Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Κυριακή 20 Φεβρουαρίου 2011

Ηγούμενος Αλέξιος- Μονή Νοβοσπάσκι




Αδρή φυσιογνωμία της σύγχρονης ρωσικής Εκκλησίας ό π. Αλέξιος, ηγούμενος της ιστορικής Μονής Νοβοσπάσκι, με καλοσύνη και προθυμία απαντά στις ερωτήσεις μας.

- Μανώλης Μελινός: Άγιε Καθηγούμενε, το μοναστήρι σας έχει ιστορία και παράδοση. Παρακαλώ, ενημερώστε μας σχετικά.

- Ηγούμενος Αλέξιος: Ας αρχίσουμε από το καθολικό. Εγκαινιάσθηκε το 1474. Σ' αυτό το σημείο, παλαιότερα υπήρχε μοναστήρι προς τιμήν της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Εδώ -από τον ΙΕ' αιώνα- έχουμε τούς τάφους των Ρομανώφ, της δυναστείας των τσάρων. Εδώ επίσης βρίσκεται και ό τάφος του γνωστού επιστήμονος επισκόπου Πορφυρίου Ούσπένσκι, ό όποιος έκανε διάφορες σημαντικές μελέτες στο Αγιον Ορος και στο Σινά. Το 1920 έκλεισαν το μοναστήρι μας, κυρίως επειδή εδώ υπάρχουν οι τάφοι των Ρομανώφ κι έφτιαξαν το πρώτο στρατόπεδο συγκεντρώσεως της Μόσχας. Εδώ γίνονταν μαζικές εκτελέσεις. Τούς τάφους των μοναχών, αλλά και τούς άλλους τούς βεβήλωσαν ποικιλοτρόπως και τούς λεηλάτησαν. Από το μένος τους, ξέθαβαν τα οστά και τα έκαιγαν! Δεν άφησαν τίποτα όρθιο. Τώρα κάνουμε ανασκαφές. Κατεβήκαμε μέχρι εβδομήντα μέτρα και δεν βρήκαμε τίποτα... Έχουν τα πάντα καταστραφεί από' αυτούς. Οι ναοί καταταλαιπωρήθηκαν από τη μανία τους.


Το μοναστήρι μας άρχισε να λειτουργεί κανονικά το 1992. Ατύπως λειτουργήσαμε το 1991. Σιγά-σιγά το αναστηλώνουμε. Έχουμε ιερά λείψανα σε δύο λάρνακες· επίσης την υπέροχη εικόνα του Σωτηρος. Λειτουργούμε κατηχητικό σχολείο, εργαστήριο αγιογραφίας. Έχουμε πολύ καλή χορωδία. Το τέμπλο είναι του ΙΖ' αιώνος. Σώθηκαν ευτυχώς, θαυμάσιες εικόνες πού αγιογραφήθηκαν στα αγιογραφία των τσάρων.

Έχουμε μεγάλη παράδοση άγιων στάρετς, στη Μονή μας. Ξέρετε, έχω προσέξει ότι το κάθε μοναστήρι έχει τη δική του χαρακτηριστική ευωδία, πού προέρχεται από τους άγιους πού έζησαν σ' αυτό. Το δικό μας καυχάται για τον άγιο στάρετς Θεόδωρο, πού ασκήθηκε εδώ, τον ΙΗ' με ΙΘ' αιώνα. Όλη ή Μόσχα ερχόταν και τον συμβουλευόταν Άνθρωπος μεγάλης αρετής. Δυστυχώς, το 1950 εξαφάνισαν τα ιερά λείψανά του... Στον αιώνα μας -με όλη τη γνωστή κατάσταση- δεν υπήρχαν εδώ περισσότερα από είκοσι άτομα.


Το ότι το μοναστήρι μας είναι αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, έχει την ιδιαίτερη σημασία του. Ή τάση όσων έρχονται εδώ, είναι να μεταμορφωθεί ή ψυχή τους προς το καλλίτερο. Οι στάρετς μας τούς βοηθούν. Εμείς δεν έχουμε υλικά αγαθά, σε αντίθεση με τη Δύση. Ή άνεση, πολλές φορές, σκοτώνει τον άνθρωπο. Εμείς εδώ, γνωρίζουμε καλά ότι ή σωτηρία της Ρωσίας είναι συνυφασμένη με την επιστροφή της στην αγκάλη του Θεού. Ή τροπή των πραγμάτων, το 1917, ήταν αποτέλεσμα θρησκευτικού μαρασμού...


