοι ποίοι και πώς εισέρχονται. Αυτά ίσως είχεν ύπ' όψιν του ο υμνωδός ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός ο οποίος έγραψε τον παρακάτω ύμνο: «Πολλάκις την υμνωδία εκτελών. ευρέθην την αμαρτία εκπληρών. Τη μεν γλώττη άσματα φθεγγόμενος, τη δε ψυχή άτοπα λογιζόμενος». Είναι δυνατόν, λέγει, να στέκω εις τον Ναό και δη δια της γλώσσης μου να ψάλλω ύμνους και άσματα, εντούτοις δε ή καρδία μου και ο νους μου άλλα να σκέπτωνται και αλλά να επιδιώκουν; Συμπληρώνων ο Μέγας Βασίλειος τα ανωτέρω, λέγει τα εξής:
«Πολλοί εστάσιν εν σχήματι μεν προσευχής ουκ εισί δε εν τη αυλή (Εκκλησία) δια την του νου περιφοράν και αφελκυσμόν της διανοίας αυτών υπό της εν ματαιότητι μερίμνης». Τουτέστιν πολλοί ίστανται μεν εις στάσιν προσευχής, αλλά δεν είναι εντός του Ναού. Διότι αφήνουν τον νουν των να περιφέρεται τήδε κακείσε. και ή διάνοια αυτών έλκεται και προσκολλάται, και δη ευχαρίστως, εις πολλάς και διαφόρους μεριμνάς και φροντίδας του κόσμου αυτού και της ματαιότητος. και συνεχίζει ο αυτός Άγιος: «Ου τοίνυν έξω ταύτης της αυλής (του Ναού) προσκυνείν προσήκει τω Θεώ. αλλ' ένδον αυτής γεννόμενον». Δια τούτο, λέγει, ο Θεός δεν προσκυνείται και δεν λατρεύεται όταν ο νους μας τριγυρίζει έξω του Ναού, διό και οφείλομεν να προσέχωμεν ώστε να μένωμεν πάντα εις τον Ναό και με τον νουν και την καρδία. Δια τον λόγο αυτόν και ο Δαβίδ μας υποχρεώνει προς τούτο λέγων: «Προσκυνήσατε τω Κυρίω εν αυλή αγία αυτού» (Ψαλμ. κη' 2).
Πάντα ταύτα λέγονται και τονίζονται δια να εννοήσωμεν ότι είναι ανάγκη να καταβάλεται πάσα δυνατή προσπάθεια εκ μέρους ημών ώστε να ευρισκόμεθα πάντοτε εις την Εκκλησιά, να προσευχώμεθα, να προσκυνούμεν και να λατρεύωμεν τον Θεό με την καρδία μας και με τον νουν μας. Τον νουν, αυτόν τον αντάρτη, ο όποιος δεν εννοεί να σταθεί διόλου εις την κεφαλήν μας ή να μείνει εκεί πού τον τοποθετούμεν. και δι` αυτό απαιτείται βία και επιμονή. Άνευ βίας, άνευ ασκήσεως, άνευ επιμονής και υπομονής δεν θα κατορθώσωμεν ουδέν. Αυτό ο Δαβίδ το γνώριζε' δια τούτο και μακαρίζει εκείνους οι όποιοι βιάζουν τον εαυτόν των και επιμένουν να παραμένουν εντός του Ναού με τον νουν των: «Μακάριοι οι κατοικούντες εν οίκω σου» (Ψαλμ. πγ' 5). και άλλου επίσης λέγει: «Ό πους μου έστη εν ευθύτητι- εν εκκλησίαις ευλογήσω σε, Κύριε» (Ψαλμ. κε' 12). και άλλου: «Επίποθει και εκλείπει ή ψυχή μου εις τάς αυλάς του Κυρίου» (Ψαλμ. πγ'3).
Πιστεύω ότι όλα αυτά τα οποία ελέχθησαν έως εδώ είναι αρκετά δια το θέμα αυτό και ότι κατενοήσαμεν αρκούντως τα περί Εκκλησίας και Ναού γενικώς. Δια τούτο ας διακόψωμεν τώρα την εξιστόρησιν περί του Ναού και ας εισέλθωμεν εντός αυτού, δια να μελετήσωμεν, να περιγράψωμεν και να εξηγήσωμεν όλα εκείνα τα όποια ευρίσκονται εκεί καθώς και όσα τελούνται εντός αυτού, αλλά και πώς και διατί τελούνται όλα αυτά.
Σάββατο 30 Μαΐου 2009
Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΩΝ ΑΣΚΗΤΩΝ 11
Για την προσευχή του ΙΗΣΟΥ
Ο αββάς Ησαΐας, ό αιγύπτιος ερημίτης, λέει για την καρδιακή προσευχή, πώς είναι ένας καθρέφτης για το νου και φανός για τη συνείδηση. Και κάποιος άλλος παρομοίασε την προσευχή αυτή με μια ήρεμη φωνή πού αντηχεί χωρίς σταματημό σ' ένα σπίτι. Όλοι οι λωποδύτες, πού γλιστρούν μέσα σ' αυτό, το βάζουν στα πόδια, γιατί αντιλαμβάνονται πώς κάποιος άγρυπνα εκεί. Το σπίτι είναι ή καρδιά. Οι λωποδύτες είναι οι πονηρές σκέψεις. Ή νοερή προσευχή είναι ή φωνή εκείνου πού αγρυπνεί. Όμως δεν είμαι εγώ ό ίδιος πού αγρυπνώ. Είναι ό Χριστός.
Η πνευματική ενέργεια σαρκώνει τον Κύριο στην ψυχή μας. Κρύβεις τον Κύριο στην καρδιά σου, στην ψυχή σου, στη συνείδηση σου: «Εγώ καθεύδω και ή καρδία μου αγρυπνεί» (Άσμα ε' 2). Εγώ κοιμάμαι. Αποσύρομαι. Όμως ή καρδιά μου στέκεται άγρυπνη σε προσευχή, στην αιώνια ζωή, στη βασιλεία των ουρανών, στο Χριστό. Οι ρίζες της ύπαρξης μου βυθίζονται στην πρώτη τους αρχή.
ΜΕΣΟ για να το επιτύχεις αυτό είναι ειδικότερα ή προσευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ, υιέ και Λόγε του Θεού, ελέησαν με τον αμαρτωλόν». Ή προσευχή αυτή επαναλαμβάνεται με δυνατή ή χαμηλή φωνή ή άπλα μόνο με τη σκέψη, αργά, προσεκτικά και από καρδιά όσο γίνεται πιο ελεύθερη. Ελεύθερη από καθετί το ξένο. Και ξένο δεν πρέπει να θεωρείς μονάχα ότι γήινο, αλλά και καθετί πού έρχεται απροσδόκητα ή σαν μια σκέψη ή σαν ένα εσωτερικό γεγονός. Όλα τα είδη των ονειροπολήσεων πού εξάπτουν την αμαρτωλή διάθεση μας, οι γεμάτες περιέργεια ερωτήσεις και οι εικόνες της φαντασίας. Ή απλότητα είναι ένας όρος το ίδιο αναγκαίος, όπως και ή ταπείνωση, ή σωματική και πνευματική εγκράτεια και γενικά καθετί πού αναφέρεται στον αόρατο πόλεμο.
ΠΡΕΠΕΙ να προσέξει ιδιαίτερα αυτός που για πρώτη φορά καταπιάνεται μ' αυτόν τον αγώνα, για να προλάβει και την ελάχιστη φορά προς τον μυστικισμό. Ή νοερή προσευχή είναι μια ενέργεια, μια πρακτική εργασία και ένα μέσο, με το οποίο κατεργάζεσαι τον ίδιο τον εαυτό σου για να μπορέσεις να υποδεχτείς μέσα σου τη δύναμη που λέγεται χάρη του Θεού και ή οποία υπάρχει σταθερά, αν και κρυμμένη μέσα στη ψυχή του βαφτισμένου Χριστιανού, ώστε να μπορέσει κάποια μέρα να καρποφορήσει. Ή προσευχή γονιμοποιεί τη δύναμη αυτή στην ψυχή μας. Δεν έχει άλλο σκοπό. Ή προσευχή είναι το σφυρί πού σπάει στα δυο το κέλυφος. Το σφυρί είναι σκληρό. Το χτύπημα καταθλιπτικό. Άφησε κάθε σκέψη για γλυκύτητα, ενθουσιασμό και παραδείσιες φωνές. Ένας μονάχα δρόμος οδηγεί στη βασιλεία του Θεού. Και αυτός είναι ό δρόμος του σταυρού. Και το να' σαι καρφωμένος στο ξύλο του σταυρού είναι ένας μυστικός πόνος. Μην περιμένεις λοιπόν για τον εαυτό σου τίποτε άλλο.
ΕΧΕΙΣ σταυρώσει το σώμα σου καρφώνοντας το σε μιαν απλή και μονότονη ζωή με σκληρή αυτοπειθαρχία. Ή ζωή των σκέψεων και των φαντασιών σου πρέπει να είναι το ίδιο σταυρωμένη. Κάρφωνε την με τα λόγια της προσευχής και της Άγιας Γραφής, με τη μελέτη των ψαλμών και έργων των αγίων Πατέρων, γιατί εκεί θα βρεις πνευματικά μηνύματα για την πνευματική σου ζωή. Μην επιτρέπεις στη φαντασία σου να τρέχει όπου της αρέσει. Αυτό πού λένε «πέταγμα της φαντασίας», είναι συνήθως μια άσκοπη περιπλάνηση στον κόσμο της αυταπάτης. Όταν δεν απασχολείται ή σκέψη σου με τη δουλειά σου και την καθημερινή απασχόληση σου στρέφε την στην προσευχή.
ΠΡΟΣΕΞΕ, ώστε και ή φαντασία σου και οι σκέψεις σου να είναι υπάκουα σε σένα σαν ένα καλά γυμνασμένο σκυλί. Στο σκυλί σου δεν επιτρέπεις να τρέχει αδέσποτο εδώ κι εκεί, να γαυγίζει και να ανακατεύει διάφορα δοχεία και να χώνεται μέσα σε ακαθαρσίες και απορρίμματα. Το φωνάζεις να γυρίσει πάλι κοντά σου. Με τον ίδιο τρόπο πρέπει να μπορείς πάντα να ανακαλείς στην τάξη τη σκέψη και τη φαντασία σου. Και αυτό πρέπει να γίνεται αναρίθμητες φορές, κάθε στιγμή πού τυχαίνει να παρεκτραπούν. Αν δεν το κάνεις, τότε μοιάζει ή φαντασία σου και ό νους σου με άλογο πού δεν έχει ένα ορισμένο καβαλάρη, αλλά το παίρνει πότε ό ένας και πότε ό άλλος, λέει ό άγιος Αντώνιος, με αποτέλεσμα να πέσει κάτω εξαντλημένο από τον κόπο και την κακομεταχείριση.
ΑΝ σφυροκοπά κανείς δυνατά ένα κουκούτσι, μπορεί να συνθλίψει και τον πυρήνα του. Χρειάζεται γι' αυτό να ενεργεί με σύνεση και προσοχή. Μην προχωρείς λοιπόν απότομα στην καρδιακή προσευχή. Προχώρησε σιγά σιγά. Το ίδιο κάνε και στις άλλες ασκήσεις. Μην είσαι υπερβολικός. Και μη φαντάζεσαι πώς έφτασες σε τέτοιο σημείο, ώστε ή προσευχή σου να σταθεροποιηθεί στο επίπεδο πού πρέπει. Ή προσευχή σου είναι τόσο ασταθής και διασπασμένη!
ΕΙΣΑΙ τόσο πολύ άνθρωπος! Μόνο οι άγγελοι « εν ουρανοίς δια παντός βλέπουσι το πρόσωπον του Πατρός (του Ιησού) του εν ουρανοίς» (Ματθ. ιη' 10). Αντίθετα εσύ έχεις ένα γήινο σώμα. Και αυτό έχει τις απαιτήσεις του και τις αδυναμίες του. Μην εκπλήττεσαι λοιπόν, γιατί στην αρχή ξεχνάς όλες σου τις πνευματικές ασκήσεις για πολλή ώρα και ίσους και για ολόκληρο μερόνυχτο ή και περισσότερες μέρες. Πάρε το ζήτημα άπλα και φυσικά. Είσαι ένα άμαθος οδηγός ιστιοφόρου, πού επειδή τράβηξαν υπερβολικά την προσοχή σου τόσα άλλα ζητήματα ξέχασες να εκμεταλλευτείς τον άνεμο.
ΣΥΝΕΠΩΣ δεν πρέπει τίποτε να περιμένεις από τον εαυτό σου. Ούτε φυσικά να απαιτείς τίποτε και από τους άλλους. Ή συγκέντρωση σ' ένα σημείο είναι ένα ζήτημα σπουδαίο. Υπάρχει όμως και ή διάχυση πού αποτελεί τον αντίπαλο της συγκέντρωσης. Ή προσευχή θα κάνει ζωντανή και φωτεινή τη σκέψη σου. Και τότε ακριβώς βρίσκεσαι στο σωστό δρόμο, γιατί αυτός πού προσεύχεται τα βλέπει όλα γύρω του, τα παρατηρεί όλα, αλλά δια μέσου της προσευχής πού χαρίζει σ' όλα τα φαινόμενα το λαμπρό και διεισδυτικό της φως.
Το πνεύμα ενεργεί στην καθαρή περιοχή του εσωτερικού μας. Όσο περισσότερο διευρύνουμε την περιοχή αυτή της ανεξαρτησίας της καρδιάς τόσο περισσότερο μεγαλώνει και αυξάνεται ό πνευματικός άνθρωπος μέσα μας.
Η προσευχή πρέπει να προκαλεί μια εσωτερική γαλήνη, μια ήρεμη χαλάρωση στη θλίψη. Πρέπει να δημιουργεί αγάπη, ευγνωμοσύνη, ταπείνωση. Αν όμως, αντίθετα, γίνεσαι πάρα πολύ ανήσυχος ή πάρα πολύ χαρούμενος· αν απογοητεύεσαι πολύ γρήγορα- αν νιώθεις πικρία ή υπερβολική διάθεση για εξωτερική δραστηριότητα· αν περιπίπτεις σε μυστικές εκστάσεις και συναισθηματισμούς, πού μοιάζουν μ' αυτούς πού νιώθει κανείς όταν ακούει μουσική· αν αισθάνεσαι γενικά ευχαριστημένος και ικανοποιημένος με τον εαυτό σου, γιατί είσαι «εντάξει με τον εαυτό σου και με τους άλλους», τότε βρίσκεσαι σε λαθεμένο δρόμο. Έχεις οικοδομήσει, ότι οικοδόμησες, πάνω στον εαυτό σου και στις φτωχές ανθρώπινες δυνάμεις σου. Συγκεντρώσου χωρίς αναβολή και άρχισε να επιτιμάς τον εαυτό σου, πράγμα πού πρέπει πάντα να' ναι ή αφετηρία της σωστής και αληθινής προσευχής.
Ο άγγελος του φωτός φέρνει πάντα ειρήνη μαζί του, ειρήνη πού ό δαίμονας του σκοταδιού θέλει να κλέψει με κάθε τρόπο. Ή ειρήνη είναι το κριτήριο, λένε οι άγιοι πατέρες, με το οποίο μπορεί κανείς να αναγνωρίσει τις πονηρές δυνάμεις από τις αγαθές. Και σ' αυτό μας βοηθάει προ πάντων ή αληθινή προσευχή.
Για το ανεκτίμητο μαργαριτάρι
ΜΕ συναίσθηση της αδυναμίας σου, της γύμνιας σου από κάθε καλή σκέψη ή πράξη, χωρίς να σκέπτεσαι το παρελθόν και χωρίς καμιά επιθυμία για το μέλλον, νιώθοντας ότι είσαι άχρηστος σαν ένα παλιό κουρέλι, χωρίς κανένα γήινο αίσθημα, όπως ή πέτρα πού βρίσκεται στο δρόμο, πεθαμένος σαν το ψάρι στην αμμουδιά και συντριμμένος μέχρι δακρύων για την άθλια κατάσταση σου, έτσι πρέπει να στέκεις σε προσευχή μπροστά στον Παντοδύναμο Θεό, τον Κριτή και Δημιουργό και Πατέρα, μπροστά στο Σωτήρα και Κύριο Ιησού, μπροστά στο Ζωοποιούν Πνεύμα της Αλήθειας. Και σαν τον άσωτο πρέπει να κράξεις από τα βάθη της αδυναμίας σου και της αμαρτωλότητάς σου: «Πάτερ ήμαρτον εις τον ουρανόν και ενώπιον σου, και ουκέτι ειμί άξιος κληθήναι υιός σου» (Λουκά ιε' 21). Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ Θεού, ελέησαν με τον αμαρτωλόν.
ΓΝΩΡΙΖΕΙΣ την αδυναμία σου και αφήνεις τον εαυτό σου σαν ένα κόκκο σκόνης μπροστά στον Παντοδύναμο. Και από την επίγνωση της αθλιότητας σου μεγαλώνει ή
αγάπη προς τους συνανθρώπους σου επειδή είναι δημιουργήματα του Κυρίου. Έχουν κι αυτοί μέσα στα απύθμενα βάθη της ψυχής τους τα χαρακτηριστικά των παιδιών του Θεού. Και γι' αυτό αξίζει να προσφέρει κανείς το πάν για το καλό τους.
ΕΤΣΙ φτάνεις στο χαρακτηριστικό εκείνο σημείο, όπου, όσο πιο πολύ εισδύεις μέσα στην καρδιά σου, τόσο πιο πολύ ξεπερνάς τον εαυτό σου και ανεβαίνεις πιο ψηλά πνευματικά. Οι εξωτερικές συνθήκες της ζωής σου ίσως παραμένουν οι ίδιες. Μπορεί σαν μητέρα να φροντίζεις τα παιδιά σου, σαν εργάτης ή επαγγελματίας να πηγαίνεις στη δουλειά σου, σαν πολίτης να έχεις διάφορες δοσοληψίες και να πληρώνεις φόρους. Κάνεις ότι επιβάλλουν οι βιοτικές σου απασχολήσεις σαν μέλος της κοινωνίας, γιατί δε σου είναι δυνατό να τα αφήσεις σωματικά όλα αυτά. Όμως εσωτερικά και πνευματικά τα έχεις απαρνηθεί. Απομακρύνεις ότι γήινο, για να δεχτείς ότι πνευματικό. «Και αν έχω εσένα, τι άλλο χρειάζεται να έχω στη γη», ρωτάει ό άγιος Ιωάννης της Κλίμακας, «παρά να προσεύχομαι διαρκώς και χωρίς σταμάτημα, παρά να στέκομαι σιωπηλά μπροστά σου, Κύριε;». Μερικοί αιχμαλωτίζονται από τα πλούτη, άλλοι από τις τιμές και τη δόξα του κόσμου, άλλοι από τα απατηλά αγαθά και τα κτήματα της γης αυτής. Ό δικός μου όμως πόθος είναι ένας· να μένω «εν τω Θεώ», σκέπτεται ό πραγματικά πιστός άνθρωπος.
Η προσευχή με την αυταπάρνηση πού περιέχει, έγινε ή ζωή σου, πού τη διατηρείς πάλι χάρη στην προσευχή. Οι σχέσεις με το Θεό είναι για σένα, τον αληθινά πιστό, το μόνο πού αξίζει αληθινά, και περιλαμβάνουν όλα τα γήινα και τα ουράνια πράγματα. Γι' αυτόν πού έχει μέσα του το Χριστό δεν υπάρχει ούτε θάνατος, ούτε αρρώστια, ούτε οποιοδήποτε γήινο εμπόδιο. Έχει ήδη αναστηθεί στην ουράνια και πνευματική ζωή. Και ή ζωή αυτή τα περιλαμβάνει μέσα της όλα. Ή ζωή αυτή υπάρχει και αναπτύσσεται μέσα στην ψυχή «ως αν άνθρωπος βάλη τον σπόρον επί της γης, και καθεύδη και εγείρηται νύκτα και ημέρα, και ό σπόρος βλαστάνη και μηκύνηται ως ουκ οίδεν αυτός. Αυτόματη γαρ ή γη καρποφορεί, πρώτον χόρτο, είτα στάχυ, είτα πλήρη σίτον εν τω στάχυί» (Μάρκ δ' 26-28).
ΟΙ άγιοι μιλούν για κάτι πού ονομάζεται «ανέσπερον φως». Είναι το φως πού δεν το βλέπει κανείς με τα μάτια του σώματος, αλλά με τα μάτια της καρδιάς. Ποτέ δεν παύει να λάμπει μέσα στην καθαρότητα και τη διαύγεια της ψυχής. Αδιάλειπτη ιδιότητα του είναι να καθαρίζει τον πιστό πού προσπαθεί να καθαρίζει τον εαυτό του. Είναι το αιώνιο φως, πού δεν παύει ποτέ να φωτίζει, και πού αγκαλιάζει και διαπερνάει το κέλυφος της ύλης και του χρόνου. Το φως όμως αυτό δε δίνεται έτσι αυτόματα στον καθένα, λένε οι άγιοι. Δίνεται μόνο σ' αυτούς πού παραδίνουν την καρδιά τους στην αγάπη του Κυρίου, καθώς διαλέγουν και βαδίζουν με συνέπεια «την στενήν και τεθλιμμένην οδόν».
Η στενή οδός δεν τελειώνει. Όμως αυτή καταλήγει στην αιωνιότητα. Κάθε στιγμή είναι στιγμή έναρξης και αφετηρίας. Στο τώρα περικλείεται αυτό πού έρχεται, ή ήμερα της Κρίσης. Στο τώρα περικλείεται το παρελθόν, ή δημιουργία, γιατί ό Χριστός είναι άχρονος πανταχού παρών. Και στον άδη και στον ουρανό. Με τον ερχομό του Τέλους εξαφανίζεται ή πολλαπλότητα του χρόνου και του χώρου. Όλα γίνονται ταυτόχρονα τώρα ακριβώς και εδώ και παντού και στα βάθη της καρδιάς σου. Εκεί συναντάς αυτά πού ζητούσες: το βάθος και ύψος και εύρος του σταυρού· το Σωτήρα και τη σωτηρία.
Γι' αυτό, αν θέλεις να σώσεις την ψυχή σου και να κατακτήσεις την αιώνια ζωή, σήκω αμέσως κατανικώντας την πνευματική σου ραθυμία, κάνε το σημείο του σταυρού και πες: Ευδόκησε, Κύριε να κάνω μια καλή αρχή εις το Όνομα του Πατρός και του Υιού και του 'Αγίου Πνεύματος. Αμήν.
Ο αββάς Ησαΐας, ό αιγύπτιος ερημίτης, λέει για την καρδιακή προσευχή, πώς είναι ένας καθρέφτης για το νου και φανός για τη συνείδηση. Και κάποιος άλλος παρομοίασε την προσευχή αυτή με μια ήρεμη φωνή πού αντηχεί χωρίς σταματημό σ' ένα σπίτι. Όλοι οι λωποδύτες, πού γλιστρούν μέσα σ' αυτό, το βάζουν στα πόδια, γιατί αντιλαμβάνονται πώς κάποιος άγρυπνα εκεί. Το σπίτι είναι ή καρδιά. Οι λωποδύτες είναι οι πονηρές σκέψεις. Ή νοερή προσευχή είναι ή φωνή εκείνου πού αγρυπνεί. Όμως δεν είμαι εγώ ό ίδιος πού αγρυπνώ. Είναι ό Χριστός.
Η πνευματική ενέργεια σαρκώνει τον Κύριο στην ψυχή μας. Κρύβεις τον Κύριο στην καρδιά σου, στην ψυχή σου, στη συνείδηση σου: «Εγώ καθεύδω και ή καρδία μου αγρυπνεί» (Άσμα ε' 2). Εγώ κοιμάμαι. Αποσύρομαι. Όμως ή καρδιά μου στέκεται άγρυπνη σε προσευχή, στην αιώνια ζωή, στη βασιλεία των ουρανών, στο Χριστό. Οι ρίζες της ύπαρξης μου βυθίζονται στην πρώτη τους αρχή.
ΜΕΣΟ για να το επιτύχεις αυτό είναι ειδικότερα ή προσευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ, υιέ και Λόγε του Θεού, ελέησαν με τον αμαρτωλόν». Ή προσευχή αυτή επαναλαμβάνεται με δυνατή ή χαμηλή φωνή ή άπλα μόνο με τη σκέψη, αργά, προσεκτικά και από καρδιά όσο γίνεται πιο ελεύθερη. Ελεύθερη από καθετί το ξένο. Και ξένο δεν πρέπει να θεωρείς μονάχα ότι γήινο, αλλά και καθετί πού έρχεται απροσδόκητα ή σαν μια σκέψη ή σαν ένα εσωτερικό γεγονός. Όλα τα είδη των ονειροπολήσεων πού εξάπτουν την αμαρτωλή διάθεση μας, οι γεμάτες περιέργεια ερωτήσεις και οι εικόνες της φαντασίας. Ή απλότητα είναι ένας όρος το ίδιο αναγκαίος, όπως και ή ταπείνωση, ή σωματική και πνευματική εγκράτεια και γενικά καθετί πού αναφέρεται στον αόρατο πόλεμο.
ΠΡΕΠΕΙ να προσέξει ιδιαίτερα αυτός που για πρώτη φορά καταπιάνεται μ' αυτόν τον αγώνα, για να προλάβει και την ελάχιστη φορά προς τον μυστικισμό. Ή νοερή προσευχή είναι μια ενέργεια, μια πρακτική εργασία και ένα μέσο, με το οποίο κατεργάζεσαι τον ίδιο τον εαυτό σου για να μπορέσεις να υποδεχτείς μέσα σου τη δύναμη που λέγεται χάρη του Θεού και ή οποία υπάρχει σταθερά, αν και κρυμμένη μέσα στη ψυχή του βαφτισμένου Χριστιανού, ώστε να μπορέσει κάποια μέρα να καρποφορήσει. Ή προσευχή γονιμοποιεί τη δύναμη αυτή στην ψυχή μας. Δεν έχει άλλο σκοπό. Ή προσευχή είναι το σφυρί πού σπάει στα δυο το κέλυφος. Το σφυρί είναι σκληρό. Το χτύπημα καταθλιπτικό. Άφησε κάθε σκέψη για γλυκύτητα, ενθουσιασμό και παραδείσιες φωνές. Ένας μονάχα δρόμος οδηγεί στη βασιλεία του Θεού. Και αυτός είναι ό δρόμος του σταυρού. Και το να' σαι καρφωμένος στο ξύλο του σταυρού είναι ένας μυστικός πόνος. Μην περιμένεις λοιπόν για τον εαυτό σου τίποτε άλλο.
ΕΧΕΙΣ σταυρώσει το σώμα σου καρφώνοντας το σε μιαν απλή και μονότονη ζωή με σκληρή αυτοπειθαρχία. Ή ζωή των σκέψεων και των φαντασιών σου πρέπει να είναι το ίδιο σταυρωμένη. Κάρφωνε την με τα λόγια της προσευχής και της Άγιας Γραφής, με τη μελέτη των ψαλμών και έργων των αγίων Πατέρων, γιατί εκεί θα βρεις πνευματικά μηνύματα για την πνευματική σου ζωή. Μην επιτρέπεις στη φαντασία σου να τρέχει όπου της αρέσει. Αυτό πού λένε «πέταγμα της φαντασίας», είναι συνήθως μια άσκοπη περιπλάνηση στον κόσμο της αυταπάτης. Όταν δεν απασχολείται ή σκέψη σου με τη δουλειά σου και την καθημερινή απασχόληση σου στρέφε την στην προσευχή.
ΠΡΟΣΕΞΕ, ώστε και ή φαντασία σου και οι σκέψεις σου να είναι υπάκουα σε σένα σαν ένα καλά γυμνασμένο σκυλί. Στο σκυλί σου δεν επιτρέπεις να τρέχει αδέσποτο εδώ κι εκεί, να γαυγίζει και να ανακατεύει διάφορα δοχεία και να χώνεται μέσα σε ακαθαρσίες και απορρίμματα. Το φωνάζεις να γυρίσει πάλι κοντά σου. Με τον ίδιο τρόπο πρέπει να μπορείς πάντα να ανακαλείς στην τάξη τη σκέψη και τη φαντασία σου. Και αυτό πρέπει να γίνεται αναρίθμητες φορές, κάθε στιγμή πού τυχαίνει να παρεκτραπούν. Αν δεν το κάνεις, τότε μοιάζει ή φαντασία σου και ό νους σου με άλογο πού δεν έχει ένα ορισμένο καβαλάρη, αλλά το παίρνει πότε ό ένας και πότε ό άλλος, λέει ό άγιος Αντώνιος, με αποτέλεσμα να πέσει κάτω εξαντλημένο από τον κόπο και την κακομεταχείριση.
ΑΝ σφυροκοπά κανείς δυνατά ένα κουκούτσι, μπορεί να συνθλίψει και τον πυρήνα του. Χρειάζεται γι' αυτό να ενεργεί με σύνεση και προσοχή. Μην προχωρείς λοιπόν απότομα στην καρδιακή προσευχή. Προχώρησε σιγά σιγά. Το ίδιο κάνε και στις άλλες ασκήσεις. Μην είσαι υπερβολικός. Και μη φαντάζεσαι πώς έφτασες σε τέτοιο σημείο, ώστε ή προσευχή σου να σταθεροποιηθεί στο επίπεδο πού πρέπει. Ή προσευχή σου είναι τόσο ασταθής και διασπασμένη!
ΕΙΣΑΙ τόσο πολύ άνθρωπος! Μόνο οι άγγελοι « εν ουρανοίς δια παντός βλέπουσι το πρόσωπον του Πατρός (του Ιησού) του εν ουρανοίς» (Ματθ. ιη' 10). Αντίθετα εσύ έχεις ένα γήινο σώμα. Και αυτό έχει τις απαιτήσεις του και τις αδυναμίες του. Μην εκπλήττεσαι λοιπόν, γιατί στην αρχή ξεχνάς όλες σου τις πνευματικές ασκήσεις για πολλή ώρα και ίσους και για ολόκληρο μερόνυχτο ή και περισσότερες μέρες. Πάρε το ζήτημα άπλα και φυσικά. Είσαι ένα άμαθος οδηγός ιστιοφόρου, πού επειδή τράβηξαν υπερβολικά την προσοχή σου τόσα άλλα ζητήματα ξέχασες να εκμεταλλευτείς τον άνεμο.
ΣΥΝΕΠΩΣ δεν πρέπει τίποτε να περιμένεις από τον εαυτό σου. Ούτε φυσικά να απαιτείς τίποτε και από τους άλλους. Ή συγκέντρωση σ' ένα σημείο είναι ένα ζήτημα σπουδαίο. Υπάρχει όμως και ή διάχυση πού αποτελεί τον αντίπαλο της συγκέντρωσης. Ή προσευχή θα κάνει ζωντανή και φωτεινή τη σκέψη σου. Και τότε ακριβώς βρίσκεσαι στο σωστό δρόμο, γιατί αυτός πού προσεύχεται τα βλέπει όλα γύρω του, τα παρατηρεί όλα, αλλά δια μέσου της προσευχής πού χαρίζει σ' όλα τα φαινόμενα το λαμπρό και διεισδυτικό της φως.
Το πνεύμα ενεργεί στην καθαρή περιοχή του εσωτερικού μας. Όσο περισσότερο διευρύνουμε την περιοχή αυτή της ανεξαρτησίας της καρδιάς τόσο περισσότερο μεγαλώνει και αυξάνεται ό πνευματικός άνθρωπος μέσα μας.
Η προσευχή πρέπει να προκαλεί μια εσωτερική γαλήνη, μια ήρεμη χαλάρωση στη θλίψη. Πρέπει να δημιουργεί αγάπη, ευγνωμοσύνη, ταπείνωση. Αν όμως, αντίθετα, γίνεσαι πάρα πολύ ανήσυχος ή πάρα πολύ χαρούμενος· αν απογοητεύεσαι πολύ γρήγορα- αν νιώθεις πικρία ή υπερβολική διάθεση για εξωτερική δραστηριότητα· αν περιπίπτεις σε μυστικές εκστάσεις και συναισθηματισμούς, πού μοιάζουν μ' αυτούς πού νιώθει κανείς όταν ακούει μουσική· αν αισθάνεσαι γενικά ευχαριστημένος και ικανοποιημένος με τον εαυτό σου, γιατί είσαι «εντάξει με τον εαυτό σου και με τους άλλους», τότε βρίσκεσαι σε λαθεμένο δρόμο. Έχεις οικοδομήσει, ότι οικοδόμησες, πάνω στον εαυτό σου και στις φτωχές ανθρώπινες δυνάμεις σου. Συγκεντρώσου χωρίς αναβολή και άρχισε να επιτιμάς τον εαυτό σου, πράγμα πού πρέπει πάντα να' ναι ή αφετηρία της σωστής και αληθινής προσευχής.
Ο άγγελος του φωτός φέρνει πάντα ειρήνη μαζί του, ειρήνη πού ό δαίμονας του σκοταδιού θέλει να κλέψει με κάθε τρόπο. Ή ειρήνη είναι το κριτήριο, λένε οι άγιοι πατέρες, με το οποίο μπορεί κανείς να αναγνωρίσει τις πονηρές δυνάμεις από τις αγαθές. Και σ' αυτό μας βοηθάει προ πάντων ή αληθινή προσευχή.
Για το ανεκτίμητο μαργαριτάρι
ΜΕ συναίσθηση της αδυναμίας σου, της γύμνιας σου από κάθε καλή σκέψη ή πράξη, χωρίς να σκέπτεσαι το παρελθόν και χωρίς καμιά επιθυμία για το μέλλον, νιώθοντας ότι είσαι άχρηστος σαν ένα παλιό κουρέλι, χωρίς κανένα γήινο αίσθημα, όπως ή πέτρα πού βρίσκεται στο δρόμο, πεθαμένος σαν το ψάρι στην αμμουδιά και συντριμμένος μέχρι δακρύων για την άθλια κατάσταση σου, έτσι πρέπει να στέκεις σε προσευχή μπροστά στον Παντοδύναμο Θεό, τον Κριτή και Δημιουργό και Πατέρα, μπροστά στο Σωτήρα και Κύριο Ιησού, μπροστά στο Ζωοποιούν Πνεύμα της Αλήθειας. Και σαν τον άσωτο πρέπει να κράξεις από τα βάθη της αδυναμίας σου και της αμαρτωλότητάς σου: «Πάτερ ήμαρτον εις τον ουρανόν και ενώπιον σου, και ουκέτι ειμί άξιος κληθήναι υιός σου» (Λουκά ιε' 21). Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ Θεού, ελέησαν με τον αμαρτωλόν.
ΓΝΩΡΙΖΕΙΣ την αδυναμία σου και αφήνεις τον εαυτό σου σαν ένα κόκκο σκόνης μπροστά στον Παντοδύναμο. Και από την επίγνωση της αθλιότητας σου μεγαλώνει ή
αγάπη προς τους συνανθρώπους σου επειδή είναι δημιουργήματα του Κυρίου. Έχουν κι αυτοί μέσα στα απύθμενα βάθη της ψυχής τους τα χαρακτηριστικά των παιδιών του Θεού. Και γι' αυτό αξίζει να προσφέρει κανείς το πάν για το καλό τους.
ΕΤΣΙ φτάνεις στο χαρακτηριστικό εκείνο σημείο, όπου, όσο πιο πολύ εισδύεις μέσα στην καρδιά σου, τόσο πιο πολύ ξεπερνάς τον εαυτό σου και ανεβαίνεις πιο ψηλά πνευματικά. Οι εξωτερικές συνθήκες της ζωής σου ίσως παραμένουν οι ίδιες. Μπορεί σαν μητέρα να φροντίζεις τα παιδιά σου, σαν εργάτης ή επαγγελματίας να πηγαίνεις στη δουλειά σου, σαν πολίτης να έχεις διάφορες δοσοληψίες και να πληρώνεις φόρους. Κάνεις ότι επιβάλλουν οι βιοτικές σου απασχολήσεις σαν μέλος της κοινωνίας, γιατί δε σου είναι δυνατό να τα αφήσεις σωματικά όλα αυτά. Όμως εσωτερικά και πνευματικά τα έχεις απαρνηθεί. Απομακρύνεις ότι γήινο, για να δεχτείς ότι πνευματικό. «Και αν έχω εσένα, τι άλλο χρειάζεται να έχω στη γη», ρωτάει ό άγιος Ιωάννης της Κλίμακας, «παρά να προσεύχομαι διαρκώς και χωρίς σταμάτημα, παρά να στέκομαι σιωπηλά μπροστά σου, Κύριε;». Μερικοί αιχμαλωτίζονται από τα πλούτη, άλλοι από τις τιμές και τη δόξα του κόσμου, άλλοι από τα απατηλά αγαθά και τα κτήματα της γης αυτής. Ό δικός μου όμως πόθος είναι ένας· να μένω «εν τω Θεώ», σκέπτεται ό πραγματικά πιστός άνθρωπος.
Η προσευχή με την αυταπάρνηση πού περιέχει, έγινε ή ζωή σου, πού τη διατηρείς πάλι χάρη στην προσευχή. Οι σχέσεις με το Θεό είναι για σένα, τον αληθινά πιστό, το μόνο πού αξίζει αληθινά, και περιλαμβάνουν όλα τα γήινα και τα ουράνια πράγματα. Γι' αυτόν πού έχει μέσα του το Χριστό δεν υπάρχει ούτε θάνατος, ούτε αρρώστια, ούτε οποιοδήποτε γήινο εμπόδιο. Έχει ήδη αναστηθεί στην ουράνια και πνευματική ζωή. Και ή ζωή αυτή τα περιλαμβάνει μέσα της όλα. Ή ζωή αυτή υπάρχει και αναπτύσσεται μέσα στην ψυχή «ως αν άνθρωπος βάλη τον σπόρον επί της γης, και καθεύδη και εγείρηται νύκτα και ημέρα, και ό σπόρος βλαστάνη και μηκύνηται ως ουκ οίδεν αυτός. Αυτόματη γαρ ή γη καρποφορεί, πρώτον χόρτο, είτα στάχυ, είτα πλήρη σίτον εν τω στάχυί» (Μάρκ δ' 26-28).
ΟΙ άγιοι μιλούν για κάτι πού ονομάζεται «ανέσπερον φως». Είναι το φως πού δεν το βλέπει κανείς με τα μάτια του σώματος, αλλά με τα μάτια της καρδιάς. Ποτέ δεν παύει να λάμπει μέσα στην καθαρότητα και τη διαύγεια της ψυχής. Αδιάλειπτη ιδιότητα του είναι να καθαρίζει τον πιστό πού προσπαθεί να καθαρίζει τον εαυτό του. Είναι το αιώνιο φως, πού δεν παύει ποτέ να φωτίζει, και πού αγκαλιάζει και διαπερνάει το κέλυφος της ύλης και του χρόνου. Το φως όμως αυτό δε δίνεται έτσι αυτόματα στον καθένα, λένε οι άγιοι. Δίνεται μόνο σ' αυτούς πού παραδίνουν την καρδιά τους στην αγάπη του Κυρίου, καθώς διαλέγουν και βαδίζουν με συνέπεια «την στενήν και τεθλιμμένην οδόν».
Η στενή οδός δεν τελειώνει. Όμως αυτή καταλήγει στην αιωνιότητα. Κάθε στιγμή είναι στιγμή έναρξης και αφετηρίας. Στο τώρα περικλείεται αυτό πού έρχεται, ή ήμερα της Κρίσης. Στο τώρα περικλείεται το παρελθόν, ή δημιουργία, γιατί ό Χριστός είναι άχρονος πανταχού παρών. Και στον άδη και στον ουρανό. Με τον ερχομό του Τέλους εξαφανίζεται ή πολλαπλότητα του χρόνου και του χώρου. Όλα γίνονται ταυτόχρονα τώρα ακριβώς και εδώ και παντού και στα βάθη της καρδιάς σου. Εκεί συναντάς αυτά πού ζητούσες: το βάθος και ύψος και εύρος του σταυρού· το Σωτήρα και τη σωτηρία.
Γι' αυτό, αν θέλεις να σώσεις την ψυχή σου και να κατακτήσεις την αιώνια ζωή, σήκω αμέσως κατανικώντας την πνευματική σου ραθυμία, κάνε το σημείο του σταυρού και πες: Ευδόκησε, Κύριε να κάνω μια καλή αρχή εις το Όνομα του Πατρός και του Υιού και του 'Αγίου Πνεύματος. Αμήν.
Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΩΝ ΑΣΚΗΤΩΝ 10
Για τη χρήση των υλικών και των εξωτερικών πραγμάτων
Η ύπαρξη μας αποτελείται από πνεύμα και χώμα. Τα δυο αυτά στοιχεία δεν μπορούν να αποχωριστούν. Γι' αυτό πρέπει να αφήνεις το σώμα να σου συμπαραστέκεται. Ό Κύριος ημών Ιησούς Χριστός γνώριζε την αδυναμία μας και χρησιμοποιούσε για χατίρι μας λέξεις, χειρονομίες, χώμα και σάλιο. Για τον ίδιο λόγο άφηνε τη δύναμη του να εκδηλώνεται και από το «κράσπεδον του ιματίου αυτού» (Ματθ. θ' 20, ιδ' 36), από τα «σουδάρια ή σιμικίνθια» πού έρχονταν σε επαφή με το σώμα του απόστολου Παύλου {Πραξ. ιθ' 122) και από αυτή τη σκιά του αποστόλου Πέτρου (Πραξ. ε' 15).
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΕ λοιπόν καθετί το γήινο σαν υπόμνηση και στήριγμα στην κουραστική σου πορεία επάνω στην «τεθλιμμένην οδόν». Ας σου κάνουν μια διαρκή υπόμνηση του Δημιουργού ή λευκότητα του χιονιού, το γαλάζιο του ουρανού, τα πολυεδρικά μάτια των εντόμων, ή φλόγα της φωτιάς και κάθε δημιούργημα πού υποπίπτει στην αντίληψη σου. Ιδιαίτερα όμως επωφελήσου από ότι ή Εκκλησία χρησιμοποιεί για να μας βοηθήσει «ίνα παραστήσουμε τα μέλη ημών δούλα τη δικαιοσύνη εις αγιασμόν» (Ρωμ. στ' 19). Πρώτα πρώτα τη θεία Κοινωνία .Ή θεία Κοινωνία αποτελεί μια αντιληπτή με τις αισθήσεις του σώματος μυστηριακή αλλά και ουσιαστική και πραγματική ένωση με τον Κύριο. Το σώμα μας και ή ψυχή μας γίνονται με το μυστήριο αυτό «παλάτιον του μόνου βασιλέως» Χριστού. Με αισθητά σημεία μας βοηθούν και τα άλλα μυστήρια της Εκκλησίας μας στην προσοικείωση της αόρατης θείας Χάρης, Το ίδιο αισθητή μας είναι και ή Άγια Γραφή όπου είναι γραμμένος ό λόγος του αόρατου Θεού. Έκτος όμως από αυτά ή Εκκλησία μας μας προβάλλει τις ιερές εικόνες της Παναγίας, των αγγέλων και των άγιων, χρησιμοποιεί τις παρακλήσεις και τις προσευχές, τα κεριά, το θυμίαμα, τον αγιασμό, τους ύμνους. Δέξου τα όλα αυτά με ευγνωμοσύνη και χρησιμοποίησε τα για την πνευματική σου οικοδομή και ενθάρρυνση, για την πνευματική σου προκοπή και ωφέλεια στην κατά Θεόν πορεία σου.
ΦΡΟΝΤΙΖΕ να εξωτερικεύεις την αγάπη σου προς τον γενναιόδωρο Κύριο της αγάπης. Ασπάζου το Σταυρό και τις ιερές εικόνες, στόλιζε τις με άνθη. Μόνο ότι είναι κακό οφείλεις να το συμπνίγεις μέσα στη σιωπή. Ότι είναι καλό και ωραίο να το αφήνεις να αναπνέει ελεύθερα. Όταν καθετί πού μας δίνεται με αγάπη απ' το Θεό, το δεχόμαστε με αγάπη, αυξάνεται και πλαταίνει ό χώρος της αγάπης μέσα μας. Και σ' αυτό ακριβώς αποβλέπει το έργο, που έχεις αναλάβει. Όσο πιο μεγάλο είναι το ποτάμι, τόσο πιο μεγάλο είναι και το δέλτα πού σχηματίζει στην εκβολή του.
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΕ το σώμα σου στον αγώνα πού ανέλαβες. Ελάφρυνε το και κάνε το πιο ευκίνητο απελευθερώνοντάς το από γήινα ενδιαφέροντα και πάθη. Θέλεις π. χ. να μάθεις να είσαι ταπεινός; Ταπείνωσε και το σώμα σου και γονάτισε. Στρέψε το μέτωπο σου προς τη γη με αντίστοιχη συντριβή του πνεύματος σου. Κάνε το αυτό όσο πιο συχνά μπορείς στο δωμάτιο σου, όταν είσαι μόνος. Άλλα και να ανασηκώνεσαι και να στέκεις και ορθός, γιατί μετά την πτώση έρχεται και ή εν Χριστώ ανόρθωση.
ΚΑΝΕ προσεκτικά το σταυρό σου. Είναι μια προσευχή κι αυτό. Προσευχή χωρίς λόγια. Σε μια στιγμή, ήρεμα και χωρίς την παρεμβολή περιττών λόγων, εκφράζεις τον πόθο σου σαν πιστός να γίνεις μέτοχος της ζωής του Χριστού, να σταυρώσεις τα πάθη σου και να δεχτείς ολόψυχα και χωρίς παράπονο ή γογγυσμό, ότι ή Παναγία Τριάδα σου στέλνει. Έκτος όμως από αυτό, ό σταυρός είναι ένα όπλο εναντίον των πονηρών πνευμάτων. Κάνε συχνά και με συναίσθηση χρήση του όπλου αυτού.
ΔΕ χτίζεται ποτέ ένα σπίτι χωρίς να υψωθούν και σκαλωσιές συγχρόνως. Μόνο ένας δυνατός πνευματικά δεν χρειάζεται στον αγώνα του για πνευματική ανάταση και ζωή εξωτερικά μέσα, πνευματικές «σκαλωσιές». Εσύ όμως είσαι δυνατός; Δεν είσαι μήπως ό πιο αδύνατος ανάμεσα στους αδύνατους; Δεν είσαι ακόμα «νήπιος» στην πνευματική ζωή; Γιατί λοιπόν δε δίνεις όση σημασία χρειάζεται στις πνευματικές αυτές «σκαλωσιές», στα πνευματικά αυτά μέσα πού θα σε ανυψώσουν με ασφάλεια στην καθαρή πνευματική ζωή;
Για τον καιρό του εσωτερικού σκοταδιού
Ο καιρός αλλάζει και γίνεται από συννεφιασμένος αίθριος ή από ξηρός βροχερός. Το ίδιο συμβαίνει και με τους ανθρώπους. Πρέπει να' ναι κανείς έτοιμος να δει τον ήλιο να σκεπάζεται από σύννεφα μερικές φορές. Και οι άγιοι έχουν τις σκοτεινές τους στιγμές, τις σκοτεινές μέρες και εβδομάδες. Λένε οι ίδιοι, ότι τότε τους έχει αφήσει ό Θεός για να μπορέσουν να καταλάβουν και να εκτιμήσουν σωστά τον εαυτό τους, βλέποντας πόσο οικτροί και άθλιοι είναι, όταν στηρίζονται στις δικές τους δυνάμεις και δεν ενισχύονται από τον Κύριο. Οι σκοτεινές αυτές καταστάσεις πού φαίνονται να μην έχουν κανένα νόημα, πού φαίνονται γελοίες και άκαρπες, ενώ μας πολιορκούν συγχρόνως αμφιβολίες και πειρασμοί, είναι αναπόφευκτες. Είναι όμως δυνατό να καταλήξουν και σε θετικά αποτελέσματα.
ΕΙΝΑ ωραίο παράδειγμα για την κατανίκηση αυτών των σκοτεινών ημερών μας δίνει ή όσια Μαρία ή Αιγύπτια. Επί σαράντα οχτώ ολόκληρα χρόνια ζούσε στην έρημο πέρα από τον Ιορδάνη. Εκεί πολύ συχνά την περικύκλωναν ορμητικοί οι πειρασμοί και οι αναμνήσεις της περασμένης αμαρτωλής ζωής της στην Αλεξάνδρεια. Την τραβούσαν δελεαστικά στα ίδια μονοπάτια σπρώχνοντας την να εγκαταλείψει τη διαμονή στην έρημο πού ελεύθερα είχε διαλέξει. Όμως αυτή δεν άφηνε τον εαυτό της να νικηθεί και να υποχωρήσει. Έπεφτε κάτω στη γη. Παρακαλούσε από τα βάθη της καρδιάς της τον Κύριο να σπεύσει να τη βοηθήσει. Και δε σηκωνόταν προτού ταπεινωθεί ή καρδιά της και ειρηνεύσει. Τα πρώτα χρόνια ήταν δύσκολα. Έπρεπε να μένει επανειλημμένα και για πολλά μερόνυχτα πεσμένη καταγής. Και χρειάστηκε να περάσουν δεκαεφτά χρόνια με τέτοιο σκληρό αγώνα. Ύστερα όμως απ' αυτό τον αγώνα ήρθε ό καιρός της γαλήνης και της ανάπαυσης.
ΜΕΙΝΕ λοιπόν και συ ήρεμος και γαλήνιος τις μέρες αυτές. Μην αφήνεις τον εαυτό σου να δελεαστεί από τις χίλιες δυο γοητευτικές ευκαιρίες και τους πειρασμούς της κοσμικής ζωής, γιατί τότε είναι πιο εύκολο να νικηθεί. Μην επιτρέπεις στον εαυτό σου να ονειροπολεί, αλλά επίβαλε του να βρίσκεται πάντα σε εγρήγορση και νηφαλιότητα. Μην παραπονιέσαι και μην προσπαθείς να βρεις καμιά άλλη παρηγοριά παρά φωνάζοντας: «Ό Θεός, εις την βοήθειάν μου πρόσχες. Κύριε, εις το βοηθήσαί μοι σπεύσον» (Ψαλμ. ξθ' 2) και «προσελογίσθην μετά των καταβαινόντων εις λάκκον, εγεννήθην ώσει άνθρωπος αβοήθητος, εν νεκροίς ελεύθερος» (Ψαλμ. πζ' 5).
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ βοήθεια δεν μπορείς από πουθενά άλλου να περιμένεις. Και έχε υπόψη σου τούτο: την περίοδο αυτή δοκιμάζεται ή υπομονή σου και ή σταθερότητα σου. Αν σταθείς σταθερός και υπομείνεις τη δοκιμασία, ευχαρίστησε με όλη σου την καρδιά το Θεό, πού σου έδωσε τις αναγκαίες γι' αυτό δυνάμεις. Αν όμως δεν μπορέσεις να αντέξεις και πέσεις, χωρίς φυσικά καθόλου να το επιθυμείς, σήκω γρήγορα και χωρίς να χάσεις στιγμή παρακάλεσε τον Κύριο ολόψυχα να φανεί σπλαχνικός και ίλεος. Και σκέψου: έπαθα ότι μου άξιζε. Γιατί το ίδιο το σφάλμα σου είναι και ή ποινή σου. Είχες πολύ μεγάλη εμπιστοσύνη στον εαυτό σου. Τώρα είδες τι είσαι και τι αξίζεις. Απόκτησες μια σχετική εμπειρία πια. Μη λησμονήσεις να ευχαριστήσεις ταπεινά τον Κύριο.
Η ύπαρξη μας αποτελείται από πνεύμα και χώμα. Τα δυο αυτά στοιχεία δεν μπορούν να αποχωριστούν. Γι' αυτό πρέπει να αφήνεις το σώμα να σου συμπαραστέκεται. Ό Κύριος ημών Ιησούς Χριστός γνώριζε την αδυναμία μας και χρησιμοποιούσε για χατίρι μας λέξεις, χειρονομίες, χώμα και σάλιο. Για τον ίδιο λόγο άφηνε τη δύναμη του να εκδηλώνεται και από το «κράσπεδον του ιματίου αυτού» (Ματθ. θ' 20, ιδ' 36), από τα «σουδάρια ή σιμικίνθια» πού έρχονταν σε επαφή με το σώμα του απόστολου Παύλου {Πραξ. ιθ' 122) και από αυτή τη σκιά του αποστόλου Πέτρου (Πραξ. ε' 15).
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΕ λοιπόν καθετί το γήινο σαν υπόμνηση και στήριγμα στην κουραστική σου πορεία επάνω στην «τεθλιμμένην οδόν». Ας σου κάνουν μια διαρκή υπόμνηση του Δημιουργού ή λευκότητα του χιονιού, το γαλάζιο του ουρανού, τα πολυεδρικά μάτια των εντόμων, ή φλόγα της φωτιάς και κάθε δημιούργημα πού υποπίπτει στην αντίληψη σου. Ιδιαίτερα όμως επωφελήσου από ότι ή Εκκλησία χρησιμοποιεί για να μας βοηθήσει «ίνα παραστήσουμε τα μέλη ημών δούλα τη δικαιοσύνη εις αγιασμόν» (Ρωμ. στ' 19). Πρώτα πρώτα τη θεία Κοινωνία .Ή θεία Κοινωνία αποτελεί μια αντιληπτή με τις αισθήσεις του σώματος μυστηριακή αλλά και ουσιαστική και πραγματική ένωση με τον Κύριο. Το σώμα μας και ή ψυχή μας γίνονται με το μυστήριο αυτό «παλάτιον του μόνου βασιλέως» Χριστού. Με αισθητά σημεία μας βοηθούν και τα άλλα μυστήρια της Εκκλησίας μας στην προσοικείωση της αόρατης θείας Χάρης, Το ίδιο αισθητή μας είναι και ή Άγια Γραφή όπου είναι γραμμένος ό λόγος του αόρατου Θεού. Έκτος όμως από αυτά ή Εκκλησία μας μας προβάλλει τις ιερές εικόνες της Παναγίας, των αγγέλων και των άγιων, χρησιμοποιεί τις παρακλήσεις και τις προσευχές, τα κεριά, το θυμίαμα, τον αγιασμό, τους ύμνους. Δέξου τα όλα αυτά με ευγνωμοσύνη και χρησιμοποίησε τα για την πνευματική σου οικοδομή και ενθάρρυνση, για την πνευματική σου προκοπή και ωφέλεια στην κατά Θεόν πορεία σου.
ΦΡΟΝΤΙΖΕ να εξωτερικεύεις την αγάπη σου προς τον γενναιόδωρο Κύριο της αγάπης. Ασπάζου το Σταυρό και τις ιερές εικόνες, στόλιζε τις με άνθη. Μόνο ότι είναι κακό οφείλεις να το συμπνίγεις μέσα στη σιωπή. Ότι είναι καλό και ωραίο να το αφήνεις να αναπνέει ελεύθερα. Όταν καθετί πού μας δίνεται με αγάπη απ' το Θεό, το δεχόμαστε με αγάπη, αυξάνεται και πλαταίνει ό χώρος της αγάπης μέσα μας. Και σ' αυτό ακριβώς αποβλέπει το έργο, που έχεις αναλάβει. Όσο πιο μεγάλο είναι το ποτάμι, τόσο πιο μεγάλο είναι και το δέλτα πού σχηματίζει στην εκβολή του.
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΕ το σώμα σου στον αγώνα πού ανέλαβες. Ελάφρυνε το και κάνε το πιο ευκίνητο απελευθερώνοντάς το από γήινα ενδιαφέροντα και πάθη. Θέλεις π. χ. να μάθεις να είσαι ταπεινός; Ταπείνωσε και το σώμα σου και γονάτισε. Στρέψε το μέτωπο σου προς τη γη με αντίστοιχη συντριβή του πνεύματος σου. Κάνε το αυτό όσο πιο συχνά μπορείς στο δωμάτιο σου, όταν είσαι μόνος. Άλλα και να ανασηκώνεσαι και να στέκεις και ορθός, γιατί μετά την πτώση έρχεται και ή εν Χριστώ ανόρθωση.
ΚΑΝΕ προσεκτικά το σταυρό σου. Είναι μια προσευχή κι αυτό. Προσευχή χωρίς λόγια. Σε μια στιγμή, ήρεμα και χωρίς την παρεμβολή περιττών λόγων, εκφράζεις τον πόθο σου σαν πιστός να γίνεις μέτοχος της ζωής του Χριστού, να σταυρώσεις τα πάθη σου και να δεχτείς ολόψυχα και χωρίς παράπονο ή γογγυσμό, ότι ή Παναγία Τριάδα σου στέλνει. Έκτος όμως από αυτό, ό σταυρός είναι ένα όπλο εναντίον των πονηρών πνευμάτων. Κάνε συχνά και με συναίσθηση χρήση του όπλου αυτού.
ΔΕ χτίζεται ποτέ ένα σπίτι χωρίς να υψωθούν και σκαλωσιές συγχρόνως. Μόνο ένας δυνατός πνευματικά δεν χρειάζεται στον αγώνα του για πνευματική ανάταση και ζωή εξωτερικά μέσα, πνευματικές «σκαλωσιές». Εσύ όμως είσαι δυνατός; Δεν είσαι μήπως ό πιο αδύνατος ανάμεσα στους αδύνατους; Δεν είσαι ακόμα «νήπιος» στην πνευματική ζωή; Γιατί λοιπόν δε δίνεις όση σημασία χρειάζεται στις πνευματικές αυτές «σκαλωσιές», στα πνευματικά αυτά μέσα πού θα σε ανυψώσουν με ασφάλεια στην καθαρή πνευματική ζωή;
Για τον καιρό του εσωτερικού σκοταδιού
Ο καιρός αλλάζει και γίνεται από συννεφιασμένος αίθριος ή από ξηρός βροχερός. Το ίδιο συμβαίνει και με τους ανθρώπους. Πρέπει να' ναι κανείς έτοιμος να δει τον ήλιο να σκεπάζεται από σύννεφα μερικές φορές. Και οι άγιοι έχουν τις σκοτεινές τους στιγμές, τις σκοτεινές μέρες και εβδομάδες. Λένε οι ίδιοι, ότι τότε τους έχει αφήσει ό Θεός για να μπορέσουν να καταλάβουν και να εκτιμήσουν σωστά τον εαυτό τους, βλέποντας πόσο οικτροί και άθλιοι είναι, όταν στηρίζονται στις δικές τους δυνάμεις και δεν ενισχύονται από τον Κύριο. Οι σκοτεινές αυτές καταστάσεις πού φαίνονται να μην έχουν κανένα νόημα, πού φαίνονται γελοίες και άκαρπες, ενώ μας πολιορκούν συγχρόνως αμφιβολίες και πειρασμοί, είναι αναπόφευκτες. Είναι όμως δυνατό να καταλήξουν και σε θετικά αποτελέσματα.
ΕΙΝΑ ωραίο παράδειγμα για την κατανίκηση αυτών των σκοτεινών ημερών μας δίνει ή όσια Μαρία ή Αιγύπτια. Επί σαράντα οχτώ ολόκληρα χρόνια ζούσε στην έρημο πέρα από τον Ιορδάνη. Εκεί πολύ συχνά την περικύκλωναν ορμητικοί οι πειρασμοί και οι αναμνήσεις της περασμένης αμαρτωλής ζωής της στην Αλεξάνδρεια. Την τραβούσαν δελεαστικά στα ίδια μονοπάτια σπρώχνοντας την να εγκαταλείψει τη διαμονή στην έρημο πού ελεύθερα είχε διαλέξει. Όμως αυτή δεν άφηνε τον εαυτό της να νικηθεί και να υποχωρήσει. Έπεφτε κάτω στη γη. Παρακαλούσε από τα βάθη της καρδιάς της τον Κύριο να σπεύσει να τη βοηθήσει. Και δε σηκωνόταν προτού ταπεινωθεί ή καρδιά της και ειρηνεύσει. Τα πρώτα χρόνια ήταν δύσκολα. Έπρεπε να μένει επανειλημμένα και για πολλά μερόνυχτα πεσμένη καταγής. Και χρειάστηκε να περάσουν δεκαεφτά χρόνια με τέτοιο σκληρό αγώνα. Ύστερα όμως απ' αυτό τον αγώνα ήρθε ό καιρός της γαλήνης και της ανάπαυσης.
ΜΕΙΝΕ λοιπόν και συ ήρεμος και γαλήνιος τις μέρες αυτές. Μην αφήνεις τον εαυτό σου να δελεαστεί από τις χίλιες δυο γοητευτικές ευκαιρίες και τους πειρασμούς της κοσμικής ζωής, γιατί τότε είναι πιο εύκολο να νικηθεί. Μην επιτρέπεις στον εαυτό σου να ονειροπολεί, αλλά επίβαλε του να βρίσκεται πάντα σε εγρήγορση και νηφαλιότητα. Μην παραπονιέσαι και μην προσπαθείς να βρεις καμιά άλλη παρηγοριά παρά φωνάζοντας: «Ό Θεός, εις την βοήθειάν μου πρόσχες. Κύριε, εις το βοηθήσαί μοι σπεύσον» (Ψαλμ. ξθ' 2) και «προσελογίσθην μετά των καταβαινόντων εις λάκκον, εγεννήθην ώσει άνθρωπος αβοήθητος, εν νεκροίς ελεύθερος» (Ψαλμ. πζ' 5).
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ βοήθεια δεν μπορείς από πουθενά άλλου να περιμένεις. Και έχε υπόψη σου τούτο: την περίοδο αυτή δοκιμάζεται ή υπομονή σου και ή σταθερότητα σου. Αν σταθείς σταθερός και υπομείνεις τη δοκιμασία, ευχαρίστησε με όλη σου την καρδιά το Θεό, πού σου έδωσε τις αναγκαίες γι' αυτό δυνάμεις. Αν όμως δεν μπορέσεις να αντέξεις και πέσεις, χωρίς φυσικά καθόλου να το επιθυμείς, σήκω γρήγορα και χωρίς να χάσεις στιγμή παρακάλεσε τον Κύριο ολόψυχα να φανεί σπλαχνικός και ίλεος. Και σκέψου: έπαθα ότι μου άξιζε. Γιατί το ίδιο το σφάλμα σου είναι και ή ποινή σου. Είχες πολύ μεγάλη εμπιστοσύνη στον εαυτό σου. Τώρα είδες τι είσαι και τι αξίζεις. Απόκτησες μια σχετική εμπειρία πια. Μη λησμονήσεις να ευχαριστήσεις ταπεινά τον Κύριο.
Μια πνευματική ερμηνεία της ιστορίας του Ζακχαίου
ΟΠΩΣ ό Ζακχαίος, έχεις και συ ανεβεί σ' ένα δέντρο, για να μπορέσεις να δεις τον Κύριο (Λουκά ιθ' 1 εξ.). Δεν το έκανες αυτό με μόνες τις δυνάμεις της σκέψης σου, αλλά με ένα τρόπο μυστικό. Είσαι άνθρωπος και έχεις σώμα. Γι' αυτό σαν τον Ζακχαίο χρησιμοποιείς τη δύναμη των μελών σου και των γήινων πραγμάτων, για να ανυψώνεσαι πιο ψηλά από τη γη. Και αν το έχεις κάνει αυτό με συναίσθηση και με ήρεμη προσπάθεια με την αντίστοιχη συνείδηση της παχύτητας και του περιορισμού του σώματος σου, χωρίς όμως φόβο και χαλαρότητα, τότε πέτυχες να ανυψώσεις τον εαυτό σου όσο γίνεται πιο πολύ. Και ή ανύψωση αυτή δεν είναι τίποτε άλλο, παρά υπερνίκηση των γήινων ενστίκτων σου και σου δίνει τη δυνατότητα να δεις τη λάμψη του θείου φωτός πού αναζητούσες.
Παρατηρεισ τώρα, ότι αρχίζεις να νιώθεις διαφορετικότερα συναισθήματα. Δε σε τραβούν πια τόσο πολύ, όπως πριν, οι κοσμικές συναναστροφές. Και το βλέμμα σου, πέφτοντας στο εσωτερικό σου, σου αποκαλύπτει τον πραγματικό άνθρωπο πού κρύβεις στα βάθη σου. Ίσως νομίζεις πώς ή καρδιά σου ως τώρα έμοιαζε μάλλον με όστρακο κολλημένο σε κάποιο καράβι πού τινάζεται εδώ κι εκεί χωρίς σκοπό και χωρίς κυβερνήτη. Τώρα όμως ή πορεία του καραβιού απόκτησε σκοπό και νόημα. Τώρα είναι τόσο όμορφα τα πράγματα. Όμως είσαι πάντα ένα όστρακο κολλημένο σ' ένα καράβι πού πλέει στην απέραντη θάλασσα. Κι αν βαδίζεις σωστά, βλέπεις τότε με καθαρό βλέμμα σε πόσο μικρό και αδύνατο καράβι είσαι.
ΑΡΚΕΙ να δείξουμε την καλή μας διάθεση και ό Κύριος είναι έτοιμος να' έρθει κοντά μας, λέει ό αρχιεπίσκοπος Βουλγαρίας Θεοφύλακτος. Ό Κύριος προτρέπει το Ζακχαίο:«Σπεύσας κατάβηθι», δηλαδή ταπεινώσου· «σήμερον γαρ εν τω οίκω σου δει με μείνε» (Λουκά ιθ' 5). Στη λέξη οίκος πρέπει να δοθεί το νόημα, καρδιά. Βέβαια, λέει ό Κύριος, ανέβηκες ψηλά στο δέντρο και υπερνίκησες μερικές από τις γήινες επιθυμίες σου, γιατί ήθελες να με δεις, δηλαδή, ήθελες να μπορείς να με βλέπεις όταν εγώ ερχόμουν στην καρδιά σου, άλλα βιάσου τώρα να κατεβείς για να ταπεινωθείς, γιατί δεν πρέπει να στέκεσαι τόσο ψηλά και να νομίζεις, πώς είσαι καλύτερος από τους άλλους. Και, όπως γνωρίζεις, εγώ κατοικώ στις ταπεινές καρδιές. «Και σπεύσας κατέβη και υπεδέξατο αυτόν χαίρων» (στ. 6).
Ο Ζακχαίος, ό αρχιτελώνης εκείνος, υποδέχθηκε τον Κύριο. Και το πρώτο πού έκανε, ήταν να προσφέρει τα υπάρχοντα του. Γιατί τη μισή του περιουσία την έδωσε στους φτωχούς και με άλλη μισή επανόρθωσε τις αδικίες πού διέπραξε. «Και αυτός υιός Αβραάμ» ήταν (στ. 9). Άκουσε τη φωνή του Κυρίου και «έξήλθεν εκ της γης αυτού και εκ του οίκου του πατρός αυτού» (Γεν. ιβ' 1) δηλαδή από την περιοχή του εγωισμού του και το βασίλειο των παθών του.
Ο Ζακχαίος γνώριζε, ότι ή καρδιά, πού υποδεχόταν τον Κύριο, έπρεπε να αδειάσει από οτιδήποτε άλλο. Έπρεπε να θυσιάσει όλα τα αθέμιτα πλούτη πού είχε αποκτήσει: «την επιθυμίαν της σαρκός και την επιθυμίαν των οφθαλμών και την αλαζονείαν του βίου» (Α' Ίωάν. β' 16), Κατάλαβε, πώς όποιος είναι πλούσιος εδώ σ' αυτόν τον κόσμο, είναι φτωχός στον άλλο. Γιατί το να είναι κανείς πλούσιος σε υλικά αγαθά, είναι σαν να είναι φτωχός σε πνευματικά αγαθά, εξηγεί ό άγιος Ιωάννης ό Χρυσόστομος. Γιατί αν δεν ήταν τόσο φτωχός πνευματικά ό πλούσιος, δε θα ήταν ποτέ τόσο πλούσιος υλικά.
ΟΠΩΣ είναι αδύνατο να συνδυάσει κανείς την υγεία και την αρρώστια, το ίδιο είναι αδύνατο να συμφιλιώσει κανείς την αγάπη με τον πλούτο, παρατηρεί ό Ισαάκ ό Σύρος, γιατί όποιος αγαπάει το συνάνθρωπο του, δίνει ότι έχει για τις ανάγκες του. Αυτή είναι ή φύση της αγάπης. Και χωρίς αγάπη είναι αδύνατο να μπει κανείς στη βασιλεία του Θεού. Αυτό λοιπόν είδε και κατάλαβε ό Ζακχαίος.
ΌΣΟ λιγότερα έχεις τόσο πιο απλός γίνεται ό τρόπος της ζωής σου. Όταν πετάξεις από πάνω σου ότι περιττό έχεις, συγκεντρώνεται ή καρδιά σου στον πυρήνα της. Εκεί είναι και ό δρόμος πού οδηγεί στη βασιλεία του Θεού.
ΜΕ τον τρόπο αυτό γίνεται και ή προσευχή πιο απλή. Και ή προσευχή οδηγεί τον άνθρωπο σε μια αυτοσυγκέντρωση γύρω από τον πυρήνα της καρδιάς του. Εκεί στα βάθη της καρδιάς μονάχα ανακαλύπτει ότι είναι το πιο αναγκαίο: την προσευχή της εκζήτησης του θείου ελέους.
ΓΙΑΤΙ τι άλλο μπορεί να επιθυμεί πιο πολύ ένας αμαρτωλός και μάλιστα ό πρώτος ανάμεσα στους αμαρτωλούς (Α' Τιμ. α' 15) παρά να τον ελεήσει ό Κύριος; Έχει μήπως να δώσει τίποτε; Έχει δική του δύναμη, δική του θέληση; Μπορεί να αναλάβει μόνος του κάτι σπουδαίο; Ξέρει τίποτε το βαθύ και το σοφό; Καταλαβαίνει ή παρατηρεί κάτι πού θα μπορούσε να το ονομάσει δικό του, αυτός πού τίποτε δεν κατέχει;
ΔΕΝ κατέχει τίποτε, γιατί ή αμαρτία είναι μηδέν, το μη όν. Ή αμαρτία είναι το κενό, το σκοτάδι, ή άρνηση. Σ' αυτό αναπαύεται ό αμαρτωλός, στο τίποτε.
ΤΕΤΟΙΟ βλέπει τον εαυτό του ό αληθινά πιστός. Και όσα λιγότερα έχει τόσο πιο πλούσιος είναι. Γιατί το κενό, πού υπάρχει μέσα του, δε γεμίζει με αγαθά πού είναι προσωρινά και φθαρτά, αλλά από την πληρότητα της αιώνιας ζωής, από το δικό της φως και τη δική της κατάφαση, δηλαδή από το ναι της αγάπης και της καλοσύνης. Φιλοξενούμενος μόνο αυτής καρδιάς, μπορεί να είναι ό Κύριος,
ΠΩΣ όμως μπορεί αυτός ό αμαρτωλός να επωφεληθεί από τον ερχομό και την ένοίκηση αυτή του Κυρίου; Πώς μπορεί να σκεφτεί έστω και για λίγο, ότι θα επιβλέψει ό Κύριος σ' αυτόν και στο σκοτάδι της καρδιάς του; Πώς αλλιώς παρά μόνον, αν επιδιώξει να καθαρίσει τον εαυτό του- αν αγωνιστεί και δουλέψει· αν ακολουθεί τα παραγγέλματα του Ευαγγελίου· αν αγρυπνεί και νηστεύει· αν κοπιάζει και μοχθεί για να απαρνηθεί τον εαυτό του για χάρη του Κυρίου, ενώ βλέπει τον εαυτό του να πέφτει τόσο συχνά στην αποθάρρυνση, την ανυπομονησία, την έλλειψη αγάπης, την νωθρότητα, την αχαριστία και κάθε κακία, πού μπορεί κανείς να βάλει με το νου του. Πώς όμως μπορεί να περιμένει να έρθει ό Κύριος σε ένα τέτοιο πνευματικό θάλαμο;
ΓΙΑ αυτό παρακαλεί: Κύριε ελέησον με. Ελέησον με τον αμαρτωλό. Γιατί έχω προσπαθήσει βέβαια να κάνω «πάντα τα διατεταγμένα ημίν», για να σε υπηρετήσω. «Ηροτρίωσα» στο χωράφι της ψυχής μου, πού εσύ μου έδωσες για να το καλλιεργώ και «εποίμανα» τα κτήνη πού μου έδωσες μέσα σ' αυτήν (Λουκά ιζ' 7-10), άλλα είμαι ό ελάχιστος δούλος σου και χωρίς εσένα δεν μπορώ τίποτε να κάνω. Ελέησε με λοιπόν και γέμισε με, με τη θεία σου χάρη.
ΜΕ την πνευματική εργασία, πού κάνει, αυξάνει την πίστη του (Λουκά ιζ' 5) και με την προσευχή του αυξάνει τις πνευματικές του δυνάμεις. Έτσι ή προσευχή και ή εργασία ζουν το ένα από το άλλο, ώσπου γίνονται ένα. Ή εργασία του γίνεται προσευχή και ή προσευχή εργασία. Αυτό ονομάζουν οι άγιοι πνευματική δραστηριότητα, καρδιακή προσευχή.
ΟΠΩΣ ό Ζακχαίος, έχεις και συ ανεβεί σ' ένα δέντρο, για να μπορέσεις να δεις τον Κύριο (Λουκά ιθ' 1 εξ.). Δεν το έκανες αυτό με μόνες τις δυνάμεις της σκέψης σου, αλλά με ένα τρόπο μυστικό. Είσαι άνθρωπος και έχεις σώμα. Γι' αυτό σαν τον Ζακχαίο χρησιμοποιείς τη δύναμη των μελών σου και των γήινων πραγμάτων, για να ανυψώνεσαι πιο ψηλά από τη γη. Και αν το έχεις κάνει αυτό με συναίσθηση και με ήρεμη προσπάθεια με την αντίστοιχη συνείδηση της παχύτητας και του περιορισμού του σώματος σου, χωρίς όμως φόβο και χαλαρότητα, τότε πέτυχες να ανυψώσεις τον εαυτό σου όσο γίνεται πιο πολύ. Και ή ανύψωση αυτή δεν είναι τίποτε άλλο, παρά υπερνίκηση των γήινων ενστίκτων σου και σου δίνει τη δυνατότητα να δεις τη λάμψη του θείου φωτός πού αναζητούσες.
Παρατηρεισ τώρα, ότι αρχίζεις να νιώθεις διαφορετικότερα συναισθήματα. Δε σε τραβούν πια τόσο πολύ, όπως πριν, οι κοσμικές συναναστροφές. Και το βλέμμα σου, πέφτοντας στο εσωτερικό σου, σου αποκαλύπτει τον πραγματικό άνθρωπο πού κρύβεις στα βάθη σου. Ίσως νομίζεις πώς ή καρδιά σου ως τώρα έμοιαζε μάλλον με όστρακο κολλημένο σε κάποιο καράβι πού τινάζεται εδώ κι εκεί χωρίς σκοπό και χωρίς κυβερνήτη. Τώρα όμως ή πορεία του καραβιού απόκτησε σκοπό και νόημα. Τώρα είναι τόσο όμορφα τα πράγματα. Όμως είσαι πάντα ένα όστρακο κολλημένο σ' ένα καράβι πού πλέει στην απέραντη θάλασσα. Κι αν βαδίζεις σωστά, βλέπεις τότε με καθαρό βλέμμα σε πόσο μικρό και αδύνατο καράβι είσαι.
ΑΡΚΕΙ να δείξουμε την καλή μας διάθεση και ό Κύριος είναι έτοιμος να' έρθει κοντά μας, λέει ό αρχιεπίσκοπος Βουλγαρίας Θεοφύλακτος. Ό Κύριος προτρέπει το Ζακχαίο:«Σπεύσας κατάβηθι», δηλαδή ταπεινώσου· «σήμερον γαρ εν τω οίκω σου δει με μείνε» (Λουκά ιθ' 5). Στη λέξη οίκος πρέπει να δοθεί το νόημα, καρδιά. Βέβαια, λέει ό Κύριος, ανέβηκες ψηλά στο δέντρο και υπερνίκησες μερικές από τις γήινες επιθυμίες σου, γιατί ήθελες να με δεις, δηλαδή, ήθελες να μπορείς να με βλέπεις όταν εγώ ερχόμουν στην καρδιά σου, άλλα βιάσου τώρα να κατεβείς για να ταπεινωθείς, γιατί δεν πρέπει να στέκεσαι τόσο ψηλά και να νομίζεις, πώς είσαι καλύτερος από τους άλλους. Και, όπως γνωρίζεις, εγώ κατοικώ στις ταπεινές καρδιές. «Και σπεύσας κατέβη και υπεδέξατο αυτόν χαίρων» (στ. 6).
Ο Ζακχαίος, ό αρχιτελώνης εκείνος, υποδέχθηκε τον Κύριο. Και το πρώτο πού έκανε, ήταν να προσφέρει τα υπάρχοντα του. Γιατί τη μισή του περιουσία την έδωσε στους φτωχούς και με άλλη μισή επανόρθωσε τις αδικίες πού διέπραξε. «Και αυτός υιός Αβραάμ» ήταν (στ. 9). Άκουσε τη φωνή του Κυρίου και «έξήλθεν εκ της γης αυτού και εκ του οίκου του πατρός αυτού» (Γεν. ιβ' 1) δηλαδή από την περιοχή του εγωισμού του και το βασίλειο των παθών του.
Ο Ζακχαίος γνώριζε, ότι ή καρδιά, πού υποδεχόταν τον Κύριο, έπρεπε να αδειάσει από οτιδήποτε άλλο. Έπρεπε να θυσιάσει όλα τα αθέμιτα πλούτη πού είχε αποκτήσει: «την επιθυμίαν της σαρκός και την επιθυμίαν των οφθαλμών και την αλαζονείαν του βίου» (Α' Ίωάν. β' 16), Κατάλαβε, πώς όποιος είναι πλούσιος εδώ σ' αυτόν τον κόσμο, είναι φτωχός στον άλλο. Γιατί το να είναι κανείς πλούσιος σε υλικά αγαθά, είναι σαν να είναι φτωχός σε πνευματικά αγαθά, εξηγεί ό άγιος Ιωάννης ό Χρυσόστομος. Γιατί αν δεν ήταν τόσο φτωχός πνευματικά ό πλούσιος, δε θα ήταν ποτέ τόσο πλούσιος υλικά.
ΟΠΩΣ είναι αδύνατο να συνδυάσει κανείς την υγεία και την αρρώστια, το ίδιο είναι αδύνατο να συμφιλιώσει κανείς την αγάπη με τον πλούτο, παρατηρεί ό Ισαάκ ό Σύρος, γιατί όποιος αγαπάει το συνάνθρωπο του, δίνει ότι έχει για τις ανάγκες του. Αυτή είναι ή φύση της αγάπης. Και χωρίς αγάπη είναι αδύνατο να μπει κανείς στη βασιλεία του Θεού. Αυτό λοιπόν είδε και κατάλαβε ό Ζακχαίος.
ΌΣΟ λιγότερα έχεις τόσο πιο απλός γίνεται ό τρόπος της ζωής σου. Όταν πετάξεις από πάνω σου ότι περιττό έχεις, συγκεντρώνεται ή καρδιά σου στον πυρήνα της. Εκεί είναι και ό δρόμος πού οδηγεί στη βασιλεία του Θεού.
ΜΕ τον τρόπο αυτό γίνεται και ή προσευχή πιο απλή. Και ή προσευχή οδηγεί τον άνθρωπο σε μια αυτοσυγκέντρωση γύρω από τον πυρήνα της καρδιάς του. Εκεί στα βάθη της καρδιάς μονάχα ανακαλύπτει ότι είναι το πιο αναγκαίο: την προσευχή της εκζήτησης του θείου ελέους.
ΓΙΑΤΙ τι άλλο μπορεί να επιθυμεί πιο πολύ ένας αμαρτωλός και μάλιστα ό πρώτος ανάμεσα στους αμαρτωλούς (Α' Τιμ. α' 15) παρά να τον ελεήσει ό Κύριος; Έχει μήπως να δώσει τίποτε; Έχει δική του δύναμη, δική του θέληση; Μπορεί να αναλάβει μόνος του κάτι σπουδαίο; Ξέρει τίποτε το βαθύ και το σοφό; Καταλαβαίνει ή παρατηρεί κάτι πού θα μπορούσε να το ονομάσει δικό του, αυτός πού τίποτε δεν κατέχει;
ΔΕΝ κατέχει τίποτε, γιατί ή αμαρτία είναι μηδέν, το μη όν. Ή αμαρτία είναι το κενό, το σκοτάδι, ή άρνηση. Σ' αυτό αναπαύεται ό αμαρτωλός, στο τίποτε.
ΤΕΤΟΙΟ βλέπει τον εαυτό του ό αληθινά πιστός. Και όσα λιγότερα έχει τόσο πιο πλούσιος είναι. Γιατί το κενό, πού υπάρχει μέσα του, δε γεμίζει με αγαθά πού είναι προσωρινά και φθαρτά, αλλά από την πληρότητα της αιώνιας ζωής, από το δικό της φως και τη δική της κατάφαση, δηλαδή από το ναι της αγάπης και της καλοσύνης. Φιλοξενούμενος μόνο αυτής καρδιάς, μπορεί να είναι ό Κύριος,
ΠΩΣ όμως μπορεί αυτός ό αμαρτωλός να επωφεληθεί από τον ερχομό και την ένοίκηση αυτή του Κυρίου; Πώς μπορεί να σκεφτεί έστω και για λίγο, ότι θα επιβλέψει ό Κύριος σ' αυτόν και στο σκοτάδι της καρδιάς του; Πώς αλλιώς παρά μόνον, αν επιδιώξει να καθαρίσει τον εαυτό του- αν αγωνιστεί και δουλέψει· αν ακολουθεί τα παραγγέλματα του Ευαγγελίου· αν αγρυπνεί και νηστεύει· αν κοπιάζει και μοχθεί για να απαρνηθεί τον εαυτό του για χάρη του Κυρίου, ενώ βλέπει τον εαυτό του να πέφτει τόσο συχνά στην αποθάρρυνση, την ανυπομονησία, την έλλειψη αγάπης, την νωθρότητα, την αχαριστία και κάθε κακία, πού μπορεί κανείς να βάλει με το νου του. Πώς όμως μπορεί να περιμένει να έρθει ό Κύριος σε ένα τέτοιο πνευματικό θάλαμο;
ΓΙΑ αυτό παρακαλεί: Κύριε ελέησον με. Ελέησον με τον αμαρτωλό. Γιατί έχω προσπαθήσει βέβαια να κάνω «πάντα τα διατεταγμένα ημίν», για να σε υπηρετήσω. «Ηροτρίωσα» στο χωράφι της ψυχής μου, πού εσύ μου έδωσες για να το καλλιεργώ και «εποίμανα» τα κτήνη πού μου έδωσες μέσα σ' αυτήν (Λουκά ιζ' 7-10), άλλα είμαι ό ελάχιστος δούλος σου και χωρίς εσένα δεν μπορώ τίποτε να κάνω. Ελέησε με λοιπόν και γέμισε με, με τη θεία σου χάρη.
ΜΕ την πνευματική εργασία, πού κάνει, αυξάνει την πίστη του (Λουκά ιζ' 5) και με την προσευχή του αυξάνει τις πνευματικές του δυνάμεις. Έτσι ή προσευχή και ή εργασία ζουν το ένα από το άλλο, ώσπου γίνονται ένα. Ή εργασία του γίνεται προσευχή και ή προσευχή εργασία. Αυτό ονομάζουν οι άγιοι πνευματική δραστηριότητα, καρδιακή προσευχή.
Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΩΝ ΑΣΚΗΤΩΝ 9
Για τη νηστεία
Η νηστεία, πού δεν είναι υπερβολική, αλλά ανάλογη με τις δυνάμεις σου, μπορεί να σε βοηθήσει στην εγρήγορση σου. Με παραγεμισμένο το στομάχι δεν μπορεί κανείς να σκέφτεται τα θεία πράγματα, λένε οι ασκητές. Γι' αυτόν που καλοτρώει, μένουν και τα πιο προσιτά μυστήρια της Αγίας Τριάδας κρυμμένα. Ό ίδιος ό Κύριος μας έδωσε το παράδειγμα με τη μεγάλη νηστεία. Όταν έδιωξε νικημένο το διάβολο από μπροστά του είχε νηστέψει σαράντα μέρες και νύχτες. Και αν ό Κύριος αισθάνθηκε την ανάγκη της νηστείας, πόσο πιο πολύ πρέπει να την αισθανόμαστε εμείς; «Και ιδού άγγελοι προσήλθαν και διηκόνουν αυτώ» (Ματθ. δ' 11). Το ίδιο περιμένουν και από σένα για να σε υπηρετήσουν.
Η νηστεία περιορίζει την πολυλογία, λέει ό άγιος Ιωάννης της Κλίμακας. Είναι θύρα ελέους. Διώχνει τις κακές σκέψεις και ξεριζώνει την αναισθησία της καρδιάς. Ή νηστεία είναι θύρα του Παραδείσου.
ΟΤΑΝ το στομάχι περιορίζεται και στενοχωρείται με
τη νηστεία τότε ταπεινώνεται και ή καρδιά. Όποιος νηστεύει προσεύχεται με νηφαλιότητα. Οι ασυγκράτητες και αχαλίνωτες αισθήσεις, όταν ενισχύονται με υπερβολική τροφή, προκαλούν αμαρτωλές και εμπαθείς σκέψεις και επιθυμίες.
Η νηστεία είναι έκφραση αγάπη και αφοσίωσης. Θυσιάζει κανείς τις γήινες απολαύσεις, για να πετύχει τις ουράνιες. Πάρα πολλές μας σκέψεις δεν είναι τίποτε άλλο παρά φροντίδες για το τι θα φάμε και δολώματα της λαιμαργίας μας. Ή νηστεία όμως, αν θέλουμε να απελευθερωθούμε από τη σάρκα και τα πάθη της, αποτελεί ένα κατάλληλο οδηγό για μια πραγματική απελευθέρωση και μια απαραίτητη υποστήριξη στον αγώνα κατά των εμπαθών επιθυμιών. Ή νηστεία σε συνδυασμό με την προσευχή είναι ένα από τα μεγάλα δώρα, πού τα διατηρούν με επιμέλεια, όσοι γεύτηκαν κάποτε έστω και για λίγο τη γλυκύτητα τους και ένιωσαν την αξία τους.
ΜΕ τη νηστεία μεγαλώνει ή ευγνωμοσύνη προς εκείνον, πού έδωσε στον άνθρωπο τη δύναμη να νηστεύει. Ή νηστεία βοηθάει στην κατάκτηση της περιοχής εκείνης πού μόνο με την διαίσθηση νιώθει κανείς, ότι υπάρχει. Οι εκδηλώσεις της ζωής και όλα τα φαινόμενα γύρω σου και μέσα σου αποκτούν ένα καινούργιο νόημα και οι στιγμές πού περνούν ένα μεγάλο, πλούσιο και καταπληκτικό περιεχόμενο. Ή εγρήγορση της «ιεράς θεωρίας» γίνεται διαυγής. Ή ανήσυχη εκζήτηση μεταβάλλεται σε ήρεμη, ταπεινή και γεμάτη ευγνωμοσύνη αποδοχή των θείων δωρεών. Προβλήματα φαινομενικά άλυτα και βασανιστικά ανοίγουν τον πυρήνα τους σαν ώριμοι κάλυκες λουλουδιών. Μόνο με συνοδεία την προσευχή, τη νηστεία και την εγρήγορση πρέπει κανείς να χτυπάει την πόρτα πού εύχεται να δει κάποτε ανοιχτή
ΣΤΟ σημείο αυτό βλέπουμε το λόγο, για τον όποιο ή
νηστεία χρησιμεύει σαν μέτρο για τους άγιους πατέρες.
Αυτός πού νηστεύει πολύ, αγαπάει πολύ. Και όποιος αγαπάει πολύ του συγχωρούνται οι πολλές αμαρτίες του(Λουκά ζ'47).
ΟΙ άγιοι πατέρες συνιστούν μετρημένη νηστεία. Δεν πρέπει να αφήνουμε το σώμα μας να αδυνατίσει πάρα πολύ, γιατί τότε βλάπτεται και ή ψυχή- Ούτε επίσης μπορεί κανείς να νηστεύει έτσι στα ξαφνικά. Το καθετί απαιτεί άσκηση και ό καθένας οφείλει να δοκιμάζει τον εαυτό του έχοντας υπόψη του τη φύση του και τη δουλειά του. Δεν είναι σωστό να ξεχωρίζει κανείς τις τροφές σε απαγορευμένες και επιτρεπόμενες. Όλες τις τροφές τις δίνει ό Θεός. Εκείνο, πού μπορούμε να πούμε, είναι, ότι πρέπει να αποφεύγονται εκείνες πού κάνουν βαρύ και δυσκίνητο το σώμα και ανάβουν τις κατώτερες ορέξεις του. Ακριβώς μάλιστα αυτές καθορίζουν οι κανόνες πώς πρέπει να αποφεύγονται. Ισχυρά μπαχαρικά, πολλά κρέατα, οινοπνευματώδη ποτά και τα παρόμοια, πού σκοπό τους έχουν να ικανοποιήσουν το φάρυγγα και όχι να συντελέσουν στη διατροφή του σώματος, πρέπει να αποφεύγονται. Ή σημασία του «μέτρου» όμως δεν αναφέρεται μόνο στην ποιότητα αλλά και στην ποσότητα. Έστω και αν πρόκειται για όχι τόσο ισχυρές τροφές, δεν πρέπει να τρώει κάνεις μέχρι «διαρρήξεως του στομάχου». Τότε καταλύεται το νόημα της νηστείας. Ή λαιμαργία αλλάζει απλούστατα υλικά για τον κορεσμό της.
Για την αποφυγή της υπερβολής
ΕΙΝΑΙ γνωστό, ότι εκείνος πού με υπερβολικό ζήλο ασκείται στο πιάνο, νιώθει να του πιάνονται τα δάχτυλα. Το ίδιο παθαίνει κι εκείνος πού γράφει πάρα πολύ. Καταπονημένος και εξαντλημένος από τη διαρκώς ίδια στάση του σώματος του οφείλει να διακόψει το έργο του ό γεμάτος ενθουσιασμό πρωτόβγαλτος μουσικός ή συγγραφέας. Είναι ανάγκη να ασκηθεί για πολύ καιρό στο έργο του, για να κατορθώνει να μένει ώρες πολλές στην ίδια κουραστική στάση πού απαιτεί το έργο του.
ΑΠΟ τα παραδείγματα αυτά μπορείς να καταλάβεις τί πρέπει να κάνεις και για το θέμα που μιλούμε. Ή νηστεία, ή υπακοή, ή αυτοπειθαρχία, ή εγρήγορση, ή προσευχή, όλα μαζί αποτελούν αναγκαία επί μέρους τμήματα της άσκησης. Για την ακρίβεια αποτελούν όλα μια άσκηση. Και μια οποιαδήποτε άσκηση πρέπει να γίνετε πραγματικά με ήρεμο και νηφάλιο υπολογισμό των δυνάμεων μας (πρβλ. Λουκ. ιδ' 28 εξ.) και χωρίς υπερβολές. «Σωφρονήσατε ούν και νήψατε εις τας προσευχάς» προτρέπει ό άγιος απόστολος Πέτρος και δια μέσου του Αποστόλου ό ίδιος ό Κύριος (Α' Πετρ. δ' 7).
Η μέθη δεν προέρχεται πάντοτε από το οινόπνευμα και τα άλλα μεθυστικά ποτά. Το ίδιο επικίνδυνη είναι και ή μέθη που προέρχεται από την πολύ μεγάλη αυτοπεποίθηση. Ή μέθη αυτή οδηγεί τα θύματα της σε ένα «ου κατ' επίγνωσιν ζήλον», πού εκδηλώνεται με υπερβολές και ακρότητες στο έδαφος των ασκήσεων. Το φυτό πού μεγαλώνει στη γη αυτή δεν είναι καλό. Οι καρποί πού παράγει είναι συνήθως υπερένταση, ανυπομονησία, δικαιολογία. Εδώ ακριβώς ισχύει εκείνο, πού συνιστά ή Άγια Γραφή: «ουκ εκκλινείτε εις δεξιά ουδέ εις αριστερά» (Δευτ. ε' 32) και δεν πρέπει ποτέ να έχετε και την ελάχιστη εμπιστοσύνη στις ανθρώπινες δυνάμεις σας.
ΑΝ δε βρίσκουμε μέσα μας πλούσιους καρπούς αγάπης, ειρήνης, χαράς, καλοσύνης, ταπεινοφροσύνης, απλότητας, ειλικρίνειας, πίστης, υπομονής, τότε όλη ή εργασία μας πάει στα χαμένα, παρατηρεί ό άγιος Μακάριος ό Αιγύπτιος. Ή εργασία γίνεται για να έχουμε κάποτε συγκομιδή. Ή συγκομιδή όμως είναι του Κυρίου.
ΣΥΝΕΠΩΣ: πρόσεχε άγρυπνα τον εαυτό σου και γίνε συνετός. Αν παρατηρήσεις πώς γίνεσαι ευερέθιστος και ανυπόμονος, τότε γίνε λίγο πιο χαλαρός στις απαιτήσεις σου. Νιώθεις, ότι υποβλέπεις εύκολα τους άλλους και τους μαλώνεις ή τους κάνεις με το παραμικρό υποδείξεις; Να ξέρεις πώς βρίσκεσαι σε λάθος δρόμο. Όποιος απαρνείται τον εαυτό του, δεν έχει λόγους να μαλώνει εγωιστικά τους άλλους. Έχεις ίσως την εντύπωση, ότι σε ενοχλούν οι άλλοι ή οι εξωτερικές περιστάσεις; Δεν έχεις καταλάβει τότε σωστά τη δουλειά σου. Κάτι πού φαίνεται εκ πρώτης όψεως ότι είναι ενοχλητικό, είναι στην πραγματικότητα μια ευκαιρία για την εξάσκηση της υπομονής, της ανοχής και της υπακοής. Ό ταπεινός ποτέ δεν ενοχλείται. Μπορεί ίσως μόνο να ενοχλεί τους άλλους. Γι' αυτό παραμέριζε και εξαφάνιζε τον εαυτό σου. «Εϊσελθε εις το ταμείον σου» και κλείσε «την θύρα σου» (Ματθ. στ' 6). Κι όταν ακόμα είσαι υποχρεωμένος να ζεις μέσα σε μεγάλη και θορυβώδη συντροφιά. Και αν αυτό σου φαίνεται βαρύ, από καιρό σε καιρό βγες έξω, οπουδήποτε, αρκεί να είσαι μονάχος και φώναξε με όλη σου την ψυχή και ζήτησε τη βοήθεια του Κυρίου. Ό Κύριος θα εισακούσει τη δέηση σου.
ΝΑ είσαι, στο φρόνημα σου, σαν μια ρόδα, συμβουλεύει ό στάρετς Αμβρόσιος. Όσο λιγότερο ακουμπάει στη γη ή ρόδα τόσο πιο γρήγορα γυρίζει και τρέχει προς τα εμπρός. Μη σκέφτεσαι, μη μιλάς και μη προσκολλάσαι στα γήινα πράγματα· περιορίσου μόνο στα πιο αναγκαία. Ό ίδιος πνευματικός υπενθυμίζει από την άλλη, ότι ρόδα πού βρίσκεται εντελώς στον αέρα δεν μπορεί να γυρίσει, ούτε να κινήσει το όχημα προς τα εμπρός.
Η νηστεία, πού δεν είναι υπερβολική, αλλά ανάλογη με τις δυνάμεις σου, μπορεί να σε βοηθήσει στην εγρήγορση σου. Με παραγεμισμένο το στομάχι δεν μπορεί κανείς να σκέφτεται τα θεία πράγματα, λένε οι ασκητές. Γι' αυτόν που καλοτρώει, μένουν και τα πιο προσιτά μυστήρια της Αγίας Τριάδας κρυμμένα. Ό ίδιος ό Κύριος μας έδωσε το παράδειγμα με τη μεγάλη νηστεία. Όταν έδιωξε νικημένο το διάβολο από μπροστά του είχε νηστέψει σαράντα μέρες και νύχτες. Και αν ό Κύριος αισθάνθηκε την ανάγκη της νηστείας, πόσο πιο πολύ πρέπει να την αισθανόμαστε εμείς; «Και ιδού άγγελοι προσήλθαν και διηκόνουν αυτώ» (Ματθ. δ' 11). Το ίδιο περιμένουν και από σένα για να σε υπηρετήσουν.
Η νηστεία περιορίζει την πολυλογία, λέει ό άγιος Ιωάννης της Κλίμακας. Είναι θύρα ελέους. Διώχνει τις κακές σκέψεις και ξεριζώνει την αναισθησία της καρδιάς. Ή νηστεία είναι θύρα του Παραδείσου.
ΟΤΑΝ το στομάχι περιορίζεται και στενοχωρείται με
τη νηστεία τότε ταπεινώνεται και ή καρδιά. Όποιος νηστεύει προσεύχεται με νηφαλιότητα. Οι ασυγκράτητες και αχαλίνωτες αισθήσεις, όταν ενισχύονται με υπερβολική τροφή, προκαλούν αμαρτωλές και εμπαθείς σκέψεις και επιθυμίες.
Η νηστεία είναι έκφραση αγάπη και αφοσίωσης. Θυσιάζει κανείς τις γήινες απολαύσεις, για να πετύχει τις ουράνιες. Πάρα πολλές μας σκέψεις δεν είναι τίποτε άλλο παρά φροντίδες για το τι θα φάμε και δολώματα της λαιμαργίας μας. Ή νηστεία όμως, αν θέλουμε να απελευθερωθούμε από τη σάρκα και τα πάθη της, αποτελεί ένα κατάλληλο οδηγό για μια πραγματική απελευθέρωση και μια απαραίτητη υποστήριξη στον αγώνα κατά των εμπαθών επιθυμιών. Ή νηστεία σε συνδυασμό με την προσευχή είναι ένα από τα μεγάλα δώρα, πού τα διατηρούν με επιμέλεια, όσοι γεύτηκαν κάποτε έστω και για λίγο τη γλυκύτητα τους και ένιωσαν την αξία τους.
ΜΕ τη νηστεία μεγαλώνει ή ευγνωμοσύνη προς εκείνον, πού έδωσε στον άνθρωπο τη δύναμη να νηστεύει. Ή νηστεία βοηθάει στην κατάκτηση της περιοχής εκείνης πού μόνο με την διαίσθηση νιώθει κανείς, ότι υπάρχει. Οι εκδηλώσεις της ζωής και όλα τα φαινόμενα γύρω σου και μέσα σου αποκτούν ένα καινούργιο νόημα και οι στιγμές πού περνούν ένα μεγάλο, πλούσιο και καταπληκτικό περιεχόμενο. Ή εγρήγορση της «ιεράς θεωρίας» γίνεται διαυγής. Ή ανήσυχη εκζήτηση μεταβάλλεται σε ήρεμη, ταπεινή και γεμάτη ευγνωμοσύνη αποδοχή των θείων δωρεών. Προβλήματα φαινομενικά άλυτα και βασανιστικά ανοίγουν τον πυρήνα τους σαν ώριμοι κάλυκες λουλουδιών. Μόνο με συνοδεία την προσευχή, τη νηστεία και την εγρήγορση πρέπει κανείς να χτυπάει την πόρτα πού εύχεται να δει κάποτε ανοιχτή
ΣΤΟ σημείο αυτό βλέπουμε το λόγο, για τον όποιο ή
νηστεία χρησιμεύει σαν μέτρο για τους άγιους πατέρες.
Αυτός πού νηστεύει πολύ, αγαπάει πολύ. Και όποιος αγαπάει πολύ του συγχωρούνται οι πολλές αμαρτίες του(Λουκά ζ'47).
ΟΙ άγιοι πατέρες συνιστούν μετρημένη νηστεία. Δεν πρέπει να αφήνουμε το σώμα μας να αδυνατίσει πάρα πολύ, γιατί τότε βλάπτεται και ή ψυχή- Ούτε επίσης μπορεί κανείς να νηστεύει έτσι στα ξαφνικά. Το καθετί απαιτεί άσκηση και ό καθένας οφείλει να δοκιμάζει τον εαυτό του έχοντας υπόψη του τη φύση του και τη δουλειά του. Δεν είναι σωστό να ξεχωρίζει κανείς τις τροφές σε απαγορευμένες και επιτρεπόμενες. Όλες τις τροφές τις δίνει ό Θεός. Εκείνο, πού μπορούμε να πούμε, είναι, ότι πρέπει να αποφεύγονται εκείνες πού κάνουν βαρύ και δυσκίνητο το σώμα και ανάβουν τις κατώτερες ορέξεις του. Ακριβώς μάλιστα αυτές καθορίζουν οι κανόνες πώς πρέπει να αποφεύγονται. Ισχυρά μπαχαρικά, πολλά κρέατα, οινοπνευματώδη ποτά και τα παρόμοια, πού σκοπό τους έχουν να ικανοποιήσουν το φάρυγγα και όχι να συντελέσουν στη διατροφή του σώματος, πρέπει να αποφεύγονται. Ή σημασία του «μέτρου» όμως δεν αναφέρεται μόνο στην ποιότητα αλλά και στην ποσότητα. Έστω και αν πρόκειται για όχι τόσο ισχυρές τροφές, δεν πρέπει να τρώει κάνεις μέχρι «διαρρήξεως του στομάχου». Τότε καταλύεται το νόημα της νηστείας. Ή λαιμαργία αλλάζει απλούστατα υλικά για τον κορεσμό της.
Για την αποφυγή της υπερβολής
ΕΙΝΑΙ γνωστό, ότι εκείνος πού με υπερβολικό ζήλο ασκείται στο πιάνο, νιώθει να του πιάνονται τα δάχτυλα. Το ίδιο παθαίνει κι εκείνος πού γράφει πάρα πολύ. Καταπονημένος και εξαντλημένος από τη διαρκώς ίδια στάση του σώματος του οφείλει να διακόψει το έργο του ό γεμάτος ενθουσιασμό πρωτόβγαλτος μουσικός ή συγγραφέας. Είναι ανάγκη να ασκηθεί για πολύ καιρό στο έργο του, για να κατορθώνει να μένει ώρες πολλές στην ίδια κουραστική στάση πού απαιτεί το έργο του.
ΑΠΟ τα παραδείγματα αυτά μπορείς να καταλάβεις τί πρέπει να κάνεις και για το θέμα που μιλούμε. Ή νηστεία, ή υπακοή, ή αυτοπειθαρχία, ή εγρήγορση, ή προσευχή, όλα μαζί αποτελούν αναγκαία επί μέρους τμήματα της άσκησης. Για την ακρίβεια αποτελούν όλα μια άσκηση. Και μια οποιαδήποτε άσκηση πρέπει να γίνετε πραγματικά με ήρεμο και νηφάλιο υπολογισμό των δυνάμεων μας (πρβλ. Λουκ. ιδ' 28 εξ.) και χωρίς υπερβολές. «Σωφρονήσατε ούν και νήψατε εις τας προσευχάς» προτρέπει ό άγιος απόστολος Πέτρος και δια μέσου του Αποστόλου ό ίδιος ό Κύριος (Α' Πετρ. δ' 7).
Η μέθη δεν προέρχεται πάντοτε από το οινόπνευμα και τα άλλα μεθυστικά ποτά. Το ίδιο επικίνδυνη είναι και ή μέθη που προέρχεται από την πολύ μεγάλη αυτοπεποίθηση. Ή μέθη αυτή οδηγεί τα θύματα της σε ένα «ου κατ' επίγνωσιν ζήλον», πού εκδηλώνεται με υπερβολές και ακρότητες στο έδαφος των ασκήσεων. Το φυτό πού μεγαλώνει στη γη αυτή δεν είναι καλό. Οι καρποί πού παράγει είναι συνήθως υπερένταση, ανυπομονησία, δικαιολογία. Εδώ ακριβώς ισχύει εκείνο, πού συνιστά ή Άγια Γραφή: «ουκ εκκλινείτε εις δεξιά ουδέ εις αριστερά» (Δευτ. ε' 32) και δεν πρέπει ποτέ να έχετε και την ελάχιστη εμπιστοσύνη στις ανθρώπινες δυνάμεις σας.
ΑΝ δε βρίσκουμε μέσα μας πλούσιους καρπούς αγάπης, ειρήνης, χαράς, καλοσύνης, ταπεινοφροσύνης, απλότητας, ειλικρίνειας, πίστης, υπομονής, τότε όλη ή εργασία μας πάει στα χαμένα, παρατηρεί ό άγιος Μακάριος ό Αιγύπτιος. Ή εργασία γίνεται για να έχουμε κάποτε συγκομιδή. Ή συγκομιδή όμως είναι του Κυρίου.
ΣΥΝΕΠΩΣ: πρόσεχε άγρυπνα τον εαυτό σου και γίνε συνετός. Αν παρατηρήσεις πώς γίνεσαι ευερέθιστος και ανυπόμονος, τότε γίνε λίγο πιο χαλαρός στις απαιτήσεις σου. Νιώθεις, ότι υποβλέπεις εύκολα τους άλλους και τους μαλώνεις ή τους κάνεις με το παραμικρό υποδείξεις; Να ξέρεις πώς βρίσκεσαι σε λάθος δρόμο. Όποιος απαρνείται τον εαυτό του, δεν έχει λόγους να μαλώνει εγωιστικά τους άλλους. Έχεις ίσως την εντύπωση, ότι σε ενοχλούν οι άλλοι ή οι εξωτερικές περιστάσεις; Δεν έχεις καταλάβει τότε σωστά τη δουλειά σου. Κάτι πού φαίνεται εκ πρώτης όψεως ότι είναι ενοχλητικό, είναι στην πραγματικότητα μια ευκαιρία για την εξάσκηση της υπομονής, της ανοχής και της υπακοής. Ό ταπεινός ποτέ δεν ενοχλείται. Μπορεί ίσως μόνο να ενοχλεί τους άλλους. Γι' αυτό παραμέριζε και εξαφάνιζε τον εαυτό σου. «Εϊσελθε εις το ταμείον σου» και κλείσε «την θύρα σου» (Ματθ. στ' 6). Κι όταν ακόμα είσαι υποχρεωμένος να ζεις μέσα σε μεγάλη και θορυβώδη συντροφιά. Και αν αυτό σου φαίνεται βαρύ, από καιρό σε καιρό βγες έξω, οπουδήποτε, αρκεί να είσαι μονάχος και φώναξε με όλη σου την ψυχή και ζήτησε τη βοήθεια του Κυρίου. Ό Κύριος θα εισακούσει τη δέηση σου.
ΝΑ είσαι, στο φρόνημα σου, σαν μια ρόδα, συμβουλεύει ό στάρετς Αμβρόσιος. Όσο λιγότερο ακουμπάει στη γη ή ρόδα τόσο πιο γρήγορα γυρίζει και τρέχει προς τα εμπρός. Μη σκέφτεσαι, μη μιλάς και μη προσκολλάσαι στα γήινα πράγματα· περιορίσου μόνο στα πιο αναγκαία. Ό ίδιος πνευματικός υπενθυμίζει από την άλλη, ότι ρόδα πού βρίσκεται εντελώς στον αέρα δεν μπορεί να γυρίσει, ούτε να κινήσει το όχημα προς τα εμπρός.
Παρασκευή 29 Μαΐου 2009
Πέμπτη 28 Μαΐου 2009
ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΡΩΣΟΣ
ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΡΩΣΟΣ (27 ΜΑΪΟΥ)Βαρυφορτωμένο ξεκίνησε τό πρωί της 10ης Σεπτεμβρίου 1924 τό πλοίο «Βασίλειος Δεστούνης» από τό λιμάνι της Μερσίνας της Μικρός Ασίας με προορισμό τήν Εύβοια. Δεν μετέφερε μόνο 800 πονεμένους ρακένδυτους Μικρασιάτες πρόσφυγες. Στο αμπάρι του τό πλοίο έκρυβε πολύτιμο θησαυρό. Ήταν ή ξύλινη (από κυπαρίσσι) λάρνακα με τό τίμιο ιερό σκήνωμα του 40χρονου οσίου Ιωάννου του Ρώσου.
Οι τουρκικές αρχές είχαν απαγορεύσει αυστηρά στους Χριστιανούς τη μεταφορά του Αγίου από τό Προκόπιο. Είχαν μάλιστα σφραγίσει τόν ομώνυμο περικαλλή ιερό Ναό του. Άλλά ο πιστός σιδηρουργός του Προκοπίου με άδεια του ευλαβέστατου ιερέως π. Χαραλάμπους Άβερκιάδη τη νύχτα της 9ης Σεπτεμβρίου τόλμησε και παραβίασε κρυφά τόν ιερό Ναό. Και ο τολμηρός Έλληνας και πιστός Μικρασιάτης Παναγιώτης Παπαδόπουλος, πού επρόκειτο τήν επομένη νά ταξιδέψει γιά τήν Ελλάδα, ανέλαβε νά περιτυλίξει με κιλίμια τό ιερό Λείψανο. Και με κίνδυνο της ζωής του τό πέρασε από τό τουρκικό τελωνείο.
Τόσο μεγάλη ευσέβεια και πίστη είχαν οι αγαπημένοι μας Μικρασιάτες πρόσφυγες. Μπορεί νά έφθασαν στην μητροπολιτική Ελλάδα μας πάμφτωχοι υλικά, άλλά μάς έφεραν τόν ζωντανό τους πλούτο τής Ορθοδόξου Παραδόσεως και ζωής όχι μόνο με τό ήθος και τήν αρχοντιά τους, άλλά και με τα πλούσια εκκλησιαστικά κειμήλια, τις περίπυστες άγιες εικόνες και προπαντός με τα θησαυρίσματα των ιερών Λειψάνων των Άγιων τους.
Έτσι ή Εύβοια χάρις στην πίστη των ευσεβών Μικρασιατών του Προκοπίου τής Ανατολής απέκτησε τόν θησαυρό αυτό, δηλαδή τό ιερό άφθορο Λείψανο του αγίου Ιωάννου του Ρώσου. Σήμερα ευρίσκεται μέσα σε ασημένια Λάρνακα στον ομώνυμο περίλαμπρο Ναό του στο χωριό Νέο Προκόπιο στα βόρεια τής νήσου.
Ποιος όμως ήταν ο άγιος Ιωάννης ο Ρώσος;
Στην περιοχή τής Ουκρανίας, σ' ένα χωριό τής Μικρορωσίας, εκεί όπου τα ήσυχα νερά του Δνείπερου ποταμού διασχίζουν και ποτίζουν τόν μεγαλύτερο σιτοβολώνα του κόσμου, γεννήθηκε γύρω στα 1690 ο Ιωάννης. Οι γονείς του ήταν ευσεβείς, δίκαιοι και τίμιοι. Δίδαξαν στο παιδί τους από τη μικρή ηλικία τα ιερά γράμματα, τήν τέχνη τής προσευχής και τόν δρόμο τής θυσίας και τής αγάπης και προς τόν Θεό και προς τούς ανθρώπους. Ό Ιωάννης τα δεχόταν όλα με ευγνωμοσύνη. Τα εφάρμοζε με πιστότητα.
Τήν εποχή εκείνη τσάρος τής Ρωσίας ήταν ο Μέγας Πέτρος, άνθρωπος πολεμοχαρής και σκληροτράχηλος. Ό Ιωάννης σε νόμιμη ηλικία κατετάγη στο ρωσικό στρατό. Έλαβε μέρος στον ατυχή ρωσοτουρκικό πόλεμο (1711), πού διήρκεσε 7 χρόνια και είχε ως αποτέλεσμα χιλιάδες Ρώσοι στρατιώτες νά συλληφθούν αιχμάλωτοι από τούς Τατάρους. Ανάμεσα σ' αυτούς ήταν και ο νέος τότε στρατιώτης Ιωάννης. Οι Τάταροι πούλησαν τόν Ιωάννη σε κάποιον Τούρκο αξιωματικό του ιππικού, τόν Όμέρ αγά από τό Προκόπιο τής Μικρός Ασίας, μία πόλη πού ήταν κτισμένη σε υψόμετρο 1.200 μέτρων, 60 χιλιόμετρα έξω από τήν Καισαρεία τής Καππαδοκίας.
Πολλοί τότε στρατιώτες αρνήθηκαν τήν ορθόδοξη πίστη τους πιεζόμενοι από τις απειλές των αλλόθρησκων Τούρκων. Μπροστά στα δώρα και τις υποσχέσεις των Αγαρηνών έκάμφθη-σαν. Άλλά ο γενναίος Ιωάννης παρέμεινε αλύγιστος στην ορθόδοξη πίστη του. Μέσα του βασίλευε ή ευσέβεια και ή βαθιά πεποίθηση ότι ο Θεός δεν θα τόν εγκαταλείψει. Παραδίδει τη ζωή του στον Θεό με σύνθημα του: «Κύριος ποιμαίνει με, καί ουδέν με υστερήσει» (Ψαλ. κβ'1).
Προχωρεί γαλήνια, ατάραχα. Σηκώνει με υπομονή τόν σταυρό του από τις ειρωνείες και τις περιφρονήσεις των άλλων πού τόν φώναζαν «κιαφίρη», δηλαδή άπιστο. Σταθερή είναι και ή ομολογία του προς τόν αγά του. «Είσαι αφέντης - του λέει - μόνο του σώματος μου, όχι όμως και τής ψυχής μου. Είμαι πρόθυμος νά υπακούω σε όλες τις διαταγές σου, εφ' όσον με αφήσεις ελεύθερο στην πίστη μου. Διαφορετικά, εάν με πιέσεις νά αλλαξοπιστήσω, ευχαρίστως σου παραδίδω τήν κεφαλή μου και όχι τήν πίστη μου. Χριστιανός γεννήθηκα, Χριστιανός θα αποθάνω. Τόν Χριστό δεν πρόκειται νά αρνηθώ».
Ή σταθερή αυτή ομολογία του Ιωάννη συνδυασμένη πάντοτε με τήν εργατικότητα, τήν ταπεινοφροσύνη και τήν ευγενή συμπεριφορά του, τόν έκαμαν πολύ συμπαθή στο σκληρό του αφεντικό.
Ό Όμέρ είχε αναθέσει στον Ιωάννη τήν ευθύνη του στάβλου του. Εκεί μέσα κάτω από ταπεινές συνθήκες, μέσα σε δυσοσμία και σε υγρό και σκοτεινό περιβάλλον ο Ιωάννης ο αιχμάλωτος και δούλος ζούσε άγια ζωή. Ήταν συνεπής και ακριβής όχι μόνο στα καθήκοντα τής ευτελούς αυτής εργασίας άλλά και στα πνευματικά του καθήκοντά. Δοξολογούσε τόν Θεό συνεχώς. Αναπολούσε τις ταπεινές συνθήκες κάτω από τις όποιες γεννήθηκε ο Κύριος στο σπήλαιο τής Βηθλεέμ. Και Τόν ευχαριστούσε γιατί τόν αξίωνε νά ζει και αυτός σε τέτοιο περιβάλλον.
Σε κάποια γωνία του στάβλου ξάπλωνε ήσυχος και ειρηνικός γιά νά ξεκουραστεί τις νύχτες. Αρκετές όμως νύχτες έφευγε. Πήγαινε στον γειτονικό αρχαίο ναό του Αγίου Γεωργίου, λαξευμένο σε βράχο, και εκεί όρθιος στον Νάρθηκα έκανε τις ακολουθίες του... Προσευχόταν με θέρμη μέσα στη νυχτερινή γαλήνη. Κάθε Σάββατο κοινωνούσε τα Άχραντα Μυστήρια. Όλο και έλαμπρύνετο. Ένας ύμνος πού τόν εγκωμιάζει γράφει: «Καθαρός τω σώματι καί τη ψυχή όλος γέγονας».
Τό ζεύγος των αφεντικών του θαύμαζε όλο και περισσότερο τη βιοτή του απλού και ταπεινού αυτού δούλου. Του πρόσφεραν λοιπόν ένα μικρό δωμάτιο γιά νά ζει πιο άνετα. Ό Όσιος όμως ευγενικά τό αρνήθηκε. Προτίμησε νά ζει μέσα στην κακοπάθεια και τήν άσκηση παρά μέσα στη χλιδή και τήν άνεση. Ό ταπεινός τόπος του στάβλου «του εξασφάλιζε», όπως γράφει ο βιογράφος του, «τήν ευωδιά του Αγίου Πνεύματος». Ζούσε λιτά, με ελάχιστη τροφή, και πλούσια προσευχή. Όλα τα δεχόταν αγόγγυστα. Και όταν ο αφέντης του πορευόταν έφιππος, εκείνος τόν ακολουθούσε πεζός ταπεινά σαν σκλάβος του ψελλίζοντας λόγια του Ψαλτηρίου.
Ή παρουσία του αγίου αυτού υπηρέτη και σκλάβου Ιωάννη ήταν μία συνεχής ευλογία γιά τόν Ίππαρχο αγά του Προκοπίου. Τό σπιτικό του όλο και πλούτιζε. Έγινε «ο πλουσιότερος και ο πλέον αξιοσέβαστος στην πόλη» άνθρωπος.
Ό Ιωάννης είχε πλέον αποκτήσει κύρος. Όλοι τόν σέβονταν. Σταμάτησαν οι ειρωνείες και οι εμπαιγμοί των άλλων.
Κάποια περίοδο πού ο αγάς - σαν ευσεβής Μουσουλμάνος - είχε φύγει σε ιερή αποδημία - προσκύνημα στη Μέκκα, ή γυναίκα του θέλησε νά καλέσει σε φαγητό φίλους και γνωστούς γιά νά ευχηθούν γιά τόν ασφαλή γυρισμό και τήν καλή υγεία του αγά της. Καθώς έφερνε ή κυρία στους συνδαιτυμόνες τό γνωστό φαγητό τής Ανατολής, τό πιλάφι, στράφηκε προς τόν Ιωάννη και του είπε: «Πόση χαρά θα ένιωθε, Γιοβάν, σήμερα ο αφέντης σου, αν γευόταν από αυτό τό αγαπημένο του φαγητό». Ό Ιωάννης με απλότητα ζήτησε ένα πιάτο με πιλάφι. Και με τη δύναμη τής αδιάκριτου πίστεως και θερμής προσευχής του τό πιάτο θαυματουργικά απεστάλη στο αφεντικό του! Οι παριστάμενοι δεν πίστεψαν. Γέλασαν... Όταν όμως μετά από καιρό επέστρεψε ο αγάς και έφερε πίσω τό πιάτο άδειο με τό οικόσημο τής μωαμεθανικής του οικογενείας, τότε πείστηκαν όλοι γιά τη δύναμη τής πίστεως του άκακου και φιλάγαθου και φιλάνθρωπου αυτού δούλου.
Ύστερα και από τό γεγονός αυτό, τό ζεύγος των κυρίων πίεζε περισσότερο τόν Ιωάννη νά μην κατοικεί πια στον ανθυγιεινό στάβλο και του παραχώρησαν δωμάτιο γιά νά ζει με αξιοπρέπεια. Αυτός όμως και πάλι - όπως και τήν πρώτη φορά - ευγενικά και σταθερά αρνήθηκε. Προτίμησε νά ζει ως ταπεινός δούλος Ιησού Χριστού στο «ησυχαστήριο» πού τόσα χρόνια είχε αγαπήσει μένοντας πιστός στα θελήματα του αγά του και στη διακονία και τις περιποιήσεις των άκακων και άλογων ζώων.
Έφθασε κάποτε και ή ώρα πού ο άγιος Ιωάννης ο Ρώσος επρόκειτο νά εγκαταλείψει τα εγκόσμια και νά αναχωρήσει γιά τόν ουρανό. Ό Όσιος μας αρρώστησε. Παρέμενε ξαπλωμένος με υπομονή στον ταπεινό αχυρώνα του στάβλου ευγνωμονώντας τόν Θεό γιά όλα τα δώρα πού του είχε χαρίσει. Κάποια στιγμή αισθάνθηκε ότι πλησιάζει τό τέλος του και ζήτησε με ισχυρό πόθο νά κοινωνήσει τα Άχραντα Μυστήρια. Και επειδή υπήρχε τήν περίοδο εκείνη ατμόσφαιρα μίσους από φανατισμένους Τούρκους ο διακριτικός και ευλαβής ιερέας π. Θεόδωρος Παπαδόπουλος έφερε τη θεία Κοινωνία με άκρα ευλάβεια μυστικά μέσα σε ένα μήλο. Με ιερή συγκίνηση ο όσιος και ομολογητής του Χριστού Ιωάννης κοινώνησε γιά τελευταία φορά. Και ειρηνικά παρέδωσε τήν αγνισμένη και φωτισμένη ψυχή του στον αγαπημένο του Κύριο Ιησού Χριστό. Ήταν 27 Μαΐου του έτους 1730. Ή είδηση διαδόθηκε αστραπιαία σε όλο τό Προκόπιο. Μεγάλο πένθος απλώθηκε σε όλη τήν περιοχή τής Καππαδοκίας. Ό Όμέρ αγάς τόν τίμησε και τόν έκλαψε.
Στη συνείδηση όλων, Χριστιανών και Οθωμανών, ο δούλος του Θεού Ιωάννης ήταν ένας άγιος. Είχαν περάσει τριάμισι μόλις χρόνια από τήν κοίμηση του Αγίου. Οι Προκοπιείς έβλεπαν κάθε νύχτα «φώς λάμπον άγιον τω του οσίου μνήματι». Έτσι με θαυμαστή υπόδειξη του Αγίου τό Νοέμβριο του 1733 έγινε ή ανακομιδή των ιερών Λειψάνων του. Έκθαμβοι οι πιστοί Χριστιανοί αντίκρισαν τό ιερό Λείψανο του νέου αυτού ασκητού και όμολογητού «ακέραιο καί εύωδιάζον». Με ιερό δέος τό έναπέθεσαν κάτω από τήν Αγία Τράπεζα του Αγίου Γεωργίου (του ναού πού τόσο είχε αγαπήσει ο Άγιος).
Εκατό χρόνια μετά, τό 1832, ο στρατός του Όγλού Οσμάν πορευόμενος σε πολεμική αποστολή λεηλάτησε τό Προκόπιο. Βεβήλωσε και λήστεψε τόν ιερό ναό. Παρέδωσε τό ιερό Λείψανο του άγιου Ιωάννου στις φλόγες. Άλλά ο Άγιος παρουσιάστηκε σε όραμα και φοβέρισε τούς ασεβείς Οθωμανούς. Έντρομοι οι στρατιώτες εγκατέλειψαν αμέσως εκεί ό,τι είχαν κλέψει και έφυγαν διακηρύσσοντας τό μεγάλο θαύμα. Τό σκήνωμα του Άγιου παρέμενε άθικτο, όμως έμαύρισε επιφανειακά. Τό 1862 με επέμβαση θαυματουργική του Άγιου γλύτωσαν από τό σεισμό είκοσι παιδάκια του ελληνικού σχολείου.
Ή φήμη του οσίου Ιωάννου ως θαυματουργού είχε απλωθεί πλέον σ' όλη τη Μ. Ασία. Πάμπολλες είναι οι μαρτυρίες γιά τα θαύματα του. Πλήθη λαού τόν επισκέπτονται και ζητούν θεία προστασία και βοήθεια. Τόν ονομάζουν «θεραπευτή Άγιο». Οι Τούρκοι τόν αποκαλούν «κουλέ Γιουβάν», αιχμάλωτο Ιωάννη. Με πίστη και αυτοί λαμβάνουν «τό σιφά σουγιού», τό νερό του αγιάσματος του. Με αυτό θεραπεύονται, ραντίζουν τα χωράφια, σταματούν οι επιδημίες. Μία δοξολογία εξέρχεται από τα χείλη όλων. Ή λάρνακα του Οσίου «ίατρείον δέδεικται πάσης ασθενείας». Έκθαμβος ο υμνογράφος τής Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας αείμνηστος π. Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης θα γράψει: «Ίδόντες σου τήν βιοτήν καί τήν πτωχείαν τήν πολλήν οί Άγαρηνοί, Ιωάννη, σφόδρα ηύλαβήθησαν ηθών σου τήν σεμνότητα». Και σε δόξασαν. Και με μεγάλη φωνή διέδιδαν ότι είσαι φίλος και οικείος του Θεού!
Ό Ορθόδοξος κόσμος τής Ανατολής απέδειξε τη μεγάλη του ευλάβεια και τήν ευγνωμοσύνη του προς τόν όσιο Ιωάννη και με τήν ανέγερση μεγαλοπρεπούς βυζαντινού ναού στη μνήμη του ονόματος του στο Προκόπιο τής Μικρός Ασίας. Γιά τήν ανέγερση αυτή έγινε πανελλήνιος συναγερμός. Μεγάλη ήταν και ή συνεισφορά τής 'Ι. Μ. Άγιου Παντελεήμονος Άγ. Όρους. Εκεί, μέσα στον λαμπρό αυτό ναό διαστάσεων 50x40 και ύψους 30 μέτρων και με τα 2 καμπαναριά
του, πού διαλαλούσαν τη δόξα τής Χριστιανοσύνης, από τό 1886 έως τις 9 Σεπτεμβρίου 1924 ο άγιος Ιωάννης μέσα από τήν ξύλινη λάρνακα δεχόταν τις παρακλήσεις του αγαπημένου του πιστού λαού. (Δυστυχώς ο ναός αυτός κατεδαφίστηκε από τα θεμέλια του τό 1950 με εντολή του φανατικού «καϊμακάμη», Τούρκου διοικητού του Προκοπίου).
Τώρα ο όσιος Ιωάννης ο Ρώσος ο ομολογητής φιλοξενείται στο χώρο τής ευβοϊκής γης. Τό αγιασμένο ιερό του σκήνωμα αναπαύεται πλέον μόνιμα μέσα στον καινούργιο ολόλαμπρο, περικαλλή ναό του πού έκτισαν στο Νέο Προκόπιο Εύβοιας με πολλές θυσίες οι πιστοί μας πρόσφυγες μαζί με τη συνδρομή πολλών ευσεβών Χριστιανών. Συνεχίζει ο Όσιος μας και από εκεί με τήν ίδια, όπως πάντα, απέραντη αγάπη του και στοργή νά ακούει τις δεήσεις και τις πολύκλαυστες παρακλήσεις των πιστών αδελφών του. Και νά θαυματουργεί σε πολλούς. Συνεχώς καταγράφονται και νέα θαύματα του.
Ιδιαίτερη συγκίνηση προξενεί ένα ταπεινό μπαστουνάκι πού παραστέκει δίπλα στην ασημένια λάρνακα του Άγιου. Βουβός μάρτυρας θαύματος. Προέρχεται από τη συγκύπτουσα γερόντισσα Μαρία Σιάκα από τό Φρέναρος Αμμοχώστου (Κύπρου), ή όποια στις 11.8.78 θεραπεύθηκε εκεί από τόν Άγιο και με φωνή πνιγμένη από δάκρυα ευγνωμοσύνης του είπε: «Ίντα (τί) νά σου δώσω, παλληκάρι μου; Άγιε μου, είμαι φτωχιά, θα σου δώσω τό μπαστούνι μου, διότι εν μου (δεν μου) έχρειάζεται μέχρι νά πεθάνω».
Συγκινητική είναι και ή παρουσία του Άγιου τόν Μάρτιο του 1999 στη Σερβία. Όπως ή υπέρμαχος Στρατηγός, ή Παναγία μας, ενδυνάμωσε τούς στρατιώτες μας τό 1940, έτσι και ο άγιος Ιωάννης ο Ρώσος σε οράματα πού πολλοί τόν είδαν, τούς βεβαίωσε: «Πηγαίνω στο Βελιγράδι, γιατί σφαγιάζεται ή Ορθοδοξία». Και πράγματι· ντυμένος στρατιωτικά ο Άγιος ενίσχυε πολλούς Σέρβους τήν περίοδο εκείνη με τη θαυματουργική παρουσία του, όπως τό κατέθεσαν αυτόπτες αξιόπιστοι μάρτυρες Σέρβοι.
Ό άγιος Ιωάννης ο Ρώσος ο ομολογητής αγάπησε αληθινά, βαθιά και ισόβια τόν Χριστό μας. Καμιά δυσκολία δεν στάθηκε ικανή, ώστε νά χαλαρώσει τούς δεσμούς τής αγάπης του προς τόν Κύριο μας, τόν Ιησού Χριστό. Ούτε ή μικρή του ηλικία τόν εμπόδισε, ούτε τό αρνητικό παράδειγμα τής αποστασίας των συστρατιωτών του ούτε οι συνθήκες τής αιχμαλωσίας ούτε οι πιέσεις και οι ειρωνείες των αλλόπιστων ούτε ο τόπος τής διαμονής του. Όλα αυτά τα περιφρόνησε. Και είχε πάντοτε ως σύνθημα τής ζωής του νά πράττει «ό,τι αρέσει στόν Βασιλέα Χριστόν», οπουδήποτε και αν βρίσκεται. Γι’ αυτό με τη Χάρη του παντοδύναμου Θεού μέσα σε 40 μόλις χρόνια ολοκλήρωσε τόν προορισμό του με τόσο θεάρεστη ακρίβεια. Έζησε άγια! Γι' αυτό ο Κύριος, ο Παντοκράτωρ, τόν έβράβευσε με δόξα μεγάλη, με τό φωτοστέφανο τό τιμημένο του Άγιου!
Ας βαδίζουμε και εμείς στα ίχνη του. Και με τις πρεσβείες του ας σταθεροποιούμε τις αποφάσεις μας γιά αγώνα αγιασμού μέχρι θανάτου.
Αναλυτική βιογραφία του Άγιου βλέπε: Άρχιμ. Χρυσοστόμου Τριαντάφυλλου (νυν Μητροπολίτου Χαλκίδος), Ό όσιος Ιωάννης ο Ρώσος, Χαλκίδα 2000 (έκδ. Ιερού Προσκυνήματος «Ό όσιος Ιωάννης ο Ρώσος», Προκόπιον Εύβοιας).
Τετάρτη 27 Μαΐου 2009
Τρίτη 26 Μαΐου 2009
Δευτέρα 25 Μαΐου 2009
Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΩΝ ΑΣΚΗΤΩΝ 8
Για την υπακοή
Η υπακοή είναι ένα άλλο απαραίτητο μέσο στον αγώνα εναντίον «του ιδίου θελήματος». Με την υπακοή απονεκρώνεις τα «μέλη σου τα επί της γης» για να μπορείς να ενεργείς καλύτερα με τα μέλη του πνεύματος, λέει ό άγιος Ιωάννης της Κλίμακας. Και κάτι περισσότερο· ή υπακοή είναι ό τάφος του θελήματος σου, από τον όποιο όμως φυτρώνει ή ταπεινοφροσύνη.
ΠΡΕΠΕΙ να φέρνεις στο νου σου ότι θεληματικά παραδόθηκες στη φαινομενική υποδούλωση της υπακοής. Ας σου θυμίζει λοιπόν ό σταυρός πού έχεις κρεμασμένο στο λαιμό σου, ότι δια μέσου αυτής της «δουλείας» προχωρείς προς την αληθινή ελευθερία.
ΊΣΩΣ αναρωτιέσαι· και σε ποιόν λοιπόν πρέπει να υπακούω; Οι άγιοι απαντούν: να υπακούς στους υπέρτερους σου (Έβρ. ιγ' 17). Και ποιοι είναι αυτοί; ξαναρωτάς. Πού μπορώ να βρω δασκάλους και πνευματικούς οδηγούς; Οι άγιοι πατέρες αποκρίνονται: ή Εκκλησία το έχει προβλέψει και αυτό. Γι' αυτό ήδη από την εποχή των Αποστόλων μας έδωσε ένα υπέροχο δάσκαλο πού μπορούμε να τον χρησιμοποιήσουμε και να επωφελούμαστε απ' αυτόν παντού, οπουδήποτε κι αν είμαστε, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες κι αν ζούμε. Στην πόλη ή στην εξοχή, με οικογένεια ή χωρίς οικογένεια, φτωχοί ή πλούσιοι μπορούμε να έχουμε αυτόν τον δάσκαλο της υπακοής μαζί μας και να υπακούμε σ' αυτόν πάντοτε, Ίσως δεν τον σκέφτεσαι καθόλου. Ξέρεις πώς λέγεται; Ιερή νηστεία!
Ο Θεός βέβαια δεν έχει ανάγκη από τη νηστεία μας, όπως δε χρειάζεται καθόλου και τις προσευχές μας. Ό Παντέλειος και Ανενδεής Θεός δε δοκιμάζει στέρηση κανενός πράγματος και ούτε χρειάζεται τίποτε πού να μπορούμε εμείς, τα δημιουργήματα του, να του δώσουμε. Ούτε απαιτεί τίποτα από μας. Λέει όμως ό άγιος Ιωάννης ό Χρυσόστομος: δέχεται προσφορές εκ μέρους μας μόνο και μόνο γιατί συντελούν στη δική μας σωτηρία.
ΜΑΘΕ μεγαλύτερη προσφορά πού μπορούμε να κάνουμε στον Κύριο είναι ό εαυτός μας. Αυτό όμως δεν μπορούμε να το κάνουμε, αν δεν απαρνηθούμε το δικό μας θέλημα. Και αυτό θα το πετύχουμε με την υπακοή. Την υπακοή πάλι τη μαθαίνουμε με την άσκηση- Και ή καλύτερη άσκηση που μας υποδείχνει ή Εκκλησία μας είναι ή νηστεία των ορισμένων ήμερων και περιόδων πού έχει ή ίδια ορίσει.
ΕΚΤΟΣ όμως από τη νηστεία έχουμε και άλλους δασκάλους, προς τους όποιους μπορούμε να δείχνουμε υπακοή στην καθημερινή μας ζωή. Τους συναντούμε σε κάθε μας βήμα, αρκεί μόνο να διακρίνουμε τη φωνή τους. Να μερικοί. Ή γυναίκα σου θέλει να πάρεις μαζί σου το αδιάβροχο σου. Κάνε αυτό πού σου λέει, έστω κι αν δεν ήθελες να το πάρεις, για να ασκηθείς στην υπακοή. Ό συνάδελφος σου σε παρακαλεί να τον συνοδεύσεις λιγάκι. Ακολούθησε τον για να ασκηθείς στην υπακοή, έστω κι αν δεν έχεις καθόλου όρεξη για κάτι τέτοιο εκείνη τη στιγμή. Άφωνα σε παρακαλεί το παιδί σου για μια μικρή περιποίηση και συντροφιά. Κάνε το όσο μπορείς με καλύτερη διάθεση, έστω κι αν κάτι πιο ευχάριστο τραβάει εκείνη την ώρα την προσοχή σου. Έτσι ασκείσαι στην υπακοή. Μπορείς λοιπόν με τον τρόπο αυτό να βρεις πολλές ευκαιρίες υπακοής μέσα στο ίδιο το σπίτι σου, πού δεν είναι καθόλου λιγότερες ή μικρότερης άξιας από αυτές που έχει ένας μαθητευόμενος καλόγερος στο μοναστήρι του. Το ίδιο μπορεί να συμβεί στη δουλειά σου, στο περιβάλλον σου, στις σχέσεις σου με τους άλλους ανθρώπους γύρω σου.
ΓΙΑ υπακοή απομακρύνει πολλά εμπόδια. Αποκτάς ελευθερία και γαλήνη, όσο ή καρδιά σου ασκείται να μην αντιστέκεται. Όταν δείχνεις υπακοή αποφεύγεις τον επικίνδυνο περιορισμό. Ή αγάπη τότε έχει ανοιχτό χώρο για να αναπαυθεί μέσα σου. Με την υπακοή σταυρώνεις την υπερηφάνεια σου, την ηδονή να αντιμιλάς, την ιδέα ότι είσαι μια σπάνια Ιδιοφυΐα, την ισχυρογνωμοσύνη σου, πράγματα πού δημιουργούν ένα σκληρό κέλυφος στο χαρακτήρα σου. Κλεισμένος όμως μέσα σ' αυτό το κέλυφος δεν μπορείς να συναντήσεις το θεό της αγάπης και της ελευθερίας.
ΜΑΘΕ λοιπόν να χαίρεσαι όταν σου δίνεται μια ευκαιρία υπακοής. Είναι όμως εντελώς ανώφελο να δημιουργείς τεχνητές ευκαιρίες υπακοής. Ή προθυμία σου θα γίνει προσποίηση. Έτσι θα οδηγηθείς στην αυτοδικαίωση και αυτοικανοποίηση. Καλύτερα να αρκεστείς με εμπιστοσύνη στις ευκαιρίες που σου στέλνει ό Θεός για να υπακούει, όταν χρειάζεται, χωρίς να το περιμένεις. Οι ευκαιρίες αυτές είναι οι πιο κατάλληλες για σένα. Όταν όμως βλέπεις πώς αφήνεις να σου ξεφεύγουν τέτοιες ευκαιρίες από τα χέρια, τότε μάλωσε τον εαυτό σου. Μοιάζεις στην περίπτωση αύτη σαν το ιστιοφόρο πού άφησε ανεκμετάλλευτο τον ούριο άνεμο, ό οποίος φυσούσε τόσο ευνοϊκά γι' αυτό. Για τον άνεμο είναι αδιάφορο αν χρησιμοποιήθηκε ή όχι. Για το ιστιοφόρο όμως θα ήταν ένα σπουδαίο μέσο για να πάει γρηγορότερα στο τέρμα του ταξιδιού του. Έτσι πρέπει να θεωρείς και συ την ευκαιρία και τα μέσα που σου στέλνει ή Άγια Τριάδα κάθε τόσο για να ασκηθείς στην υπακοή.
Η υπακοή είναι ένα άλλο απαραίτητο μέσο στον αγώνα εναντίον «του ιδίου θελήματος». Με την υπακοή απονεκρώνεις τα «μέλη σου τα επί της γης» για να μπορείς να ενεργείς καλύτερα με τα μέλη του πνεύματος, λέει ό άγιος Ιωάννης της Κλίμακας. Και κάτι περισσότερο· ή υπακοή είναι ό τάφος του θελήματος σου, από τον όποιο όμως φυτρώνει ή ταπεινοφροσύνη.
ΠΡΕΠΕΙ να φέρνεις στο νου σου ότι θεληματικά παραδόθηκες στη φαινομενική υποδούλωση της υπακοής. Ας σου θυμίζει λοιπόν ό σταυρός πού έχεις κρεμασμένο στο λαιμό σου, ότι δια μέσου αυτής της «δουλείας» προχωρείς προς την αληθινή ελευθερία.
ΊΣΩΣ αναρωτιέσαι· και σε ποιόν λοιπόν πρέπει να υπακούω; Οι άγιοι απαντούν: να υπακούς στους υπέρτερους σου (Έβρ. ιγ' 17). Και ποιοι είναι αυτοί; ξαναρωτάς. Πού μπορώ να βρω δασκάλους και πνευματικούς οδηγούς; Οι άγιοι πατέρες αποκρίνονται: ή Εκκλησία το έχει προβλέψει και αυτό. Γι' αυτό ήδη από την εποχή των Αποστόλων μας έδωσε ένα υπέροχο δάσκαλο πού μπορούμε να τον χρησιμοποιήσουμε και να επωφελούμαστε απ' αυτόν παντού, οπουδήποτε κι αν είμαστε, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες κι αν ζούμε. Στην πόλη ή στην εξοχή, με οικογένεια ή χωρίς οικογένεια, φτωχοί ή πλούσιοι μπορούμε να έχουμε αυτόν τον δάσκαλο της υπακοής μαζί μας και να υπακούμε σ' αυτόν πάντοτε, Ίσως δεν τον σκέφτεσαι καθόλου. Ξέρεις πώς λέγεται; Ιερή νηστεία!
Ο Θεός βέβαια δεν έχει ανάγκη από τη νηστεία μας, όπως δε χρειάζεται καθόλου και τις προσευχές μας. Ό Παντέλειος και Ανενδεής Θεός δε δοκιμάζει στέρηση κανενός πράγματος και ούτε χρειάζεται τίποτε πού να μπορούμε εμείς, τα δημιουργήματα του, να του δώσουμε. Ούτε απαιτεί τίποτα από μας. Λέει όμως ό άγιος Ιωάννης ό Χρυσόστομος: δέχεται προσφορές εκ μέρους μας μόνο και μόνο γιατί συντελούν στη δική μας σωτηρία.
ΜΑΘΕ μεγαλύτερη προσφορά πού μπορούμε να κάνουμε στον Κύριο είναι ό εαυτός μας. Αυτό όμως δεν μπορούμε να το κάνουμε, αν δεν απαρνηθούμε το δικό μας θέλημα. Και αυτό θα το πετύχουμε με την υπακοή. Την υπακοή πάλι τη μαθαίνουμε με την άσκηση- Και ή καλύτερη άσκηση που μας υποδείχνει ή Εκκλησία μας είναι ή νηστεία των ορισμένων ήμερων και περιόδων πού έχει ή ίδια ορίσει.
ΕΚΤΟΣ όμως από τη νηστεία έχουμε και άλλους δασκάλους, προς τους όποιους μπορούμε να δείχνουμε υπακοή στην καθημερινή μας ζωή. Τους συναντούμε σε κάθε μας βήμα, αρκεί μόνο να διακρίνουμε τη φωνή τους. Να μερικοί. Ή γυναίκα σου θέλει να πάρεις μαζί σου το αδιάβροχο σου. Κάνε αυτό πού σου λέει, έστω κι αν δεν ήθελες να το πάρεις, για να ασκηθείς στην υπακοή. Ό συνάδελφος σου σε παρακαλεί να τον συνοδεύσεις λιγάκι. Ακολούθησε τον για να ασκηθείς στην υπακοή, έστω κι αν δεν έχεις καθόλου όρεξη για κάτι τέτοιο εκείνη τη στιγμή. Άφωνα σε παρακαλεί το παιδί σου για μια μικρή περιποίηση και συντροφιά. Κάνε το όσο μπορείς με καλύτερη διάθεση, έστω κι αν κάτι πιο ευχάριστο τραβάει εκείνη την ώρα την προσοχή σου. Έτσι ασκείσαι στην υπακοή. Μπορείς λοιπόν με τον τρόπο αυτό να βρεις πολλές ευκαιρίες υπακοής μέσα στο ίδιο το σπίτι σου, πού δεν είναι καθόλου λιγότερες ή μικρότερης άξιας από αυτές που έχει ένας μαθητευόμενος καλόγερος στο μοναστήρι του. Το ίδιο μπορεί να συμβεί στη δουλειά σου, στο περιβάλλον σου, στις σχέσεις σου με τους άλλους ανθρώπους γύρω σου.
ΓΙΑ υπακοή απομακρύνει πολλά εμπόδια. Αποκτάς ελευθερία και γαλήνη, όσο ή καρδιά σου ασκείται να μην αντιστέκεται. Όταν δείχνεις υπακοή αποφεύγεις τον επικίνδυνο περιορισμό. Ή αγάπη τότε έχει ανοιχτό χώρο για να αναπαυθεί μέσα σου. Με την υπακοή σταυρώνεις την υπερηφάνεια σου, την ηδονή να αντιμιλάς, την ιδέα ότι είσαι μια σπάνια Ιδιοφυΐα, την ισχυρογνωμοσύνη σου, πράγματα πού δημιουργούν ένα σκληρό κέλυφος στο χαρακτήρα σου. Κλεισμένος όμως μέσα σ' αυτό το κέλυφος δεν μπορείς να συναντήσεις το θεό της αγάπης και της ελευθερίας.
ΜΑΘΕ λοιπόν να χαίρεσαι όταν σου δίνεται μια ευκαιρία υπακοής. Είναι όμως εντελώς ανώφελο να δημιουργείς τεχνητές ευκαιρίες υπακοής. Ή προθυμία σου θα γίνει προσποίηση. Έτσι θα οδηγηθείς στην αυτοδικαίωση και αυτοικανοποίηση. Καλύτερα να αρκεστείς με εμπιστοσύνη στις ευκαιρίες που σου στέλνει ό Θεός για να υπακούει, όταν χρειάζεται, χωρίς να το περιμένεις. Οι ευκαιρίες αυτές είναι οι πιο κατάλληλες για σένα. Όταν όμως βλέπεις πώς αφήνεις να σου ξεφεύγουν τέτοιες ευκαιρίες από τα χέρια, τότε μάλωσε τον εαυτό σου. Μοιάζεις στην περίπτωση αύτη σαν το ιστιοφόρο πού άφησε ανεκμετάλλευτο τον ούριο άνεμο, ό οποίος φυσούσε τόσο ευνοϊκά γι' αυτό. Για τον άνεμο είναι αδιάφορο αν χρησιμοποιήθηκε ή όχι. Για το ιστιοφόρο όμως θα ήταν ένα σπουδαίο μέσο για να πάει γρηγορότερα στο τέρμα του ταξιδιού του. Έτσι πρέπει να θεωρείς και συ την ευκαιρία και τα μέσα που σου στέλνει ή Άγια Τριάδα κάθε τόσο για να ασκηθείς στην υπακοή.
Καινή Διαθήκη
Ολόκληρη η Καινή Διαθήκη σε ηχητική μορφή, χαρισμένη σε όλους εσάς και ιδιαίτερα στον αγαπητό αδελφό μας απο την Αυστραλία Γεώργιο που το ζήτησε.
01-Κατά Ματθαίον
02-Κατά Μάρκον
03-Κατά Λουκάν
04-Κατά Ιωάννην
05-Πράξεις τών Αποστόλων
06-Πρός Ρωμαίους
07-Πρός Κορινθίους Α΄
08-Πρός Κορινθίους Β΄
09-Πρός Γαλάτας
10-Πρός Εφεσίους
11-Πρός Φιλιππησίους
12-Πρός Κολασσαείς
13-Πρός Θεσσαλονικείς Α΄
14-Πρός Θεσσαλονικείς Β΄
15-Πρός Τιμόθεον Α΄
16-Πρός Τιμόθεον Β΄
17-Πρός Τίτον
18-Πρός Φιλήμονα
19-Πρός Εβραίους
20-Καθολική επιστολή Ιακώβου
21-Καθολική επιστολή τού Πέτρου Α΄
22-Καθολική επιστολή τού Πέτρου Β΄
23-Καθολική επιστολή Ιωάννου Α΄
24-Καθολική επιστολή Ιωάννου Β΄
25-Καθολική επιστολή Ιωάννου Γ΄
26-Καθολική επιστολή Ιούδα
27-Αποκάλυψις Ιωάννου
01-Κατά Ματθαίον
02-Κατά Μάρκον
03-Κατά Λουκάν
04-Κατά Ιωάννην
05-Πράξεις τών Αποστόλων
06-Πρός Ρωμαίους
07-Πρός Κορινθίους Α΄
08-Πρός Κορινθίους Β΄
09-Πρός Γαλάτας
10-Πρός Εφεσίους
11-Πρός Φιλιππησίους
12-Πρός Κολασσαείς
13-Πρός Θεσσαλονικείς Α΄
14-Πρός Θεσσαλονικείς Β΄
15-Πρός Τιμόθεον Α΄
16-Πρός Τιμόθεον Β΄
17-Πρός Τίτον
18-Πρός Φιλήμονα
19-Πρός Εβραίους
20-Καθολική επιστολή Ιακώβου
21-Καθολική επιστολή τού Πέτρου Α΄
22-Καθολική επιστολή τού Πέτρου Β΄
23-Καθολική επιστολή Ιωάννου Α΄
24-Καθολική επιστολή Ιωάννου Β΄
25-Καθολική επιστολή Ιωάννου Γ΄
26-Καθολική επιστολή Ιούδα
27-Αποκάλυψις Ιωάννου
Κυριακή 24 Μαΐου 2009
Ομολογία Πίστεως Κατά του Οικουμενισμού
Σύναξη Ορθοδόξων Κληρικών και ΜοναχώνΑπρίλιος 2009
Όσοι με τη Χάρη του Θεού ανατραφήκαμε με ευσεβή δόγματα και ακολουθούμε σε όλα την Μία, Αγία, Καθολική, και Αποστολική Εκκλησία πιστεύουμε ότι:
Ή μοναδική οδός σωτηρίας των ανθρώπων1 είναι ή πίστη στην Αγία Τριάδα, στο έργο και στη διδασκαλία του Κυρίου ημών Ιησού Χρίστου, τα συνεχιζόμενα εις το σώμα Αυτού, την Αγία Εκκλησία. Ο Χριστός είναι το μόνο αληθινό φως2 δεν υπάρχουν άλλα φώτα για να μας φωτίσουν, ούτε άλλα ονόματα που μπορούν να μας σώσουν «Ουκ εστίν εν άλλω ούδενί ή σωτηρία. ουδέ γάρ όνομα εστίν έτερον υπό τον ουρανόν το δεδομένον εν ανθρώποις, εν ω δει σωθήναι ημάς»3. Όλα τα άλλα πιστεύματα, όλες οι θρησκείες, που αγνοούν και δεν ομολογούν τον Χριστό «εν σαρκί έληλυθότα»4 είναι ανθρώπινα κατασκευάσματα και έργα του Διαβόλου5, δεν οδηγούν στην αληθινή θεογνωσία και στην δια του θείου βαπτίσματος αναγέννηση, αλλά πλανούν τους ανθρώπους και τους οδηγούν στην απώλεια. Οι Χριστιανοί πιστεύοντες εις την Άγια Τριάδα, δεν έχουμε τον ίδιο Θεό με καμία άλλη θρησκεία· ούτε με τις λεγόμενες μονοθεϊστικές θρησκείες, τον Ιουδαϊσμό και τον Μωαμεθανισμό, οι όποιες δεν πιστεύουν στην Αγία Τριάδα.....
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: "Όσοι εκ των κληρικών, μοναχών, μοναζουσών και λαϊκών επιθυμούν να συμμετάσχουν στην μικρή αυτή κατάθεση ορθοδόξου ομολογίας ημπορούν να το δηλώσουν γράφοντας: «Συμφωνώ με την Ομολογία Πίστεως κατά τού Οικουμενισμού καί προσυπογράφω». Νά αποστείλουν δέ τήν δήλωση με το όνομα τους και την κληρική, μοναστική ή επαγγελματική τους ιδιότητα στη........
ΠΗΓΗ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ
.
Σάββατο 23 Μαΐου 2009
Κακοθανασία
(Συγγραφέας του κειμένου, πού ακολουθεί σε μετάφραση, είναι Ορθόδοξος Άγγλος Ιερέας. Είναι γνωστός στους αναγνώστες μας, βλ. τεύχος 185 (2006) 12. Εδώ σχολιάζει μιαν έκφραση της αυτοκαταστροφικής μανίας, πού μαστίζει το σύγχρονο δυτικό χριστιανικό κόσμο, μαζί και το δικό μας, την ευθανασία).
Στο δυτικό κόσμο, βλέπουμε σήμερα να υποθάλπεται μια ευνοϊκή στάση προς την ευθανασία, δηλαδή την υποβοηθούμενη αυτοκτονία. Ως δικαιολογία προβάλλεται ή επιθυμία να λήξει ή ταλαιπωρία του ασθενή, πού δεν έχει ελπίδα ιάσεως, να λήξει, λένε, ένα μάταιο μαρτύριο του. Αυτή ή θεώρηση προβλήθηκε πρόσφατα στην τηλεόραση με αφορμή την αυτοκτονία ενός βρετανού.
Πριν απ αυτό, είχαν τύχει έντονης δημοσιότητας κάποιες
περιπτώσεις υποβοηθούμενων αυτοκτονιών με πρωτοβουλία μιας οργανώσεως, πού εδρεύει στην Ελβετία και έχει τον τίτλο DIGNITAS (=αξιοπρέπεια).
Είναι γεγονός ότι όλοι μας κάποτε είμαστε άρρωστοι, όχι βέβαια πάντα θανάσιμα. Όλοι μας βιώνουμε επώδυνες καταστάσεις. Το μόνο αναπόφευκτο πράγμα στη ζωή είναι ο θάνατος. Δύο είναι οι στάσεις, πού μπορούμε να τηρήσουμε στα δεδομένα αυτά της ζωής.
Ή πρώτη στάση μας υποκινεί να αρνηθούμε τη ζωή μπροστά στην αναπόφευκτη οδύνη και το θάνατο, πού τη συνοδεύουν.
Ή δεύτερη στάση μας λέει ότι πρέπει να βγάλουμε κάτι θετικό από τα αναπόδραστα γεγονότα των βασάνων και του θανάτου.
Ή πρώτη στάση είναι ή ουμανιστική. Αυτή βλέπει τον άνθρωπο σαν μια σύνθετη, αλλά θνησιγενή, βιοχημική ανάμειξη σώματος και διάνοιας, πού μας έχει επιβληθεί κατά τύχη μέσα από, χωρίς λογική, σειρές τυχαίων γεγονότων, πού ο αριθμός τους μπορεί να φτάσει ακόμα και σε τετράκις εκατομμύρια. Για τους ουμανιστές, και το σώμα και ή διάνοια κάποτε χάνουν τη ζωτικότητα τους και τότε μπορούν να παραδοθούν στην (εξόχως αντί-οικολογική) βιομηχανία κρεματορίων, πού θυμίζει τους θαλάμους θανάτου των Ναζί.
Ή άλλη στάση είναι πνευματική, ειδικά χριστιανική. Βλέπει τον άνθρωπο σα μια σύνθεση βιο-πνευματικών σχέσεων υλικού σώματος με διάνοια και, πρωτίστως, μιας αθάνατης, αιώνιας και γεμάτης ζωτικότητα ψυχής. Για τον γνήσιο Χριστιανό το σώμα είναι άξιο σεβασμού και πρέπει να αφήνεται στη φθορά της φύσεως, από την οποία προήλθε, ενώ ή ψυχή με όλες τις λειτουργίες της οδηγείται, μετά το χωρισμό της από το σώμα, σε μια άλλη διάσταση υπάρξεως.
Ή πρώτη στάση δεν βλέπει καμιά αξιοπρέπεια στις οδύνες της ζωής και στο θάνατο. Αξιοπρέπεια υπάρχει μόνο στη ζωή, πού τερματίζεται με τη μικρότερη δυνατή ταλαιπωρία.
Ή δεύτερη στάση λέει ότι, βιώνοντας θετικά τα βάσανα και το θάνατο, μπορεί κανείς να γνωρίσει την όντως μέγιστη δυνατή αξιοπρέπεια, εκείνη της μετανοίας, πού στέφεται από τη σωτηρία και του εαυτού του αλλά και άλλων.
Σήμερα βλέπουμε, μια σύγκρουση μεταξύ αυτών των δύο στάσεων, των δύο κοσμοθεωριών. Ή πρώτη κοσμοθεωρία είναι ή μόνη λογική διέξοδος για εκείνους, πού έχουν χάσει την πίστη στη μετά θάνατο ζωή. Αυτοί έχουν χάσει κάθε νόημα για τη ζωή και πριν από το θάνατο. Ή δεύτερη κοσμοθεωρία διακηρύττει ότι οι ανθρώπινες υπάρξεις είναι αθάνατες και αιώνιες και ότι τούτη ή ζωή, πριν από το θάνατο, έχει νόημα μόνο κάτω από το φως της ζωής μετά θάνατον, Αύτή και μόνο ή προοπτική μεταμορφώνει και μετασχηματίζει όλες τις ιδέες μας για τη ζωή, τις οδύνες και το θάνατο. Αν λείψει αυτή ή προοπτική, τότε όντως ή ζωή, όπως είναι, τα βάσανα, ο θάνατος απαξιώνουν τον άνθρωπο. Κάτω από αυτή την κοσμοθεωρία, oτι ονομάζεται σήμερα ευθανασία, πού σημαίνει καλός θάνατος, είναι στην πραγματικότητα κακοθανασία, δηλαδή, κακός θάνατος'. Ή προπαγάνδα, πού ευνοεί την ευθανασία, την υποβοηθούμενη αυτοκτονία, είναι έκφραση της απιστίας του σύγχρονου κόσμου.
Ή απώλεια της πίστεως, πού ενυπάρχει μέσα στις σύγχρονες μορφές αυτοκτονίας, έχει αρχίσει εδώ και πενήντα χρόνια. Τότε την ονόμαζαν ο Θάνατος του Θεού.
Τώρα βλέπουμε καθαρά ότι αυτοί, πού διακήρυτταν το θάνατο του Θεού στη νεότητα τους, πενήντα χρόνια πριν, προπαγανδίζουν σήμέρα το θάνατο του ανθρώπου δια της αυτοκτονίας. Ή πίστη στον αυτοχειριασμό του ανθρώπου είναι ή λογική συνέπεια της αυτοκαταστροφικής πίστεως στο θάνατο του θεού.
Υπάρχει μια άλλη όψη του κόσμου. Καταφάσκει στη ζωή διότι καταφάσκει στην πίστη σ" Εκείνον, πού είπε: «Εγώ ειμί ή άνάστάση και ή ζωή». Χωρίς Θεό δεν
υπάρχει ανθρωπιά. Αυτό είναι το μεγάλο μάθημα του εικοστού αιώνα, το όποιο δεν έχει μάθει ακόμα ο εικοστός πρώτος αιώνας,
Έχεις μπροστά σου αυτές τις δύο επιλογές. Διάλεξε και πάρε.
π. Ανδρέας PHILLIPS
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Στο δυτικό κόσμο, βλέπουμε σήμερα να υποθάλπεται μια ευνοϊκή στάση προς την ευθανασία, δηλαδή την υποβοηθούμενη αυτοκτονία. Ως δικαιολογία προβάλλεται ή επιθυμία να λήξει ή ταλαιπωρία του ασθενή, πού δεν έχει ελπίδα ιάσεως, να λήξει, λένε, ένα μάταιο μαρτύριο του. Αυτή ή θεώρηση προβλήθηκε πρόσφατα στην τηλεόραση με αφορμή την αυτοκτονία ενός βρετανού.
Πριν απ αυτό, είχαν τύχει έντονης δημοσιότητας κάποιες
περιπτώσεις υποβοηθούμενων αυτοκτονιών με πρωτοβουλία μιας οργανώσεως, πού εδρεύει στην Ελβετία και έχει τον τίτλο DIGNITAS (=αξιοπρέπεια).
Είναι γεγονός ότι όλοι μας κάποτε είμαστε άρρωστοι, όχι βέβαια πάντα θανάσιμα. Όλοι μας βιώνουμε επώδυνες καταστάσεις. Το μόνο αναπόφευκτο πράγμα στη ζωή είναι ο θάνατος. Δύο είναι οι στάσεις, πού μπορούμε να τηρήσουμε στα δεδομένα αυτά της ζωής.
Ή πρώτη στάση μας υποκινεί να αρνηθούμε τη ζωή μπροστά στην αναπόφευκτη οδύνη και το θάνατο, πού τη συνοδεύουν.
Ή δεύτερη στάση μας λέει ότι πρέπει να βγάλουμε κάτι θετικό από τα αναπόδραστα γεγονότα των βασάνων και του θανάτου.
Ή πρώτη στάση είναι ή ουμανιστική. Αυτή βλέπει τον άνθρωπο σαν μια σύνθετη, αλλά θνησιγενή, βιοχημική ανάμειξη σώματος και διάνοιας, πού μας έχει επιβληθεί κατά τύχη μέσα από, χωρίς λογική, σειρές τυχαίων γεγονότων, πού ο αριθμός τους μπορεί να φτάσει ακόμα και σε τετράκις εκατομμύρια. Για τους ουμανιστές, και το σώμα και ή διάνοια κάποτε χάνουν τη ζωτικότητα τους και τότε μπορούν να παραδοθούν στην (εξόχως αντί-οικολογική) βιομηχανία κρεματορίων, πού θυμίζει τους θαλάμους θανάτου των Ναζί.
Ή άλλη στάση είναι πνευματική, ειδικά χριστιανική. Βλέπει τον άνθρωπο σα μια σύνθεση βιο-πνευματικών σχέσεων υλικού σώματος με διάνοια και, πρωτίστως, μιας αθάνατης, αιώνιας και γεμάτης ζωτικότητα ψυχής. Για τον γνήσιο Χριστιανό το σώμα είναι άξιο σεβασμού και πρέπει να αφήνεται στη φθορά της φύσεως, από την οποία προήλθε, ενώ ή ψυχή με όλες τις λειτουργίες της οδηγείται, μετά το χωρισμό της από το σώμα, σε μια άλλη διάσταση υπάρξεως.
Ή πρώτη στάση δεν βλέπει καμιά αξιοπρέπεια στις οδύνες της ζωής και στο θάνατο. Αξιοπρέπεια υπάρχει μόνο στη ζωή, πού τερματίζεται με τη μικρότερη δυνατή ταλαιπωρία.
Ή δεύτερη στάση λέει ότι, βιώνοντας θετικά τα βάσανα και το θάνατο, μπορεί κανείς να γνωρίσει την όντως μέγιστη δυνατή αξιοπρέπεια, εκείνη της μετανοίας, πού στέφεται από τη σωτηρία και του εαυτού του αλλά και άλλων.
Σήμερα βλέπουμε, μια σύγκρουση μεταξύ αυτών των δύο στάσεων, των δύο κοσμοθεωριών. Ή πρώτη κοσμοθεωρία είναι ή μόνη λογική διέξοδος για εκείνους, πού έχουν χάσει την πίστη στη μετά θάνατο ζωή. Αυτοί έχουν χάσει κάθε νόημα για τη ζωή και πριν από το θάνατο. Ή δεύτερη κοσμοθεωρία διακηρύττει ότι οι ανθρώπινες υπάρξεις είναι αθάνατες και αιώνιες και ότι τούτη ή ζωή, πριν από το θάνατο, έχει νόημα μόνο κάτω από το φως της ζωής μετά θάνατον, Αύτή και μόνο ή προοπτική μεταμορφώνει και μετασχηματίζει όλες τις ιδέες μας για τη ζωή, τις οδύνες και το θάνατο. Αν λείψει αυτή ή προοπτική, τότε όντως ή ζωή, όπως είναι, τα βάσανα, ο θάνατος απαξιώνουν τον άνθρωπο. Κάτω από αυτή την κοσμοθεωρία, oτι ονομάζεται σήμερα ευθανασία, πού σημαίνει καλός θάνατος, είναι στην πραγματικότητα κακοθανασία, δηλαδή, κακός θάνατος'. Ή προπαγάνδα, πού ευνοεί την ευθανασία, την υποβοηθούμενη αυτοκτονία, είναι έκφραση της απιστίας του σύγχρονου κόσμου.
Ή απώλεια της πίστεως, πού ενυπάρχει μέσα στις σύγχρονες μορφές αυτοκτονίας, έχει αρχίσει εδώ και πενήντα χρόνια. Τότε την ονόμαζαν ο Θάνατος του Θεού.
Τώρα βλέπουμε καθαρά ότι αυτοί, πού διακήρυτταν το θάνατο του Θεού στη νεότητα τους, πενήντα χρόνια πριν, προπαγανδίζουν σήμέρα το θάνατο του ανθρώπου δια της αυτοκτονίας. Ή πίστη στον αυτοχειριασμό του ανθρώπου είναι ή λογική συνέπεια της αυτοκαταστροφικής πίστεως στο θάνατο του θεού.
Υπάρχει μια άλλη όψη του κόσμου. Καταφάσκει στη ζωή διότι καταφάσκει στην πίστη σ" Εκείνον, πού είπε: «Εγώ ειμί ή άνάστάση και ή ζωή». Χωρίς Θεό δεν
υπάρχει ανθρωπιά. Αυτό είναι το μεγάλο μάθημα του εικοστού αιώνα, το όποιο δεν έχει μάθει ακόμα ο εικοστός πρώτος αιώνας,
Έχεις μπροστά σου αυτές τις δύο επιλογές. Διάλεξε και πάρε.
π. Ανδρέας PHILLIPS
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
«Εραστές του Σώματος»
(Ό συγγραφέας του παρακάτω άρθρου, ορθόδοξος Ιερέας της Ελληνικής Ορθόδοξης Αρχιεπισκοπής της Αμερικής και εφημέριος σε Ναό στην Πολιτεία Τέξας, είναι γνωστός στο περιοδικό μας (βλ. τεύχη 244,146). Το θέμα του πολύ επίκαιρο, αναφέρεται στην αποτέφρωση των νεκρών, πού προωθείται μετά επιτάσεως στο χριστιανικό κόσμο. Δυστυχώς, ή Πατρίδα μας δεν υστερεί...).
Στα πρώτα χρόνια του Χριστιανισμού, όταν ή ειδωλολατρία κυριαρχούσε στη γη, τους λίγους Χριστιανούς, πού ζούσαν στη Ρώμη τους αποκαλούσαν, μερικές φορές, περιπαικτικά «εραστές του σώματος». και αυτό όχι από προκατάληψη εναντίον τους, ότι ήταν, δηλαδή, παραδομένοι στην αμαρτία, γιατί δεν ήταν, αλλά για τον απλό λόγο ότι φρόντιζαν με επιμέλεια τα σώματα των αγαπημένων τους, πού είχαν φύγει. Ό σεβασμός προς τους νεκρούς είχε αναπτυχθεί ήδη από τους πρώτους αιώνες
και τα κοιμητήρια ήταν τόποι μεγάλης περιωπής, (βλ. τις κατακόμβες). Ό σεβασμός προς τους νεκρούς δεν περιοριζόταν μόνο στις νεκρώσιμες τελετές αλλά εκφραζόταν με τρόπο πολύ βαθύτερο. Για τον ειδωλολατρικό κόσμο, πού έβλεπε ήδη με καχυποψία και προκατάληψη αυτή τη μικρή «Ιουδαϊκή σέκτα», τους Χριστιανούς, το πιο εξωφρενικό πράγμα ήταν ότι τα σώματα των Χριστιανών θάβονταν στη γη και δεν ακολουθούσαν οι Χριστιανοί την πιο συνηθισμένη τότε τακτική αποθέσεως των νεκρών σωμάτων, την αποτέφρωση.
Θα με ρωτήσετε γιατί ανασκαλεύω την παλιά αυτή ιστορία μετά από 2000 χρόνια; Το θέμα έχει γίνει πολύ επίκαιρο στις μέρες μας, γιατί ή αποτέφρωση των νεκρών γίνεται όλο και πιο αποδεκτή ακόμα και σε κύκλους χριστιανικών ομολογιών. Χάριν του γρήγορου κέρδους αλυσίδες γραφείων τελετών διαφημίζουν ανοιχτά την αποτέφρωση ως μια ταχεία και οικονομική διαδικασία. Το να βλέπουμε στους αυτοκινητόδρομους, σε γιγαντοαφίσες τη διαφήμιση: «Ολική αποτέφρωση: δολ. 995!», έχει καταντήσει πια μέρος του καθημερινού μας πηγαινέλα. (Αναρωτιέται κανείς πώς θα ήταν άραγε μια ...«μερική αποτέφρωση»;).
Αν θα έπρεπε να συμφωνήσω σε κάτι, πού λέγεται, είναι ότι μια κηδεία σήμερα δεν είναι φτηνή υπόθεση. Το χρήμα, εν τούτοις, δεν θα έπρεπε να είναι ο λόγος για να προτιμηθεί ή αποτέφρωση αντί της παραδοσιακής κηδείας, δεδομένου ότι ή Εκκλησία συνιστά μόνο την πρέπουσα φροντίδα για το νεκρό με μια σεμνή νεκρώσιμη τελετή, και μακριά από κάθε υπερβολή και επίδειξη πρωτοτυπίας. Κρατώντας ή Ορθόδοξη Εκκλησία, όπως πάντα, την οδό της παραδόσεως, συνιστά την ταφή όχι από καπρίτσιο, αλλά σαν πραγματική έκφραση της πίστεως μας στο Χριστό και την Ανάσταση. Μια πίστη με βαθιές θεολογικές ρίζες.
Ξεκινώντας από την αρχή, ας θυμηθούμε ότι ο άνθρωπος πλάστηκε κατ" εικόνα Θεού μέσα από μια ειδική διαδικασία δημιουργίας. «και έπλασεν ο Θεός τον άνθρωπον, χουν από της γης, και ενεφύσησεν εις το πρόσωπον αυτού πνοήν ζωής, και εγένετο ο άνθρωπος εις ψυχήν ζώσαν» (Γεν. β' 7). Όλες οι άλλες ζωντανές υπάρξεις δημιουργήθηκαν με ένα απλό πρόσταγμα «εξαγαγέτω ή γη,.,». Για το ανθρώπινο σώμα, Όμως, ο Θεός ασχολήθηκε να το διαπλάσει από το χώμα σε κάτι, πού ο Απ. Παύλος το αποκαλεί «Ναό του εν υμίν Αγίου Πνεύματος» (Α' Κορ. στ' 19). Ό άνθρωπος δημιουργήθηκε αμέσως ως μια ξεχωριστή ύπαρξη, ψυχή και σώμα. Μια διπολική οντότητα: υλική και πνευματική. Ό Αγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος σχολιάζει: Ό Θεός «ο μίξας τον χουν τω πνεύματι, και συνθείς ζώον ορατόν και αόρατον, πρόσκαιρον και αθάνατον, επίγειον και ουράνιον...» (Απολογητικός... ΠΗ' 35 481).
Για να εννοήσουμε τη σπουδαιότητα του σώματος δεν έχουμε παρά να θυμηθούμε ότι ο ίδιος ο Χριστός, ο Υιός του Θεού, διάλεξε να μας αποκαλυφθεί ως άνθρωπος με σώμα, όχι ως πνεύμα, και γεννήθηκε στον κόσμο από γυναίκα, όπως ο καθένας από μας. Ό Χριστός, ακόμα, αναστήθηκε εκ νεκρών, όχι ως πνεύμα, αλλά και πάλι ως σώμα, με το ίδιο εκείνο σώμα, το οποίο είχε σταυρωθεί και είχε τεθεί μέσα στο μνήμα. Το σώμα Του, όταν αναστήθηκε ήταν σώμα πραγματικό, αν και αλλαγμένο. Τα σημάδια των τραυμάτων, πού έφερε, δεν άφησαν γι αυτό καμιά αμφιβολία στον Απ. Θωμά και τους άλλους Αποστόλους.
Από το παράδειγμα του Χριστού πρέπει να αντιληφθούμε πόσο σημαντικό είναι το σώμα μας, ακόμα και όταν ή ψυχή μας έχει φύγει από αυτό. Παραδίδοντας τα σώματα στη γη αφήνουμε στο Θεό να αποφασίσει Αυτός τι πρόκειται να γίνει μ' αυτά. Τα πιο πολλά θα φθαρούν και θα αποσυντεθούν επιστρέφοντας στη γη από όπου ελήφθησαν, κάποια, όμως, σώματα αγίων, θα θελήσει ο Θεός να μείνουν άφθαρτα. Τα θαυματουργά λείψανα αγίων αποτελούν απόδειξη του δεσμού, πού υπάρχει μεταξύ σώματος και ψυχής. Μέσα στη χάρη του Θεού τα σώματα των αγίων βρίσκονται σε μυστική σχέση με τις ψυχές τους, και μπορεί να συνεχίζουν να θαυματουργούν, έστω και αν δεν βρίσκονται πια στη ζωή.
Σε όσους πιστεύουν στη δεύτερη παρουσία του Χριστού ή ταφή των σωμάτων προσφέρει ένα σημαντικό μήνυμα. Τα σώματα τοποθετούνται στη γη έτσι ώστε να βλέπουν στην Ανατολή, έτοιμα να εγερθούν αμέσως με το κάλεσμα του Χριστού, του Ήλιου της Δικαιοσύνης, κατά τη δεύτερη ένδοξη παρουσία Του. Περιμένουν να ξαναενωθούν με τις ψυχές τους, και πλήρεις άνθρωποι ξανά, σώματα και ψυχές, να εισέλθουν στη Βασιλεία των Ουρανών.
Ή σημερινή κοινωνία, εν τούτοις, έχει άλλες πεποιθήσεις. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού, εκφαυλισμένο από την αθεΐα και παγανιστικές δοξασίες, δεν πιστεύει πια σε ένα προσωπικό Θεό. Μια πρόσφατη δημοσκόπηση της εφημερίδας DALLAS MORNING NEWS (24/6/2008) έδειξε ότι το 30"/ο των ερωτηθέντων, μεταξύ των οποίων και πολλοί Χριστιανοί, πιστεύουν σε έναν απρόσωπο Θεό: μια ενέργεια, μια δύναμη, οτιδήποτε άλλο, άλλ' όχι πρόσωπο. Ακόμα, πολλοί άνθρωποι σήμερα δεν πιστεύουν στη μεταθανάτια ζωή. Για αυτούς ο θάνατος είναι το τέρμα μιας πορείας, όχι σημείο καμπής. Τα σώματα, επομένως, είναι άχρηστα απομεινάρια αυτού, πού ήταν κάποτε άνθρωποι, και τίποτε παραπάνω. Ή αποτέφρωση, λοιπόν, προσφέρεται σα μια πρώτης τάξεως διέξοδος για να απαλλαγούμε από αυτές τις νεκρές και άχρηστες πια οργανικές μάζες.
Για μας τους Ορθοδόξους Χριστιανούς, εν τούτοις, ο θάνατος δεν είναι ένα τέρμα, αλλά μια νέα αρχή. στις "Ορθόδοξες νεκρώσιμες τελετές χρησιμοποιούμε πάντα τον ορό μεταστάς /μεταστάσα. Ποτέ τη λέξη νεκρός/νεκρή. Οι άγιοι εορτάζονται την ημερομηνία της κοιμήσεως τους, όχι των γενεθλίων τους. Την ήμερα, όπου ο επί της γης κάματος τους έγινε δεκτός στη Βασιλεία των ουρανών. Εάν πεθαίνουμε μαζί με το Χριστό, πιστεύουμε ότι μαζί μ' Αυτόν και θα αναστηθούμε. Έτσι ο θάνατος δεν μας φοβίζει.
Τα σώματα μας αποσυντίθενται μέσα από αργή διαδικασία βαθμιαίας φθοράς κατά τους φυσικούς νόμους. Αυτό γίνεται μόνο και μόνο για να καταστραφεί ή φθορά, πού έχει εισχωρήσει στην ανθρώπινη φύση, και να αναστηθούν εν αφθαρσία. «Ούτω και η ανάστασις των νεκρών. Σπείρεται (το σώμα) εν φθορά, εγείρεται εν αφθαρσία- σπείρεται εν ατιμία (σε πορεία αποσυνθέσεως και δυσωδίας), εγείρεται εν δόξη- σπείρεται εν ασθένεια, εγείρεται εν δυνάμει· σπείρεται σώμα ψυχικόν (φυσικό), εγείρεται σώμα πνευματικόν» (Α' Κορ. ιε' 42-44).
Ή αποτέφρωση δεν είναι τίποτα άλλο, παρά ηθελημένη βεβήλωση της δημιουργίας του Θεού, έκπτωση από τη χάρη Του, απόρριψη του προσώπου ενός Θεού, πού έλαβε σώμα απαράλλακτο με αυτό, πού είμαστε έτοιμοι να το εξαφανίσουμε βίαια μέσα στη φωτιά. Για αυτό ή Εκκλησία αρνείται να κηδέψει όσους έχουν επιλέξει για τον εαυτό τους την αποτέφρωση ή να τους κάνει μνημόσυνα. Δεν πρόκειται για τιμωρία, αλλά για επώδυνη επικύρωση του ότι έχουν ήδη κόψει κάθε δεσμό με το Σώμα του Χριστού.
Ή εναπόθεση των σωμάτων στη γη, σύμφωνα με την δική μας παράδοση, είναι από μόνη της μια διακήρυξη πίστεως. Πίστεως σε ένα Θεό σαρκωμένο. Πίστεως στην Ανάσταση και στη Βασιλεία πού την ακολουθεί. Αμήν.
π. Βασίλειος C.TUDORAΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Στα πρώτα χρόνια του Χριστιανισμού, όταν ή ειδωλολατρία κυριαρχούσε στη γη, τους λίγους Χριστιανούς, πού ζούσαν στη Ρώμη τους αποκαλούσαν, μερικές φορές, περιπαικτικά «εραστές του σώματος». και αυτό όχι από προκατάληψη εναντίον τους, ότι ήταν, δηλαδή, παραδομένοι στην αμαρτία, γιατί δεν ήταν, αλλά για τον απλό λόγο ότι φρόντιζαν με επιμέλεια τα σώματα των αγαπημένων τους, πού είχαν φύγει. Ό σεβασμός προς τους νεκρούς είχε αναπτυχθεί ήδη από τους πρώτους αιώνες
και τα κοιμητήρια ήταν τόποι μεγάλης περιωπής, (βλ. τις κατακόμβες). Ό σεβασμός προς τους νεκρούς δεν περιοριζόταν μόνο στις νεκρώσιμες τελετές αλλά εκφραζόταν με τρόπο πολύ βαθύτερο. Για τον ειδωλολατρικό κόσμο, πού έβλεπε ήδη με καχυποψία και προκατάληψη αυτή τη μικρή «Ιουδαϊκή σέκτα», τους Χριστιανούς, το πιο εξωφρενικό πράγμα ήταν ότι τα σώματα των Χριστιανών θάβονταν στη γη και δεν ακολουθούσαν οι Χριστιανοί την πιο συνηθισμένη τότε τακτική αποθέσεως των νεκρών σωμάτων, την αποτέφρωση.
Θα με ρωτήσετε γιατί ανασκαλεύω την παλιά αυτή ιστορία μετά από 2000 χρόνια; Το θέμα έχει γίνει πολύ επίκαιρο στις μέρες μας, γιατί ή αποτέφρωση των νεκρών γίνεται όλο και πιο αποδεκτή ακόμα και σε κύκλους χριστιανικών ομολογιών. Χάριν του γρήγορου κέρδους αλυσίδες γραφείων τελετών διαφημίζουν ανοιχτά την αποτέφρωση ως μια ταχεία και οικονομική διαδικασία. Το να βλέπουμε στους αυτοκινητόδρομους, σε γιγαντοαφίσες τη διαφήμιση: «Ολική αποτέφρωση: δολ. 995!», έχει καταντήσει πια μέρος του καθημερινού μας πηγαινέλα. (Αναρωτιέται κανείς πώς θα ήταν άραγε μια ...«μερική αποτέφρωση»;).
Αν θα έπρεπε να συμφωνήσω σε κάτι, πού λέγεται, είναι ότι μια κηδεία σήμερα δεν είναι φτηνή υπόθεση. Το χρήμα, εν τούτοις, δεν θα έπρεπε να είναι ο λόγος για να προτιμηθεί ή αποτέφρωση αντί της παραδοσιακής κηδείας, δεδομένου ότι ή Εκκλησία συνιστά μόνο την πρέπουσα φροντίδα για το νεκρό με μια σεμνή νεκρώσιμη τελετή, και μακριά από κάθε υπερβολή και επίδειξη πρωτοτυπίας. Κρατώντας ή Ορθόδοξη Εκκλησία, όπως πάντα, την οδό της παραδόσεως, συνιστά την ταφή όχι από καπρίτσιο, αλλά σαν πραγματική έκφραση της πίστεως μας στο Χριστό και την Ανάσταση. Μια πίστη με βαθιές θεολογικές ρίζες.
Ξεκινώντας από την αρχή, ας θυμηθούμε ότι ο άνθρωπος πλάστηκε κατ" εικόνα Θεού μέσα από μια ειδική διαδικασία δημιουργίας. «και έπλασεν ο Θεός τον άνθρωπον, χουν από της γης, και ενεφύσησεν εις το πρόσωπον αυτού πνοήν ζωής, και εγένετο ο άνθρωπος εις ψυχήν ζώσαν» (Γεν. β' 7). Όλες οι άλλες ζωντανές υπάρξεις δημιουργήθηκαν με ένα απλό πρόσταγμα «εξαγαγέτω ή γη,.,». Για το ανθρώπινο σώμα, Όμως, ο Θεός ασχολήθηκε να το διαπλάσει από το χώμα σε κάτι, πού ο Απ. Παύλος το αποκαλεί «Ναό του εν υμίν Αγίου Πνεύματος» (Α' Κορ. στ' 19). Ό άνθρωπος δημιουργήθηκε αμέσως ως μια ξεχωριστή ύπαρξη, ψυχή και σώμα. Μια διπολική οντότητα: υλική και πνευματική. Ό Αγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος σχολιάζει: Ό Θεός «ο μίξας τον χουν τω πνεύματι, και συνθείς ζώον ορατόν και αόρατον, πρόσκαιρον και αθάνατον, επίγειον και ουράνιον...» (Απολογητικός... ΠΗ' 35 481).
Για να εννοήσουμε τη σπουδαιότητα του σώματος δεν έχουμε παρά να θυμηθούμε ότι ο ίδιος ο Χριστός, ο Υιός του Θεού, διάλεξε να μας αποκαλυφθεί ως άνθρωπος με σώμα, όχι ως πνεύμα, και γεννήθηκε στον κόσμο από γυναίκα, όπως ο καθένας από μας. Ό Χριστός, ακόμα, αναστήθηκε εκ νεκρών, όχι ως πνεύμα, αλλά και πάλι ως σώμα, με το ίδιο εκείνο σώμα, το οποίο είχε σταυρωθεί και είχε τεθεί μέσα στο μνήμα. Το σώμα Του, όταν αναστήθηκε ήταν σώμα πραγματικό, αν και αλλαγμένο. Τα σημάδια των τραυμάτων, πού έφερε, δεν άφησαν γι αυτό καμιά αμφιβολία στον Απ. Θωμά και τους άλλους Αποστόλους.
Από το παράδειγμα του Χριστού πρέπει να αντιληφθούμε πόσο σημαντικό είναι το σώμα μας, ακόμα και όταν ή ψυχή μας έχει φύγει από αυτό. Παραδίδοντας τα σώματα στη γη αφήνουμε στο Θεό να αποφασίσει Αυτός τι πρόκειται να γίνει μ' αυτά. Τα πιο πολλά θα φθαρούν και θα αποσυντεθούν επιστρέφοντας στη γη από όπου ελήφθησαν, κάποια, όμως, σώματα αγίων, θα θελήσει ο Θεός να μείνουν άφθαρτα. Τα θαυματουργά λείψανα αγίων αποτελούν απόδειξη του δεσμού, πού υπάρχει μεταξύ σώματος και ψυχής. Μέσα στη χάρη του Θεού τα σώματα των αγίων βρίσκονται σε μυστική σχέση με τις ψυχές τους, και μπορεί να συνεχίζουν να θαυματουργούν, έστω και αν δεν βρίσκονται πια στη ζωή.
Σε όσους πιστεύουν στη δεύτερη παρουσία του Χριστού ή ταφή των σωμάτων προσφέρει ένα σημαντικό μήνυμα. Τα σώματα τοποθετούνται στη γη έτσι ώστε να βλέπουν στην Ανατολή, έτοιμα να εγερθούν αμέσως με το κάλεσμα του Χριστού, του Ήλιου της Δικαιοσύνης, κατά τη δεύτερη ένδοξη παρουσία Του. Περιμένουν να ξαναενωθούν με τις ψυχές τους, και πλήρεις άνθρωποι ξανά, σώματα και ψυχές, να εισέλθουν στη Βασιλεία των Ουρανών.
Ή σημερινή κοινωνία, εν τούτοις, έχει άλλες πεποιθήσεις. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού, εκφαυλισμένο από την αθεΐα και παγανιστικές δοξασίες, δεν πιστεύει πια σε ένα προσωπικό Θεό. Μια πρόσφατη δημοσκόπηση της εφημερίδας DALLAS MORNING NEWS (24/6/2008) έδειξε ότι το 30"/ο των ερωτηθέντων, μεταξύ των οποίων και πολλοί Χριστιανοί, πιστεύουν σε έναν απρόσωπο Θεό: μια ενέργεια, μια δύναμη, οτιδήποτε άλλο, άλλ' όχι πρόσωπο. Ακόμα, πολλοί άνθρωποι σήμερα δεν πιστεύουν στη μεταθανάτια ζωή. Για αυτούς ο θάνατος είναι το τέρμα μιας πορείας, όχι σημείο καμπής. Τα σώματα, επομένως, είναι άχρηστα απομεινάρια αυτού, πού ήταν κάποτε άνθρωποι, και τίποτε παραπάνω. Ή αποτέφρωση, λοιπόν, προσφέρεται σα μια πρώτης τάξεως διέξοδος για να απαλλαγούμε από αυτές τις νεκρές και άχρηστες πια οργανικές μάζες.
Για μας τους Ορθοδόξους Χριστιανούς, εν τούτοις, ο θάνατος δεν είναι ένα τέρμα, αλλά μια νέα αρχή. στις "Ορθόδοξες νεκρώσιμες τελετές χρησιμοποιούμε πάντα τον ορό μεταστάς /μεταστάσα. Ποτέ τη λέξη νεκρός/νεκρή. Οι άγιοι εορτάζονται την ημερομηνία της κοιμήσεως τους, όχι των γενεθλίων τους. Την ήμερα, όπου ο επί της γης κάματος τους έγινε δεκτός στη Βασιλεία των ουρανών. Εάν πεθαίνουμε μαζί με το Χριστό, πιστεύουμε ότι μαζί μ' Αυτόν και θα αναστηθούμε. Έτσι ο θάνατος δεν μας φοβίζει.
Τα σώματα μας αποσυντίθενται μέσα από αργή διαδικασία βαθμιαίας φθοράς κατά τους φυσικούς νόμους. Αυτό γίνεται μόνο και μόνο για να καταστραφεί ή φθορά, πού έχει εισχωρήσει στην ανθρώπινη φύση, και να αναστηθούν εν αφθαρσία. «Ούτω και η ανάστασις των νεκρών. Σπείρεται (το σώμα) εν φθορά, εγείρεται εν αφθαρσία- σπείρεται εν ατιμία (σε πορεία αποσυνθέσεως και δυσωδίας), εγείρεται εν δόξη- σπείρεται εν ασθένεια, εγείρεται εν δυνάμει· σπείρεται σώμα ψυχικόν (φυσικό), εγείρεται σώμα πνευματικόν» (Α' Κορ. ιε' 42-44).
Ή αποτέφρωση δεν είναι τίποτα άλλο, παρά ηθελημένη βεβήλωση της δημιουργίας του Θεού, έκπτωση από τη χάρη Του, απόρριψη του προσώπου ενός Θεού, πού έλαβε σώμα απαράλλακτο με αυτό, πού είμαστε έτοιμοι να το εξαφανίσουμε βίαια μέσα στη φωτιά. Για αυτό ή Εκκλησία αρνείται να κηδέψει όσους έχουν επιλέξει για τον εαυτό τους την αποτέφρωση ή να τους κάνει μνημόσυνα. Δεν πρόκειται για τιμωρία, αλλά για επώδυνη επικύρωση του ότι έχουν ήδη κόψει κάθε δεσμό με το Σώμα του Χριστού.
Ή εναπόθεση των σωμάτων στη γη, σύμφωνα με την δική μας παράδοση, είναι από μόνη της μια διακήρυξη πίστεως. Πίστεως σε ένα Θεό σαρκωμένο. Πίστεως στην Ανάσταση και στη Βασιλεία πού την ακολουθεί. Αμήν.
π. Βασίλειος C.TUDORAΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ
Παρασκευή 22 Μαΐου 2009
Πέμπτη 21 Μαΐου 2009
Τετάρτη 20 Μαΐου 2009
Τρίτη 19 Μαΐου 2009
AZİZ MİNAS - Άγιος Μηνάς
AZİZ MİNASÖN SÖZ
Aziz Minas, korkunç kovuşturmalara rağmen, Hıristiyanlık ağacını sulamış ve sonra da o ağaç çiçek açıp şahane meyve vermiştir. Aziz Minas, o da İsa Mesih’in bir askeridir.
Kendisi doğma büyüme Mısırlıdır. Çok genç yaşta memleketinin dar sınırlarını aştı. Önceleri, Türkiye’nin Kütahya kentinde süvari askeri olarak hizmet yaptı. Sonra da askerlikten ayrıldı ve kendisini ısrarla ve tamamen ruhban sınıfına kattı.
Fakat, korkunç kovuşturma dramı önünde ilgisiz kalmadı. Onun için de, kısa süre sonra, bulunduğu o inziva yerinden ayrıldı ve Pirros hükümdarı ile kalabalık putperest halk önünde tek Allah’ın azametini ve Hıristiyanlık gerçeğini ikrar etmiştir.
Putperestliği yerle bir eden, içinden geldiğince yaptığı bu ikrarından dolayı o zamanın tüm işkence araçlarıyla kendisine insanlık dışı işkenceler yapılmıştır. Nitekim, kamçılama, kırbaçlama, yanan büyük mumlar, demir tırnaklar ve daha bir sürü başka işkenceler. Ancak, ne işkenceler ne de arkadaşlarının baskıları onun moralini kıramadı. Aziz, bunlara boyun eğmedi. Kendisi sabitti. Putlara hiçbir zaman kurbanlar kesmedi. Böylece de, Pirros onun başını kesmeğe mecbur kaldı. Fakat, zaten kendisi de bunu arzuluyordu.
O zamandan beri de, dünyada adaletin gerçekleşmesi için, oldukça kerametler göstermiştir. Hırsızlığa, yalana, zinaya, sakatlığa ve toplu hâlde insanların işgalciler tarafından öldürülmelerine karşı savaştı. 1941 yılında, Kriti’de (Girit) İraklio şehrinin bombalanmasından kurtulmasında aktif rol almıştır. 1942’de de Almanların Kuzey Afrika’dan kovulmalarında da aktif faaliyet göstermiştir.
Bu büyük mucizevî faaliyeti yüzünden Mısırın koruyucu azizi oldu. Kriti İraklio’nun koruyucusu ve Kıbrıs’ta da sıtma doktoru oldu.
Yapmış olduğu bu büyük işleri için, Hıristiyanların kendisine besledikleri sevgilerinden dolayı, onun adına birçok yerde manastırlar ve kiliseler yapılmıştır. Şöyle ki, Hios (Sakız adası), Egina, Thessaloniki (Selânik), İraklio, İstanbul, Roma, El Alameyn ve Sudan’da manastırlarla kiliseler inşa edilmiştir. Evrensel saygı duyulan bir sima hâlini aldı. En büyük kutlama merkezi de El Alameyn’dir. Orada onun kabri bulunmaktadır. Kriti İraklio’da da, meşhur ressam Damaskinos tarafından resimleri çizilmiş olan en büyük mabedi bulunmaktadır. Damaskinos, (El Greko) Dominikos Theotokopulos’un hocası olmaktadır. Öyle ise, kilisemiz onun anısını haklı olarak 11 Kasımda kutlamaktadır.
AZİZİN HAYATI
1. Aziz Minas’ın kökeni ve gençlik yılları
Aziz Minas, putperest bir aileden, 250 yılında, Mısır’ın Nikio (bugünkü Kahire) şehrinde dünyaya gelmiştir. O zamanlarda doğuda İmparator Maksimianos kayın pederi olan Dioklitianos (284-305) ile beraber hükümdardı.
Büyüdüğü vakit, Kütahya’da olan Rutalikoslar’ın süvari birliğine katıldı. Orada komutan tuğgeneral Firmilianos olup onun emirlerinin altına girdi.
Burada askerlik görevini ifa ettiği sırada Hıristiyanlığı tanıma şansına nail oldu ve İsa Mesih’e iman etti. İsa Mesih’e iman etmesi ve şehit olmasıyla Hıristiyanlığa şeref kattı.
2. Anî kaçışı
Bir gün, imparatorun emriyle, askerler Hıristiyanları tutuklayıp onlara işkence yapabilirler emrini duyunca, bu sert emri yerine getiremeyeceğine kanaat getirerek askerî kemerini çıkarıp attı ve Kütahya’nın az altında bulunan bir dağa çıkıp münzevi hayatına başlamaya karar verdi.
Hıristiyanların düşmanlarıyla beraber bulunmaktansa, yabanî hayvanlarla beraber yaşamanın daha uygun olacağını düşündü. Orada uzun süre kaldı. Rahatlaması için de ibadetler eder, oruçlar tutar sabaha dek dualar eder ve Allah’ın sözlerini inceliyordu.
3. Cesaretli ikrarı
Aziz Minas kendisini oldukça güçlü hissettiğinde, ruhunun içinde kutsal bir hevesin varlığını anladı. Buna ek olarak, kılavuz yerine ilâhî bir ses de onun artık şehit olmaya hazır olduğunu söyleyince, bu defa dağdan inmeğe karar verdi. O gün putperestler danslarla, müsabakalarla, at yarışlarıyla ve eğlencelerle o günü kutluyorlardı. Aziz Minas da onun için o günü seçmişti. Ta ki orada olanlar onun ikrarını duysunlar diye.
Cesaretle kalabalığın ortasına doğru yürüdü ve cesur bir sesle şöyle bağırdı: “Siz hepiniz şunu iyi biliniz ki, gerçek Tanrı tek bir tanedir. O da İsa Mesih’tir. Kendilerine tapmış olduğunuz tüm bu putlar, hissiz ve kör odun parçalarıdırlar”.
Onun bu söylediklerini duyanlar, dansları, müsabakaları ve oyunları bırakıp sade bir vatandaşın böyle tahrik edici bir küfrü alenen savurduğunu hayretle karşıladılar. O zaman gizli Hıristiyanlar, Aziz Minas’ın büyük bir cesaretle söylediği bu sözlerden fazlasıyla sevindiler. Fakat putperestler onu yakaladılar ve onu şehrin yöneticisi olan Pirros’un huzuruna çıkardılar. Pirros yüksek bir koltukta oturuyordu. Çünkü o, orada yapılanları yüksekten görmek istiyordu.
Yönetici Pirros onu iyilikle incelemeye başladı. Çünkü o elli yaşındaydı ve onun mübarek yüzünden ve giydiği o mübarek elbiselerinden de etkilenmişti. Böylece, önce onun kökeni hakkında ona soru sordu. Sonra da onun kim olduğunu ve hangi dini temsil ettiğini kendisine sordu.
O zaman Aziz Minas ona cesaretle şöyle cevap verdi: “Ben Mısır’danım. Adım Minas’tır. Bir zamanlar askerdim. Ancak, sizin imansız ve putperest olduğunuzu görünce, bana verdiğiniz rütbeleri bir kenara attım ve dağlara çıktım. Orada bir Hıristiyan gibi yaşadım. Şimdi sizin huzurunuza, İsa Mesih’in tek gerçek Tanrı olduğunu ikrar etmek için çıktım. Çünkü İsa Mesih de, beni mütevazı bir kul gibi, gökyüzü krallığında ikrar edecektir. İsa Mesih şöyle diyordu: “Kim ki beni insanlar önünde ikrar ederse, ben de onu gökyüzünde olan Baba Tanrı önünde ikrar edeceğim”. (Mattheos 10, 32).
Pirros bunların tümünü işittikten sonra, çok kızdı. Onun hapse atılması emrini verdi. Aziz Minas’ı nasıl öldüreceğini de bu arada düşünecekti.
4. İlham almış olduğu vaazı
Ertesi günü yortu bittiği vakit, Aziz Minas’ı hapishaneden alıp onu huzuruna getirmeleri ve işlediği suçu kendisine bildirmesi için Pirros emir verdi. Aziz Minas’ın ilk suçu, tanrılar hakkında küfür içerikli sözleri, yöneticiyi hiç dikkate almadan insanların önünde sarf etmeye cesaret etmiş olmasıydı. İkinci suçu da, kralın hizmetinden kaçmış olmasıydı.
Aziz Minas suçlarını kabul etti ve cesaretle şöyle cevap verdi: “Bu yolla kral hazretleri, alenen ve cesaretle İsa Mesih’i de ikrar etmemiz gerekiyor, çünkü o Allah’tır. Çünkü İsa Mesih’in de dediği gibi, “Bedeni öldürenlerden korkmamamız gerek. Oysa onlar ruhu alamazlar. (Mattheos 10,28) Ve de O’nu bütün gücümüzle ilân etmemiz gerek”.
Hükümdar bu bilge sözleri işittikten sonra, Aziz Minas’a dedi: “Minas, sana baktığım zaman anlıyorum ki sen çıkarını anlayamayacak dercede aptal gencin biri değilsin. Şimdi yaşlandığın bu zamanda dikkat et, ölümü hiçe sayma budalalığını gösterme. Uslu biri olduğun için bunu daha iyi düşün. Gel bizi karşıla ve ilk yeri sen al. Eğer bizim dediğimize tamam dersen o vakit kral seni şereflendirecektir. Tanrılar ise af edeceklerdir. Velev ki onlara henüz dün küfür etmiş olduğun hâlde bile”.
Aziz Minas, hükümdarın sözlerini işittiği zaman güldü ve derhal cevap verdi: “Hükümdarım, dünyada beni İsa Mesih’imin sevgisinden ayıracak daha değerli bir şey yoktur ki. Fakat sen herhangi bir işkenceyi denemek istersen, sen onu yap ve ben de sana bunun için minnettar olacağım”.
5. Kırbaçları deniyor
O zaman Pirros, adamakıllı hiddetlenmiş bir durumda, küfür eden o Minas’ı yakalamaları için emir verdi. Onu yere yatırıp elleri ve ayaklarını da gererek bağladıktan sonra, kırbaçla hiç acımadan dövmeğe başlamalarına emir verdi. Ta ki arzu ettiğinin tadını çıkarsın diye.
Aziz Minas gerçekten de o kadar sabır ve dayanma gücü gösterdi ki, sanki onun yerine bir başkası işkence görüyordu sanırdı insan. Dahası da, bu işkence sanki ona zevk veriyordu. Onu döven askerler iki üç defa değiştirildiler. Öyle ki, daha fazla hayran kaldıkları şey, ilk cesaretinden daha çok, göstermiş olduğu kahramanlıkla sabrıydı.
O vakit, Pigasios adındaki Minas’ın eski bir arkadaşı, aldığı darbelerden bedeninin dağılacak olmasını görünce ona yaklaştı ve riyakârca kendisine dedi: “Bre adam, tümüyle dağıldığını görmüyor musun? Senin etlerin kırbaçlara yapışmakta. Kısa bir süre sonra da haksız olarak katledileceksin. Putlara kurban keseceğini söyle ve senin Allah’ın da sana yardım edecektir. Çünkü sen onu kendi isteğinle değil de, baskı sonucu yapıyorsun. Böylece de bu çekilmez yaralardan da kurtulmuş olacaksın”.
O vakit Minas ona döndü ve baktıktan sonra kendisine dedi: “Benim yanımdan uzaklaş. Gerçeğin düşmanı. Sen artık benim arkadaşım değilsin. Ben sadece İsa Mesih’ime kurbanlar adadım. İsa Mesih’ime de kurban olacağım. Çünkü o benim yardımcımdır. Bu yaralara dayanabilmem için bana yardım etmektedir. Bunlar benim için bir zevk ve bir sevinçtir”.
6. Demir tırnaklarda
O zaman acımasız Pirros daha fazla hiddetlendi ve Aziz Minas’ı yukarıda, dik bir direğe uzatılmış bir durumda bedenini demir tırnaklarla iyi bağlamalarını askerlerinden istedi. Öyle ki iç organları görünene kadar.
İşkencelerin sürdüğü tüm bu zaman içerisinde o kalpsiz hükümdar onunla alay ediyordu. Ona diyordu ki: “Minas, senin bedenin biraz da işkenceyi denesin. Böylece belki uslanırsın. Ya da sana başka işkence mi uygulayalım ki sen daha büyük zevk duymuş olursun?”
Ancak sabırlı Minas ona cevap verdi: “Düşüncesiz adam, bu çeşit kurnazlıklarla beni inancımdan döndürebileceğini mi düşünürsün? Bu şekil işkencelerle de bir kule gibi sağlam duran ikrarımı sarsabileceğini mi sanıyorsun?”
Sonra da Pirros, Aziz Minas’ın yaralarını daha fazla o demir tırnaklarla kaşımaları emrini askerlerine verdi. Ona dedi: “Minas, o büyük inadına bir son ver ve senin büyük kralın Maksimianos’a teslimiyet göster”.
Ancak hükümdar şu cevabı aldı: “Hangi krala inandığımı galiba bilmiyorsun. Onun için de benden Allah’ımı inkâr etmemi ve fani bir dünya kralına tâbi olmamı istiyorsun. Gerçek kralımı inkâr etmiyorum. O kral ki dünyada var olan her şeye nefes ve hayat vermektedir. O kral ki siz gibi krallara da o gücü vermiştir”.
Aziz Minas’ın bu ısrarını gören tiran, onu kurnazlık ve hileyle isteğine sürüklemek istedi. Ne dediğini anlamamış gibi yaptı. Buna ek olarak da: “Krallara güç veren ve tüm dünyanın kralı olan bu da kim Minas?”
Aziz Minas hemen cevap verdi: “Hükümdarım, bu, İsa Mesih’tir. O ki Allah’ın Oğlu’dur. O ölümsüzdür. Yerde ve gökte ne varsa hepsi ona boyun eğmektedir”.
O acımasız hükümdar,altını çizerek şöyle dedi: “Minas, bu zikrettiğin isim kralları son derece kızdırdığını ve krallar da sizi acımasızca cezalandırmamızı istediklerini bilmez misin?”
Minas cevaben dedi: “Sizin krallarınızın kızdıkları, beni şahsen ilgilendirmez. Ne de onlar benim aklımdadırlar. Benim aklımda bir hedef vardır. O da, İsa Mesih adına ölmemdir. Çünkü Aziz Pavlos da diyor ki: “Bizi İsa Mesih sevgisinden kim ayırabilir? Üzüntü, sıkıntı, kovulma, açlık, aşırı fakirlik, tehlike mi yoksa ölüm mü?” (Romalılara 8,35).
7. Kıldan çuvallarda ve büyük mumlarda
Kararında ısrarlı olan tiran bu sözleri işittiği vakit, adamakıllı hiddetlendi ve kıldan yapılmış çuvalları alıp Aziz Minas’ın yaralarını deşmeleri için askerlerine emirler verdi. Aziz Minas, sanki hiçbir şey olmamış gibi şunları söylüyordu: “Bugün günahların deri hırkasını çıkarmaktayım. Allah’ın krallığının parlak elbisesini de giyiyorum”.
Yargıç, bu işkenceleri bir oyuncak gibi algıladığını görünce, yanan büyük mumlar getirmelerini ve onlarla Aziz Minas’ın bedenini yakmalarını emretti. Ancak Aziz Minas diyordu: “Benim yardımcım İsa Mesih’tir. İsa Mesih bize, bizim bedenlerimizi öldürenlerden korkmamamızı söylemektedir. Onlar bizim ruhlarımızı alamazlar”. (Mattheos, 10,28).
Pirros, şaşkınlıkla isteklerine boyun eğmediğini görünce, onu o direkten aşağı indirmelerine emir verdi. Aziz Minas’ı onun huzuruna götürdüklerinde ona dedi: “Söyle bana Minas, böyle büyük bir bilgeliği nereden elde ettin? Öyle ki güzel bir biçimde cevap verebiliyorsun. Sen ki askerde sade bir erdin. Sen sadece savaşlar ve ölümleri tanımıştın”.
Aziz Minas, ilâhî bir ilhamdan esinlenmiş olarak ona cevap verdi: “Gerçek bilgelik benim Allah’ımdadır. Senin o imansızlığını kontrol etmem için Allah bana ilham verdi. Bana dedi ki. “Krallar ve tiranlar önüne benim adımla gittiğiniz vakit, neyi nasıl diyeceğinize dikkat etmeyiniz. Çünkü o saatte size ilham ve bilgelik verilecektir. Öyle ki, hiç kimse size karşı koyamayacaktır. Hatta sizinle aynı fikirde olmayanlar bile”.
O zaman hükümdar, İsa Mesih’in cemaatinin bu kadar acımasız işkencelere maruz kalacaklarını, İsa Mesih bilip bilmediği sorusunu ona sorar. Minas ise cevap verdi: “Bizim Allah’ımız gerçek olduğu için, tabii ki biliyordu. Çünkü o herkesin kalbini bilmekte ve olacak olanları da bilmektedir”.
Hükümdar bunlara cevap veremediği için, tartışmadan kaçmak istedi ve dedi: “Minas, gevezeliği ve fazla konuşmayı bırak da, şu ikisinden birini seç: Ya İsa Mesih ile beraber gidersin veya da bizimle gelirsin”.
Aziz Minas cevap verdi ve her zaman İsa Mesih ile beraber olduğunu ve beraber olacağını onlara söyledi. O zaman hükümdar, tutumu yüzünden kendisinin üzgün olduğunu, fakat Aziz Minas’ı öldürmek zorunda olduğunu söyledi. Dahası da, Aziz Minas’ın değerini bildiği için ona daha bir saat mühlet veriyordu. Ta ki tüm bu sorunu daha iyi düşünür diye.
Aziz Minas o vakit cesurca bir şekilde cevap verdi: “Hükümdarım, daha on sene bile bana mühlet versen ben yine de fikir değiştirmeyeceğim. Benim bildiğim de İsa Mesih’imi ilân etmemdir. Çünkü o gerçek bir Tanrıdır. Sizin tanrılarınız ise benim gözümde kör odun parçaları, hissiz ve pis şeytanlardırlar”.
8. Demir dikenlerinde
Tüm bunlardan sonra tiran aşırı derecede hiddetlendi. Yere demir dikenleri dağıtma emrini verdi. Askerleri de Aziz Minas’ı çıplak olarak o demir dikenlerinin üzerinde uzun zaman sürüklemeleri için emir verdi. Ta ki onun bedeni delik deşik olana kadar. Fakat Aziz Minas bu durumda olmasına rağmen yine de tiranın putperest tanrılarına karşı gelmekten hiç vazgeçmedi.
Hükümdar bu işkencelerine devam etti. Aziz Minas’ı dikenli değneklerle yüzüne ve boynuna vurma emrini askerlerine verdi. Krallara ve tanrılara saygı göstermesi için de teşvikte bulundular. Ancak Aziz Minas Allah’ına şükrederek şunu okuyordu: “Yasadışı olanlara kin ve nefret duydum, senin kanunu ise sevdim”. (İlâhi, 118,113).
8. Aziz Minas’ın öldürülmesi
O zaman askerlerinden İliodoros adında biri, müdahale etmek istedi. Hükümdara yaklaşıp ona dedi: “Efendim, sanıyorum ki, bu günahkâr Hıristiyan insanlar, sizin de bildiğiniz gibi, çok inatçıdırlar. Bunun için de, bu konunun tamamen kapanması için ve de senin de rahatlaman için, başının kesilmesi emrini ver”.
O zaman hükümdar bu sözlere tamam dedi ve daha fazla halkın önünde aşağı düşmemek için Aziz Minas’ın ölüm fermanını imzaladı. Altına da şu notu düştü: “Mısırlı Minas, büyük tanrılara küfür eden kişi, başının kesilmesi emrini veriyorum”.
Karar çıktığı zaman, Aziz Minas’ın birçok arkadaşı yanına gelerek, arkadaşlarını hiçe saymaktan vazgeçmesi için kendisine yalvardılar. Tatlı hayatını da kaybetmemesi için ölümden kurtulmanın çaresini aramasını istediler. Böylece, Aziz Minas sürekli olarak onların yanında olmuş olacak ve onlar da onunla gurur duyacaklardır.
Bu ve bunlara benzer şeyler arkadaşları ve askerler de ona böyle şeyler dediler. Sanıyorlardı ki Aziz Minas’ın fikrini değiştirecekler diye. Aziz Minas ise onların sözlerini bir engerek yılanı zehri gibi gördü ve onlara şu cevabı verdi: “Allah’ın düşmanları, benim yanımdan uzaklaşınız. Siz kendinize akıl vermeye bakınız. Putları da terk ediniz. Çünkü kısa bir zaman sonra bu geçici hayat son bulacak ve siz de, krallarınız da sonsuz cehenneme gireceksiniz”.
Askerler, hiçbir yolla Aziz Minas’ı kandıramayacaklarını görünce, onun başını kesmek için Aziz Minas’ı şehrin dışına çıkardılar. Minas yolda giderken bazı Hıristiyan arkadaşlarıyla karşılaştı. Öldüğü zaman onun cesedini alıp vatanı olan Mısır’a götürmeleri için kendilerine ricada bulundu.
Minas başının kesileceği yere vardığı zaman, ellerini gökyüzüne doğru kaldırdı ve şöyle dua etti: “Allah’ım, sana şükürler olsun. Çünkü bu çileleri çekmemi Sen bana nasip ettin. Daha da, putperestler beni kandırmak istediler, fakat Sen beni korudun. İmanımı da sonuna kadar temiz tutmayı bana nasip ettin. Şimdi ise ruhumu, krallığının yanına alıp götürmen için sana yalvarıyorum. Benim adımı anarak medet umanlara yardım et”.
Bu sıcak ve samimî duasından sonra Minas diz çöktü ve cellâtlar da onun başını kestiler. O zaman 11 Kasım idi. Putperestler hemen kesilmiş olan başını ve kalan bedenini de alıp onları ateşin içinde yaktılar.
10. Arzusu gerçekleşiyor
O zaman aziz ve temiz ruhu Allah’ın yanına uçarak gitti. Bedeninin bir kısmı ise tamamen yanmakla beraber diğer bir kısmına hiçbir şey olmadan olduğu gibi kaldı. Aziz Minas’ın arzusu doğrultusunda, bazı Hıristiyan arkadaşları bu yanmayan beden parçasını alıp onu güzel kokulu çarşaflara sardılar. O beden parçasını Aşağı Mısır’ın Mareotida gölüne götürdüler. Bugün burasına Arapça’da El Alameyn deniliyor, yani Minas’ın yeri demektir.
Aziz Minas’ın aziz naaşını taşıyan deve orada durdu ve hiçbir surette ileri gidemiyordu. O zaman, Aziz Minas’ın naaşının oraya defnedilmesi gerektiğinin ilâhî bir istek olduğunu herkes anlamış oldu.
Çok kısa bir sürede mezarı dinî bir merkez hâlini almış oldu. Çok kişi de oraya tapınmak için ve sıtma hastalığından tedavi olmak için oraya gidiyordu. Oradaki su kaynağından kerametli su alıyorlardı.
11. Aziz Minas’ın şereflendirilmesi için
Megas Konstantinos (Büyük Kostantin) Aziz Minas’ı onurlandırmak için, mezarının bulunduğu yere ilk kiliseyi yaptırdı ve sonra da ona yakın büyük bir manastır inşa edildi.
İmparator Arkadios, M.S. 400 yıllarında birinci kiliseyi görkemli bir bazilikaya çevirdi. İmparator Zinonas (474-491) zamanında da o yerlerde yapılan diğer binalarla birlikte Aziz Minas’ın şehri hâlini almış oldu. 743 yılında Araplar dokuz milyon Kıpti insanını kılıçtan geçirdiğinde, bu şehir Aziz Minas’ın yardımıyla katliamdan kurtulmuştur.
1905 yılında yapılan kazı çalışmalarında Arkadios tarafından yapılmış olan bazilika bulunmuş oldu. Aziz Minas’ın naaşının saklandığı yer de bulundu. Vaftiz edildikleri yer, rahiplerin hücreleri, ayazması, birçok ev ve şehrin mezarlığı da bulunmuş oldu.
12. Aziz Minas’ın kerametleri
a) Cinayetini itiraf eden katil
Bir zamanlar, İstanbul’da yapılmakta olan Aziz Minas panayırına imanlı bir Hıristiyan gitti. Orada görkemli bir ibadethane mevcuttu. O akşam da bir otelde geceledi. Otel sahibi, bu yabancının üzerinde paranın var olduğunu anlamıştı. Onun için de gece yarısı kalkıp o zavallı yabancı yolcuyu öldürdü. Öldürdüğü kişinin cesedini de birçok parçaya ayırdıktan sonra, o parçaları bir çuvala doldurdu ve onu da bir kilere sakladı. Ta ki zaman bulup onu oradan yok edene kadar.
Katil, ne zaman, nasıl ve ne yolla bunları otelinden dışarı çıkaracağını düşünürken, Aziz Minas onun yanında bir asker gibi göründü. Yabancı adamın nerede olduğunu kendisine sormağa ve araştırmağa başladı. Otelin sahibi bu konu hakkında herhangi bir bilgisinin olmadığını söylemek istedi. O zaman Aziz Minas atından indi, kilere girerek o çuvalı buldu ve otel sahibine sert bir bakışla bakarak ona dedi:
“Bu da ne?”. Katil çok şaşırdı ve korkusundan dili tutuldu. İstemeden diz çöktü ve Aziz Minas’ın ayaklarını öptü. O zaman Aziz Minas o parçaları toplayıp yerli yerine koydu ve Allah’a bir dua yaptı. Böylece de o öldürülmüş olan kişi hemen yeniden dirildi. Otel sahibine dedi ki: “Allah’a şükret”.
Ölü kişi yeniden dirildiği zaman, sanki uykudan uyanmışçasına, otel sahibinden başına gelenleri hemen hatırladı ve Allah’a şükretti. Aziz Minas’a da teşekkür etti. Aziz Minas’ı kurtuluşu için asker sanıyordu. Kötü ruhlu otelci aşağıdan kalktı ve Aziz Minas da otelciden gasp etmiş olduğu paraları istedi. O paraları aldıktan sonra yeniden dirilttiği adama verdi ve kendisine dedi: “Kardeşim, sen yoluna devam et”. Sonara da Aziz Minas o cani otelciye şiddetle vurdu. Ona gereken nasihatleri verdikten sonra, otelcinin yapmış olduğu günahın Allah tarafından affı için de duada bulundu. Sonra atına bindi ve ortalıktan kayboldu.
O vakit otelci anlamıştı ki, ona asker gibi görünen kişi Aziz Minas idi. O yabancı kişi de, panayırda Aziz Minas’ın ikonasına tapınması için gittiğini de anlamıştı.
b) Bir zenginin başına gelen belâ
Günün birinde, zengin bir Hıristiyan, Aziz Minas’a bir gümüş tepsi adağında bulunmuştu. Kuyumcuya gidip iki gümüş tepsi ısmarladı. Gümüş tepsilerin bir tanesinde Aziz Minas’ın adını yazmalarını istedi. Bu tepsiyi de komünyon ekmeği dağıtımında kullanmalarını istedi. Diğer tepside ise kendi adını yazmalarını istedi. Kuyumcu işini bitirdiği zaman, Aziz Minas’ın tepsisinin daha parlak ve daha güzel göründüğünü tespit etti. Onun için de o Hıristiyan kişi, Aziz Minas’ın tepsisini kendisine bırakıp kendi tepsisini de Aziz Minas’a adamasını istedi. Oysa Aziz Minas’ın tepsisinde Aziz Minas bile yazıyordu.
Bu Hıristiyan kişi bir zaman sonra bir gemi ile yolculuğa çıktı. Vaktin birinde, o Hıristiyan kişinin hizmetçisi, onun yemeğini Aziz Minas’ın tepsisinde getirdi ve o da, yaptığı bu günah amelini düşünmeden yemeğe başladı. Yemeğini bitirdiği zaman onun hizmetçisi tepsiyi denizde yıkamak için tepsiyi elinden aldı. Ancak, tepsiyi elinden kaçırdı ve tepsi denizin içine düştü. Tepsiyi alayım derken kendisi de denize düştü.
O vakit o zengin kişi yaptığı bu hatasını anladı ve kendisini suçlayarak şöyle diyordu: “Benim gibi bir zavallıya yazıklar olsun, Aziz Minas’ın tepsisini arzu ettim. Şimdi bak, tepsi ile beraber, kölemi de kaybettim. Ey Allah’ım! Sana söz veriyorum, eğer kölemin naaşını bulursam, Aziz Minas’ın tepsisinin fiyatından iki kat para Aziz Minas için ödeyeceğim”.
Gemi bir limana vardığı zaman, dışarı çıkıp deniz kenarını süzmeğe başladı. Belki denizden kölesinin naaşı bir yerden çıkar diye. Dikkatli bir şekilde bakıyordu ki, ansızın bir de ne görsün? Canlı olarak kölesi Aziz Minas’ın tepsisini de elinde tutarak denizden çıktığını gördü. Üstüne de, Aziz Minas tarafından meydana gelen bu mucizeyi herkese de anlatıyordu.
O zaman geminin tüm yolcuları gemiden dışarı çıktılar. Ve, köle kişi, canlı bir durumda, Aziz Minas’ın tepsisini elinde tuttuğunu görünce, bu olaya hayran kaldılar ve Allah’a şükrettiler. Köleden de, kesin boğulmadan nasıl kurtulduğunu kendilerine anlatmasını istediler. O vakit de o köle kişi dedi ki: “Denize düştüğüm vakit, önümde üç kişi buldum. Bu üç kişinin yüzleri yakışıklıydı. Bunların en büyüğü askerî elbiselerleydi. Diğeri yakışıklı bir gençti. Üçüncü kişi de bir diyakozdu. Bu üç kişi, beni denizin dibinden topladılar. Dün ve bugün de yürüdükten sonra, beni buraya getirdiler”.
Köleyi kurtaran bu üç kişiden en büyüğü Aziz Minas idi. Yakışıklı genç ise Aziz Viktor idi. Diyakoz da Aziz Vikentios idi. Bu üç aziz de aynı gün şehit oldukları bilinmektedir. Aziz Viktor 11 Kasım 160’ta şehit olmuştur. Diğeri, Aziz Vikentios, 11 Kasım 235’te şehit oldu. Aziz Minas ise 11 Kasım 296 tarihinde şehit oldu. Bunların üçü de aynı gün kutlanıyorlar.
c) Edepsiz birinin cezalandırılması
Bir gün, bir kadın, Aziz Minas’ın kilisesine giderken yolda terbiyesiz bir adama rastladı. O terbiyesiz kişi, ansızın da kadına saldırdı ve ona tecavüz etmek istedi. Kadın, o vakit Aziz Minas’ın adını anarak ondan yardım diledi.
Tecavüzcü, kadına tecavüz etmeden evvel, atını ayağına bağladı ve tecavüz işi için hazır olmuştu. Fakat, atı ansızın hırçınlaştı ve adamı yerde sürüklemeye başladı. Sonunda da onu Aziz Minas’ın mabedinin önüne getirmiş oldu. At orada durdu ve kuvvetli bir şekilde kişnemeye başladı. O zaman, kilisede bulunan tüm Hıristiyanlar kiliseden çıktılar ve ne olup bittiğini anlamak istediler.
O zavallı insan da o kalabalığı görüp daha fazla da hırçınlaşmış olan atından korktu. Çünkü o at onu her an parçalayabilirdi. Bundan korktuğu için yapmak istediği o kötü işi insanların önünde söyledi. O vakit atı sakinleşti ve adam da ayağını o atın ayağından çözdü. Sonra da o kişi kilisenin içine girdi. İçeride Aziz Minas’ın ikonasının önünde diz çöktü. Böyle bir hataya veya başka bir hataya düşmemesi için ondan yardım diledi.
ç) Tedavi edici şaka
Aziz Minas’ın mabedinde çok defa, onları tedavi etmesi için birçok insan kalıyordu. Bunların arasında da bir zamanlar bir topal erkek ile bir dilsiz kadın bulunuyordu. Hastalar uyudukları vakit gece yarısına doğru Aziz Minas topal adama göründü ve ona dedi: “Şimdi sakin bir ortam mevcut iken, git dilsiz kadının hırkasını tut ve o zaman tedavi olacaksın”.
Topal adam hemen kalktı ve o dilsiz kadının hırkasını çekmek için yanına gitti. O kadın o kadar sarsıldı ki korkusundan bağırmaya başladı. Böylece de dili çözülmüş olmuştu. O topal adam da o kadının sözlerinden o kadar utanmıştı ki, utancından koşmaya başladı. O zaman iki hasta insan da anlamışlardı ki bu güzel şakayla ikisi de tedavi olmuşlardı. Onun için de kalplerinin tüm gücüyle Allah’a şükretmeye başladılar.
d) Meydana çıkan hırsız
Bir zamanlar, bir Yahudi’nin samimi bir Hıristiyan arkadaşı vardı. Yahudi seyahate çıkacağı zaman elindeki paralarını o Hıristiyan arkadaşına onları koruması için bırakıyordu. Bir gün ona bir para cüzdanı teslim etti. İçinde beş yüz para vardı. Hıristiyan arkadaşı da o zaman o paraları aldığını inkâr etmeyi düşündü.
Yahudi, seyahatinden döndüğü vakit, Hıristiyan arkadaşından paralarını istedi. ancak Hıristiyan arkadaşı para aldığını ısrarla inkâr etti ve şöyle diyordu: “Bu defa bana para filan teslim etmedin. Onun için de benden öyle bir şey isteme”.
Yahudi, bu beklenmedik cevabı işittiğinde, çok kızdı ve herhangi bir şahit de olmadığı için, arkadaşı Aziz Minas’ın kilisesine götürmeye karar verdi. Hıristiyan arkadaşının da Aziz Minas’ın önünde para almadı diye yemin etmesini isteyecekti.
Gerçekten ikisi de Aziz Minas’ın kilisesine gittiler. Hıristiyan, ikonanın önünde, para almadığına dair yemin aldı. Kiliseden çıktıkları zaman herkes kendi hayvanına bindi. Fakat, Hıristiyan kişinin atı çok hırçınlaştı, gemini ağzına alıp ısırdı ve her an sahibine büyük zarar yapma tehlikesi hasıl oldu. Onu yere attı. Önceleri sahibini yere attı fakat kendisine zarar yapmadı. O, sadece mendilini ve altın mührünü kaybetti.
Hıristiyan kişi yine hayvanına bindi ve Yahudi arkadaşıyla yoluna devam etti. Ancak, uğradığı zarar yüzünden sürekli iç çekiyordu. O zaman Yahudi, Hıristiyan arkadaşı fikir değiştirir ve belki parasını alabilir ümidiyle, arkadaşına tatlı sözlerle yaklaşmayı düşündü ve kendisine dedi: “Arkadaşım, bu yer uygun olduğu için, dinlenmek için atlarımızdan inelim ve burada biraz ekmek yiyelim”.
Yemek yemeğe başladıkları vakit, biraz sonra Hıristiyan kişi, kölesinin bir elinde, Yahudi arkadaşının para cüzdanının olduğunu, diğer elinde, kendisine ait olan anahtar ile mendilini tuttuğunu gördü. Bunları gördüğü zaman şaşırdı ve kölesine sordu: “Bunların tümünü nerede buldun?”. O vakit onun kölesi ona cevap verdi: “Korkunç bir atlı gelip sizin hanımınıza mendili ve anahtarı verdi ve ona dedi”. “Kocanın daha fazla zarar görmemesi için, Yahudi’nin bu para cüzdanı ile bunları mümkün olduğunca çabuk yolla”. Devamında da: “Ben de böylece bunları alıp sizin hanımınızdan aldım ve bana verdiği emre göre onları sana getirdim”.
O zaman Yahudi sevinç dolu bir durumda, Hıristiyan arkadaşıyla beraber Aziz Minas’ın mabedine geri döndü. Yahudi, Aziz Minas’tan kendisinin vaftiz olması için izin vermesi yönünde yalvardı, diğeri ise aldığı yalan yere yeminden dolayı onu affetmesini istedi. Tabiidir ki bu olay Allah’ı kızdırmıştı. Böylece, ikisi de istediğine nail oldu. Yahudi olan vaftiz oldu, Hıristiyan olan ise affedildi. Sonra, ikisi de memnun ve mesrur bir durumda evlerine geri döndüler ve Allah’a şükrettiler.
e) İraklio’nun kurtuluşu
1826 yılında, Kriti’nin (Girit) İraklio şehrindeki Türkler, 1821’de baş kaldırmış olan Yunanlıların başarılarını öğrendikleri için, Yunanlılara ait ne varsa ona zarar vermek, onu yakmak, öldürmek ve çalmak için fırsat arıyorlardı. Böylece de 18 Nisan Paskalya yortusu gününü seçtiler. O gün, tüm Hıristiyanlar, Aziz Minas’ın kilisesinde bulunacaklardı. Onlar da hazır olmadıkları için, onları kuzu gibi keseceklerdi.
O zaman, yerel idarenin tepkisini kandırmak için, şehrin çeşitli yerlerine ateşler yaktılar. Bilhassa da metropolden uzak olan yerlere. Metropolit Kallinikos kutsal İncil’i okurken, bir sürü Türk kilisenin etrafını sardı ve o kötü fikirlerini icra etmek için hazır duruma geçmişlerdi.
Ansızın, aralarında beyaz saçlı yaşlı bir kişi zuhur etti. Kilisenin etrafında çıplak kılıcıyla tur atıyordu ve Türkleri oradan kovdu. Barbar akıncılar o zaman oradan uzaklaştılar. Çünkü onlar anlayamadıkları bir korkuya kapıldılar. Böylece de o barbar plânları suya düşmüş oldu.
Oraya akın eden Türkler, gecenin karanlığı ve aralarında meydana gelen karışıklıktan dolayı Aziz Minas için Ayan Ağa dediler ve katliamın önlenmesi için de, belki şehrin yöneticisi tarafından yollanmıştır diye kabul ettiler. Onun için de ona doğru koştular ve onları dağıttığı için de kendisine şikâyette bulundular. O zaman, şehrin idarecisi, bu konu hakkında herhangi bir şeyi bilmediğini söyledi. O akşam da, en seçkin adamı, idarecinin evinde olduğunu söyledi. O akşam da hiçbir yere ayrılmamıştı. Türkler o zaman anlamışlardı ki, şehrin koruyucusu olan Aziz Minas’ın müdahalesiyle Hıristiyanlar kurtulmuşlardı. O zamandan sonra onlar da Aziz Minas’ın değerini daha fazla anladılar ve devamında da, her sene çeşitli armağanlar Aziz Minas kilisesine bağışladılar.
Kriti (Girit) İraklio’nun o mucizevî kurtuluşundan sonra, bazı piskoposlar, Arkadia Piskoposu Maksimos, Sitia Piskoposu Meletios ve Petra Piskoposu Dorotheos bu mucizevî olayı, her sene Paskalyadan sonraki haftadaki Salı günü, şehrin eski Metropol Kilisesinde kutlama kararı aldılar. Ve dahi o zaman, Aziz Minas’ın naaşının bir bölümü akşam ayini esnasında tapınmak için halka sunulmaktadır. Bunlar, 1733 yılında, Sina Başpiskoposu Nikiforos tarafından, Kriti Metropoliti Gerasimos Letitzis’e hediye edilmişlerdi.
f) Aziz Minas’ın sık ziyaretleri
1877 yılında, Aziz Nektarios, Hios’a (Sakız adası), Aziz Minas’ın kilisesine diyakoz atanmıştı. Aziz Minas, Aziz Nektarios’un hayatıyla çok yakından alâkalı görülmektedir. 1908 yılında, Aziz Nektarios, Egina’da kurmuş olduğu Zoodohu Pigis manastırına yerleştiği zaman, günün birinde yolda giderken Egina Aziz Dionisios’a rastladı. Aziz Dionisios ise Egina’da Metropolitlik yapmıştı. Bugün ise onun naaşı, hiçbir çürümeye uğramadan, Zakinthos adasında bulunmaktadır.
O zaman Aziz Dionisios ona şöyle seslenmişti: “Nektarios, gel, seni bekliyorum”. Fakat, arkasında askerî bir kişi vardı ve Nektarios, Dionisios’a sordu: “Bu kardeş de kim?”. O da ona cevaben dedi ki: “Minas’tır, o da burada kalmaktadır”.
Bu olay her yerde öğrenildi ve Nektarios da Egina’da yabancı biri olarak yerlilere sordu: “Burada Aziz Minas adına yapılmış bir kiliseniz var mı?”. Yerli halk da cevap verdi: “Hayır papaz efendi. Sadece bir dağ başı kilisesi bulunmaktadır ve o da buradan çok uzaktadır”.
O zaman Nektarios bu kilisenin nerede olduğunu öğrenmek istedi. Cevap olarak da, Agiya Marina’dan daha yukarı olduğunu öğrendi. Mesagro’ya yakındı. (Eski Afea tapınağına yakın).
Nektarios, oraya kadar nasıl varacağını öğrenmek istedi. Yerli halk da ona dedi: “Orası ıssız bir yerdir. Çam ağaçlarıyla doludur ve yol da yoktur”.
Egina’ya yerleştiğinden itibaren iki sene geçtikten sonra, Nektarios yanına iki rahibe alarak hayvanlara bindiler ve Aziz Minas’ın o bilinmeyen manastırını bulmaya çekildiler. Sonunda onu buldular. Terk edilmiş bir durumda ve oldukça da küçüktü. Kötü hava şartlarında ve yağmur yağdığı zaanlarda, çobanlar buraya sığınıyor, ısınmaları için ateş yakıyor ve hayvanlarını buraya kapıyorlardı.
Nektarios o rahibelerle öteberi manastırı temizlediler. Kandillerini yaktılar, ve günlük (tütsü) ile orasını tütsülediler. O vakit Aziz oldukça bir zaman için orada ibadet etti. Sonra da herkes dışarı çıktığı zaman, gökyüzüne baktı ve eliyle o yeri göstererek şöyle dedi: “Bir gün burada kadın manastırı yapılacaktır”.
İleri gitti ve o yeri belirledi. Rahibeler ise ona pek de inanmayarak ve başlarını sallayarak şöyle dediler: “Muhteremleri, aklında hep manastırlar var. Ancak, bu taşlık, çok uzak ve ıssız yerde manastır inşa etmek imkânsızdır. Burada manastır olması için tek damla su da yoktur”.
Fakat, kırk sene sonra, Nektarios’un bu arzusu gerçek oldu. Orada, rahip Amfilohios Makris tarafından bağışlanan yerde Aziz Minas manastırı yapıldı. Kısa bir süre sonra ilk rahibeler oraya toplandılar. Sonra da Aziz Minas adına güzel bir kilise inşa edildi. Bunun inşasında dört kardeş yardımda bulundu. Bu dört kardeşler Mısırlıydılar. Onların içinden bir tanesi metropolit idi. Bunlar tüm masrafları karşıladılar.
Öyle görülüyor ki, daha sonraları, rahibelerin anlattıkları bazı hadiselerden anlaşılıyor ki, Nektarios, önünde Aziz Minas’ı çok kere görüyordu. Bir gece, rahibelerden bir tanesi, yemek hazır olduğuna dair, Despota haber vermeğe gitti. Ancak bunu yapamadan geri dönmüştü. Çünkü onu bir subayla konuşur bulmuştu. O zaman diğer rahibeler ona sordular: “Ona haber verdin mi?”. O da cevaben dedi: “Hayır, çünkü, başkalarıyla olduğunda rahatsız edilmesini istemediğini bize söyledi”. O vakit rahibeye dediler: “Yine git ve ona söyle, yemek hazırdır”.
Rahibe yeniden gitti. Yabancı kişi gidiyordu ve o zaman despota sordu: “Muhteremleri, bu altın elbiseli subay kimdi?”. O da cevap verdi: “Onu sen de gördün mü evlâdım?”. O vakit elini ağzına koydu, böylece de sakın hiç kimseye bu gördüğünü söylememesini söyledi. Çünkü o kişi Aziz Minas idi.
Bugün, Aziz Minas’ın rahibeleri koruyucu azizin karşılaşmalarını bilirler. Nitekim Aziz Nektarios’un, “orada kadın manastırı olacaktır” sözlerini de biliyorlar. Her an onun mevcudiyetini yanlarında hissediyorlar.
g) Kriti (Girit) İraklio kentinin aziz koruyucusu
Aziz Minas, Kriti (Girit) İraklio kentinin aziz koruyucusu da olmuştur. Çünkü ta 1600 yılından beri oranın insanları Aziz Minas adına, onu şereflendirmek için bir kilise yaptırdılar. Aziz Minas da bu sebepten, kendisine göstermiş oldukları bu saygıdan ötürü, o insanları unutmamıştır. Onun için de, Mayıs 1941 yılında, Almanlarla Kriti (Girit) savaşı esnasında, kilisesi bombalanırken Aziz Minas onlara çok yardımda bulundu. Buna ek olarak da, Aziz Minas kilisesinin yerle bir edilişini de önlemiştir. İki bomba kilisenin avlusuna düşmüştür. Bombalardan biri avlunun öbür ucuna düştü, diğeri ve de daha büyüğü ise, kilisenin yanına düştü ama toprağın içine üç metre derine saplandı. Böylece de herhangi bir zarar meydana gelmedi.
İraklio şehrinde bombalamalar daha devam ederlerken, oradaki insanlar birçok defa Aziz Minas kilisesine sığınıyorlardı. Aziz Minas’ın büyük inayeti de kendilerini koruyacak derecedeydi.
ğ) El Alameyn galibi
Aziz Minas sadece İraklio’nu helâk olmaktan kurtarmadı. 1942 yılında, yenilmez Alman orduları komutanı Romel tüm Kuzey Afrika’yı ele geçirdikten sonra, düşmanlarının son kalesi olan El Alameyn’i de alacak olursa, İskenderiye’ye doğru hareket etme hazırlığında olduğu bir anda, Aziz Minas mucizevî bir şekilde etkisini gösterdi.
Orada El Alameyn’de, Aziz Minas’ın mezarının ve manastırının olduğu bir yerde, tüm müttefik güçleri orada toplandılar. Aralarında da Yunanistan’dan kaçabilen Yunan askerleri de vardı. O zaman Yunanistan Almanların, İtalyanların ve Bulgarların işgali altındaydı. Orada Almanlara karşı son savaşı vereceklerdi. Eğer müttefikler için bu savaş kaybedilecek olursa, Yunanlılar tatlı vatanlarının hür olma umudunu kaybedeceklerdi. İnsanlar da, faşizmin ve nazizmin bu karanlık güçlerine esir olacaktı. Fakat Aziz Minas, Yunanistan ve tüm insanlık aleyhine meydana gelecek olan bu korkunç felâkete izin vermedi.
Gece yarısıydı ve savaşın başlayacağı o belirlenmiş saat artık yaklaşmıştı. Fakat, bu arada beklenmeyen harika bir şey meydana geldi. Birçok imanlı asker, Aziz Minas’ın kilisesinin yıkıntıları arasından girdiğini gördüler. Aziz Minas kilisesindeki duvar resminde de gösterildiği gibi, bir sürü develeri alıp onları Alman ordularının içine götürdü.
O zaman Almanları tasvir edilemez bir panik sardı. Yanlarında ne varsa her şeyi bırakıp kaçtılar. Çadırları, savaş malzemelerini ve hayvanlarını bırakıp gittiler. Böylece de Kuzey Afrika kurtarılmış oldu. Müttefik güçler ise cesaretlendiler ve İtalya ile Almanya’ya karşı hücuma geçme cesaretini elde ettiler. Sonuçları bilinen galibiyetle Almanya ve İtalya da yenilmiş oldu.
Aziz Minas ile meydana gelen bu çok önemli ilâhî müdahaleyi sadece Yunanlılar değil, aynı inanca sahip olmayan müttefikler de takdir ettiler. Onun için de İskenderiye Patrikhanesine, Aziz Minas’ın manastırının yeniden yapıldığı yer bağışlandı. Orada bir hatıra sütün inşa edildi. O sütün üzerine de El Alameyn savaşında şehit düşen askerlerin isimleri altın harflerle yazıldı.