Το χρονικό της Μονεμβασιάς (10ος

Το χρονικό της Μονεμβασιάς (10ος)

"Και μόνο τα ανατολικά της Πελοποννήσου από Κόρινθο μέχρι το ακρωτήριο Μαλέας δεν είχε πατηθεί από το Σλαυικό έθνος επειδή είναι άγονο και απότομο. Σ' αυτό το μέρος ο Βασιλεύς των Ρωμαίων έστελνε στρατηγό. Ένας από αυτούς τους στρατηγούς, καταγόμενος από τη  «Μικρά Αρμενία», από την οικογένεια των «Σκληρών», άνοιξε πόλεμο με το  έθνος των Σλαύων"

Το 1749 ο Ιταλός παλαιογράφος Giouseppe Pasini βρήκε στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Τορίνο έναν ελληνικό κώδικα γραμμένο τον 16ο αι. Στον κώδικα μεταξύ άλλων, υπάρχει ένα κείμενο με την επιγραφή «ΠΕΡΙ ΚΤΙΣΕΩΣ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ» που αναφέρεται στα γεγονότα 6ου – 8ου  αι. τους Αβάρους και τους Σλάυους στην Πελοπόννησο. 
Το 1884 ο καθηγητής Σπυρίδων Λάμπρος βρήκε σε μονές του Αγίου Όρους δύο χειρόγραφα με παρόμοιο περιεχόμενο. Το πρώτο, από τη Μονή Ιβήρων («Ιβηριτικός κώδικας 329») και το δεύτερο από τον Κουτλουμουσιανό Κώδικα 220 περιγράφουν την νίκη του Σκληρού.
Πρέπει να σημειωθεί ότι στο «Collegio Greco»  της Ρώμης ο κώδικας με την Εκκλησιαστική Ιστορία της Λακεδαίμονος1, αντιγράφει αυτολεξεί την παράγραφο 42 του Ιβηριτικού Κώδικα, ο οποίος θεωρείται του 10ου.

Το κείμενο αναφέρει

- Άβαροι και Σλαύοι μπήκαν στην Αττική και στην Πελοπόννησο (Ιβήρων 24)
 - Πολλοί Έλληνες έφυγαν για Αίγινα, νησιά του Αιγαίου ή για Ιταλία. (Ιβήρων 27, 28 και 29)
- Άλλοι κατέφυγαν σε δύσβατους τόπους. (Ιβήρων 30 και 31)
- Ο στρατηγός Σκληρός έδιωξε τους Αβάρους - επανέφερε τους αρχικούς κατοίκους (Ιβήρων 34)
- Όταν εκδιώχθηκαν οι Άβαροι και οι Σλαύοι, ο Αυτοκράτωρ Νικηφόρος Α΄ έδωσε κίνητρα να γυρίσουν οι ελληνικές οικογένειες που είχαν φύγει στην Ιταλία. Τους απέδωσε την περιουσία που είχαν εγκαταλείψει. Όμως σε πρώην σλαυικούς καταυλισμούς και οικισμούς που δεν διεκδικούσε κανείς, εγκατέστησε «Καφήρους, Θρακησίους και Αρμενίους» για να μη μείνουν χέρσες και ακαλλιέργητες οι γαίες (Ιβήρων 35).

25 "και εκβαλόντες τα ευγενή και ελληνικά έθνη και καταφθείραντες κατώκησαν αυτοί εν αυτῆ"

34 "Εἶς δέ τῶν ὑπό τοιούτον στρατηγών ορμώμενος μεν από της μικράς Αρμενίας, φατριάς δε των επονομαζομένων Σκληρών συμβαλών το σθλαβινώ έθνει πολεμικώς ειλέ τε και ηφάνισε εις τέλος και τοις αρχήθεν οικήτορσι αποκαταστήναι τα οικεία παρέσχεν".

Το κείμενο του Χρονικού
http://users.sch.gr/geioanni/sel-politismos/sel_LOGOTEXNIA_ISTORIA_1/1/9.htm

Κάτωθεν, ο λόγιος της Πολής Κ. Μανασσής περιγράφει τα γεγονότα επί Νικηφόρου Α'. Εικονόγράφηση από το κείμενο, μεταφρασμένο στη παλαιοσλαυική, αManasses Chronicle - Vatican manuscript.