Το 1992 κοιμήθηκε ένας από τούς σύγχρονους άγιους, ό Μητροπολίτης Σεραφείμ· Επίσης ό μεγαλόσχημος Ανδρόνικος... Θαυματουργοί, άγιοι του Θεού πού ζούσαν ανάμεσα μας. Με πολλή διάκριση καθοδηγούσαν τούς ανθρώπους, στα τραγικά χρόνια πού περάσαμε, με το έντονα άντιπνευματικό κλίμα. Τα πνευματικά τέκνα αυτών και άλλων στάρετς, είναι ή βάση της αναπτύξεως της Εκκλησίας μας.

Ή πίστη είναι μεγάλη δωρεά τού Θεού στον άνθρωπο. Εμείς εδώ, έχουμε μεγάλη ευθύνη. Ό άγιος Σεραφείμ τού Σάρωφ έλεγε: «Αν είσαι σωστός χριστιανός, χιλιάδες άνθρωποι γύρω σου -βλέποντάς σε- θα σωθούν»! Ό Θεός μας έκανε την τιμή και μας εξέλεξε για να σώσουμε άλλους με το παράδειγμά μας. Πρέπει να έχουμε μέσα μας φως Χριστού. Ή θλίψη για τις αμαρτίες μας, βοηθά την καρδιά μας ν' ανοίξει. Ακολουθώντας τον Κύριο και Θεό μας, πρέπει να υπομένουμε και να επιμένουμε για τη σωτηρία μας. Εμείς εδώ, βοηθούμαστε πολύ σ' αυτό από τούς σύγχρονους άγιους -γνήσιους ανθρώπους του Θεού»- πού κυκλοφορούν ανάμεσα μας· Τον αρχιμανδρίτη Ιωάννη, τον π. Ναούμ, τον π. Κύριλλο, τη Γερόντισσα Αγάπη. Τούς γνωρίζει και τούς ευλαβείται ολόκληρη ή πνευματική Ρωσία. Οι νεομάρτυρες -των εβδομήντα αυτών χρόνων- και οι εν ζωή στάρετς, μας δείχνουν σταθερά το δρόμο τού Θεού. Οι ναοί και τα μοναστήρια γεμίζουν. Οι άνθρωποι αφυπνίζονται κι επιστρέφουν στον Θεό. Ώς πνευματικός, βλέπω συγκλονιστικές αλλαγές στην ψυχή των ανθρώπων. Θαύματα, ιάσεις, χίλιες δύο περιπτώσεις. Το Πάσχα στο μοναστήρι μας έγιναν πέντε θαύματα. Μια ασθενής θεραπεύθηκε μόλις μπήκε στο ναό κι έκανε το σημείο του σταυρού! Τα ευλογημένα αποτελέσματα τής πίστεως... Άλλοι θεραπεύονται από το πάθος τού αλκοόλ. Ένας τυφλός στρατιώτης από το Αφγανιστάν, είδε και πάλι το φώς. Μια Γεωργιανή, είχε πάθει σοκ από τον πόλεμο στην Τιφλίδα. Έγινε καλά και ψυχικά και σωματικά. Όλη' αυτά, αποτελέσματα τής πίστεως και τής προσευχής. Πολλοί ρωτούν: Τί προηγείται, ή χάρη του Θεού ή ή θέληση του ανθρώπους γι' αυτήν; Οι άγιοι πατέρες απαντούν: Αυτά συμβαδίζουν. Θαύματα θα γίνονται πάντα. Ή πνευματική αναγέννηση της Ρωσίας, είναι το μεγαλύτερο θαύμα που θα μπορούσε να γίνει στον τόπο αυτό. Άνθρωποι πού ήσαν στ' ανώτατα κλιμάκια της σοβιετικής ιεραρχίας, έρχονται συντετριμμένοι στην εξομολόγηση και με λυγμούς ζητούν συγχώρηση για πολλά και διάφορα. Ζητούν το έλεος του Θεού.


Έξω από το μοναστήρι έχουμε το εκκλησάκι των αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων. Κάθε μέρα γίνονται βαπτίσεις μεγάλων. Πρώτα, έρχονται και ξανάρχονται στη Μονή και συζητούν. Παίρνουν απαντήσεις σε διάφορες απορίες τους και στη συνέχεια αποφασίζουν να βαπτισθούν. Επίσης, συχνά έρχονται γυναίκες -σύζυγοι και μητέρες- και αναφέρονται στα διάφορα προβλήματα πού αντιμετωπίζουν μέσα στην οικογένεια. Τούς συνιστούμε να υπομένουν με αγάπη και να εξομολογούνται τακτικά. Να φροντίζουν να βελτιώνουν τον εαυτό τους, μια και εκείνες είναι ή βάση τής οικογένειας. Αν ή μητέρα πηγαίνει καλά, σιγά-σιγά όλοι οι άλλοι ακολουθούν! Χρειάζεται υπομονή, επιμονή και προσευχή. Ό Θεός ευλογεί. Έχω δει πολλά τέτοια ζωντανά θαύματα. Ν' ακολουθούν τη μητέρα στην εξομολόγηση τα μέλη τής οικογένειας, αλλά και συγγενείς και φίλοι!


- Μ. Μ.: Πώς και πότε, άγιε Καθηγούμενε, πλησιάσατε τον Χριστό;

- Ήγ. Αλλά.: Όταν ήμουν 22-23 ετών, άρχισα να ψάχνω απαντήσεις σε καυτά ερωτήματα μου. Ασχολήθηκα με τη φιλοσοφία. Δεν με γέμιζε όμως απόλυτα. Πάντα ήξερα ότι «κάτι άλλο» υπάρχει. Ακολούθησα πολλούς δρόμους, άλλαξα πολλά επαγγέλματα. Θυμάμαι -πιο μικρός, στα 14- ρώτησα τούς γονείς μου γιατί πεθαίνουμε. Εκείνοι μού είπαν ότι ό άνθρωπος δεν πεθαίνει, αλλά γίνεται ένα σκουληκάκι. Εν συνεχεία το σκουληκάκι γίνεται πεταλούδα, κι αυτή μεταμορφώνεται σε άλλα όντα. Έτσι ό άνθρωπος, μού έλεγαν, πάντα υπάρχει στη ζωή. Τότε, αυτό μου ήταν αρκετό. Όταν μεγάλωσα, κατάλαβα την αντιχριστιανική αυτή τοποθέτηση, διαβάζοντας έργα Πατέρων. Έτσι οδηγήθηκα στον Θεό. Ή ευλογημένη «στενή πύλη» οδηγεί στον Θεό. Αντίθετα, ή υλική ευημερία, ή χλιδή, ολ' αυτά δεν δίνουν νόημα και παρηγοριά. Μόνον ό Θεός δίνει διεξόδους και νόημα. Για κάθε ψυχή διεξάγεται μεγάλη πάλη.


Έρχονται διάφοροι και με κεραυνοβολούν -δίχως περιστροφές- με το ερώτημα: «Πάτερ, υπάρχει Θεός»; Τούς απαντώ σταθερά: «Ασφαλώς, υπάρχει»! Αμέσως ικανοποιούνται δίχως δεύτερη κουβέντα και φεύγουν, λέγοντας: «Αυτό μόνο ήθελα να ξέρω. Δεν χρειάζομαι τίποτα' άλλο!».

Όταν ήμουν στο μοναστήρι του οσίου Σέργιου, στο πρώην Ζαγκόρσκ, με πλησίασε ένας 20χρονος και μου είπε: «Πάτερ, πρώτη φορά στη ζωή μου ήρθα εδώ κι άναψα κεράκι. Είμαι άπιστος, αλλά σήμερα κλαίω όλη μέρα! Για πες μου, πάτερ, τί σημαίνει αυτό;». Τί να του πω; Ή χάρις του Θεού τον είχε σκεπάσει...

- Μ. Μ.: Είχατε ιδιαίτερη επαφή με σύγχρονους άγιους της ρωσικής 'Ορθοδοξίας;

- Ήγ. Αλλά.: Δόξα τω Θεώ, ναι! Αναφέρω τον Μητροπολίτη Ζηνόβιο, τον μεγαλόσχημο ιερομόναχο Βιτάλιο... Άνθρωποι άγιας ζωής. Το 1979 έπισκέφθηκα τον πρώτο. Φίλησα το χέρι του και κάθισα κοντά του. Εκείνος μου περιέγραψε με λεπτομέρειες, κάθε φάση τής μελλοντικής μου ζωής! Μου είπε ότι αμέσως θα γίνω αρχιμανδρίτης. Εγώ ξαφνιάστηκα. Τότε δεν ήμουν καν μοναχός, ούτε και το σκεφτόμουν!.. Είχε από το Θεό και το προορατικό και το διορατικό χάρισμα. Εκεί πού καθόμασταν και μου μιλούσε για τη μελλοντική μου ζωή, αλλά και γενικότερα για τον εαυτό μου, ήλθε μία γυναίκα, λογίστρια. Εγώ σηκώθηκα να φύγω. Ό Ζηνόβιος με κράτησε, λέγοντάς μου: «Κάθισε, θα χρειαστείς». Απόρησα! Ή κυρία είπε στον στάρετς ότι είχε μεγάλο πρόβλημα στη δουλειά της, γιατί δεν διέθετε μηχάνημα να μετράει τούς αριθμούς κι αυτό την έκανε να καθυστερεί έναντι άλλων. Ούτε, πάλι, είχε την ευχέρεια να το αγοράσει. Τον παρακάλεσε να τη βοηθήσει όπως μπορούσε. Εκείνος με κοίταξε και είπε: «Παιδί μου, ή μητέρα σου δεν ήταν κάποτε ταμίας»; Εγώ τα 'χασα, διότι δεν του είχα μιλήσει για τη μητέρα μου και για το επάγγελμα της! Δίχως να περιμένει απάντηση μου, συνέχισε: «Πρέπει να έχετε στο σπίτι σας το μηχάνημα πού μετράει τούς αριθμούς. Όταν πάς με το καλό, άνοιξε τη ντουλάπα πού βρίσκεται μόλις μπαίνεις! Κοίταξε στο τρίτο ράφι, μήπως βρεις κάτι και βοηθήσουμε την κυρία...». Είχα μείνει άφωνος. Μόλις γύρισα στο σπίτι, τρέχοντας πήγα στη ντουλάπα κι άνοιξα το τρίτο συρτάρι. Κεραυνοβολήθηκα αντικρίζοντας την αριθμομηχανή! Την έστειλα αμέσως στη γυναίκα, όπως υπέδειξε ό άγιος στάρετς.


Κάποια φορά καθόμουν δίπλα του στο κελί του και σκεφτό­μουν την αγαλλίαση πού αισθάνεται ό άνθρωπος όταν φθάνει σε τέτοια μέτρα αρετής. Συλλογιζόμουν ακόμη, το πόσο εύκολο είναι για τούς προορατικούς και διορατικούς, να διαβάζουν την καρδιά και το νου του κάθε ανθρώπους! Βρίσκονται, έλεγα μέσα μου, σε πλεονεκτική θέση. Αυτά σκεπτόμουν, όταν με θλιμμένο ύφος ό στάρετς με κοίταξε και μου είπε (δίχως, φυσικά, να έχω ανοίξει το στόμα): «Ναι, παιδί μου, να 'ξερες πόσο δύσκολο είναι να είσαι γιατρός, να βλέπεις ότι ό άνθρωπος είναι ασθενής, να γνωρίζεις πώς θα τον βοηθήσεις και να γνωρίζεις παράλληλα, ότι θ' αρνηθεί το φάρμακο! Όσο περισσότερες είναι οι αμαρτίες, τόσο περισσότερες είναι και οι δυσκολίες και οι θλίψεις. Χρειάζεται να καθαρίσουμε την καρδιά κι έτσι θα πλησιάσουμε πιο εύκολα τον θεό».


Ένας γνωστός μου ιερεύς, ό π. Ανατόλιος, μνημόνευε και προσευχόταν για τούς ανθρώπους, δίχως κάποιο συγκεκριμένο κανόνα. Έλεγε: «Θεέ μου, βοήθησε τον Ίβάν Κουζμίτς πού μας έκανε κάποια δωρεά, βοήθησε και τον Πάβελ πού έχει αυτές κι εκείνες τις δυσκολίες και περιμένει βοήθεια». Έτσι, μνημόνευε όχι μόνον ονόματα, αλλά και ιστορία ολόκληρη έλεγε! Μερικές φορές δεν θυμόταν τα ονόματα κάποιων κι έλεγε: «Θεέ μου, Εσύ γνωρίζεις τούς ανθρώπους πού έχουν ανάγκη. Ξέρω ότι δυσκολεύεσαι με μένα, αλλά βοήθησέ τους!».


Ό άγιος του Θεού Ζηνόβιος, κοιμήθηκε το Δεκέμβριο του 1992. Κάθε φορά πού τον επισκεπτόμουν, ένιωθα πολύ άνετα. Με τούς άγιους πάντοτε έτσι νιώθεις... Χρειάζεται, βέβαια, αυταπάρνηση. Να παραμερίζουμε το θέλημά μας και να εφαρμόζουμε τις συμβουλές τους. Να μην μας λείπει ό ηρωισμός -γιατί ηρωισμός χρειάζεται- για την απόφαση. Ό άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ έλεγε ότι λείπει ή αποφασιστικότητα. «Το πάν», έλεγε, «είναι ν' αποφασίσεις κάτι. Ή απόφαση είναι ή αρχή». Εμείς τώρα ζούμε σε μια δύσκολη μεταβατική εποχή. Προσπαθούμε να δώσουμε σε όλους -κυρίως στους νέους μας- το αληθινό νόημα τής Ορθοδοξίας, το γνήσιο μήνυμα τού Χριστού, επουλώνοντας τις πολυποίκιλες πληγές πού άνοιξε το υλιστικό παρελθόν.


Και ή νεολαία πού βγήκε από ένα άθεο καθεστώς, από γονείς συχνά αβάπτιστους, αυτοί οι νέοι -οι πρώην κομσομόλοι- έρχονται στην Εκκλησία και γίνονται συνειδητά μέλη της! Όλοι σχεδόν, βελτιώνονται, αλλάζοντας εσωτερικά κι εξωτερικά. Εγώ, με τη χάρη του Θεού εξομολογώ εδώ στη Μονή ως αργά το βράδυ. Έχει συμβεί να τελειώσω και μεσάνυχτα και μία μετά τα μεσάνυχτα! Πολλές φορές, ή εξομολόγηση είναι για μένα διδασκαλία, αποκάλυψη Θεού. Μου 'ρχεται στο νου ή περίπτωση ενός νεαρού, πού εξομολογήθηκε πριν δώσει εξετάσεις στο Θεολογικό Σεμινάριο. Τον ρώτησα τί επιθυμεί να γίνει αποφοιτώντας και μου απάντησε, καθηλώνοντάς με: «Θέλω να γίνω εκλεκτός του Θεού»! Ίχνη άγιότητος εκκλησάκι νεότητος... Θυμάμαι, επίσης, την περίπτωση ενός δεκαοκτάχρονου κοριτσιού πού περιμένοντας τη σειρά του, να εξομολογηθεί, μπήκε τελευταίο ένα βράδυ. Ή εξομολόγηση ήταν αποκάλυψη σωστή. Έδειρε με την αυτοκριτική τον εαυτό της. Τον ταπείνωσε, βγάζοντας πολλά και διάφορα φοβερά από την ψυχή της. Από παιδί είχε προλάβει κι είχε κάνει τόσα, πού ούτε ηλικιωμένες δεν έχουν κάνει σ' ολόκληρη τη ζωή τους...


Μετά τη γνήσια εξομολόγηση της, ένιωθα ότι έλαμπε! Πολλά τέτοια θαύματα βλέπουμε καθημερινά, εδώ στο μοναστήρι. Οι άνθρωποι αλλάζουν με τη χάρη του Θεού. Χρειάζεται, βέβαια, απλότητα. Δεν χρειάζεται να σκεφτόμαστε πολλά και διάφορα περίπλοκα. Ή απλότητα είναι μεγάλη δωρεά του Θεού. Ό Κύριος είπε να γίνουμε σαν τα παιδιά. Δεν είπε να σκεφτόμαστε παραπάνω από' αυτό πού μάς λέει το Ευαγγέλιο. Ό Χριστός ήλθε όχι για να μάς μάθει πώς να σκεπτόμαστε και πώς να συζητάμε, αλλά πώς να ζούμε για να μην πεθάνουμε ποτέ· να μην πεθάνει ή ψυχή μας δηλαδή, με την έννοια του πνευματικού θανάτου.


ΒΙΒΛ. ΜΑΝΩΛΗΣ ΜΕΛΙΝΟΣ. ΑΝΘΗ ΑΓΙΑΣ ΡΩΣΙΑΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια: