Έβδομη Μακαριότητα
Μακάριοι οι ειρηνοποιοί, γιατί αυτοί θα ονομαστούν γιοι
του Θεού.
Όσοι θέλουν να λάβουν την αιώνια ευδαιμονία πρέπει να
είναι ειρηνοποιοί, δηλαδή πρώτα να αποκαταστήσουν τη διαλυμένη ειρήνη, να
προσπαθήσουν να σταματήσουν τις διαφωνίες που έχουν συμβεί. Αλλά μόνο αυτός που
έχει αποκτήσει μια ειρηνική παράδοση στην καρδιά του μπορεί να είναι
ειρηνοποιός. Μόνο αυτός που ο ίδιος έρχεται σε μια ειρηνική παράδοση μπορεί να
ρίξει ειρήνη στους άλλους. Και επομένως, εμείς οι Χριστιανοί πρέπει να
προσπαθήσουμε με όλες μας τις δυνάμεις να διατηρήσουμε την πνευματική ειρήνη.
Τι διαταράσσει την γαλήνη της καρδιάς; Ο κόσμος της καρδιάς ταράζεται από τα
πάθη! Και πρώτα από όλα, όπως ο θυμός και η οργή. Μιλήσαμε ήδη γι' αυτά όταν
μετανοήσαμε για την έλλειψη πραότητας και ταπεινοφροσύνης μας.
Ωστόσο, επαναλαμβάνουμε: για να διατηρήσουμε την ψυχική
μας ηρεμία, είμαστε υποχρεωμένοι να βάλουμε τον εαυτό μας σε τέτοια κατάσταση
ώστε το πνεύμα μας να μην διαταράσσεται από τίποτα. Κάποιος πρέπει να είναι σαν
νεκρός ή εντελώς κουφός και τυφλός μπροστά σε όλες τις θλίψεις, τις
συκοφαντίες, τις μομφές και τις στερήσεις που αναπόφευκτα συμβαίνουν σε όποιον
θέλει να ακολουθήσει τα σωτήρια μονοπάτια του Χριστού.
Αν είναι αδύνατο να μην αγανακτείς, τότε τουλάχιστον
χρειάζεται να κρατάς τη γλώσσα σου, σύμφωνα με το ρήμα του ψαλμωδού: «...
μπερδεμένος και αμίλητος» (Ψαλμ. 76:5). Για να διατηρήσει κανείς την πνευματική
ειρήνη, πρέπει να διώξει την απελπισία και να προσπαθήσει να έχει ένα χαρούμενο
πνεύμα, σύμφωνα με τα λόγια του σοφού γιου του Σιράχ: «...γιατί σκοτώνεις
πολλές θλίψεις, και δεν υπάρχει κανένα όφελος σε αυτό» ( Κύριε 30, 25).
Για να διατηρήσουμε την ψυχική μας ηρεμία, πρέπει να
αποφεύγουμε να κρίνουμε τους άλλους με κάθε δυνατό τρόπο. Η ψυχική ηρεμία
διατηρείται μέσω της συγκατάβασης και της σιωπής.
Ίσως κάποιοι από εσάς που έχουν καυτή ιδιοσυγκρασία, όπως
ο Απόστολος Πέτρος, που αμέσως, από τη ζέστη της καρδιάς του, έβγαλε ένα
μαχαίρι και έκοψε το αυτί ενός δούλου, να φανεί ότι μια τέτοια απαλλαγή μοιάζει
με αδιαφορία! Οχι! Η αδιαφορία είναι ψυχρότητα καρδιάς και μυαλού, είναι
εκδήλωση ακραίου εγωισμού, είναι αμαρτία ενάντια στην εντολή να αγαπάς τον
πλησίον. Και η αληθινή, ευγενική γαλήνη και η σιωπή της καρδιάς είναι ο καρπός
της φλογερής και καθαρής αγάπης, η κορωνίδα όλων των κατορθωμάτων και της πάλης
με τα πάθη! Όσοι έχουν αποκτήσει αληθινή ψυχική ηρεμία συγχωρούν τις προσβολές
όχι από αδιαφορία, αλλά για χάρη του Χριστού. Δεν αγανακτούν, υπομένουν τις
συκοφαντίες και τις συκοφαντίες, γιατί έχουν αποκτήσει αληθινή ταπείνωση. Γιατί
δεν υπάρχει άλλη είσοδος στην ειρηνική διάθεση της καρδιάς. «Αδερφέ μου, αν
αγαπάς την ειρήνη της καρδιάς, προσπάθησε να μπεις σε αυτήν από την πόρτα της
ταπεινοφροσύνης. Δεν υπάρχει άλλη είσοδος σ' αυτήν εκτός από την ταπείνωση»
(Αιδεσιώτατος Νικόδημος ο Άγιος Όρος).
Ο ίδιος γέροντας Νικόδημος ο Άγιος Όρος περιγράφει ένα
ολόκληρο σύστημα αρετών για την απόκτηση εσωτερικής γαλήνης: ταπεινοφροσύνη,
ευσυνειδησία, αποχή από πάθη, υπομονή, αγάπη κ.λπ. Και εμείς, που στεκόμαστε
σήμερα εδώ εξομολογούμενοι και φέρνοντας μετάνοια, τι να πούμε στους Αρχοντας;
Έχουμε αγωνιστεί με αυτές τις αρετές να δυναμώσουμε και να προστατέψουμε τις
καρδιές μας από άτακτη σύγχυση! Οχι!
Δεν το σκεφτήκαμε καν. Και ζούμε όπως ζούμε κατ' εντολή
της αχαλίνωτης φύσης, σύμφωνα με τις προσταγές της κακής δύναμης, και επίσης
δικαιολογούμαστε ότι έχουμε τέτοιο χαρακτήρα, τέτοια ιδιοσυγκρασία που δεν
μπορούμε να κάνουμε αλλιώς, έτσι ακριβώς είμαστε. Δεν σκεφτήκαμε ούτε λεπτό για
την αξιοθρήνητη μοίρα μας, δεν σταματήσαμε την προσοχή μας στα λόγια του
Αποστόλου: χωρίς ειρήνη κανείς δεν θα δει τον Κύριο (πρβλ. Εβρ. 12,14). Για
εμάς, που ζούμε χαοτικές ζωές, αυτά είναι τρομερά λόγια! Οι Άγιοι Πατέρες, που
έστρεψαν τη ζωή τους προς τη σωτηρία και, από μεγάλη αγάπη για τον πλησίον
τους, επιθυμώντας έναν δρόμο σωτηρίας για αυτούς, πρόσταξαν η διατήρηση της
γαλήνης της καρδιάς να είναι αδιάκοπο κατόρθωμα σε όλη τη ζωή. Κύριε, είμαστε
τόσο αδιάφοροι, τόσο απρόσεκτοι στο θέμα της σωτηρίας της ψυχής μας! Συγχώρεσέ
μας, Κύριε! Βοηθήστε μας να ξεκινήσουμε μια πνευματική ζωή!
Πόσο τρομακτικά ακούγονται αυτά τα λόγια αν η ζωή
πλησιάζει ήδη στο τέλος, και τόσος πολύτιμος χρόνος έχει ξοδευτεί απρόσεκτα!
Συγχώρεσέ μας τους αμαρτωλούς, Κύριε! Την ενδέκατη ώρα,
αυτοί που ήρθαν σε Σένα, που δεν απέκτησαν τους καλούς καρπούς των χρόνων που
έζησαν, αλλά που μόνο μετάνοια μπορούν να φέρουν.
Ενώ ειρηνεύουμε τον εαυτό μας, πρέπει να είμαστε
ειρηνοποιοί απέναντι στους γείτονές μας. Διαφωνία μέσα σε ένα άτομο, διχόνοια
και αποξένωση μεταξύ τους, εχθρότητα, καχυποψία - όλα αυτά είναι τα αποτελέσματα
της παραβίασης της γεμάτη χάρη ειρηνική σύνδεση με τον Θεό από την πτώση των
προγόνων Αδάμ και Εύας. Χωρίς να αποκατασταθεί αυτή η σύνδεση, χωρίς συμφιλίωση
με τον Θεό, η σωτηρία έγινε αδύνατη. Ο Απόστολος Παύλος μιλάει γι' αυτό ως
εξής: «Επειδή ευχαρίστησε τον Πατέρα... να συμφιλιώσει τα πάντα με τον εαυτό
του, κάνοντας ειρήνη μέσω αυτού μέσω του αίματος του σταυρού του, και τα
πράγματα στη γη και τα πράγματα. στον ουρανό» (Κολ. 1:19-20).
Αν στραφούμε στην εποχή μας, χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα από
την αποξένωση των ανθρώπων, την απώλεια της εγκάρδιας σύνδεσης, την αμοιβαία
εμπιστοσύνη και την ειλικρινή, καλοπροαίρετη έλξη του ενός προς τον άλλο. Ακόμη
και στα μέλη της ίδιας οικογένειας υπάρχει αισθητή η επιθυμία να απομονωθούν,
να απομονωθούν με χωρίσματα, για να έχουν τη δική τους, ιδιαίτερη γωνιά. Αυτό
συμβαίνει γιατί κάθε μέλος της οικογένειας δεν έχει δημιουργήσει αρμονία μέσα
του, ώστε με βάση αυτή την εσωτερική γαλήνη να μπορεί να αναζητήσει και να
δημιουργήσει ειρήνη με τα αγαπημένα του πρόσωπα και με όλους τους άλλους
ανθρώπους. Μόνο όταν αποκατασταθεί η εσωτερική ειρήνη στην ανθρώπινη καρδιά
στον Ιησού Χριστό, αποκαθίσταται η σύνδεση μεταξύ αυτής της καρδιάς και των
γειτόνων της. Αυτή η σύνδεση εκφράζεται στην ενότητα λέξης, πνεύματος και σκέψης.
«Σας παρακαλώ, αδελφοί, στο όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, να λέτε όλοι το
ίδιο πράγμα και να μην υπάρχουν διαιρέσεις μεταξύ σας, αλλά να είστε ενωμένοι
στο ίδιο πνεύμα και στις ίδιες σκέψεις» ( 1 Κορ. 1:10).
Πώς παραβιάζουμε την αρμονία και την ειρήνη; Είμαστε
πεισματάρηδες και ιδιότροποι, επίμονοι ως τα άκρα στις απόψεις και τις
επιθυμίες μας, ασυμβίβαστοι στις διαφωνίες, ακόμα κι αν καταλαβαίνουμε ότι
κάνουμε λάθος, αρκεί ο λόγος μας να είναι τελευταίος. Είμαστε ματαιόδοξοι και
αγαπητοί, θεωρούμε τους εαυτούς μας πιο έξυπνους, καλύτερους από τους άλλους,
δεν έχουμε σκοπό να υποχωρήσουμε σε τίποτα, δεν έχουμε σημάδια σεμνότητας,
ζηλεύουμε τα πάντα: πλούτο, ευτυχία, υγεία, ικανότητες και επιτυχία στο ζωές
άλλων. Ως εκ τούτου, προσπαθούμε με κάθε δυνατό τρόπο να μειώνουμε τα
πλεονεκτήματα των άλλων ή ακόμα και να δυσφημούμε ή να συκοφαντούμε τον πλησίον
μας. Τι είδους γαλήνη είναι αυτή;
Κύριε, συγχώρεσέ μας τους αμαρτωλούς!
Ο επόμενος λόγος για την παραβίαση της αρμονίας και της
ειρήνης είναι η επιθυμία να κυβερνάς και να διδάσκεις τους άλλους. Ποιος από
εμάς στον κύκλο μας δεν είναι άρρωστος με αυτή την αμαρτωλή επιθυμία; Και σε τι
διχόνοια, εκνευρισμό, ακόμα και μίσος, οδηγούν αυτές οι επιθυμίες στις σχέσεις
μας!
Τώρα κανείς δεν θέλει να υπακούσει σε κανέναν, να
υποχωρήσει ή να υπακούσει σε κανέναν... Αυτό ισχύει και για τα παιδιά σε σχέση
με τους γονείς τους, και για τους υφισταμένους σε σχέση με τους ανωτέρους τους.
Παντού δείχνουμε το πείσμα και τη σκόπιμη περηφάνια μας.
Ένας άλλος εχθρός της ειρήνης είναι το συμφέρον, δηλαδή η
προτίμηση των δικών του οφελών από τα οφέλη των άλλων. Ποιος από εμάς μπορεί να
πει ότι για να διατηρήσει την ειρήνη, στο όνομα της αδελφικής αγάπης, ξέρει πώς
να θυσιάζει τις δικές του ανέσεις και οφέλη; Ναι, είμαστε έτοιμοι, όπως λέει ο
λαός, να ξεριζώσουμε τον λαιμό οποιουδήποτε επιχειρήσει να μας καταπιέσει με
κάποιο τρόπο.
Εάν η ειρήνη διαταραχθεί με κάποιο τρόπο, τότε η αδελφική
αγάπη απαιτεί να σβήσει γρήγορα η σπίθα της διχόνοιας που έχει φουντώσει. Αν εμείς
οι ίδιοι αφορμή για να προσβάλουμε κάποιον, τότε μάλλον θα πρέπει να εξηγήσουμε
ήρεμα την πρόθεση και τη δράση μας, την οποία κατάλαβε με την αντίθετη έννοια.
Εάν κάποιος υπέστη πράγματι προσβολή ή βλάβη από εμάς, τότε είμαστε
υποχρεωμένοι να ζητήσουμε ταπεινά συγχώρεση και να αποζημιώσουμε για το κακό.
Και αν εμείς οι ίδιοι προσβληθούμε ή προσβληθούμε από τους άλλους, τότε πρέπει
να είμαστε πρόθυμοι να συμφιλιωθούμε: όταν εκείνοι που μας προσβάλλουν ζητούν
συγχώρεση, πρέπει αμέσως να συγχωρήσουμε, και μερικές φορές για αμοιβαίο όφελος
είναι χρήσιμο για τον προσβεβλημένο να αναζητήσει ο ίδιος τη συμφιλίωση , όταν
ο παραβάτης, λόγω της σκληρότητας του χαρακτήρα του, δεν ενδιαφέρεται γι' αυτό.
Ενεργούμε έτσι στις σχέσεις μας με τους γείτονές μας; Οχι!
Προσβάλλουμε συνεχώς κάποιον, βουρκώνουμε συνεχώς σε
κάποιον, θυμώνουμε, μαλώνουμε χωρίς συμφιλίωση. Κοιτάξτε τον εαυτό σας -
μαλώνετε συνεχώς, τσακώνεστε, δυσπιστείτε ο ένας τον άλλον! Δεν είναι το
πορτρέτο σου που περιέγραψε ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης: «Συναντιούνται ζοφερά
και πάντα περιφρονούν ο ένας τον άλλον: τα χείλη τους σιωπούν, τα μάτια τους
αποτρέπονται και το άκουσμα του ενός κλείνεται στα λόγια του άλλου. Ό,τι είναι
ευχάριστο για τον έναν είναι μισητό για τον άλλον και, αντίθετα, αυτό που είναι
μίσος για τον έναν αρέσει στον άλλον».
Είναι ντροπιαστικό, ντρέπεσαι να κοιτάς τον εαυτό σου από
έξω. Εμείς οι ίδιοι δεν παρατηρούμε καν ότι, βρισκόμαστε συνεχώς σε διαφωνίες
και καυγάδες, διχόνοια και εχθρότητα με τους γείτονές μας, γινόμαστε όλο και πιο
ψυχροί, αναίσθητοι, σκληροί, άγριοι, θηριώδεις και όχι άνθρωποι και όχι
χριστιανοί. Αυτό ισχύει για εμάς την τρομερή προειδοποίηση του Αποστόλου: «Εάν
δαγκώνετε και καταβροχθίζετε ο ένας τον άλλον, να προσέχετε μήπως καταναλωθείτε
ο ένας από τον άλλον» (Γαλ. 5:17). Κοίτα! Κάποτε θα μας αποκαλυφθούν οι καρποί
της επίγειας εχθρότητάς μας και θα φρικάρουμε! Ο Θεός θέλει ειρηνοποιούς, αλλά
μαλώνουμε! Ο Θεός θέλει τους δημιουργούς του κόσμου, και τον καταστρέφουμε
ακόμα και όπου υπάρχει, με τη φλυαρία μας και το κακόβουλο κουτσομπολιό και
κουτσομπολιό με διαστρέβλωση της αλήθειας.
«Ο Κύριος καταστρέφει και καταστρέφει εντελώς κάθε τι
αφύσικο και ξένο προς το καλό. Διοικεί παρόμοιες δραστηριότητες σε όλους όσους
αποκαλούν τον εαυτό τους Χριστιανό. Ο καθένας μας πρέπει να σβήσει το μίσος, να
σταματήσει την έχθρα, να εκδικηθεί, να καταστρέψει τις διαμάχες, να διώξει την
υποκρισία, να σβήσει τη μνήμη της κακίας στην καρδιά και αντίθετα να εισαγάγει
όλα τα αντίθετα: αγάπη, χαρά, ειρήνη, καλοσύνη, γενναιοδωρία, με μια λέξη, το
σύνολο. συλλογή από καλά πράγματα...
Ο Κύριος αποκαλεί τον ειρηνοποιό υιό του Θεού γιατί αυτός
που φέρνει τέτοια ειρήνη στην ανθρώπινη κοινωνία γίνεται μιμητής του Αληθινού
Θεού» (Αγ. Γρηγόριος Νύσσης).
Αν η πικρία και η απκοσμιότητα εκδηλώνονται μεταξύ των
πιστών στον Χριστό, εάν οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν ο ένας τον άλλον με πικρία
και εχθρότητα για κάποιο λόγο ή λόγω της στενότητας των απόψεών τους, τότε τι
ντροπή βάζουμε το όνομα του Χριστού! Πόσο συχνά γίνονται τέτοιες συζητήσεις
μεταξύ μη πιστών, λένε, τι νόημα έχει να πιστεύουν στον Θεό, να τηρούν
νηστείες, να μην φεύγουν από την εκκλησία, αλλά κοίτα πώς ζουν: μαλώνουν, και
καταδικάζουν, και συκοφαντούν, και είναι εχθρότητα μεταξύ τους, και εμείς Δεν
τους θεωρούν καθόλου ανθρώπους!
Κύριε, συγχώρεσέ μας τους αμαρτωλούς! Δαμάστε τη ζωή μας,
Κύριε, μετριάστε τη σκληρότητά μας, δώστε μας αγάπη που νικά ό,τι ξεσηκώνεται
εναντίον μας. Αφήστε την υπακοή σε αυτή τη λέξη - αναζητήστε την ειρήνη και
προσπαθήστε για αυτήν - να θριαμβεύσει πάνω σε όλες τις διαμάχες που
δηλητηριάζουν τη ζωή και την καρδιά.
Να έχετε ειρήνη «και ο Θεός της αγάπης και της ειρήνης θα
είναι μαζί σας» (2 Κορ. 13:11).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου